Waarom ik niet en wél rouw om Charlie Kirk

Waarom ik niet rouw om Charlie Kirk Er zijn mensen wiens overlijden vanzelf stilte en respect oproept. Charlie Kirk hoort daar voor mij niet bij. Zijn dood is geen verlies voor de democratie, maar hooguit het verdwijnen van een van haar luidruchtigste ondermijners. Want laten we eerlijk zijn: Kirk zal niet worden herinnerd om zijn bijdrage aan een open samenleving, maar om zijn hardnekkige inzet om achterdocht, ressentiment en complottheorieën te voeden. Hij zette de Civil Rights Act weg als een “enorme fout”, droeg complottheorieën als de “Great Replacement” met trots uit en wijdde zich aan het in twijfel trekken van verkiezingsuitslagen zodra de uitkomst hem niet beviel. De belangrijkste taak van vrouwen is kinderen krijgen en abortus is erger dan de Holocaust. In elk ander systeem zou dit slechts gênant theater zijn geweest, maar in de VS, waar miljoenen zijn woorden omarmden, kreeg het gewicht. Hij was een van de speerpunten van een beweging die de democratische spelregels alleen respecteert zolang ze zelf wint. Hier komt de tolerantieparadox van Karl Popper om de hoek kijken. Een samenleving die onbeperkt tolerant is tegenover intolerantie, graaft haar eigen graf. Kirk was bij uitstek een vertegenwoordiger van die intolerantie: niet de felheid van een debatpartner die de democratie scherper maakt, maar de gretigheid van iemand die aan haar fundamenten zaagt omdat diversiteit, inclusie en verkiezingsresultaten niet in zijn straatje pasten. Tolerantie voor dat soort denkbeelden is geen deugd, maar een zwaktebod dat aan de basis ligt van de ondergang van de democratie. Rouwen om Kirk zou dan ook impliceren dat zijn stem iets essentieels toevoegde aan het publieke gesprek. Maar wat hij toevoegde, was ruis, misleiding en de normalisering van haat als legitiem standpunt. Democratie is niet gebaat bij elke mening, ze is gebaat bij meningen die de basisprincipes van gelijkheid, rechtvaardigheid, waarheid serieus nemen. Natuurlijk, voor hemzelf en zijn familie is zijn dood een tragedie, en moord is om meerdere redenen niet de manier waarop iemand - wie dan ook - het politieke toneel zou moeten verlaten. Maar dat maakt nog niet dat zijn nalatenschap ook tragisch genoemd moet worden. Die is eerder een opluchting voor de samenleving die hij zo gretig tegenwerkte. Dus nee, ik rouw niet. Ik noteer het als een voetnoot in de lange strijd van de democratie tegen haar interne vijanden, een strijd die relevanter is dan ooit. De paradox leert ons dat het verdragen van mensen als Kirk uiteindelijk leidt tot het verdwijnen van de ruimte waarin echte vrijheid kan bestaan. Zijn afwezigheid is geen reden tot feest, maar wel tot een zucht van verlichting. Eén demagoog minder die meent dat de democratie een speeltuin is voor zijn intolerantie. Waarom ik wél rouw om Charlie Kirk Soms is het niet de stem zelf die telt, maar wat er met de echo wordt gedaan. Charlie Kirk was bij leven een demagoog, een man die complotten, ressentiment en halve waarheden tot politiek wapen verhief. Om zijn ideeën op zich verlies ik geen traan. Maar om zijn dood wel. Niet omdat ik hem bewonderde, maar omdat een moord als deze een dodelijk geschenk is aan precies de krachten die de democratie verder willen uitkleden. De geschiedenis laat zien hoe handig martelaarschap kan worden gerecycled. We hoeven maar te denken aan Pim Fortuyn, wiens dood in Nederland een beweging vleugels gaf die zonder dat pistoolschot waarschijnlijk nooit zo groot was geworden. Of aan de Weimarrepubliek, waar de nationaalsocialisten er een sport van maakten om elk slachtoffer in de eigen gelederen te gebruiken als bewijs dat de democratie hun vijand was. Een moord levert niet alleen rouw op, maar ook munitie. Daarin schuilt de reden om te rouwen: niet om de man, maar om de gevolgen. De dood van Kirk kan dienen als katalysator voor het verhaal waarin conservatieven zich de enige ware slachtoffers wanen, en waarin iedere linkse of progressieve stem verdacht wordt gemaakt als potentiële dader of aanstichter. Het gevaar is dat kritische geluiden het zwijgen worden opgelegd onder dreiging van “zie je wel, jullie hebben bloed aan je handen”. Bovendien is het een klassieke valkuil van democratische samenlevingen om een gewelddadige dood als bewijs van legitimiteit te zien. Kirk zelf ondermijnde met plezier verkiezingen en burgerrechten, maar nu kan hij worden opgevoerd als martelaar van de vrijheid van meningsuiting. Zijn erfenis wordt daarmee opgeblazen tot proporties die hij bij leven nooit had kunnen bereiken. Dus ja, ik rouw. Niet om de man, maar om de speelruimte die zijn dood zijn geestverwanten geeft. Want in die speelruimte kan het klimaat voor kritiek verder verstikken. Elke columnist, academicus of activist die het waagt de fundamenten van extreemrechts te bekritiseren, kan nu nog sneller worden neergezet als medeverantwoordelijk voor “het volgende Kirk-moment”. Het is een wrange constatering: juist de dood van iemand die zelf intolerantie verspreidde, kan leiden tot minder ruimte voor broodnodig verzet.

