History has taught that the process of ridding our speech and thought of dehumanizing associations is not simple. But it is clear enough how to begin: with a zero-tolerance policy for politicians, journalists, and scientists who employ dehumanizing propaganda in public discourse about crime. At the very least, we should agree that it is not possible to make democratic decisions about the structural problems in our society when thinking of our fellow citizens as gangsters and thugs.
Jason Stanley betoogt dat allerlei dehumaniserende taal voorstellingen over minderheidsgroepen bepaalt in publieke discussies over maatschappelijke problemen, niet alleen in de media en politiek, maar ook onder academici.
Zo omschreef de Princeton-politicoloog John Dilulio Jr zwarte bendeleden in de jaren negentig als psychopathische roofdieren. Hij voorspelde aan de hand daarvan een forse toename van gewelddadige criminaliteit. Die toename kwam er niet – integendeel, de criminaliteit nam landelijk af – maar dat verhinderde politici als Bill Clinton en Bob Dole niet elkaar de loef af te steken wie er het meest daadkrachtig was in het bestrijden van deze “super-predators”. Draconische wetten werden ingevoerd en de politie kreeg meer vrijheid om bendes in grote steden aan te pakken. Inmiddels bestaat bijna tien procent van de gevangenispopulatie wereldwijd uit zwarte Amerikaanse mannen.
Inmiddels is de uitdrukking “thugs” ingeburgerd geraakt om over zwarte jongeren in de binnensteden te spreken. Die uitdrukking beperkt zich echter niet enkel om bendeleden en criminelen van kleur aan te duiden, maar ook demonstranten die de straat op gaan om te protesteren tegen politiegeweld. Alsof het beesten betreft, die met fors geweld terug in hun kooien geslagen moeten worden.
In Nederland zien we een vergelijkbaar verschijnsel: uitdrukkingen als ‘kutmarokkanen’, ‘marokkanenprobleem’, ‘straattuig’, ‘haatbaarden’, ‘hoofddoekjes’ sieren inmiddels het publieke discours. Onder het mom van ‘de problemen durven benoemen’, gaan ook linkse politici daarin mee.
Probleem daarmee is wel dat je groepen mensen onderaan de maatschappelijke ladder min of meer op één hoop gooit en impliciet afschrijft, of op z’n minst onder verdenking stelt.
Niet zelden wordt daarbij geschermd met ‘foute lijstjes’, zonder dat tevens wordt onderkend dat sociaal-maatschappelijke klasse en racial profiling daarin veel doorslaggevender zijn dan etniciteit.
Reacties (27)
Je moet denk ik oppassen met dit verbieden, want het is ook taal die gebruikt wordt om bepaald gedrag buiten de morele orde te plaatsen. Daar heeft dehumaniseren dus een functie.
Deze waarschuwing geldt overigens net zozeer voor bankiers als voor zwarte bendeleden, als je consequent bent.
@1 Behalve dat bankiers over voldoende invloed beschikken om zichzelf te beschermen, en groepen in de onderklasse niet.
Jaren ’90?
Goh…
http://www.urbandictionary.com/define.php?term=Thug+Life
@2: Totdat dat niet meer zo is. ‘Kan zichzelf verdedigen’ is nogal een moeilijk definieerbaar begrip. De Israelische staat kan zich prima verdedigen (dehumaniseren van israeliërs is dus ok?), maar dat geldt niet voor alle individuele leden van de groep.
Het zal zo’n vaart niet lopen voor bankiers, maar een groep die terroristische aanslagen pleegt tegen bankiers wordt waarschijnlijker door het dehumaniseren van bankiers.
Het lijkt mij niet nuttig om dehumaniseren alleen te problematiseren als er een ‘minderheid’ of ‘onderklasse’ slachtoffer van is. De meerderheid op de ene plek is een minderheid op de andere en vv.
Taalgebruik vormt denkprocessen, daar heeft Stanley helemaal gelijk in.
De appendix van Orwells 1984 is wat dat betreft behoorlijk verhelderend (en een stuk toegankelijker dan bijvoorbeeld Foucault).
Maar dat van die ‘zero tolerance policy’ begrijp ik toch niet helemaal. Wie moet die gaan handhaven dan? Het lijkt mij geen goed idee om bepaald taalgebruik bij voorbaat verboten te maken. Zie de link hierboven voor de gevaren daarvan.
NB: en zoals altijd kun je het aan @Cerridwen overlaten om met behulp van een valse voorstelling van zaken de powers that be te hulp te schieten.
Ik citeer:
Deze waarschuwing geldt overigens net zozeer voor bankiers als voor zwarte bendeleden
1) Het punt van Stanley is dat niet alleen zwarte bendeleden ’thugs’ worden genoemd, maar dat dit zo’n beetje voor alle zwarte mannen geldt die – hoe vreedzaam ook – hun ontevredenheid over de status quo durven te uiten.
