Een rente van nul procent is voor mij geen harde ondergrens.
President van de Nederlandsche Bank, Klaas Knot, reageert op de extreem lage inflatie in de eurozone, die zo langzamerhand richting problematische deflatie begint te gaan.
En dat terwijl – deels uit politieke motieven – bankiers de afgelopen jaren voortdurend voor inflatie hebben gewaarschuwd. In de woorden van Paul Krugman:
The point, however, is that inflation obsession has persisted, year after year, even as events have refuted its supposed justifications. And this tells us that something more than bad analysis is at work. At a fundamental level, it’s political. […]
The overall picture is that most conservatives are inflation obsessives, and nearly all inflation obsessives are conservative.
Why is this the case? In part it reflects the belief that the government should never seek to mitigate economic pain, because the private sector always knows best. […]
The flip side of this antigovernment attitude is the conviction that any attempt to boost the economy, whether fiscal or monetary, must produce disastrous results — Zimbabwe, here we come! And this conviction is so strong that it persists no matter how wrong it has been, year after year.
Finally, all this ties in with a predilection for acting tough and inflicting punishment whatever the economic conditions. The British journalist William Keegan once described this as “sado-monetarism,” and it’s very much alive today.
Reacties (10)
Wie kan mij helder uitleggen waarom deflatie nou zo problematisch zou moeten zijn (voor de “gewone mens”)?
De prijzen van electronica kelderen jaarlijks en toch weerhoudt dat niemand van het kopen van nieuwe tv’s, iphones, laptops etc. Ook de leveranciers van deze producten blijven investeren.
Hetzelfde geldt voor zaken als voedsel, of transport. Zouden we de aanschaf van voedsel of een voertuig (fiets/auto/etc) uitstellen omdat we weten dat het over een jaar een paar procent goedkoper zou zijn?
@1: bij deflatie hoort negatieve rente of zoals hierboven staat rente van nul procent.
Dat betekent dat banken weinig of geen rente kunnen vragen aan de instellingen die geld lenen. Het verdienmodel van de banken stort dan in. Vooral banken zijn bang voor deflatie en de banken hoor je het hardst roepen.
De rol van banken wordt kleiner in tijden van deflatie: mensen zullen minder gaan lenen en gaan sparen voor aankopen, die volgend jaar goedkoper zullen zijn. De bank geeft geen rente meer op spaartegoeden. Dus mensen zullen weer in een oude sok gaan sparen.
Banken hebben een belangrijke rol in een groeiende economie waar steeds meer gebouwd en geproduceerd wordt. Er is behoefte aan krediet.
In een krimpende economie waarin de productie daalt, is geen behoefte aan krediet. In Europa daalt de industriële productie en worden fabrieken gesloten i.p.v. gebouwd.
In Europa wordt er ook minder gebouwd dan voor 2008. Er is veel minder behoefte aan bouwkrediet en hypotheken.
Limits to growth, baby. Je wist dat het ging komen,
@1 Voor consumenten is het niet zo’n probleem als de prijzen dalen, natuurlijk. Voor producenten wel. Die moeten gaan bezuinigen, dus mensen ontslaan, als ze minder geld krijgen voor hetzelfde product. Waarna het consumentenvertrouwen daalt en de prijzen nog verder verlaagd moeten worden om nog iets te verkopen.
Elektronica is een internationale groeimarkt, waar nog schaalvoordelen te halen zijn, dus daar moet je niet naar kijken. Dalende voedselprijzen zijn wel degelijk een probleem. Een kwart van de Nederlandse boeren zit al onder de armoedegrens.
Die moeten gaan bezuinigen, dus mensen ontslaan,
OTOH, dat is de tendens van de afgelopen dertig jaar geweest. Er moet zuiniger worden geproduceerd, tegen lagere kosten, omdat er anders minder winst wordt gemaakt. Of omdat de groei van de winst anders tegenvalt. Of omdat ‘de concurrentie’ anders gaat bezuinigen en met lagere kosten zal gaan produceren.
