Vreemde talen leren is gezond. Uit onderzoek weten we dat het cognitief voordelig is om tweetalig te zijn – het maakt je flexibeler, en hoewel er nog geen algemene consensus over is, zijn er aanwijzingen dat ziektes als Alzheimer hierdoor kunnen worden vertraagd. Vanuit dit perspectief is de komst van de zogeheten grote taalmodellen op het eerste gezicht zorgwekkend. Het moment lijkt nabij dat je een oortje in kunt doen dat jou alles wat je gesprekspartner zegt laat horen, in diens eigen stem, maar dan vertaald in jouw eigen taal. Zet die ander ook een oortje in, dan kun je gesprekken voeren in alle mogelijke talen. Dan zal op zeker moment de vraag opkomen: waarom zou je als mens nog een taal leren? Wie wil er nog Duitse naamvallen stampen als ChatGPT de woorden moeiteloos verbuigt? Als iedereen permanent een automatische simultaantolk ter beschikking heeft, wie gaat dan nog naar het talenlab? Contact Daar zijn natuurlijk wel wat argumenten tegenin te brengen. Het is bijvoorbeeld duidelijk dat mensen, in ieder geval voorlopig, en in ieder geval bij intensief en intiem contact, niet altijd afhankelijk zullen willen zijn van een techniek. Dat die techniek bovendien geld kost en het milieu zodanig belast dat ‘iedereen een oortje’ nog ver weg lijkt. Het is ook duidelijk dat de meerderheid van de naar schatting zeven- à achtduizend talen op de wereld nog onbereikbaar is voor kunstmatige intelligentie omdat er veel te weinig gegevens over zijn. Grote taalmodellen hebben nu eenmaal veel tekst nodig om een taal te kunnen leren. De meeste talen op de wereld zijn echter eigenlijk nooit beschreven, en nooit opgeschreven. Daar staat dan wel tegenover dat die meerderheid gesproken wordt door kleine groepen mensen in gebieden als de Amazone of Nieuw-Guinea. Helaas zullen veel mensen niet speciaal geïnteresseerd zijn in contact met deze groepen. Keuze Dat betekent dat als de technische blokkades worden weggenomen, als het laten draaien van je persoonlijke kunstmatige tolk niet meer geld, energie en water kost dan een dagelijkse espresso, er weinig argumenten zijn om nog talen te leren. Behalve dus die gezondheid. Zoals de komst van auto en scooter zijn gaan betekenen dat mensen gaan rennen zonder dat ze per se ergens naartoe moeten, zo kan ook het leren van talen bevrijd worden van de noodzaak tot nut. Het hoeft geen Engels, of Russisch, of Chinees meer te zijn: het kan juist wel zo’n exclusieve Amazone-taal worden, of de taal van een fantasiewereld zoals Hoog-Valyrisch uit Game of Thrones, of een lang vervlogen taal zoals het Akkadisch. Wie mentaal fit wil zijn, zet iedere avond zijn oortje een half uurtje uit, en probeert zijn gedachten te uiten in een eigen taal naar keuze. Dit stuk verscheen eerder op Beste-ID
Greta van Fleet wordt vaak verweten hun muziekstijl van Led Zeppelin te hebben gejat. Zelfs Robert Plant merkte op dat ze eigenlijk gewoon Led Zeppelin-1 zijn. “Hij heeft die dijk van een stem geleend van iemand die ik heel goed ken.”
Zou Greta hun idolen al hebben ontmoet, vraag je je af als je het nummer hierboven hoort.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Meer dan tien jaar heb ik op deze plek geschreven over nieuws uit Europese landen. Elders in de wereld was oorspronkelijk de naam van Sargasso’s buitenlandrubriek. Dat werd bij een krimpende buitenlandredactie al vrij snel Elders in Europa. Maar nu, in 2025, is het meer dan ooit van belang om over de grenzen van het oude continent heen te kijken. De geopolitieke verhoudingen waarin Europa lang een stabiele factor is geweest beginnen te wankelen. Global South, het mondiale zuiden waar de overgrote meerderheid van de wereldbevolking woont, laat van zich horen. Het samenwerkingsverband van de BRICS-landen, de concurrent van de westerse G7, heeft afgelopen dinsdag Indonesië als tiende lid verwelkomd. Het is een teken dat de BRICS coalitie aan gezag wint. In het mondiale zuiden kijkt men niet langer alleen naar het westen. Afrika luistert niet meer naar ons, schreef ik vorige week. We doen er daarom goed aan meer naar Afrika te luisteren. En naar al die landen elders in de wereld waar veel te weinig naar geluisterd wordt.