Kortom: eerste punt waar Cerridwen de lezers (bewust?) de mist instuurt.
2) Bankiers zijn a) relatief machtige figuren binnen een disfunctioneel systeem; die b) flink van dat systeem profiteren; c) hun macht weigeren in te zetten om het systeem wat minder disfunctioneel te maken en; d) geheel vrijwillig binnen dat disfunctionele systeem blijven werken.
Geldt dat ook voor zwarte mannen c.q. ‘kutmarokkanen’?
En hup: daar gaat de vergelijking voor de tweede keer mank.
3) Het concrete effect van het opplakken van een onplezierig etiket op leden van een groep die zowel tot een etnische minderheid als – doorgaans – tot de sociaaleconomische onderlaag behoren is nogal anders dan ditzelfde doen bij een groep die al gauw een paar miljoen per jaar binnenharkt.
Hoeveel bankiers hebben precies te maken met discriminatie en sociale uitsluiting, Cerridwen? Is dat ook maar enigszins vergelijkbaar met hoe de Amerikaanse samenleving met zwarte mannen omgaat?
Kortom: nóg een manier waarop deze vergelijking de plank volledig misslaat en eerder verwarring dan helderheid schept.
Het is alsof je het erom doet.
Dat die wetten van Clinton wellicht de oorzaak zijn van de afgenomen criminaliteitscijfers daar stappen we maar snel overheen.
De VS heeft uiteraard een groot probleem in haar sociale mobiliteit en de mate waarin mensen worden opgepakt voor mini criminaliteit. De legalisering van softdrugs begint daar overigens al flink eind te komen. En dat soort concrete oplossingen lijkt me een stuk beter dan al dit soort zweverig gelul over woordgebruik.
@5: Dehumaniserende taal over bankiers (graaiers, parasieten etc.) treft ook mensen die niets met de misstanden te maken hebben, maar op de een of andere manier geassocieerd zijn met de financiële sector. In een volgende stap worden bepaalde groepen geassocieerd met de financiële sector, (in het verleden Joden, zo hypothethisch is dit voorbeeld helemaal niet) en gaat het al lang niet meer over wat ze invididueel hebben gedaan. Net als bij het voorbeeld van ’thugs’ voor zwarte bendeleden gebeurt.
Als je dehumaniseren op de korrel neemt, doe dat dan generiek en niet selectief.
Er zijn ook Marokkanen en bendeleden die een paar miljoen per jaar binnenharken, en er zijn ook bankiers die bij lange na niet zoveel verdienen. Zodra je eigenschappen van individuen aan de hele groep toedicht ga je de fout in, ongeacht om wat voor groep dit gaat, en het wordt smeriger als je daarmee de groep dehumaniseert. Een les die je zelf blijkbaar nog moet leren.
Ik betoog overigens nergens dat bankiers een groep zijn die het zwaar hebben. Ik probeer slechts het punt te maken dat dehumaniseren niet alleen problematisch is bij minderheden en/of een onderklasse.
En dehumaniseren heeft dus een functie, door bepaald gedrag buiten de morele orde te plaatsen, of dat nu gegraai van bankiers of geweld door zwarte bendes betreft.
@7 Zodra blanke mannen in krijtstreeppakken regelmatig door politie aan de kant van de weg worden gezet, geweigerd worden in restaurants en door de politie worden gefouilleerd op het bezit van cocaïne, kom je nog maar eens terug.
Maar zelfs dan kunnen die blanke mannen hun krijtstreeppak uittrekken. Maar een Afro-Amerikaan of Marokkaanse Nederlander kan zijn huid nooit uittrekken. Zodra die de straat opgaat wordt hij met argwaan bekeken en is hij een doelwit van de politie.
@4:
Bij geruchte vernomen dat er een groep terroristen idealisten “Robin Hood” in wording is, die de de graaiers gaat beroven en het aan de armen geeft ;-)
Een en ander serieus overdenkend, zou dit er trouwens best echt van kunnen komen :-)
@8: Zie reactie #4. Juist van jou verwacht ik dat je in staat bent op een iets hoger abstractieniveau van gedachten te wisselen over dehumanisering.
Nergens ontken ik probleem dat je beschrijft, ik plaats slechts een nuancering (dehumaniseren heeft ook een functie) en een uitbreiding (machtige groepen zijn niet imuun voor dehumanisering).
@10 Aangezien ik niet geloof dat er nog een keer een proletarische revolutie plaatsvindt, denk ik dat het gevaar van dehumaniserend taalgebruik zoals ‘graaiers’ en ‘parasieten’ voor bankiers en managers nihil is.
