COLUMN - De bedragen van de bijstand zijn voor wie ze nuchter bekijkt alleszins redelijk. Het probleem met sociale zekerheid in Nederland is eerder de toegankelijkheid daarvan.
Het was weer een mooie week voor rechts medialand, met de column van Annemarie van Gaal, waarin ze wat cijfers uit haar duim zoog over bijstandsmoeders. Dit ontging het journaille van de krant van nog-niet-wakker-Nederland helaas volkomen, want ondanks dat de correctie hier op dit blog dinsdagavond al voor iedereen te bezichtigen was, werd het bericht de volgende dag kritiekloos doorgepost.
Soms heb je het gevoel alsof je het allemaal voor niets doet. Wat heeft het voor zin om telkens met de juiste cijfers te komen als de grote media kritiekloos de ene leugen na de andere blijven publiceren? Ik zal de eerste blogger niet zijn die hierom uiteindelijk de handdoek in de ring gooit. Het ontmoedigende van de politiek in Nederland: de leugen regeert.
Maar goed, terwijl jaloers Nederland zich dus schuimbekkend boog over het fictieve grootkapitaal van een bijstandsmoeder met twee kinderen, rekende ik, met hulp van vele reaguurders op dit blog en op de sociale media, uit hoeveel die bijstandsmoeder nu in werkelijkheid kreeg – hetgeen een stuk minder bleek te zijn dan Annemarie van Gaal en de Telegraaf maar al te graag geloofden – en vergeleek ik dit met het inkomen van iemand met een minimuminkomen en een modaal salaris.
Conclusie? Eigenlijk vind ik zelf de verdeling waar we uiteindelijk op uit kwamen helemaal zo slecht nog niet.
Wie van de bijstand naar een full time baan tegen minimumloon gaat, gaat er 21 tot 31 procent in inkomen op vooruit. Dat is, zeker gezien een groot deel van het oorspronkelijke inkomen opgaat aan vaste lasten, behoorlijk substantieel. En dit effect wordt per 1 januari 2015 nog vergroot ook, doordat de bijstand voor alleenstaande ouders wordt verlaagd, en het kindgebonden budget wordt verhoogd.
Je moet wel een heel erg strontverwende rechtse rakker zijn om daaruit te concluderen dat je in Nederland niet beloond zou worden voor werken.
Maar zijn de uitkeringen dan te laag? Dat lijkt mij eerlijk gezegd ook niet het geval. De uitkeringen in Nederland zijn over het algemeen hoger dan in de rest van Europa. Zeker, er is armoede, ook onder mensen met een uitkering. Maar dat komt meestal doordat mensen een schuldenlast hebben of een ongelukkige woonsituatie. Dat zijn problemen die niet veroorzaakt worden door de hoogte van de uitkeringen zelf.
Het grote probleem van de sociale zekerheid in ons land is eerder de hondse behandeling die mensen ondergaan door uitkeringsinstanties, de bureaucratische muur waar zij tegenop lopen, en de steeds slechtere toegankelijkheid van de sociale zekerheid. In Nederland presteren we het om mensen met een uitkering onder dreiging van strafkortingen te dwingen om hun oude wegbezuinigde baan op te knappen.
Daar zit de echte oneerlijkheid van ons ‘sociale stelsel’, dat deze naam daarom wat mij betreft al niet meer verdient. En helaas hebben wij een kabinet dat alles op alles op zet om deze situatie nog te verergeren.
Natuurlijk is het beter een eigen inkomen te genereren dan een uitkering te genieten. Maar er bestaat nu eenmaal werkeloosheid. Daar moeten goede voorzieningen voor zijn. In Nederland is de politiek wil er daarvoor niet. In de troonrede werd alleen gesproken over ‘banen creëren’. Voor wie geen baan heeft, geen oplossingen. Diep triest.
