COLUMN - Deze week werd Els Borst herdacht. Ze gaat de geschiedenis in als de vrouw die de euthanasiewet mogelijk heeft gemaakt. Daarmee heeft ze vele christenen een lesje menslievendheid geleerd.
Het nieuws van het overlijden van Els Borst kwam op een walgelijke manier tot mij. Nauwelijks was haar overlijden aangekondigd of een aantal twitteraars dansten al op haar graf.
De volgende dag kwam daar het nieuws over haar gewelddadige dood nog bij. Daar zat ik tijdens mijn vakantie toch even met een brok in mijn keel naar de zee te staren.
Niet lang geleden maakte iemand van wie ik heel veel hield gebruik van de euthanasiewet. Een ontzettend lieve en bescheiden man, die altijd eerst aan anderen dacht: mijn vader. Hij heeft een jaar lang moeten vechten tegen een afschuwelijke ziekte. Soms is het leven ontzettend oneerlijk. Als onverbeterlijke optimist geloofde hij echter tot bijna het einde aan toe dat het allemaal wel meeviel. Maar het viel niet mee. Helemaal niet. Euthanasie heeft hem, en daarmee ook degenen die om hem gaven, uiteindelijk slechts zijn laatste restje ondraaglijk en uitzichtloos lijden bespaard. Een bijzonder schrale troost. Maar een troost.
Gelukkig leven we in Nederland, het eerste land waar euthanasie volgens de wet geregeld werd. Naast Nederland is euthanasie anno nu echter nog slechts legaal in België, Luxemburg, Zwitserland en twee van de Verenigde Staten. That’s it. In de rest van de westerse wereld wordt deze daad van menslievendheid tot op de dag van vandaag strafrechtelijk vervolgd. En ook wie in Nederland gebruik wil maken van zijn recht om zijn leven te laten eindigen moet een hele papiermolen door.
Dit is niet altijd zo geweest. De Romeinen zagen zelfdoding als een volwaardig einde.
Maar waar het in de huidige beschaving volkomen normaal is om dieren uit hun lijden te verlossen, is dat bij mensen in de meeste landen tot op de dag van vandaag verboden. Waarom?
Omdat God schijnt te vinden dat wij dat lijden moeten uitzitten.
De sadist.
Extra pijnlijk omdat de moderne geneeskunst in staat is mensen die vroeger al ten dode zouden zijn opgeschreven veel langer in leven te houden.
Want kennelijk is dat dan weer wel Gods wil.
Het gevolg is heel veel menselijk lijden. Daarnaast enorme kosten aan zinloze behandelingen en medicijnen, hoewel dat in deze natuurlijk geen doorslaggevend argument mag zijn.
Het recht om te beslissen over de eigen dood is een missing link in de internationale rechten van de mens. Want wie geen recht heeft op het beëindigen of laten beëindigen van zijn of haar eigen leven, heeft geen recht op leven. Hooguit de plicht tot leven. Met zelfbeschikking heeft dat niets te maken.
‘Het is volbracht?’ Helaas nog lang niet. De discussie over de eigen beschikking over het leven staat ook in ons land nog aan het begin, en is voor een goed deel nog taboe. Maar alle respect naar Els Borst, omdat zij de christelijke wereld een lesje menslievendheid heeft durven leren. Daarmee maakte zij Nederland andermaal tot voorbeeldland, en heeft ze al veel mensen veel ondraaglijk en uitzichtloos lijden bespaard.
In dat opzicht had Els Borst in mijn ogen meer recht om Jezus Christus te citeren dan menig geloofsfanaat.
Reacties (21)
Nou nee, dat is de wil van mensen die God misbruiken om zichzelf en anderen hun eigen wil op te leggen. Het heeft niets, maar dan ook niets met God te maken.
Iedereen de God’s woord gebruikt, heeft zelf geen argumenten.
“En ook wie in Nederland gebruik wil maken van zijn recht om zijn leven te laten eindigen moet een hele papiermolen door.”
En laten we dat vooral zo houden. Het deel van de bevolking voor wie euthanasie echt een uitkomst is klein, kleiner dan het deel van de bevolking dat zelfmoordgedachten heeft maar daar later weer op terug komt en kleiner dan het deel van de bevolking dat familieleden heeft die niet kunnen wachten op de erfenis. Denk aan die Bayesiaanse statistiek.