Ik zie in jouw interventies dan ook niet zozeer een nuancering of het optillen van de discussie naar een hoger abstractieniveau, maar een afleiding van de zeer concrete effecten die dehumaniserend taalgebruik over de zwakste groepen in de samenleving heeft voor die zwakste groepen.
Je ontkent nergens het probleem dat ik beschrijf, maar je doet wel uitermate je best om het zo snel mogelijk ergens anders over te hebben.
Het moet mensen onmogelijk gemaakt worden om thugs en gangsters als iets anders dan cultuurverrijkers te zien, dit moet bewerkstelligt worden door newspeak te creëren.
@11:
Dehumaniserend taalgebruik over sterke groepen heeft ook een groot effect op de zwakste groepen: de sociale cohesie valt weg.
@13 Wat betekent dat concreet: de sociale cohesie valt weg? Hoe ziet dat er uit op straat?
Ik ben ook erg benieuwd waar dat ‘grote effect’ voor de zwakste groepen precies uit bestaat.
@14: Gewoon als ik mijn buurman elke dag ”een gore vieze vuile rijke klootzak” noem is de kans groot dat als ik een keer zonder eten bij hem aan de deur sta hij ook zegt ”bekijk het maar”. Dat werkt zo ook op macroniveau.
Als mensen geen flikker meer om elkaar geven, wat het gevolg is van dehumaniseren; mensen worden immers zielloze objecten, doen ze ook niks meer voor elkaar, hebben ze niets meer over voor elkaar. Dat werkt van beneden naar boven net als van boven naar beneden.
Dehumaniseren van boven naar beneden kan weer het gevolg zijn van dehumaniseren van beneden naar boven en omgekeerd.
Maar Prediker, hoe kijk jij dan aan tegen gangsterrap?
Gezelschappen als: Niggaz With Attitude, Thug Life, Body Count en talloze, talloze anderen, die met dit soort termen als sinds eind jaren ’80, begin jaren ’90 een meer dan dikke boterham verdienen.
@5: Mijn eerste gedachte was dan ook dat dat “zero-tolerance” ironisch moet zijn bedoeld (is tenslotte, naar ik weet, een term van Rudy Giuliani (onder welk motto hij NY overigens beduidend (meetbaar) veiliger heeft weten te maken))…
Maar in dit discours (en tijdsgewricht) weet je het nooit, en kan het idd “straight” zijn bedoeld…. (en zien we Orwell dus aan beide kanten van het argument (zoals vaker ;-)
@16:
Los van jouw vraag aan prediker:
Ik ben niet kapot van “spul” als dit
https://www.youtube.com/watch?v=B_9vVTuaahk
en heb zo wie zo een hekel aan grof taal gebruik.
Beledigen kan ook zeer kunstzinnig/literair:
voorbeeld:
“Sommige mensen verspreiden blijdschap waar ze maar gaan. Anderen vooral wanneer ze gaan.”
Met deze spitsvondige belediging nam Oscar Wilde ooit afscheid van een gast die hem danig de keel uithing
@16 Geuzenliederen.
Het lompenproletariaat dat zichzelf van een stem voorziet door artistieke uitdrukking te geven aan wat ze voortdurend om zich heen ervaren:
Armoede, criminaliteit als een manier om aan die armoede te ontsnappen met alle verleidingen, gevaren en status die dat met zich meebrengt, en de politie die zich gedraagt als de vijand.
@18
Oscar Wilde = eindbaas.
@19:
OK, zou kunnen.
Kids (vooral blanke) die die platen, met miljoenen tegelijk, gekocht hebben, zijn die aan het dehumaniseren wanneer ze onderling die teksten/terminologie gebruiken?
@0 Thugs …, maar ook demonstranten die de straat op gaan om te protesteren tegen politiegeweld.
De 1% weet al wat er (misschien) gaat gebeuren en dat willen ze (de 1% samen met hun “hulpjes” en “wetsdienaren”) eerst met propaganda maar als het niet anders kan met alle geweld voorkomen: een revolutie(?). Dit heeft in de VS de meeste kans, als dit zo doorgaat, deze ontevredenheid. Verdeel en heers, wie staat aan de ene, wie aan de andere kant; er is weer iemand geweest (hij heeft een doel of het is hem ingefluisterd), die zit te schuiven met de verdeling:
@20 Nee, hooguit eigenen ze zich de geuzentaal toe van een achtergestelde gemeenschap van wier achterstelling ze zelf op allerlei manieren profiteren (betere buurt; betere opleiding; betere kansen op de arbeidsmarkt; minder last van politie; betere volksvertegenwoordiging; meer toekenning van publieke middelen, etc.)
Woordgebruik krijgt z’n betekenis in context.