Reacties (28)
Klokwerk, je kwam toch op ongeveer 400 euro verschil uit (bij minimumloon, wat natuurlijk een ondergrens is maar ook weer niet heel onrealistisch voor iemand met een groot gat op het CV)? Ik moet eerlijk zeggen dat ik voor effectief 2,50 per uur ook m’n bed niet zou uitkomen, zeker niet als ik ook nog eens in m’n eentje kinderen moest opvoeden. Dus ik ben het niet met je eens dat een alleenstaande ouder er genoeg op vooruit gaat door te gaan werken.
In het vorige draadje ging ik eigenlijk alleen maar in op hoe je werken voor deze groep aantrekkelijker kunt maken door aanvullende inkomsten niet meer te korten op de uitkering, Annemarie van Gaal had een andere (niet per se onverenigbaar met de vorige) maatregel in gedachten: de belasting op arbeid verlagen. Die maatregel is helemaal geen gekke gedachte (je slaat er zelfs een heleboel vliegen in een klap mee, van nivellering tot internationale concurrentiepositie), dus daar ging het niet fout, waar het wel fout ging was dat van Gaal naast uitgaan van verkeerde (te hoge) bedragen een niet-representatieve minderheid van de bijstandsgerechtigden als voorbeeld gebruikte (mensen zonder kinderen krijgen veel minder als ze in de bijstand zitten) en andere media en opiniemakers het allemaal aangrijpen om lekker disinformatie te verspreiden over hoe goed het wel niet vertoeven is in de bijstand.
Ik heb net even jouw berekening gelezen (1651 euro) en die van Annemarie (1907 euro). Het verschil is 256 euro… Daarbij zijn ook aan jouw kant wat aannames (de ** en ****) die je op de voor jouw idee voordeligste manier uitlegt. Wellicht is het verschil nog kleiner (voor sommigen).
.
Ik weet niet of je dan nog kan zeggen dat Annemarie ‘wat cijfers uit haar duim zoog over bijstandsmoeders’. De strekking en orde van grootte van de inkomsten is mi in beide verhalen hetzelfde.
@DJ: De cijfers moesten een paar keer aangepast worden naar aanleiding van voortschrijdend inzicht. Ik vind een vooruitgang van enkele honderden euro’s op een minimum echter zeer substantieel. Je moet bedenken dat de uitkering vrijwel geheel opging aan vaste lasten. Dit extra is dan het enige ‘leuke’ geld.
Bovendien, wat ook nogal eens vergeten wordt: geld is niet de enige reden dat mensen werken.
Als jij voor een bepaald bedrag je bed niet uit wil komen, dan zegt dat denk ik vooral veel over je mentaliteit, of de mentaliteit die je veronderstelt bij anderen.
@WV: De ** en de *** slaan op de gemeentelijke variabelen die vaak niet opgaan, en maken het verschil tussen de 25 en 31 procent die ik noem. Ik ben dus zeker niet selectief.
En ik vind een misser slaan van 15% absoluut geen detailfoutje.
Verder is er geen ‘voor mijn idee voordeligste uitleg’. Ik ben niet voor een hogere of lagere uitkering, ik ben geïnteresseerd in de feiten.
Zoals gezegd heb ik meer problemen met de uitvoering van de sociale zekerheid, dan de bedragen. Plus het feit dat ons sociale stelsel geen rekening houdt met flexwerkers en zzp’ers, waar ik in volgende columns wel weer op terug zal komen.
@2: Ik stel voor dat je het stuk dan nog eens leest. Klokwerk gaat zelfs te voorzichtig te werk. Hij laat zomaar €472/maand die (alleen) de werkende moeder krijgt weg, omdat ze dat bedrag ook weer zou uitgeven, net alsof voor alle wél genoemde bedragen niet hetzelfde geldt. Verder blijkt de strekking gewoon niet te kloppen. Als ik de telegraaf mag geloven ga je er immers financieel op achteruit als je gaat werken, terwijl klokwerk aantoont dat je er dan op vooruit gaat. Dat is verre van dezelfde strekking. Ook blijken Annemarietjes cijfers gewoon niet te kloppen (en wel heel erg in haar voordeel), zodat de verdenking dat er uit duimen gezogen is toch terecht wordt gesteld.