Het zou zomaar kunnen zijn dat deflatie zit ingebakken in deze versie van het kapitalistische systeem.
@3:
Producenten zijn zelf ook consumenten. Even uit gaande van algemene deflatie dalen alle prijzen, dus ook die van grondstoffen, arbeiders, machines, en financiering van nieuwe leningen.
Misschien heb ik je verkeerd begrepen, maar ik snap nog niet hoe je deflatie kan aanwijzen als oorzaak van armoede bij boeren. Zolang dit nog niet duidelijk is heb ik nog niet gezien waarom deflatie noodzakelijk een probleem is, zoals wordt gesteld in het artikel.
Al het gepomp van geld richting de banken en overheden zou normaal leiden tot sterke inflatie leiden. Dat dat niet is gebeurd ligt grotendeels aan banken die zelf geld hebben opgepot (hoewel ze daar voor een deel verplicht toe waren vanwege de hogere kapitaaleisen), ze hebben zelf ook om die steun gevraagd, ze willen echter geen steun naar overheden zien gaan en dus beginnen ze paniek te zaaien over inflatie.
@5
“Producenten zijn zelf ook consumenten. Even uit gaande van algemene deflatie dalen alle prijzen, dus ook die van grondstoffen, arbeiders, machines, en financiering van nieuwe leningen.”
Je hebt gelijk dat het twee kanten opwerkt en dus valt onder de categorie “standaard economische hellend vlak redeneringen die beide kanten op werken”. Empirisch onderzoek heeft helemaal geen desastreuze uitwerking gevonden van een beetje deflatie, hoewel er wel redenen zijn om te veronderstellen dat deflatie nu schadelijker zou zijn dan bv. in de 19e eeuw vanwege de sterke afhankelijkheid van de moderne economie van grote investeerders (die minder gaan investeren in tijden van deflatie).
@2
“bij deflatie hoort negatieve rente of zoals hierboven staat rente van nul procent.
Dat betekent dat banken weinig of geen rente kunnen vragen aan de instellingen die geld lenen. Het verdienmodel van de banken stort dan in.”
Banken kunnen vragen wat ze willen qua rente zolang ze maar niet aan andere banken geld lenen dat op een rekening bij de centrale bank staat.
Een beetje laat, maar toch nog mijn 2 gedachten hierover:
Deflatie is niet fijn omdat lonen vaak niet mee kunnen dalen met het prijspeil, ze liggen vast in nominale termen. Dit betekent dat werknemers steeds duurder worden ten opzichte van de prijzen die bedrijven voor hun producten krijgen.
Daarnaast heeft Krugman het waarschijnlijk over de Amerikaanse markt, ik heb in Nederland niet zoveel mensen horen praten over hoge inflatieverwachtingen.
Negatieve rentes zijn academisch wel interessant, omdat je zou verwachten dat die onmogelijk zijn zolang je cash kan aanhouden (waarom zou je geld tegen een negatieve rente bij de bank zetten, als je nul rente ontvangt in je oude sok). Voor banken die bij een centrale bank geld lenen geldt dit waarschijnlijk niet, omdat ze geen cash-alternatief hebben, maar al dat geld digitaal hebben staan.
“Negatieve rentes zijn academisch wel interessant, omdat je zou verwachten dat die onmogelijk zijn zolang je cash kan aanhouden (waarom zou je geld tegen een negatieve rente bij de bank zetten, als je nul rente ontvangt in je oude sok). Voor banken die bij een centrale bank geld lenen geldt dit waarschijnlijk niet, omdat ze geen cash-alternatief hebben, maar al dat geld digitaal hebben staan.”
Om het voor de lezer wat minder verwarrend te maken:
Negatieve spaarrente voor consumenten en bedrijven is vast academisch wel interessant maar hier niet aan de orde. De rente die de centrale bank stelt gaat nu misschien negatief maar dat gaat om rente op leningen tussen banken en de centrale bank en tussen banken onderling.