Iemand die dat nog niet begrepen heeft is de Franse president Emmanuel Macron. In een toespraak voor zijn ambassadeurs sprak de Franse president maandag over de militaire banden met Afrikaanse landen, die in de afgelopen jaren een voor een zijn gesneuveld. “Ze zijn vergeten ons te bedanken,” zei hij. De leiders van de landen die zich de afgelopen jaren hebben losgemaakt van het Franse kolonialisme reageerden verbolgen. De militaire steun heeft hen niet bevrijd van het terrorisme. De regering van Tsjaad laakt Macron’s “minachtende houding tegenover Afrika en de Afrikanen”. De regering verwijst naar de grote aantallen West-Afrikaanse soldaten die aan de Franse kant meevochten tijdens de twee Wereldoorlogen, “een feit dat Frankrijk nooit echt heeft erkend.” Ook premier van Senegal, Ousmane Sonko, wijst daar op: “Als Afrikaanse soldaten (…) tijdens de Tweede Wereldoorlog niet waren ingezet om Frankrijk te verdedigen, was het mogelijk nog Duits geweest.” Macron lijkt het voor Frankrijk goed verpest te hebben in Afrika. “Je crois qu’il se trompe d’époque“, zei de president van Tsjaad in zijn nieuwjaarstoespraak. Oftewel: “ik denk dat hij zich in het tijdperk vergist.”
ANALYSE - van Daniël van Wijk, Aart C. Liefbroer en Maaike van der Vleuten, eerder verschenen bij Stuk Rood Vlees.
Groeien de opvattingen van jonge mannen en vrouwen over gendergelijkheid uit elkaar? Maatschappelijke ontwikkelingen, zoals het gestegen opleidingsniveau van vrouwen en beleid om gendergelijkheid te bevorderen, en de reacties hierop door enkele invloedrijke mannen, doen vermoeden van wel. Tegelijkertijd ontbreekt systematisch bewijs over hoe de opvattingen over gendergelijkheid verschillen tussen vrouwen en mannen van verschillende leeftijden. In dit artikel onderzoeken wij dit aan de hand van recent gepubliceerde gegevens uit de European Social Survey. We maken een onderscheid tussen opvattingen over gelijkheid in de privésfeer (bijv. het gezinsleven) en de publieke sfeer (bijv. de politiek). Uit de analyses blijkt dat jonge mannen en vrouwen (15-29 jaar) sterker verschillen in hun opvattingen over gelijkheid in publieke genderrollen dan oudere mannen en vrouwen (30+). Zo zien jonge mannen minder voordelen van een gelijke genderverdeling in politieke en economische topfuncties dan jonge vrouwen, en zijn zij minder vaak voorstander van wetgeving die het aantal parlementaire zetels gelijk verdeelt tussen beide geslachten. Daarentegen zijn sekseverschillen in opvattingen over genderrollen in het gezinsleven kleiner en verschillen ze weinig tussen jongeren en ouderen.
De maatschappelijke kansen van vrouwen zijn de afgelopen decennia sterk verbeterd. Zo is het opleidingsniveau van vrouwen gestegen, en zijn vrouwen uit jongere generaties in vrijwel alle rijke landen inmiddels hoger opgeleid dan mannen. Nog bestaande ongelijkheden waarbij vrouwen in het nadeel zijn, zoals de loonkloof of de oververtegenwoordiging van mannen in topposities in bedrijven, worden door overheden actief bestreden. Jonge mannen voelen zich door deze ontwikkelingen mogelijk gepasseerd en zijn bang om hun (vaak gunstige) positie te verliezen. Deze gevoelens worden aangewakkerd door sommige radicaal-rechtse partijen en in “echo chambers” op sociale media, waarin influencers zoals Andrew Tate vrijuit hun visie over man-vrouwverhoudingen kunnen delen. Hebben deze ontwikkelingen geleid tot een groeiende kloof tussen jonge mannen en vrouwen in hun opvattingen over gendergelijkheid?