@1: Je hoeft je kinderen niet alleen op te voeden als je werkt. Je krijgt dan immers bijna €500/maand om die opvoeding deels uit handen te geven. Ik ben trouwens benieuwd of jij liever “in je nest blijft liggen” (je bedoelt ’s morgens “vrijwilligers”werk gaat doen, want je moet wel werkritme blijven behouden) en een redelijk nutteloze dag doorbrengt, dan wel werkt en daar ook nog meer geld aan overhoudt. Voor mij is het wel duidelijk dat ik voorlopig toch liever mijn baan probeer te behouden, dan dat ik als een crimineel behandeld wordt, zelfs als ik daar weinig geld aan overhoud.
Overigens ben ik niet tegen lastenverlaging, maar als deze betaald wordt door de zwakkeren in de samenleving, de mensen die ondanks dat ze wel zoeken geen werk en eigen inkomen hebben en de mensen die ziek zijn, dan heb ik daar moreel grote problemen mee. Zeker als dat ook nog eens begeleid wordt door treiterbeleid, dat de belastingbetaler nota bene nog geld kost ook.
@3
Ik denk niet dat ik hierin uitzonderlijk lui ben: de meeste alleenstaande ouders met jonge kinderen en die geen uitzicht hebben op meer dan minimumloon werken immers niet. De meeste mensen willen wel werken maar er slechts 2,50 euro per gewerkt uur op vooruitgaan vormt een aanzienlijke drempel.
Je hebt gelijk dat werken niet alleen maar om geld draait, maar bij banen met minimumloon zijn er ondergemiddeld veel andere zaken te beleven dan geld verdienen en als alleenstaande ouder zul je ook wat minder energie over hebben om op zoek te gaan naar die andere zaken, dit naast al het praktische ongemak dat het combineren van je werktijden (plus reistijden) met de zorg voor je kinderen oplevert.
@4
Ouders hoeven dat “vrijwilligerswerk” niet te doen en hebben ook veel minder last van de sollicitatieplicht. Als niet-ouder ben je wel veel beter af met werk dan in de bijstand, zowel qua gedoe als financieel.
@5
Ik denk niet dat het de bedoeling is dat die belastingverlaging uit de zakken van de allerzwaksten komt, ook van Gaal stelde dat niet voor.
Sargasso verzint wat cijfers en is vervolgens boos dat de Telegraaf dat niet overneemt….
@6: Als ik zie waar de bezuinigingen de laatste jaren zijn gepleegd dan is wel heel duidelijk dat nu de lasten omlaag gaan, wie die rekening betaalt. In tijden van krapte bezuinigen aan de onderkant en in tijden dat er weer wat meer in zit breed uitdelen: nauwelijks verkapte rechtse agenda.
@7: Mensen die de realiteit ontkennen heb je altijd.
Volgens mij gaat een bijstands-gerechtigde er pas op vooruit als hij/zij praktisch een volledige werkweek heeft.
Want eerst wordt de uitkering gekort.
Ik zou het wel goed vinden als van het salaris de bijstands-gerechtigde 30% houden kan (als uitkering 70% van het minimumloon is).
Daar ben ik het helemaal mee eens, maar paste niet meer in deze column: dat gaat zeker nog een keer terugkomen ;).
Het maakt, denk ik, ook uit of de inkomsten regelmatig zijn:
Als de inkomsten elke week variëren (heel normaal bij nul-uren-contracten), moet de bijstands-gerechtigde elke week de wijziging doorgeven.
Als de werkgever de salarisspecificatie snel doorgeeft is dat niet veel werk, als iemand het zelf uit moet rekenen is het veel werk.