Door: Foto: "Charlie Kirk" by Gage Skidmore is licensed under CC BY-SA 2.0

Closing Time | Rien du Tout

De Franse singer-songwriter Loris Assadian (artiestennaam: Plumes, niet te verwarren met een Canadese meidenband) geniet vooral bekendheid om zijn filmpjes waarin hij voor dieren zingt.

Koeien, paarden, struisvogels, pinguins en zelfs neushoorns komen voorbij. Hij weet echter ook een groep mensen vermaken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: kees torn (cc)

De allerrijksten worden ontzien in Frankrijk

Opnieuw zijn duizenden Fransen de straat opgegaan uit protest tegen het rechtse beleid van president Emmanuel Macron. Opnieuw gaat er vooral veel aandacht uit naar gewelddadige confrontaties van demonstranten met een grote, hard ingrijpende politiemacht. De adjectieven extreem-links en extreem-rechts moeten verhullen dat Macron nog steeds niet in staat is een beleid te voeren waar een meerderheid van de Fransen zich in kan vinden. Na de verkiezingen van vorig jaar zomer waarbij links een grote winst boekte koos Macron voor een centrum-rechtse regering. Die is sindsdien al twee keer vastgelopen.  ‘Macron snapt het nog steeds niet: heel Frankrijk is het erover eens dat het macronisme moet verdwijnen’, is het commentaar van Brussels Signal

De hardnekkige en eenzijdige poging van de Franse president om zijn land met een neoliberaal beleid uit de economische problemen te halen heeft weinig succes. ‘Het heeft niet gewerkt. De Franse groei was bescheiden. De staatsschuld is explosief gestegen. En met elke verkiezing won Marine Le Pens Rassemblement National steeds meer aanhang,’ schrijft de New York Times in zijn dagelijkse nieuwsbrief. Een typerend voorbeeld waarop het ‘macronisme’ de steun van de Fransen heeft verloren was het plan voor een belasting van 2% voor de allerrijksten, de 1800 Fransen met meer dan 100 miljoen euro’s. Bijna 80% van de Fransen steunde dit plan volgens een onderzoek van Oxfam France. Macron wees het af. Je kunt het een symbolische maatregel noemen, maar de afwijzing past in Macrons bedrijfsvriendelijke beleid. In de afgelopen acht jaar heeft hij de vennootschapsbelasting en de loonbelasting verlaagd en een bestaande vermogensbelasting afgeschaft. Dit alles heeft de Franse schatkist tientallen miljarden euro’s gekost. Tegelijkertijd heeft hij de pensioenleeftijd verhoogd. De Franse schatkist, altijd al een probleem in de EU, leidt nu in deze op een na grootste lidstaat naar een diepgaande economische crisis. 

Foto: Schermopname Tweede Kamer Debat Gemist 4 juni 2024 hoofdelijke stemming

De bestuurlijke ambities van de VVD: toenadering tot GroenLinks-PvdA noodzaak?

ANALYSE - van Boris van Haastrecht
VVD-leider Dilan Yeşilgöz sloot begin juni toekomstige samenwerking met de PVV van Geert Wilders definitief uit. Kort daarna verklaarde zij tijdens het partijcongres van de VVD dat GroenLinks-PvdA een “elitaire” partij is, waarmee het “heel moeilijk” wordt samen te werken na de aankomende Tweede Kamerverkiezingen. Haar verkiezingsinzet is een “stabiel rechts kabinet”. Deze uitspraken roepen de vraag op in welke coalitie de VVD haar bestuurlijke ambities in de toekomst wil realiseren.

Het is nu al vrijwel zeker dat de eerstvolgende kabinetsformatie ingewikkeld wordt, omdat het Nederlands politiek bestel versnipperd en gepolariseerd is. Op basis van de peilingen van de afgelopen maanden is de meest realistische mogelijkheid tot vorming van een meerderheidscoalitie een combinatie van VVD, GroenLinks-PvdA en CDA, aangevuld met kleinere partijen uit het politieke midden als D66 of ChristenUnie.

Door de huidige wederzijdse vijandigheid tussen sociaaldemocraten en liberalen zou je bijna vergeten dat deze groepen in het verleden meermaals regeringscoalities vormden, namelijk in de kabinetten-Drees I en II (1948-1952), de kabinetten-Kok I en II (1994-2002) en het kabinet-Rutte II (2012-2017). Het is de moeite waard deze eerdere perioden van samenwerking nader te bestuderen om de relatie tussen GroenLinks-PvdA en VVD in context te plaatsen.