De religieuze argumenten komen trouwens voort uit culturen die niet zo’n uitgebreide bureaucratie als het huidige Nederland hadden en ook geen forensische wetenschap of sociale zekerheid, in die culturen was het nog veel waarschijnlijker dat een recht op euthanasie zou worden misbruikt om oma van de trap af te duwen zodra ze niet meer in haar eigen levensonderhoud kan voorzien of dat er een maatschappelijke druk zou komen op oude mensen om zelfmoord te plegen.
Ik ben bang dat dat toch niet klopt. Mensen die aan een ziekte als kanker sterven komen niet onregelmatig op een punt waar de dosis pijnstillers die nodig is erg gevaarlijk wordt en daardoor op zijn minst een factor is in hun uiteindelijke overlijden. We noemen dat nu dan geen euthanasie omdat het geen actieve handeling is, maar in feite wordt op ook dit soort mensen veelal euthanasie gepleegd. Het is alleen geen doelgerichte actieve beslissing, maar een handeling waarbij men het grote risico op overlijden “accepteert”. Euthanasie biedt voor een heel groot deel van de bevolking uitkomst. Alleen is de wet op het gros van die gevallen niet van toepassing.
@3:
En dat is nog steeds een heel klein deel van de bevolking.
Het lastigste in de levenstestamenten die we hebben ingevuld was de vraag of je euthanasie wenst wanneer je vindt dat je een “voltooid leven”hebt.
Ja, wanneer heb je dat?
En kun je daar zelf eigenlijk iets over zeggen?
Maar ja, wij willen dus euthanasie wanneer WIJ vinden dat ons leven voltooid is.
Met medeweten en instemming van onze kinderen.
Met dank, héél veel dank, aan mevrouw Els Borst.
TS. Je hebt helemaal gelijk….je mag van gelovigen niet ingrijpen in het leven en lijden van mensen omdat God zogenaamd beschikt…….maar het leven van mensen die onder normale omstandigheden al lang geleden zouden zijn gestorven tot in het absurde verlengen mag wel…… en als ze daarvoor vreselijk moeten lijden moet dat dan maar……….want God wil dat zo( volgens gelovigen dan).
@4
Dat kon je nog wel eens vies tegenvallen.
Ik ken zo al in mijn directe omgeving drie mensen die worstelen met de vraag of ze zo, met chemo’s , bestralingen en operaties nog wel verder willen….
Ik zou wensen dat ze die worsteling, opgedrongen door kerken en cultuur, en wetgeving, niet zo hoefden mee te maken.
@5
Er zijn hoogstens een paar tienduizenden Nederlanders per jaar die terminaal zijn en niet ideologisch tegen euthanasie zijn. Ter vergelijking zijn er tegen de 3 miljoen mensen met AOW.
Een “voltooid leven” is ook maar een zinnetje dat ze erin moeten zetten want “zo krakkemikkig/dement zonder hoop op beterschap, hetgeen samen met de pijn sterk genoeg is om de angst voor de dood te overstemmen” klinkt te bot.
“Ik zou wensen dat ze die worsteling, opgedrongen door kerken en cultuur, en wetgeving, niet zo hoefden mee te maken.”
Ik wens dat ook voor de mensen die er echt baat bij hebben, maar hoe weet je dat als buitenstaander? Ik zou ook wel willen kunnen vliegen zonder door al die controles op het vliegveld te gaan, ik ben toch geen smokkelaar of terrorist, maar de autoriteiten kunnen dat niet aan me ruiken. Als ik ga vliegen gaat het niet alleen maar om mijn veiligheid maar ook die van mijn medepassagiers, bij euthanasie procedures gaat het niet alleen maar om die persoon die euthanasie wil maar ook de mensen die potentieel slachtoffer kunnen worden van een lakse procedure die familieleden in staat stelt de erfenis eerder te krijgen. Er moet ook gewaakt worden dat het niet doorslaat naar de andere kant, dat mensen die geen euthanasie willen straks moeten opboksen tegen een maatschappij die tegen hen zegt dat ze nodeloos moeilijk doen en te duur zijn.
