Zoekresultaten voor

'kernenergie '

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Klimaatbeleid is haalbaar, betaalbaar en zinvol

ANALYSE, LONGREAD - Elsevier heeft het klimaat volledig omarmd als onderwerp om zich op te profileren. En met Marcel Crok heeft de redactie een ‘waardig’ opvolger gevonden van Simon Roozendaal, die onlangs met pensioen is gegaan. Nu het klimaatbeleid in binnen- en buitenland steeds meer vorm begint aan te nemen zien we dat ‘klimaatsceptici’ en de politieke partijen die klimaatverandering als onzin afdoen, steeds meer de aanval openen op het klimaatbeleid en de vermeende torenhoge kosten die daarmee gemoeid zouden zijn. Of zoals deze week op de knalgele cover van Elsevier Weekblad in dikke zwarte en rode letters werd verkondigd:

Het artikel kwam uiteraard uit de koker van Marcel Crok, die dit soort uitspraken ook al deed in een recente hoorzitting in de tweede kamer over de kosten en baten van een eventuele klimaatwet. De hoorzitting was aangevraagd door Thierry Baudet van het Forum voor Democratie, die al jaren gretig gebruik maakt van zijn ‘klimaatkennis’. Je kunt rustig stellen dat Crok inmiddels zijn voornaamste adviseur is op dit dossier.

Overigens vind ik het een duidelijke vooruitgang dat ‘klimaatsceptici’ zich meer lijken te gaan richten op klimaatbeleid en de kosten daarvan. Een discussie daarover hoort veel meer thuis in het politieke debat dan een discussie over de klimaatwetenschap. Als het gaat over kosten is het immers belangrijk dat we die zo laag mogelijk proberen te houden en dat de rekening op een eerlijke wijze wordt verdeeld over de verschillende groepen in de samenleving. En die verdeling is (deels) een politieke keuze.

Foto: Jeanne Menjoulet (cc)

Frankrijk wil 14 kerncentrales sluiten

NIEUWS - Deze week heeft Macron bekendgemaakt dat Frankrijk tot 2035 14 van zijn 58 kerncentrales wil sluiten. Het aandeel kernenergie in de elektriciteitsmix zal daardoor dalen tot 50%. Hollande was al van plan om het aandeel kernenergie in 2025 al terug te brengen tot 50%, Macron stelt dit 10 jaar uit. Op social media klinkt van verschillende mensen kritiek op de plannen om kerncentrales te sluiten, omdat daarmee een CO2 arme energiebron gesloten wordt. De vraag is of die kritiek terecht is.

Combinatie van kernenergie en duurzame energie

Met de plannen om het aandeel kernenergie te verlagen volgt Frankrijk het beleid van Duitsland om kerncentrales te sluiten om ruimte te maken voor duurzame energiebronnen, zoals wind- en zonne-energie. Daarmee volgt Frankrijk het beleid van Duitsland en Spanje, hoewel de eerlijkheid gebied te zeggen dat de meningen over de flexibiliteit van kerncentrales verschillen:

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Is de democratie wel zo alive and kicking?

COLUMN - Zoekend naar een stukje over kernenergie stuitte ik in het zesde deel van het Verzameld Werk van Karel van het Reve op een stukje over ‘het totalitaire zinderen’. Hij haalt hierin het boek ‘De totalitaire paradox’ (Amsterdam, 1984) aan van Erik van Ree. De voormalige Maoïst Van Ree merkt op dat moorddadige dictaturen waarbij de betreffende dictator als een soort God wordt vereerd (Hitler, Stalin, Mao) gepaard gaan met een uitzinnige geestdrift onder het volk. De voorhoede kan niet wachten om het beleid van de grote leider in de praktijk te brengen. Wat leidt tot een enthousiaste participatiedemocratie die je nooit ziet in een gangbare democratie. ‘Pas als iedereen aan de terreur mee mag doen, als ieder kind zijn ouders bij de politie mag aangeven is de vreugde algemeen.’