Hoe Boris Johnson zijn voormalige ambt misbruikte

The Guardian: How Boris Johnson traded PM contacts for global business deals

De krant kreeg inzicht in een massa emails afkomstig van een met publiek geld gefinancierd kantoor dat Johnson moet helpen bij zijn taken als ex-prenmier. De emails tonen aan hoe Johnson lobbyde bij een hoge Saoedische functionaris die hij tijdens zijn ambtstermijn had ontmoet, meer dan £200.000 ontving van een hedgefonds na een ontmoeting met de Venezolaanse president Nicolás Maduro (in tegenstelling tot zijn bewering dat hij niet betaald was), hoe hij in het geheim lobbyde bij de VAE voor een miljardeninvestering in een private onderneming, wat mogelijk een schending van de ethische regels betekende. Hij verdiende ook meer dan £5 miljoen met 34 betaalde toespraken, waarin hij het publiek trakteerde op zijn mening over Barack Obama, Vladimir Poetin en wijlen koningin Elizabeth II, waaronder een keer dat ze hem naar eigen zeggen had aangeraden om met vogels te praten. 

Foto: Eerko Vissering (cc)

Wat zocht de CIA in Drenthe?

RECENSIE - Franz Boas, nestor van de Amerikaanse antropologie, keerde zich vlak na de Eerste Wereldoorlog in een open brief principieel tegen spionageactiviteiten van zijn collega-wetenschappers. Hij reageerde op het geval van onderzoekers die in Mexico informatie hadden verzameld voor de Amerikaanse regering over mogelijke samenwerking van Mexico met Duitsland. Wie daartoe bereid was ‘prostitueert de wetenschap op onvergeeflijke wijze’ schreef Boas. Op de jaarvergadering van de American Antropological Association, waar hij zelf in het bestuur zat, werd hem naar aanleiding van dit standpunt met tweederde van de stemmen het lidmaatschap ontnomen.

Emiel Hakkenes schrijft hierover in zijn buitengewoon boeiende boek Anderen; een Drents dorp, de Koude Oorlog en de lange arm van de CIA. Het is tekenend voor de stemming onder Amerikaanse sociale wetenschappers in de eerste helft van de vorige eeuw. Je kunt je wetenschappelijk onderzoek best combineren met het dienen van het vaderland. Hakkenes laat het zien aan de hand van een opmerkelijk onderzoek van twee Amerikaanse antropologen in het Drentse dorp Anderen. Dorothy Keur en haar van oorsprong Nederlandse man John Keur kwamen in 1951 met hulp van Dorothy’s leermeester Margaret Mead en de Groningse hoogleraar sociologie Piet Bouwman naar Drenthe om daar in een toen nog geïsoleerd dorp onderzoek te doen zoals antropologen dat tot dan toe vooral hadden gedaan in Polynesië en Nederlands Indië. Ze beschreven de dagelijkse praktijken in het dorp, het boerenwerk, feestdagen, bruiloften, etc. En ze probeerden vat te krijgen op de ‘mentaliteit’ van de dorpsbewoners en hun opvattingen over Amerika. Margaret Mead stimuleerde dat. Ze had goede contacten met inlichtingendiensten. Een medewerker van de diensten, ook van oorsprong Nederlander, woonde bij haar in huis. Voor de Society fort he Investigation of Human Ecology, een door de CIA gefinancierde onderzoeksinstelling, organiseerde ze conferenties met informanten uit verschillende landen over culturele verschillen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Closing Time | Blood Simple

Carter Burwell is de vaste componist voor de films van Joel en Ethan Coen, waaronder hun debuutfilm ‘Blood Simple’, een neonoir over een liefdeskoppel dat zich gedwongen ziet het op te nemen tegen een maffiose café-eigenaar en een louche privé-detective.

De director’s cut valt op dit moment te bekijken op Amazon Prime. Aanrader.

Closing Time | Zombie (akoestisch)

Nu het politiek geweld in de Verenigde Staten oplaait, is deze klaagzang op de Ierse beroeringen van de jaren ’70 tot eind jaren ’90, met overheidsgeweld en aanslagen over en weer, steeds meer van toepassing.

Voor het album Something Else uit 2017 haalden de Cranberries een aantal van hun klassieke liedjes uit de mottenballen, om deze met akoestische instrumenten op te nemen, soms begeleid door het Irish Chamber Orchestra.

Closing Time | Killing Time

Kate Peytavin is een 20-jarige influencer uit Louisiana met bijna 1 miljoen volgers op Tik Tok. Ook een manier om een muziekcarrière op te bouwen, moet je maar denken.

Closing Time | Dance it Down

Sommige films zijn zo slecht dat ze juist daarom onderhoudend worden, en wellicht geldt dat ook voor dit nummer van muziekproducent Patrick Keel, alias The Pool.

Dit was een van verscheidene muziekvideo’s die in 1986 werd vertoond op het New Music Seminar (NY) om muziek uit Austin Texas onder de aandacht te brengen. 

Het nummer werd geen succes, maar de Pet Shop Boys lijken er met West End Girls dankbaar gebruik van te hebben gemaakt.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende