Het thema van de vierde editie van de IJsselbiënnale is ‘over grenzen’. De IJsselbiënnale kent zowel een binnen- als een buitenprogramma. In het buitenprogramma spelen de uiterwaarden van de IJssel de hoofdrol. Het binnenprogramma kreeg als titel de Nevengeul. Voor Kunst op Zondag bezocht ik deze groepstentoonstelling in de Bergkerk in Deventer. [caption id="attachment_359411" align="aligncenter" width="450"] Nevengeul-tentoonstelling Grenzen in de Nicolaas- Bergkerk in Deventer © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Over grenzen Sinds de eerste editie van de IJsselbiënnale is de impact van klimaatverandering op ons landschap het kernperspectief. Vanuit deze gedachte kiest de organisatie iedere editie een ander (deel)thema. De kunstenaars reageren met hun werken op het editie-thema in de buitententoonstelling. Het thema voor 2025 is ‘over grenzen’. Op allerlei vlakken lopen we tegen de grenzen van de maakbaarheid aan. Denk aan klimaatverandering, de ruimte die we nodig hebben voor natuur, landbouw, industrie en de woningbouwopgave. De IJssel met de buitententoonstelling is de blauwe draad, de inhoudelijke ruggengraat in dit 120 kilometer lange evenement. Het totale riviertraject is onderverdeeld in vier routes: Zwolle, Fortmond (nieuw in 2025); Deventer en Brummen. In het buitenprogramma ontdek je 18 tijdelijke kunstwerken/installatie van nationale en internationale kunstenaars. [caption id="attachment_359413" align="aligncenter" width="450"] Sfeerbeeld Bergkerk © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Nevengeul #IJB25 De IJssel verbindt een regio waarin cultuurmakers, talrijke kunstenaars, enthousiaste verenigingen, culturele organisaties en innovatieve bedrijven actief zijn. Het Nevengeul-programma nodigt hen uit om hun werk en ideeën te delen in groepstentoonstellingen, speciale projecten, avontuurlijke workshops en ontmoetingen met kunstenaars. Om de artistieke oogst uit de IJsselvallei een podium te geven zijn er ook dit jaar weer enkele Nevengeul-groepstentoonstellingen. In de Bergkerk Deventer is 20 juli jl. de tentoonstelling ‘grenzen’ geopend. Dit thema wordt in de historische kerk in Deventer op uiteenlopende manieren verbeeld. Deze groepstentoonstelling bestaat uit een mix van bestaande en nieuwe werken, waarbij de makers de grenzen aftasten tussen hoop en wanhoop. [caption id="attachment_359415" align="aligncenter" width="450"] Welkom in de wereld van de wilg © Edward Otten © l. foto Wilma Lankhorst r. Marieke Hagemans.[/caption] Stilstaan bij onze relatie met de natuur De werken in de Bergkerk nodigen de bezoeker uit om stil te staan bij onze menselijke relatie met het landschap. Wat is er mogelijk wanneer we de grens tussen mens en natuur niet als scheiding zien, maar als ontmoeting? Heel letterlijk ervaar je dat in de omgevallen wilgenboom van houtkunstenaar Edward Otten (1972). Otten heet je welkom in de wereld van de wilg. In een oude, liggende wilg heeft Otten een matras op maat gemaakt. Als je hierop gaat liggen vertelt de boom in vijf minuten haar verhaal. Ik heb deze tentoonstelling samen met een collega bezocht en zo lagen we naast elkaar in de wilg. Gasten die na ons kwamen dachten dat wij een deel van de installatie waren. Onze bungelende benen en stil liggende lichamen werden door hen ervaren als wassenbeelden. Het resultaat is vast gelegd in de rechter foto. [caption id="attachment_359410" align="aligncenter" width="450"] Groepsproject afvaldieren © Floor Coolsma & Jojanneke Dekens © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Nieuwe diersoorten ontdekken Kunstenaars Floor Coolsma en Jojanneke Dekens zijn de bedenkers en uitvoerders van het educatieproject ‘afvalbeestjes’. Overal in de stad liggen op straat, in parken en in de kleinste hoekjes snoepwikkels, plastic dopjes en ander zwerfafval. De twee kunstenaars zijn samen met jonge onderzoekers van basisscholen “IJsselwijs’ in Olst en ‘de Wizard’ in Deventer op verkenning gegaan. Met veel fantasie, knutseltalent en een scherpe blik voor de wereld om hen heen hebben ze nieuwe diersoorten bedacht. Laat je verwonderen door de andere blik van de kinderen op zwerfafval en ontdek een nieuwe beestenwereld. [caption id="attachment_359420" align="aligncenter" width="500"] School keramische vissen Pieter Gootjes en East of the Sun © Margot Olde Loohuis © foto Wilma Lankhorst.