Ik moest denken aan het enthousiasme waarmee de aanhangers van Bolsonaro alvast vooruitliepen op de feiten door politieke tegenstanders te intimideren, in elkaar te slaan en in een enkel geval zelfs te vermoorden. En hoe Bolsonaro zelf op de feiten vooruitliep door zijn aanhangers alvast aan te sporen eigen rechter te spelen. Dergelijke regimes steunen misschien niet per se op een meerderheid van de bevolking, maar altijd ‘wel op een massa die direct bij de politiek betrokken wordt – directer dan bij een burgerlijke democratie het geval is.’

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Thoenes en Berkhout preken voor eigen parochie in Elsevier

ANALYSE - Vanaf nu zullen we af en toe de uitstekende stukken van het Klimaatveranderingsblog van Bart Verheggen, Jos Hagelaars, Hans Custers en Bob Brand overnemen alhier. Deze stukken verdienen meer aandacht. Met stevige wetenschappelijke onderbouwing scheiden ze zin en onzin in het klimaatdebat. De eerste bijdrage die we overnemen is van Hans Custers.

De Global Warming Index: verloop van de mondiale temperatuur (in zwart en rood) en van menselijke (geel) en natuurlijke (blauw) factoren die het klimaat beïnvloeden

Ooit, jaren geleden, las ik vrijwel elke dag wel een verhaal van iemand die de menselijke invloed op het klimaat, of de wetenschap daar achter, bestreed. Dat was best leerzaam. Niet omdat er zo veel bruikbare informatie in die verhalen stond, maar omdat ik allerlei beweringen uit dat stuk ging controleren op waarheidsgehalte, logica, consistentie en wetenschappelijke onderbouwing. Natuurlijk bleef er van al die beweringen dan maar bar weinig overeind. En al factcheckend kwam ik beetje bij beetje meer te weten over het klimaat en begon ik ook wat te begrijpen van de wetenschap op dit onderwerp.

Na een tijdje begon die leermethode steeds minder goed te werken. Er bleven steeds minder dingen over om te checken, omdat ik ze allemaal al een keertje had gezien. Wel begon ik nu te leren hoe de mensen die zichzelf “sceptisch” noemen zich gedragen in discussies over het klimaat. Ze blijven simpelweg steeds nagenoeg hetzelfde repertoire aan beweringen en claims herhalen, zonder ooit serieus in te gaan op tegenargumenten. Waar ze vaak zeggen dat ze discussie willen, zijn ze in de praktijk juist steeds weer bezig met het ontwijken daarvan. Wat lijkt op een discussie is in werkelijkheid niet meer dan een eindeloze herhaling van (min of meer) dezelfde claims en weerleggingen. Een schijndebat. Van echte scepsis – niet alles wat er wordt gezegd klakkeloos voor waar aannemen – is ook geen sprake. Dit is pseudoscepsis: alles wat in strijd is met de vooraf bepaalde mening wordt niet alleen afgewezen, men neemt zelfs niet de moeite om er serieus naar te kijken. En wat wel overeenkomt met de eigen mening wordt kritiekloos omarmd.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Duitslands elektriciteitsconsumptie in 2017

ANALYSE - Gebaseerd op voorlopige cijfers voor 2017 is de productie van groene stroom in Duitsland met een recordhoeveelheid gegroeid. De productie van kolenstroom daalde ook merkbaar, terwijl de hoeveelheid kernenergie afnam en de stroomexport recordhoogte bereikte. Maar één groot nieuwswaardig feit wordt mogelijk over het hoofd gezien tussen alle nieuwe records. Craig Morris duikt in de cijfers.

Tekst: Craig Morris. Vertaling: Krispijn Beek.
Duitsland haalt zijn duurzame energie doelstelling voor 2020 drie jaar eerder

Duitsland haalt zijn duurzame energie doelstelling voor 2020 drie jaar eerder (Foto door Usein, edited, CC BY-SA 1.0)

De productie van groene stroom is harder gegroeid dan de productie van kernenergie is gedaald sinds in 2003 de eerste kernreactor werd stilgelegd als onderdeel van Duitslands nucleaire uitfasering. De productie van kolenstroom – zowel van bruin- als van steenkool – is ook gedaald. Toch zijn de lichten in Duitsland aangebleven.