Wat we kunnen doen is de procedure zo veel mogelijk achter de schermen laten plaatsvinden, dat de persoon waar het om gaat er zo min mogelijk van merkt.
Aangezien iedereen doodgaat en de meesten daarvan aan het einde van een ziekbed, geloof ik niet dat het om weinig mensen gaat….
@6, de maatschappij die voortdurend zegt dat mensen waardeloos en te duur zijn is er al. En mensen verpieteren en krijgen niet de zorg die nodig is. Ook al leeft het onleefbare situaties op, het weerhoudt ons als maatschappij er niet van om toch nog meer menselijkheid uit de (thuis)zorg te halen.
Dus echt een argument tegen euthanasie is dat ook niet.
@6: Integendeel.
Ik zou willen dat de persoon waar het om gaat actief en bewust kan meedenken met en over die beslissing.
Want de NVVL wil, en daar gaat het nou even om, dat de patient ZELF beslist, en wel op het moment dat hij of zij nog zelf KAN beslissen.
Voorbeeld:
Mijn echtgenoot heeft een ernstige vorm van kanker, en heeft al gedurende meerdere jaren chemo’s, bestralingen en vele operaties gehad… er zijn inmiddels, sinds kort, nieuwe haarden ontdekt.
HIJ heeft bij vol bewustzijn een paar jaar geleden aangegeven dat hij wil uitstappen wanneer hem dat te veel wordt.
We hebben samen levenstestamenten getekend en doorgegeven aan artsen en kinderen…
Ik mag toch hopen dat hem die zegen wordt gegund( hoe dramatisch dat ook voor mij en de kinderen zal zijn).
Ik mag toch oprecht hopen dat daar geen specialisten of artsen tussen gaan zitten die dat willen verhinderen.
Een paar tienduizenden per jaar, Derpjan?
Op 140.000 sterftegevallen per jaar?
En dat noem jij weinig?
Je zal je wel in de getallen vergissen. Maar ik denk dat jij niet weet waar je over praat met je “familieleden die niet kunnen wachten op een erfenis”.
Eén derde van de mensen in dit land sterft aan kanker. Meestal een bijzonder pijnlijke en langdurige manier om te sterven.
Natuurlijk, ik ben ook voor zorgvuldigheid. Maar zoveel gewetenloze moordenaars lopen er onder de Nederlandse artsen gelukkig ook niet rond.
En die familieleden, die beslissen helemaal niet. Dat is de persoon zelf. Iemand van een keukentrapje duwen is verder ook geen euthanasie.
Verder: wat Inca zegt. Het verbod op eigen wens te sterven als stok achter de deur voor goede zorg blijkt absoluut niet te werken. Dus dat is inderdaad geen argument.
Los daarvan: Ik vind dat we een doodswens altijd serieus moeten nemen. Principieel. Ieder heeft uiteindelijk zelf het recht te beslissen over zijn of haar eigen leven.
Ook als wij als wijsneuzen daaromheen zitten te denken; jaaa, dat zeg je nu wel, maar over een paar jaar denk je daar weer anders over!
Hoe vaak blijkt dát helemaal niet het geval te zijn?
Ja, zeggen we dan, maar de káns was er wel…
Ondertussen blijft het lijden. Op, uitgeblust, depressief. Doe daar absoluut niet te makkelijk over, de hel die vele mensen doorgaan. De druk van het taboe op de beschikking over het eigen leven speelt daarin mee.
Waarom nemen we mensen niet om te beginnen au serieux als ze nadenken over hun eigen leven?
Waarom vinden we leven belangrijker dan geluk?
Ik zeg niet dat het andersom zou moeten zijn, maar ik accepteer het niet dat daar dogmatisch over wordt gedaan.
@8
Denk je echt dat ik voorstelde dat de persoon in kwestie de procedure niet zelf moet aanvragen? Natuurlijk niet, het bureaucratische gedoe moet achter de schermen blijven, de gesprekken niet.
@9
140.000 mensen, dat is minder dan 1% van de bevolking, de helft van hen gaat dood aan dingen die heel snel of zelfs plotseling gaan en van de andere helft is er een deel dat nog tot het einde hoop had (bv. dood door complicaties, wat best vaak voorkomt), van het deel dat dan overblijft wil echt niet iedereen euthanasie. Dus nee, ik vergis me niet wanneer ik zeg dat het om hoogstens enkele tienduizenden mensen per jaar kan gaan.