[/caption] School keramische vissen en de onderwaterwereld In een zijbeuk ontdek ik een school keramische vissen van beeldend kunstenaar Jan Pieter Gootjes. Zwemmen in een school biedt veel voordelen voor de vis: het is veiliger, elk dier spaart energie, alle bewegingen samen in de school veroorzaken minder lawaai en ruis en het verhoogt de snelheid. Op de achtergrond van de 157 keramische vissen hangen twee schilderijen van Margot Olde Loohuis. Sinds tien jaar schildert Olde Loohuis met grote interesse de onderwaterwereld. Ze gaat al schilderend de grens over van de zichtbare wereld naar de onzichtbare onderwaterwereld. Hier in de Bergkerk kun je met East of the Sun (2025) in gedachten dwalen door Olde Loohuis’ onderwaterwereld. Wie wel eens heeft gesnorkeld zal direct de herinnering aan de stilte in deze onderwaterbeelden ervaren. [caption id="attachment_359408" align="aligncenter" width="447"] Cultivated Nature (2025) © Karen Hoogesteger © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Cultivated Nature Met het werk van de schilder Karin Hoogesteger neemt ze ons mee op haar wandeling met haar hond. Hoogesteger woont in Zutphen en wandelt dagelijks met haar hond op een pad langs de IJssel. Het pad dat langs de IJssel loopt, is de letterlijke scheidingslijn tussen de natuur, waar de rivier haar gang gaat, en het gecultiveerde stadslandschap; de dijk en de bebouwing daarachter. De titel duidt de precieze plek aan (middels lengte en breedtegraad). De volledige titel van het schilderij is ‘Cultivated Nature #15, B52.133844 L6.192613’. Het is alsof je op je kniehoogte door de oeverbegroeiing kijkt. Over het doek loopt een rechthoek in dunne lijnen. Dit zijn de contouren van een flatgebouw langs de IJssel bij Zutphen. [caption id="attachment_359423" align="aligncenter" width="450"] Ontdek zelf het verhaal achter De muur van genoegzaamheid (2025) © Kunstenaarscollectief Dorreroosjes © foto Wilma Lankhorst.[/caption] De vierde editie van de IJselbiënnale, de Internationale kunstroute langs de IJssel loopt nog tot en met 14 september 2025. Via deze link kun je je bezoek plannen. Klik voor meer informatie over de groepstentoonstelling in de Bergkerk op deze link. Volg #IJB25 op de socials. © tekst en foto’s Wilma Lankhorst. © gebruik van de afbeeldingen met dank aan de organisatie, de genoemde kunstenaars en alle bruikleengevers. [caption id="attachment_359412" align="aligncenter" width="450"] Opening IJsselbiënnale 2025 in Wilp © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Opening van de 4e editie van de IJselbiënnale in Wilp, dichtbij kunstwerk x9 Meanderen van Irene Fortuyn. Op 14 september is er een IJB-special bij het werk van Fortuyn. Kijk hier voor de details. [caption id="attachment_359425" align="aligncenter" width="500"] Deelnemende kunstenaars (buitenkunst) tijdens de opening in Wilp © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Deelnemende kunstenaars in de Bergkerk Hellen Abma, Pauline van Asperen, Jenny Bakker, Reinhold Bogaard, Aletta Bos, Kitty Buis, Wim van Cappelle, Malou Cohen, Dorreroosjes, Lilian van den Einden, Carien Engelhard, Susan Fifis, Vincent Geels, Karin Gerfen, Kirsten Lucie Gerritsen, Jan Pieter Gootjes, Dino van der Heide, Karin Hoogesteger, Wendy Janssen, Chiel Kleipool, Annemarieke de Kloet, Marianne Knol, Elisabeth Knopper, Hettie Eleonora Koning, Lies Kortenhorst, Monique Kwist, Linde Larrivee, Linde Leijh, Pauline Luijben, Jos Mulder, Carla Nederbragt, Gerdina Nijenhuis, Pauline Nijenhuis, Krista van Norel, Margot Olde Loohuis, Edward Otten, Jan van de Poel, Marieke Ruijgrok, Wanda Schaap, Jacomijn Schellevis, Louky Scheltema, Lucas Sloot, Wilma Stegeman, Femke Teussink, Aebele Trijsburg, Annemarie van Ulden, Miriam Verbeek, Beau Voerman, Rudy Volbeda, Riks Vos, Robert Wevers, Annette Wijdeveld, Roelie Zanting, Erwin Zijlstra, Rietje Zuijderwijk.