Duitsland productie van groene stroom en de export van elektriciteit bereiken recordhoogte in 2017

De Duitse export van elektriciteit bedroeg 53 TWh, voor het vijfde jaar op rij een record. De netto export van elektriciteit biedt ruimte aan conventionele elektriciteitscentrales (kolen, gas en kern). Groene stroom heeft voorrang op het Duitse netwerk, wat betekent dat groene stroom geconsumeerd wordt voor conventionele stroom. Meer specifiek reageren windenergie en zonne-energie op het weer, niet op vraag naar elektriciteit. Dat betekent dat buitenlandse vraag de elektriciteitsproductie van deze bronnen niet kan vergroten.

Foto: Michael Gubi (cc)

Oostenrijk slaat rechtsaf

ELDERS - Moet Oostenrijk niet geboycot worden nu de uiterst rechtse FPÖ daar weer aan het roer zit?

Toen de Oostenrijkse Vrijheidspartij met Jörg Haider begin 2000 in de regering kwam reageerde de Europese Unie furieus met een boycot van diplomatieke contacten. Haider werd beschuldigd van rassenhaat. Er waren oproepen om het land voor vakanties te mijden. Toenmalig premier Wim Kok legde het Koninklijk Huis echter niets in de weg om de jaarlijkse skivakantie in Lech te houden. Haider week uiteindelijk voor alle protesten en trok zich terug op zijn thuisbasis, Karinthië. In september kwam in alle stilte een einde aan de sancties nadat men in Brussel had ontdekt dat ze averechts werkten en door veel lidstaten ook niet werden opgevolgd.

Deze geschiedenis is onlangs weer opgehaald nadat de FPÖ in december opnieuw zijn intrede deed in de nieuwe Oostenrijkse regering in een coalitie met de christendemocratische Volkspartij (ÖVP) onder leiding van de 31-jarige Sebastian Kurz. Christian Strache (FPÖ) is de nieuwe vice-premier. Zijn partij bezet verder de ministeries van Binnenlandse Zaken, Defensie, Gezondheid, Sociale Zaken en Verkeer.

In Le Monde verscheen eind vorige maand een ingezonden brief van enkele oud-ministers en nazi-jagers Beate en Serge Klarsfeld,  met een oproep tot een boycot van de extreemrechtse ministers, ‘nazi-erfgenamen’. Dat zou met name moeten gebeuren in de tweede helft van dit jaar als Oostenrijk het voorzitterschap van de EU van Bulgarije overneemt. Brussel lijkt echter weinig te voelen voor een herhaling van diplomatieke symboliek die alleen maar problemen geeft. De voorzitter van de Europese Commissie, Juncker, heeft in elk geval de nieuwe premier inmiddels met alle égards ontvangen.

Foto: European People's Party (cc)

Is het de EU menens met Polen en Hongarije?

ANALYSE - Vanuit Boedapest becommentariëert onze correspondent Henk Hirs het groeiende conflict tussen de EU en de autoritaire regeringen van de lidstaten Hongarije en Polen.

Het lijkt erop dat de EU eindelijk een beetje van zich af begint te bijten tegenover de regeringen in Hongarije en Polen, die de democratie in hun landen ernstig ondergraven. Maar hoe ver zijn beide landen inmiddels eigenlijk afgegleden? Waarom duurde het zo lang voordat er daadwerkelijk actie werd ondernomen?  En speel je met een politiek van sancties en harde maatregelen de nationalistische wind in beide landen niet juist in de kaart?