“En die familieleden, die beslissen helemaal niet. Dat is de persoon zelf.”
O jawel, familieleden beslissen in de praktijk regelmatig, de persoon in kwestie moet wel ooit hebben aangegeven dat hij/zij euthanasie zou willen, maar dat komt door de eisen van de procedures.
“Verder: wat Inca zegt. Het verbod op eigen wens te sterven als stok achter de deur voor goede zorg blijkt absoluut niet te werken.”
Inca overdrijft, er zijn nou eenmaal beperkte middelen in het universum dus moet er op een gegeven wel worden gekeken naar de kosten van een behandeling vs. het aantal QALY’s dat het oplevert, maar het kan nog veel erger in een maatschappij die euthanasie verwacht. Een verbod op euthanasie heb ik trouwens nooit genoemd, dat wil ik helemaal niet, ik wil ook geen verscherping van de bestaande regels, sommige regels kunnen wat mij betreft zelfs geschrapt worden maar ik ben hier advocaat van de duivel en ik zeg dat er niet alleen maar voordelen aan een heel los euthanasiebeleid zullen zitten. Het is een klassieke fout om bij een wijziging van beleid alleen maar naar de beoogde doelgroep te kijken en niet naar alle false positivies en de lange termijn impact op de rest van de maatschappij.
“Iemand van een keukentrapje duwen is verder ook geen euthanasie.”
Het kon er wel makkelijk voor doorgaan in de vroegere culturen waar de huidige religies hun verbod op euthanasie vandaan hebben.
“Principieel. Ieder heeft uiteindelijk zelf het recht te beslissen over zijn of haar eigen leven.”
Het moge duidelijk zijn dat ik het daarmee eens ben.
“Ook als wij als wijsneuzen daaromheen zitten te denken; jaaa, dat zeg je nu wel, maar over een paar jaar denk je daar weer anders over!
Hoe vaak blijkt dát helemaal niet het geval te zijn?”
Niet zo vaak, vooral als je ook niet-bejaarden meeneemt in de telling. Uiteindelijk moet die persoon zelf beslissen maar het is helemaal niet verkeerd om een drempel op te werpen, dat doen we bij andere a-typische keuzes van mensen ook constant.
“Op, uitgeblust, depressief. Doe daar absoluut niet te makkelijk over, de hel die vele mensen doorgaan.”
Ik doe daar niet makkelijk over, ik weet daar meer van dan jij denkt. Stel jezelf de vraag, doen mensen soms ook niet te makkelijk over niet denken aan wat voor leed je weer introduceert als je het helemaal 180 graden omdraait?
“Waarom vinden we leven belangrijker dan geluk?”
Wie zegt dat “we” dat vinden? Ik denk dat de meeste mensen dat helemaal niet vinden, de pro-euthanasie kant is in Nederland als jarenlang de dominante kant en ik behoor daar zelf ook toe, sterker nog, ik denk dat in de wereld de pro-euthanasie groep ook redelijk groot is, men is echter vaak bang voor misbruik, dat is grotendeels een onterechte angst maar niet helemaal, dus laten we niet doen alsof het allemaal reli-gekken zijn. Het is ook zo dat we moeten oppassen onze persoonlijke, of Nederlandse definitie van geluk aan iedereen op te dringen: sommige mensen zijn heel tevreden met geestelijk plezieren wanneer de lichamelijke plezieren niet meer mogelijk zijn, anderen hebben zo’n sterk geloof dat ze hun lijden niet ondraaglijk vinden en ze genieten van de dingen die ze nog kunnen meemaken, ook dat moeten we accepteren, bewust willen de meeste Nederlanders dat ook wel, maar onbewust handelen ze daar niet altijd naar.
@10, wat bedoel je precies met ‘180 graden omdraaien’? Dat iedereen geeuthanaseerd wordt tenzij die duidelijk aangeeft voor een ethische commissie om dat niet te willen?
Ik betwijfel dat dat het voorstel is van Klokwerk… Klinkt nogal als een gevalletje misrepresentatie. (Geluncht met Santorum en z’n anti-euthanasiebandjes?)