Isabelle Adjani maakte in de jaren ’70 en ’80 furore met rollen in Werner Herzog’s remake van Nosferatu en tegenover Sam Neill in de psychologische body horror Obsession.
Ze won vijf maal de César, de Franse versie van de Oscar, als beste actrice. En ze maakt ook muziek. Bovenstaand nummer komt van de plaat Adjani, Bande Originale uit 2023.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
ANALYSE - Een gastbijdrage van Frans Kuijpers, eerder verschenen op zijn weblog ‘Ballonnendoorprikker’.
Wat is terrorisme? En wat is een terroristische organisatie? Twee interessante vragen. Ik stel die vragen omdat minister van Justitie en Veiligheid, David van Weel, het Wetsvoorstel strafbaarstelling verheerlijking van terrorisme en openbare steun aan terroristische organisaties ter consultatie heeft gelegd. Nog tot 16 augustus 2025 kun je je zienswijze op dit wetsvoorstel geven. Bij het lezen van het wetsvoorstel en de memorie van toelichting erbij kwamen die vragen bij mij op. En als een wetsvoorstel met die naam dergelijke vragen oproept, dan klopt er, naar mijn mening, iets niet.
Voor eenieder die het niet weet: In het proces om te komen tot een nieuwe wet wordt er sinds een aantal jaren een internetconsultatie gehouden. Via die consultatie kan eenieder zijn steun, bezwaren op- en aanmerkingen over beoogde wetsvoorstellen geven. Die consultatie vindt plaats voordat de regering het wetsvoorstel door de regering wordt vastgesteld en naar de Tweede Kamer wordt gestuurd. Terug naar de inhoud.
Dat is terrorisme en het wetsvoorstel van Van Weel. Het wetsvoorstel wijzigt het Wetboek van strafrecht. Het voegt er de artikelen 132 a,b en c en 138 b,c en d aan toe. Artikelen die het ‘verheerlijken van’ en ‘steun betuigen aan’ een terroristisch misdrijf of een terroristische organisatie strafbaar stellen. Word je er schuldig aan bevonden dan kun je maximaal drie jaar achter de tralies verdwijnen.
Duitsland lijkt nu eindelijk ook bereid om na te denken over sancties tegen Israël. Gisteren bezocht minister van Buitenlandse Zaken Johann Wadepul Jeruzalem, vandaag gaat hij naar Ramallah. Israël moet “onmiddellijk, alomvattend en duurzaam hulp bieden voor de catastrofale situatie in de Gazastrook”, zei hij bij zijn vertrek. Meer dan 200 acteurs, muzikanten en mediamensen hebben er deze week bij bondskanselier Friedrich Merz (CDU) op aangedrongen om de wapenleveringen aan Israël te stoppen en verdere sancties op te leggen. Voor coalitiepartij SPD is de erkenning van een Palestijnse staat geen taboe meer. Wadepul herhaalde voor zijn vertrek naar Israël het Duitse standpunt inzake de erkenning van Palestina als zelfstandige staat: dat ziet de Duitse regering pas als het eind van een proces naar langdurige vrede. Maar, voegde hij er aan toe, Duitsland zal unilaterale stappen niet onbeantwoord laten. Daarmee doelde hij kennelijk op een (niet-bindende) resolutie van de Knesseth waarin algehele inlijving van de West-Bank wordt geëist. We hebben duidelijkheid van Israël nodig dat het geen beleid van uitzetting of actieve annexatie voert, zei Wadepul donderdagavond tegen journalisten. Hij waarschuwde het land voor de dreigende internationale isolatie en bood Duitse hulp aan.
De Duitse steun aan Israël wordt doorgaans verklaard uit het verleden. Israël is voor Duitsland ‘staatsraison’, aldus Angela Merkel in 2008. Dat zou inhouden dat het land onder alle omstandigheden prioriteit geeft aan de veiligheid van de Joodse staat. De schuldgevoelens over verschrikkingen van de Holocaust hebben achtereenvolgende Duitse regeringen sinds de oorlog gemotiveerd tot een onvoorwaardelijke steun aan Israël. Kritiek werd steevast weggewuifd als antisemitisme. Duitsland was ook een van de eerste landen die de omstreden definitie van antisemitisme van de International Holocaust Remembrance Alliance (IHRA) accepteerde. Eind vorig jaar heeft de Duitse Bondsdag nog een resolutie aangenomen om antisemitisme harder te straffen. Dit naar aanleiding van het toenemend protest tegen de oorlogsmisdaden van Israël in Gaza. Inmiddels blijkt uit een opinieonderzoek dat driekwart van de Duitsers van mening is dat de Duitse regering de druk op Israël moet verhogen. Ondanks, of -zo mag je hopen- juist vanwege het verleden.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
–
David Sylvian was in de jaren ’70 en ’80 leadzanger van de Britse popformatie Japan. Als solo-artiest ging Sylvian meer de experimentele toer op.