Als een blanke racist het woord ‘nigger’ in de mond neemt, heeft dat een diametraal tegenovergestelde betekenis van hetzelfde woord, wanneer twee zwarte adolescente mannen in een achterstandswijk elkaar met dat woord begroeten.
Als 2Pac een nummer uitbrengt met de titel ‘Thug 4 Life’ dan heeft dat een andere betekenis dan wanneer blanke presentatoren op CNN of Fox News zwarte demonstranten afschilderen als ’thugs’ (terwijl ze overwegend blanke studenten die rellen omdat ‘hun’ sportteam verloren heeft niet als zodanig aanduiden: dat zijn ‘gewoon’ studenten die iets teveel op hebben).
@11:
Dus is het algemene punt niet belangrijk? Ik vind het bizar dat jij lijkt te denken dat bankiers of andere machthebbers immuun zijn voor effecten van dehumaniseren.
Kijk naar de Alawieten in Syrië, die hebben de macht, begaan misdaden, worden gedehumaniseerd en zo worden Alawieten die niets te maken hebben met de macht en misdaden zelf slachtoffer.
Niemand zit te wachten op alleen maar hossannah roepen en oh wat heeft de Prediker toch gelijk. Mijn opmerking is on topic, en stelt niet eens jouw hoofdstelling ter discussie.
Maar jouw tweede zin is nog tekenender. Het is namelijk nogal een makkelijk stukje wat je schrijft: jij stelt een misstand aan de kaak, waarbij je zowel niet tot de groep van daders noch tot de groep van de slachtoffers behoort, voor een jouw goed gezind publiek dat zich in meerderheid ook niet bezondigd aan de beschreven misstand. Terwijl juist dehumaniseren zich niet beperkt tot een tool van de meerderheid ten opzichte van de minderheid, of de elite versus de onderklasse, maar in universeel menselijk mechanisme is dat dus ook over ons zelf zou kunnen gaan. Bijvoorbeeld: heeft dehumaniseren ook nut (bijvoorbeeld in het geval van bankiers?). En wat doen we zelf?
@23 Ik meen dat er in Syrië eerst een burgeroorlog uitbrak en dat verschillende groepen elkaar pas daarna gingen afslachten en demoniseren; dat laatste om de eigen milities te motiveren over te gaan tot zulke slachtpartijen.
Dat is dus totaal onvergelijkbaar met de Nederlandse/Europese/Westerse situatie, waarin bankiers, directeuren en managers stevig op de stoelen van belang zitten en er in de verste verten geen gewapende revolutie dreigt.
Nee, maar die gemarginaliseerde klassen hebben daar wel chronisch last van, al decennia lang. Dat is dus een reële misstand. Maar daar moeten we het liever niet over hebben, want dat is te ‘makkelijk’.
Nee, laten we fijn een abstracte discussie voeren over het theoretische leed dat bankiers aangedaan wordt door hen aan te duiden als ‘graaiers’, want dat is pas echt een pregnante discussie.
Volstrekt niet serieus te nemen dit.
@22:
Zeker. En in die context is het dan ook best een aardig weetje dat Tupac Shakur beter opgeleid was dan menig koper van zijn platen. Een goed onderwezen studio gangster.
Context wordt ook bepaald door omgevingsfactoren en één van die factoren is dat sinds de jaren ’80 wereldwijd tientallen miljoenen platen, cd’s en wat niet al over de toonbank gegaan zijn, waarop al die gangsterpraat gemeengoed is.
@24:
Zo jij verdraaid flink feiten: Er werd eerst een halfjaar vreedzaam gedemonstreerd en een halfjaar lang in opdracht van Assad op vreedzame burgers geschoten. De oppositie werd vanaf dag één door Assad gedemoniseerd en weggezet als terroristen. Pas 2000 doden later werd het een burgeroorlog.
@24: Je reactie gaat volstrekt voorbij aan waar het mij om gaat, en juist de moeilijke vragen laat je liggen. En passant schuif je nog even de Syrische oorlog als irrelevant ter zijde.
Wat precies de volgorde was doet niet ter zake. Er zijn twee belangrijke lessen te trekken die relevant zijn voor deze discussie:
1. de machtigen zijn niet immuun voor de effecten van dehumanisering
2. Dehumaniseren gebeurt niet zomaar, maar is een reactie op iets bedreigends (hoe subjectief ook), er is een reden. Dat geld voor jouw voorbeelden net zo goed als voor Assads Alawieten.
Oneens. De orde van grootte is totaal onvergelijkbaar met wat er hier gebeurt en wat jij aanhaalt (om van bankiers nog maar niet te spreken), maar het mechanisme erachter is precies hetzelfde.
Des te meer reden om te proberen het verschijnsel te begrijpen. Jij komt niet verder dan ‘boe, slecht’.