@DerpJan: Ik zou me met dat sterftecijfer van 1% niet te rijk rekenen want uiteindelijk sterft toch echt 100% van de bevolking.
Ik vind tienduizenden op 140.000 mensen enorm veel. Los daarvan, ik kan me gewoon herhalen, een derde van alle sterftegevallen is aan kanker, en dat is bijna per definitie geen snelle en pijnloze dood.
Die cijfers zijn niet te bagatelliseren.
Ik ben er niet voor om iedereen die toevallig een keer suïcidaal is meteen een pil van Drion te geven. Dat karikatuur zet je hier wel neer, wellicht onbewust, maar dat heeft deze discussie nu wel lang genoeg gedomineerd, vind je niet? Natuurlijk moet gekeken worden of mensen de keuze bewust maken, en niet in een opwelling. Maar de cultuur wereldwijd is nu: het leven koste wat het kost het leven blijven verlengen want “oh jee, wat als de persoon die nu dood wil over drie jaar miraculeus geneest en dan plotseling spijt heeft van dat hij het hoekje om is”. Dat is ook een cultuur die heel veel leed met zich meebrengt.
Sorry, Inca, ik gaf je een min maar ik wilde uiteraard op plus drukken ;).
Natuurlijk wil ik dat niet, 180 graden omdraaien. Ik schrijf niet voor niets in mijn reactie:
“Ik zeg niet dat het andersom zou moeten zijn, maar ik accepteer het niet dat daar dogmatisch over wordt gedaan.”
@6: “Er zijn hoogstens een paar tienduizenden Nederlanders per jaar”
Je kan je wel verstoppen achter “per jaar tienduizenden per jaar”, maar momenteel is kanker de oorzaak van meer dan 1/3e van alle sterfte in Nederland (en dat aandeel is stijgende). Zelfs als bij alle andere aankomende sterftes euthanasie geen uitkomst zou bieden, hebben dus circa 6 miljoen van de huidige Nederlanders potentieel baat bij euthanasie.
@11
Zeggen dat er dogmatisch over wordt gedaan (om euthanasie tegen te houden) is een misrepresentatie (iig. in Nederland).
Maar je hebt gelijk, ik kan niet in Klokwerk’s hoofd kijken en misschien zijn hij en ik het eigenlijk wel eens over hoe hoog de drempel voor euthanasie zou moeten zijn. Toch denk ik dat dat niet zo is omdat hij dingen zegt als “De discussie over de eigen beschikking over het leven staat ook in ons land nog aan het begin, en is voor een goed deel nog taboe.” Hoezo “nog aan het begin”? Dat er verbetering mogelijk is zal allicht zo zijn, maar de suggestie wordt gewekt dat Klokwerk veel meer dan wat kleine verbeteringen wil.
“Maar de cultuur wereldwijd is nu: het leven koste wat het kost het leven blijven verlengen want “oh jee, wat als de persoon die nu dood wil over drie jaar miraculeus geneest en dan plotseling spijt heeft van dat hij het hoekje om is”.”
In Nederland is dat niet de cultuur en in de derde wereld kunnen mensen niet vertrouwen op instanties, artsen en notarissen, dus zijn ze bang dat er misbruik wordt gemaakt, plus dat ze sowieso een kortere lijdensweg hebben wegens minder medische zorg, het deel dat dogmatisch tegen iedere vorm van euthanasie is is niet zo groot als jij denkt en dat deel dat wel dogmatisch tegen is heeft een sterk geloof dat voor hen zeer waarschijnlijk opweegt tegen het lijden bij een ziekte.
“Ik ben er niet voor om iedereen die toevallig een keer suïcidaal is meteen een pil van Drion te geven.”