En als de gegevens niet binnen 1 week ingeleverd zijn, wordt het bedrag dubbel gekort.
Om geen risico te lopen, zou een bijstands-gerechtigde dan elke week naar het postkantoor moeten lopen om de gegevens aangetekend te versturen.
Dat kost ook elke keer weer 8 euro ofzo.
Even een beetje relativeren, hoor, voor we vergeten: Unemployment Isn’t a Bug — It’s a Feature.
@8, wat dat betreft: https://twitter.com/ryanlcooper/status/514905492263817216
En wat betreft het tussengebied (parttime werken), in de huidige opzet is de bijstand niet urengebonden (zoals wao/wia/wajong/ww) maar vult aan tot een bestaansminimum. Daarom lopen die bedragen ook flink uiteen afhankelijk van woonsituatie. En dat is dan weer niet eenvoudig om te zetten naar iets waar je bij het tussengebied van parttime werken ook kunt verrekenen – omdat het een aanvulling is tot dat minimum en geen aan arbeidsuren gerelateerd inkomen.
Dat is prima op te lossen, maar dan ben je dus wel bezig met het herschrijven van de uitgangspunten. Wat mij prima lijkt – maar als men toch aan de gang gaat, dan liefst meteen goed. Binnen de huidige opzet is het niet zo makkelijk te realiseren.
Overigens: de wrangheid hiervan komt pas echt aan het licht als ze 2 mensen aan dwangarbeid willen zetten voor 1 klein beetje schamele aanvulling. Situatie die ik redelijk rechtstreeks heb gehoord: 1 persoon met een kleine parttime wao-uitkering – maar die overige uren vielen buiten de beoordeling en daarom theoretisch niet arbeidsongeschikt volgens uwv maar naar de eigen interpretatie van cwi.
Andere partner was na tijden los-vast-flex-minimum net zijn/haar baan kwijt. Het gat tussen de waouitkering en het bestaansminimum was hooguit een paarhonderd euro: een schijntje, tenzij je het niet hebt – en het is duidelijk dat het ook geen positie was om erg veel reserve op te bouwen. Dus toch maar een aanvulling aangevraagd. Daar wilden ze beide partners tot de max gedwongen werk laten doen, dus ter waarde van meer dan 1 fte, voor 300 euro totaal aan aanvullende uitkering!
@13
1 fte voor 300 euro, dat is echt hard (niet dat een fte voor minder dan minimumloon uberhaupt acceptabel is, maar dit is wel echt heel extreem), hebben die mensen het succesvol kunnen aanvechten?
Het echte probleem is volgens mij dat de modale lonen te laag zijn en de laatste decennia niet meegegroeid zijn met de productiviteit. Dat is het meest zichtbaar in de VS maar de laatste jaren ook in Europa. Een gewone middenklasse baan waar je een gezin mee kunt onderhouden is steeds moeilijker te vinden. Mensen moeten meerdere baantjes combineren om nog enigszins rond te kunnen komen. Dit is vooral een gevolg van neoliberaal/laissez-faire beleid dat sinds Reagan/Thatcher omarmd is. Zelfs door voormalig links partijen als PvdA in Nederland. Globalisering heeft er natuurlijk ook mee te maken.
Er wordt heftig gediscussieerd over hoe de kruimels te verdelen tussen uitkeringstrekkers en minima, terwijl door een hele kleine minderheid de broden binnen gehaald worden.
Probleem is alleen dat dit een wereldwijd fenomeen is en niet is op te lossen met Nederlands beleid alleen (al helemaal niet omdat we aan handen en voeten gebonden zijn in de Eurozone constructie). Het grootkapitaal wint en speelt landen tegen elkaar uit. Nederland faciliteert bijvoorbeeld belastingontduiking door grote bedrijven om zelf enkele miljarden binnen te halen, terwijl dit andere landen tientallen zoniet honderden miljarden aan belastinginkomsten kost.