Oplopende spanningen

Tegen Polen is op 20 december j.l. de zogenaamde artikel 7 procedure van start gegaan. Als uiterste consequentie van zo’n procedure, kan het stemrecht van een EU lid in de Europese Raad van regeringsleiders ontnomen worden. Daarnaast was Judith Sargentini van de Groene fractie in het Europees Parlement in Januari drie dagen in de Hongaarse hoofdstad Boedapest om namens dat parlement te onderzoeken of artikel 7 ook tegen Hongarije dient te worden ingezet. En tenslotte begint dit jaar het debat over het nieuwe EU budget voor de periode 2020-2027 en diverse Europese politici hebben al laten doorschemeren dat wat hen betreft de verstrekking van Europese subsidies dan gekoppeld gaat worden aan voorwaarden zoals solidariteit in tijden van crises (waarom zou je een land dat niet bereid is vluchtelingen op te nemen, wel enorme ontwikkelingssubsidies geven) en handhaving van een democratisch bestel en de rechtsstaat.

Foto: Duncan Hull (cc)

De drie – oh nee, vier – fases van klimaatontkenning

Het klimaatdebat is een interessant debat. Allereerst natuurlijk omdat het geen echt debat is. Aan de ene kant staan halve en vooral hele leken die maar wat roepen, en aan de andere kant het overgrote deel van de wetenschappelijke gemeenschap die inmiddels al vele malen en op vele manieren onafhankelijk bewezen hebben dat de aarde opwarmt en dat dat komt door de mens. De verhoudingen in het debat laten zich het best als volgt samenvatten:

Ten tweede omdat het een mooie casus is die de afgelopen jaren liet zien hoe mensen, in dit geval klimaatontkenners, zich vastklampen aan hun overtuiging, of in dit geval de gewenste uitkomst, namelijk niets doen. Want dat is waar het bij dit issue om draait. Niet zozeer om de wetenschap, maar om de consequentie die de bereikte wetenschappelijke consensus voor jezelf heeft, of het bedrijf dat je vertegenwoordigt. Dat je iets moet veranderen aan je leefstijl of hoe je bedrijf opereert. Dat is ongewenst, dus wordt alles op alles gezet om maar niet tot die conclusie te hoeven komen.

Tegelijkertijd zijn klimaatontkenners niet compleet immuun voor de voortgang van de wetenschap, wat ervoor zorgt dat ze steeds hun argumentatie moeten aanpassen, om toch bij dezelfde conclusie uit te kunnen komen. In de jaren dat ik blogde zag ik de gemiddelde klimaatontkennende Sargasso-bezoeker door drie fases gaan, en recentelijk werd daar een vierde aan toegevoegd. De fases illustreren hoe klimaatontkenning steeds meer een achterhoedegevecht aan het worden is, maar op de een of andere manier toch onuitroeibaar lijkt.

Fase 1: Klimaatverandering bestaat niet (dus we hoeven niets te doen)

Bloomberg: helft Amerikaanse kerncentrales draait met verlies

Volgens een analyse van Bloomberg New Energy Finance (BNEF) draait meer dan de helft van de Amerikaanse kerncentrales met verlies. Ondanks het argument van voorstanders van kernenergie

Nuclear power plants are getting paid $20 to $30 a megawatt-hour for their electricity, Nicholas Steckler, an analyst at Bloomberg New Energy Finance, said in a report Wednesday. Meanwhile, it costs them an average of $35 a megawatt-hour to run. That puts 34 of the nation’s 61 plants out of the money.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Duitsland mijlenver verwijderd van CO2 reductiedoelstelling voor 2020

Een recente studie in opdracht van de Duitse Groenen komt tot de conclusie dat Duitsland weinig kans heeft om de 40% CO2 reductiedoelstelling voor 2020 te halen. Maar als je denkt dat elektriciteitsproductie door kolencentrales het grote probleem zijn, zul je verbaasd zijn over de analyse van Craig Morris.

Emissies blijven hoog, maar kolen zijn mogelijk niet de boosdoener (foto door Leon Liesener, edited, CC BY-SA 3.0).

Noem het hoogmoed – of misschien simpelweg onrealistisch, maar in 2007 stelden Bondskanselier Merkel en toenmalig milieuminister Gabriel een ambitieuze doelstelling vast om de CO2-emissies met 40% te verminderen in 2020 ten opzichte van 1990. Hoe onrealistisch was het?