Dat weet ik, maar beleid pakt vaak anders uit dan het bedoeld is. Als het zoals bij de Romeinen weer een eer wordt om je eigen leven te nemen dan hoeft het ziekenhuis die pil van Drion niet meer te geven, dan doen mensen het zelf wel, onder druk van familie en de maatschappij, dat is wat gebeurt in een maatschappij die dogmatisch VOOR euthanasie is (wat Nederland af en toe wel is). Het moet een echte keuze blijven, er moet niet gedreigd worden met hellevuur als je het wel wilt, maar er moet ook niet de indruk gewekt worden (door mensen die nog nooit echt hun eigen sterfelijkheid beseft hebben) dat je een mietje of een irrationeel fossiel bent als je het niet wilt en we moeten eerlijk zijn dat wanneer het recht op euthanasie ook geldt voor mensen die niet oud en terminaal zijn het dan helemaal niet betuttelend is om eerst professionele hulp erbij te halen want de wereld loopt over van de mensen die ooit, toen ze jonger waren, een zelfmoordpoging hebben gedaan en later blij zijn dat ze nog leven.
@12 @14
Ja, uiteindelijk hebben miljoenen mensen potentieel baat bij het bestaan van de keuze van euthanasie, waarvan ik al tig keer heb aangegeven dat ik vind dat die keuze moet blijven bestaan. Maar dat is niet het cijfer waar je mee moet rekenen als je aan misbruik denkt. Nu zijn er bv. 20.000 mensen per jaar die euthanasie willen, bij misbruik (moord, maar vooral sociale druk om zelfmoord te plegen) zou dat aantal boven de 140.000 mensen kunnen uitkomen (want waarom zou het zich beperken tot mensen die al op het randje van de dood stonden, dat kan toch niemand controleren en niemand zou het proberen te controleren als er geen wettelijke drempels meer waren voor euthanasie). Het zal zo’n vaart wel niet lopen, maar ook lagere aantallen van misbruik zouden een ethisch dilemma vormen, zelfs als het aantal gevallen van misbruik lager ligt dan het aantal mensen dat wordt geholpen met gewenste euthanasie.
Dat beeld dat je schetst, DerpJan, van die mensen die gedwongen zouden worden euthanasie te plegen, dat herken ik absoluut niet.
Ja, wel uit de verhalen van reli-fanaten uit de VS die daarmee proberen te beeld te schetsen van Nederland dat niets maar dan ook niets met de praktijk te maken heeft, om de discussie dood te slaan.
Desnoods gooien ze ook nog de nazi’s erachteraan. Die doen het ook altijd goed in die discussie.
Het beeld dat je schetst van de Romeinse maatschappij klopt ook al niet. Dat Seneca zelfmoord pleegde was op bevel van Nero, dat was gewoon een politieke moord, en had niet zoveel met de zelfverkozen dood te maken. Dat Seneca zelf filosofeerde over de zelfverkozen zelfdoding betekent niet dat er een cultuur bestond waarin ouderen stelselmatig het hoekje om werden geholpen omdat dit van ze werd verwacht: absoluut niet.
Natuurlijk moet je op je hoede zijn voor misbruik en moet het altijd om de eigen keuze gaan. Dat is voor mij juist uitgangspunt. Maar hoeveel gevallen zijn daar nu helemaal van bekend? Volgens mij niet één, laat staan tienduizenden.
Dat dit beeld altijd deze discussie overheerst is nu juist het dogmatische aan de manier waarop die ook in dit land gevoerd wordt, waar ik juist op probeer te wijzen.
Onder de uitspraak zit een link naar een artikel uit het 2002 over hoe Els Borst werd toegesproken toen ze de pil van Drion heel voorzichtig met veel omhaal durfde aan te halen als optie.
De discussie wereldwijd is absoluut niet pro-euthanasie. En wij passen wel degelijk die wereldwijde cultuur. In praktijk geldt in onze medische wereld ook nog: doorbehandelen, tegen beter weten in. En veel mensen moeten lang zoeken naar een arts die mee wil werken aan een euthanasieverzoek. Dat is de realiteit.
De norm is ook hier: je wilt niet sterven, je kiest niet voor de dood. En als je dat wel wilt, dan moet je wel gek zijn, of gedwongen door de familie of omstandigheden, of door kwaadwillende politici. Krijg je hier de christenfanaten niet op je nek, dan is het de SP wel die je verwijt dat je met euthanasie de misstanden in zorg wil verdoezelen, of het is het hijgende buitenland weer dat je als een zelfmoordnatie afschildert. Niet gek trouwens, want een narcostaat ook nog.
Die verwijtende vinger, die is er. En dat is in de meeste gevallen hoogst ongepast, want het gaat over eigen keuzes, en vaak de moeilijkste die mensen maken, in het volle bewustzijn.