Deze hele discussie over uitkeringen zie je ook zo vaak in de VS terugkomen en wordt daar door republikeinen/rechtse media als Fox heel effectief gebruikt om te pleiten voor bijvoorbeeld belastingverlaging (“waarom zou je zo veel belasting betalen voor die bijstandsmoeder die niet wil werken?”). Er niet bij vertellend dat een kleine belastingverlaging voor een modaal verdiener een veel grotere belastingverlaging voor de grootverdiener betekent (rekenkundig effect door de enorm scheve inkomensverdeling). Waardoor publieke voorzieningen verder uitgekleed moeten worden, etc.
De discussie zou dus vooral moeten gaan over hoe je die modale inkomens weer omhoog krijgt. Niet over hoe riant en luxe die uitkeringen wel niet zijn.
@15
“We” zijn in het verleden gewoon veel te veel verwend. Europa en de VS hadden alleen maar zulke hoge modale lonen (overigens is “modaal inkomen” een typisch Nederlandse term, ieder ander land werkt met de mediaan en het gemiddelde), bij de gratie van hoe slecht het ging in de rest van de wereld. Het was nooit eerlijk en dat was de reden dat we uberhaupt zo luxe konden leven. “Nederland belastingparadijs” is daar een voorbeeld van: als grote bedrijven netjes belasting gingen betalen zouden Nederlanders er per saldo op achteruitgaan (hogere prijzen en het vertrek van de brievenbusbedrijven zouden voor de Nederlandse consument en overheid zwaarder wegen dan de extra belastinginkomsten vanuit Nederlandse bedrijven).
Zogenaamd “neoliberaal” beleid (een woord dat alleen maar kritisch wordt gebruikt door jan en alleman en dus alle betekenis verloren heeft) gaat alleen maar om het verdelen van de kruimels binnen een land en net als alle andere soorten beleid is het afhankelijk van hoe goed een land een disproportioneel deel van de wereldwijde grondstoffen en welvaart kan opslokken. Als je de modale lonen wilt verhogen in een land als Nederland zul je dat bij een andere groep Nederlanders moeten weghalen of hardhandig welvaart stelen van een ander land (een Chinees of Indier die loonsverhoging krijgt bovenop z’n schamele inkomen zal er niet van wakker liggen dat dat geld komt van een Nederlander die z’n, in verhouding enorm royale loon, iets ziet dalen).
@16: het klopt dat de (mn materiele) welvaart in het westen (VS/EU) voor een groot deel te danken is aan het oneerlijk hard werken in derde wereld landen en opkomende economiën. Ook daar spelen dezelfde mechanismen een rol: oneerlijk misbruik van machtsposities.
En het gaat inderdaad om het verdelen van de taart. Maar dat is een -politieke- keuze. Niet een of ander natuurfenomeen. Verhoog je belastingen voor lagere inkomens en verlaag je belastingen voor hogere inkomens, maak je de inkomens/vermogensverdeling schever. Of omgekeerd. In de jaren 50/60 was het federale toptarief van inkomstenbelasting in de VS 90% (!). Nu 35%. Dat is een politieke keuze.
Ik ben er zelf ook van overtuigd dat het vanuit macro economisch perspectief gunstiger is een minder scheve verdeling te hebben in inkomen en vermogen. Een rijkere middenklasse betekent ook meer vraag in de markt naar producten en diensten, waardoor bedrijven meer incentive hebben om te investeren, etc etc. waardoor je een positieve spiraal krijgt in ontwikkeling.
Omgekeerd: als op een gegeven moment één persoon in de wereld 99,99999% van alle welvaart in bezit heeft, dan heeft die ene persoon misschien wel een paar miljard héle goedkope arbeidskrachten tot zijn beschikking, alleen geen enkele klant om zijn producten aan te verkopen.
En zoals ik al aangaf is het natuurlijk het beste dat soort dingen zoveel mogelijk internationaal af te spreken, om een race to the bottom zoveel mogelijk te voorkomen. Maar soms moet je dat unilateraal doen.