Overweeg in de eerste plaats dat de oorspronkelijke uitfasering van kernenergie in 2002 (teruggedraaid in 2010 en toen weer vastgesteld in 2011) er toe zou leiden dat de meeste kerncentrales in Duitsland in 2020 gesloten zouden zijn. De sluiting van deze CO2-arme energiecentrales zou het enkel moeilijker maken om de CO2-emissies in die jaren te verlagen.

Bovendien wisten we in 2007 nog niet dat hernieuwbare energie zo snel zou groeien. Van 2000 tot 2006 steeg het aandeel groene stroom van 6,6 procent naar 11,2 procent, een groei van minder dan één procentpunt per jaar. Sinds 2006 is dat aandeel twee keer zo hard gegroeid, maar in 2007 was het was nog niet zeker of dit succes zou doorzetten.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Franse energietransitie en de Duitse Energiewende: een vergelijking

ANALYSE - Regelmatig stellen critici van de Duitse energietransitie dat Frankrijks transitie een beter model is om te volgen. Naar aanleiding van de bijeenkomst van ‘ecomodernisten’ vorige week werd dit herhaald door Hidde Boersma op twitter. Tijd dus om eens dieper in het onderwerp te duiken aan de hand van een artikel van Craig Morris en Arne Jungjohann uit 2015.

Tekst: Craig Morris en Arne Jungjohann. Vertaling: Krispijn Beek.

Twee plannen, vergelijkbare doelen – de Duitse Energiewende en de Franse Transition énergétique. (Linker foto van Stefan Georgi, CC BY-NC-SA 2.0, rechter foto van Yukitake Kuriyama, CC BY-NC 2.0)

In autustus 2014 noemde de Wall Street Journal de Energiewende Duitsland’s “eenzame revolutie.” En in januari 2015 claimde Deutsche Welle dat “Duitsland redelijk alleen staat in zijn groene energiebeleid – zowel in Europa als wereldwijd.” Vaak wordt Frankrijk voorgesteld als een beter voorbeeld om te volgen. De vergelijking tussen Duitsland en Frankrijk volgt over het algemeen twee lijnen. Op de eerste plaatst zijn de Duitse CO2 emissies per hoofd van de bevolking grofweg 50 procent hoger dan in Frankrijk. Ten tweede was Frankrijk in staat om kernenergie veel sneller uit te rollen dan het Duitsland lukt om hernieuwbare energie op te schalen. Laten we beginnen met een grafiek van het Internationaal Energie Agentschap.

Foto: barnimages.com (cc)

Links en rechts, deel 7: Asymmetrie

ANALYSE - Aanstaande woensdag mag u weer kiezen. Gaat u links of rechts stemmen? In een goed functionerende democratie, waarin links en rechts met elkaar in evenwicht zijn, zijn beide keuzes te rechtvaardigen. Door de dominantie van rechts de laatste jaren is dat nu niet meer zo.

De verschuiving naar rechts wordt veroorzaakt door de verschillende manier waarop rechts en links in de politiek staan. Rechts is steeds meer op de Tegenpartij gaan lijken en links is vergeten wat linkse politiek ook al weer was. Wie de politiek volgt, voelt zich soms als Gerry Rafferty van Stealers Wheel [1]:

Clowns to the left of me,
Jokers to the right, here I am,
Stuck in the middle with you

Maar waar is dat eigenlijk, ‘het midden’ als de politiek zo ver uit het lood is geraakt en hoe heeft dit kunnen gebeuren? Ik kijk, zoals het hoort, eerst naar links, dan rechts.

Links

Het lijkt de laatste jaren of links niet meer links durft te zijn. Linkse politici nemen afstand van hun concurrenten ter linkerzijde: partijen als SP, Die Linke en Syriza. Jeroen Dijsselbloem doet dat bijvoorbeeld als hij zegt dat hij geen ‘ideologische verhalen ga[at] houden, [want dan] bereik ik niks’. Het klinkt heel nuchter maar Dijsselbloems beleid is net zo goed gebaseerd op ideologie, alleen is dat geen linkse maar een rechtse ideologie [2].

Vorige Volgende