En dat is waar ik met name op doelde.
@Klokwerk: ik bewonder je correctheid en geduld, ik kan het even niet meer opbrengen. Ik heb het echt even helemaal gehad met dergelijke misleidende reacteurs (iemand die feiten even verkeerd heeft en zulke stromannen aanvalt is echt niet oprecht aan het discussieren) en de kwalijke invloed die het heeft op allerlei onderwerpen.
@14: “Nu zijn er bv. 20.000 mensen per jaar die euthanasie willen, bij misbruik (moord, maar vooral sociale druk om zelfmoord te plegen) zou dat aantal boven de 140.000 mensen kunnen uitkomen (want waarom zou het zich beperken tot mensen die al op het randje van de dood stonden, dat kan toch niemand controleren en niemand zou het proberen te controleren als er geen wettelijke drempels meer waren voor euthanasie).”
Bedankt voor de verduidelijking, nu begrijp ik dat je echt bullshit loopt te verkopen.
Ach, we moeten DJ maar dankbaar zijn dat hij mij de kans geeft nog duidelijker te maken dan in de column gelukt was wat mijn punt is, met zijn karikatuur. Een stap verder is beseffen hoe buitengewoon kwetsend en respectloos dit karikatuur wel niet is. Maar we mogen het de mensen die dit ophangen niet kwalijk nemen. Het komt niet voort uit geloof, het komt net als dat geloof zelf voort uit angst voor de dood.
Het punt is, ik deel die angst niet. Echt niet. Niet die voor mijn eigen dood althans. En die angst heb ik niet overwonnen door te geloven in een hiernamaals. Dat geloof – ik ben katholiek opgevoed – jaagde mij juist de stuipen op het lijf. Enerzijds omdat dit geloof altijd maar half is – en hoe harder mensen schreeuwen dat het voor hen honderd procent zeker is hoe sterker ik ze wantrouw – anderzijds omdat de eeuwigheid zelf een angstaanjagend begrip is… Plak er dan maar snel zaligheid achter, om het te verzachten. Dat helpt niet echt. Mij niet. Nee, de angst voor de dood overwinnen heb ik geleerd van schrijvers als Epicurus, Seneca, of Boeddha, Lao Tse. Het bleek uiteindelijk vrij gemakkelijk. Uiteindelijk is het besef dat alles een einde heeft vrij rustgevend zelfs.
De angst voor de dood van de mensen van wie je houdt, die blijft. Een veel moeilijkere hobbel om te overwinnen. Terwijl dat toch een opdracht is die we gewoon meekrijgen in het leven. Eerst die angst dragen, daarna het verdriet. Toch maakt verzet daartegen het alleen maar erger.
En de angst voor het lijden. Die heb ik ook. En het erge daarvan is dat wij mensen vaak zo verdomd goed in staat blijken dat lijden bij elkaar te verlengen, te verhevigen en zelfs op te wekken af en toe.
Dit bedoel ik dus.
https://decorrespondent.nl/767/wanneer-wordt-de-dood-een-oplossing/46694146213-84c25662
De situatie dat mensen gedwongen worden om euthanasie te plegen laat gelukkig nog even op zich wachten, DJ.
Ik wil daar graag deze link aan toevoegen;
http://www.spaink.net/2000/03/06/zelfmoord-gaat-niet-op-recept/
Schrijfster Karin Spaink heeft al veel columns gewijd aan euthanasie en zelfmoord, ofwel het zelfbeschikkingsrecht.
De hierboven vermelde column is al van het jaar 2000.
Zoek maar eens op haar site naar ‘euthanasie’ en ‘zelfmoord’.
Mooi om te zien hoe de discussie nog steeds leeft, dat houd je scherp, maar jammer om te zien dat er blijkbaar sinds 2000 nog steeds op een aantal vlakken geprobeerd wordt het wiel uit te vinden.
Euthanasie is bedoeld als laatste redmiddel, als “dat kan ook nog”. Voor veel mensen geldt dat als blijkt dat ze die keuze kunnen maken hen dat dusdanig rust geeft, dat ze daardoor zich juist beter kunnen focussen op hun ziek-zijn en alles daaromheen, of misschien zelfs wel op beter worden…