@17
“En zoals ik al aangaf is het natuurlijk het beste dat soort dingen zoveel mogelijk internationaal af te spreken, om een race to the bottom zoveel mogelijk te voorkomen. Maar soms moet je dat unilateraal doen.”
Het is voor heel veel landen helemaal geen race to the bottom: geen enkel land dat kan profiteren van de val van Nederlandse welvaart zal om de tafel willen zitten om de status quo te behouden of de Nederlandse inkomens zelfs te laten stijgen.
Je hebt overigens gelijk dat een hoge ongelijkheid slecht is voor de wereld of een land, maar internationale en binnenlandse ongelijkheid zijn in de praktijk tegengestelde krachten. Ik zou niet degene willen zijn die dat moet uitleggen aan de Westerse kiezer.
Het zit de Telegraafgroep blijkbaar heel erg hoog allemaal: GeenStijl/DasKapital zijn ook weer aan het rekenen geslagen vanuit de onderbuik.
Dat heel GeenStijl nog geen bijstandmoeder is geworden na al dit nieuws over wat voor vetpot het wel niet is…
@19
De “factcheck” van DasKapitaal heeft de 97 euro alleenstaande ouderkorting niet afgetrokken van de bijstand en de aanvullende bijstand van 272 euro bij de maximumbijstand van 952 euro opgeteld, terwijl die er al bij inbegrepen zit (brengt de bijstand van het normale minimum van 680 euro, incl. vakantiegeld naar dat maximumbedrag van 952 euro). Dat pik ik er als amateur op basis van de schrijfsels van Klokwerk, ervaringen van vrienden/kennissen en openbare overheidssites zo al uit binnen een minuut, gaat dus inderdaad weer lekker daar bij de deskundigen van DasKapitaal…
Ben blij dat er consensus is over de rechtvaardigheid van onze uitkeringen. Er is echter weinig prikkel om in een regulier baan te schieten. Beetje bijbeunen als huishoudelijke hulp levert makkelijk 500 euro netto op.
De auteur noemt de hondse behandeling en bureaucratie als nadelig.. Dat zijn erg oude meningen ben ik bang. Loop eens een weekje mee.
Loop eens een weekje mee? Ik zit vrij diep in dit onderwerp, beste Sander. Ben gelukkig zelf niet afhankelijk van een uitkering, maar bij wat ik van mijn bronnen verneem (zowel uitkeringsgerechtigden als mensen die bij betreffende instanties werken), mag mijn mening dan misschien wel ouderwets zijn, maar daarmee mijns inziens niet minder terecht. Dat iets niet in de mode zou zijn, is een al even slecht argument als het autoriteitsargument.
@DJ: Dank voor je bijdrage. Ik had het gezien.
Denk dat Annemarie toch (met opzet) een denkfout maakt. De belastingdienst verzorgt geen inkomen maar zorgt voor inning van belastingen en voor belastingteruggave. Hypotheekrenteaftrek en allerlei toeslagen zijn geen inkomsten maar tegemoetkomingen.
Als ik met een paar mensen uit eten ga en ieder betaalt voor zichzelf maar een aardige tafelgenoot betaalt voor mij de helft omdat ik het niet zo breed heb dan is dat ook geen inkomen.
Trouwens, er zijn vaak wel regelingen voor als je op bijstandniveau zit maar dan doen ze zo raar bij de ‘sociale’ dienst dat je het wel uit je hoofd laat om het nog een keer te vragen. Verhuiskosten als de verhuizing noodzakelijk is, krijg je automatisch als je een urgentie hebt en anders moet het uit andere informatie blijken. Nu moest ik verhuizen vanwege burentreitereien maar kreeg ik geen vergoeding omdat ik geen urgentie had en het bedrag bovendien lager was uitgevallen dan ik had ingeschat. Arch!