Dit nummer uit 2009 doet ergens aan Joni Mitchell denken.
In De Groene Amsterdammer schreef Margalith Kleijwegt een mooi stuk over hoe het is je als Jood in de diaspora te verhouden tot het geweld van de staat Israël en hoe die staat zich mede in jouw naam misdraagt. En het antisemitisme dat daarnaast nog immer aanwezig is.
Ik kon me in veel vinden, tot ik halverwege op een zin stuitte die me bleef steken. Kleijwegt noemt het recente PvdA-GL-congres waar werd opgeroepen tot een wapenembargo tegen Israël, inclusief het stoppen van de export van onderdelen voor het Iron Dome-systeem. Daarover schrijft ze dat met “het Iron Dome, een raketafweersysteem, […] onschuldige burgers worden beschermd”, met de ondertoon: hoe kun je daar nou tegen zijn?
Een terechte vraag, als je het systeem uitsluitend bekijkt als een soort raketvangend humanitair schild. En inderdaad, het Iron Dome redt levens. Israëlische levens om precies te zijn. Maar die constatering, hoe feitelijk ook, is slechts de helft van het verhaal.
Want dat Iron Dome beschermt niet alleen burgers. Het beschermt ook de mogelijkheid om een oorlog te voeren zonder echte politieke kosten. Geen slachtoffers aan eigen kant betekent geen straatprotesten, geen druk op de regering, geen verontwaardiging die verder reikt dan een boze tweet van een Europese minister die al met één been in het bedrijfsleven staat. Het Iron Dome haalt niet alleen raketten uit de lucht, het haalt ook urgentie en reflectie uit het Israëlische debat. En leidt daarmee uiteindelijk tot méér doden, niet in Israël, maar bij de ander.
Er is een bepaald soort mens dat zich bij de koffieautomaat of in de reaguurderspanelen aan de onderkant van het internet buigt over de dood in Gaza alsof het om een spreadsheetprobleem gaat. Je kent het type: moreel zelfverzekerd, gewapend met een toetsenbord, en vastbesloten om het woord genocide af te serveren zolang de doden niet op industriële schaal worden geproduceerd.
“Het is geen genocide,” zeggen ze dan, “want er is ‘maar’ 2,7 procent van de bevolking omgekomen.” Alsof het pas écht genocide mag heten als de teller boven de 10, 50 of misschien liever nog 99 procent komt. Alles daaronder is blijkbaar gewoon een pittige militaire operatie met wat menselijke bijvangst.
Zo’n redenering is niet alleen moreel failliet, maar ook historisch blind. Het meet de vernietiging van een volk alsof het gaat om korting op een pak koekjes. Alsof het geen genocide mag heten zolang het percentage op papier ‘laag’ genoeg blijft. De werkelijkheid is dat genocide geen kwestie is van aantallen, maar van intentie. En die intentie druipt van elke puinberg in Gaza af.
Volgens het Verdrag inzake Genocide, dat ooit werd opgesteld om herhaling van de Holocaust te voorkomen, gaat het niet alleen om massamoord. Genocide betekent ook het opzettelijk toebrengen van lichamelijke of geestelijke schade, het vernietigen van leefomstandigheden. Je weet wel, precies datgene wat op dit moment doelbewust met Gaza wordt gedaan.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Alice Cooper behoeft natuurlijk geen inleiding. De shockrocker maakt al zestig jaar de stadions onveilig.
Berucht is het verhaal over een kip die hij in het publiek wierp. “Laten we zeggen dat het niet goed afliep voor de kip…”
Lulu Kennedy-Cairns is een Schotse zangeres, actrice en presentatrice die in 1964 bekendheid verwierf met haar versie van dit nummer van de Isley Brothers.
Vijf jaar later vertegenwoordigde ze het Verenigd Koninkrijk op het Eurovisiesongfestival. Ze kreeg evenveel punten als Lenny Kuhr (‘De Troubadour’) en twee andere zangeressen.
Een Italiaans kamerorkest met een moderne ritmesectie (drum, basgitaar, synthesizer), dat heeft de toekomst, moet Gian Piero Reverberi in 1979 gedacht hebben.
De tijd gaf hem gelijk, want Rondó Veneziano treedt nog steeds op.