@0:
Het gaat om de media in de eerste plaats. We zijn tegenwoordig meer een mediacratie dan een democratie. We regeren op het gevoel. En de media die de onderbuik het best vertegenwoordigen, hebben daardoor grote invloed op de politiek. En dat alles is te wijten aan de notie dat we steeds maar rekening moeten houden met de gevoelens van mensen, die we als een mening moeten behandelen, en serieus moeten nemen.
@9:
Inderdaad. Ook al veroorzaakt door rechtse jaloezie. Vroeger mochten ze iets van hun verdiende geld houden. Minder dan de 2,50 waarvoor DJ niet uit zijn bed komt, maar voor mensen die in die situatie zaten blijkbaar ruim voldoende om dat wel te doen: als zij dat immers niet gedaan zouden hebben, was er geen enkele reden geweest om dat af te schaffen.
@19: geen van de mensen die steeds maar beweren dat de uitkeringen te hoog zijn, zou van een uitkering kunnen of willen leven. De kritiek komt altijd alleen maar vanuit de optiek, dat ‘er te veel belasting betaald wordt’, en goed gepraat met wazige verhaaltjes over te kleine verschillen, die er tussen uitkeringen en lagere inkomensgroepen zouden zijn, terwijl iedereen, die in die situatie zit of ooit heeft gezeten, weet, dat iedere euro extra betekent, dat je kind eens een keertje mee kan doen met de andere kinderen, waarvan de ouders net dat kleine beetje meer hebben.
@15:
De hogere middeninkomens en hoge inkomens hebben enorm geprofiteerd van het steeds meer naar minimumniveau bij stellen van de modale inkomens. Waarom dat zo gebeurt? Ach, onze economische leiders hangen een theoretisch economisch model aan, dat egoïsme tot het grootste goed verklaart (niet in die woorden hoor, maar effectief is dat zo). Dan moeten we toch niet verbaasd zijn, dat ze dat ook uit voeren. En zo lang in de politiek veel partijen en mensen terecht komen, die dat als hoogste goed beschouwen, zal dat steeds opnieuw plaats vinden… tot er weer oorlogen en revoluties zijn geweest. Dan worden we eventjes wat wijzer. Dan krijgen we weer eventjes na-oorlogse belastingtarieven bijvoorbeeld. Tot we die lessen weer vergeten zijn, of ze wel geleerd hebben, maar weigeren toe te passen, omdat dat voor de eigen portemonnee en de status van onze ‘leiders’ zo nadelig is.
@26: het is inderdaad het onderliggende economisch model (/gedachtegoed) van de laatste pak hem beet 30 jaar dat ervoor gezorgd heeft dat de inkomens- en vermogensverschillen zo groot zijn geworden en nog steeds groeien. Allerlei aannames van dat (neoclassieke) economisch model kloppen van geen kant. Bijvoorbeeld:
– mensen handelen volledig rationeel
– markten gaan altijd naar een evenwicht toe
– de markt weet het altijd het beste
– welvaart verspreid zich vanzelf van boven naar onder
– banken zijn in de economie slechts ‘intermediair’ tussen kopers en verkopers, dus banken en geld/schuld (!) kun je net zo goed uit je economische model weglaten.
– etc
Op basis van dit soort uitgangspunten is er door economen, centrale bankiers en politici een beleid gevoerd van alles zo veel mogelijk aan ‘de markt’ over laten’, ‘dan komt het vanzelf goed’. Het resultaat kun je zien. Meer crisissen, meer instabiliteit, meer ongelijkheid en stagnerende economische groei.
Kleine opmerking: gevoel en emotie zijn niet hetzelfde. Gevoel heeft met je rechterhersenhelft te maken, emotie met je linkerhersenhelft. Met je gevoel/intutie voel je aan wat wel en niet waar is, je emoties geven richting aan. De media spelen dus in op je emoties, waardoor je alles maar gelooft en (bijna) niet meer weet wat wel en niet klopt.