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Wie had gedacht dat je met een draailier een abstract begrip als uitgestrektheid uit kon drukken?
Het nieuwe jaar is een mooie gelegenheid om de balans op te maken moet het Palestijnse mediabureau hebben gedacht. Dus publiceerde het de jongste statistiek van de de Israëlische genocide. Dit begint met de constatering dat – dankzij de bereidwillige medewerking van Amerika (dat vier keer een resolutie van de Veiligheidsraad torpedeerde en de noodzakelijke bommen leverde tot een bedrag van – inmiddels – 25,9 miljard dollar) er tot nu toe 88.000 ton (88.000.000 kilo) explosieven op Gaza zijn gedropt. Dat komt overeen met vier maal de atoombom die werd uitgeworpen boven Hiroshima.
Vernielingen
Daardoor is het aantal gedode en vermiste personen opgelopen tot 56.715 (waarvan 11.200 waarvan de lichamen ontbreken of die onder het puin liggen). Daaronder waren 1.413 families die geheel werden uitgeroeid en 3.467 families waarvan nog één lid gespaard bleef. Er werden 17.818 kinderen gedood (het grootste deel onder de 5), en 12.287 vrouwen. 35.060 kinderen hebben beide ouders verloren of één van hen, 12.125 vrouwen raakten hun echtgenoot kwijt.
De statistieken zijn echter onvolledig, want 44 kinderen stierven door ondervoeding, meerdere honderden werden echter niet geregistreerd; zes kinderen stierven door onderkoeling, maar enkele honderden werden evenmin geregistreerd. Verder zijn er geen gegevens over sterfgevallen onder de 12.500 kankerpatiënten voor wie de behandeling stopte door gebrek aan medicamenten; of onder de 350.000 chronisch zieken (waaronder diabetici) van wie de behandeling stopte door gebrek aan medicijnen of dialyse; of onder de 2.136.026 lijders aan diverse infectieziekten (hepatitis, polio), huidziekten, longproblemen, of ingewandenproblemen (waaronder diarree). En dan waren er nog ruim 60.000 zwangere vrouwen die het vrijwel zonder medische hulp moeten stellen.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Het is niet de eerste keer dat Abou Jahjah wordt bedreigd door de Israëlische staat. Belgische veiligheidsdiensten hebben hem inmiddels gewaarschuwd. Ze adviseren hem om vaste routines te vermijden, niet naar restaurants te gaan en bepaalde apps niet langer te gebruiken. Toch laat Abou Jahjah zich de mond niet snoeren, vertelt hij: ‘Ik ben bedreigingen gewend, maar dit is van een ander niveau.’
De Libanees-Vlaamse activist en auteur Dyab Abou Jahjah heeft aangifte gedaan tegen de Israëlische minister van Diasporazaken, Amichai Chikli. Dat meldt het Brusselse Magazine Bruzz. Chikli maakte op X (voorheen Twitter) een macabere grap, waarmee hij Abou Jahjah impliciet tot lid van Hezbollah bestempelde.
Ok, we zijn er nog niet helemaal, nog 500 jaartjes wachten (maar bestaat Sargassso dan nog?). Maar qua dystopische lading past ‘In the Year 2525’ van Zagar and Evans prima bij wat ons te wachten staat in 2025. Voor de extra sfeer een versie waar beelden uit de film Metropolis achter zijn gezet.
Wie zichzelf middels injectiespuit of scalpel verminkt, conformeert zich niet alleen aan een giftig schoonheidsideaal, maar draagt die norm immers proactief uit. En tóch mogen we het niet veroordelen. Want of het nu botox of parttime werken betreft: vrouwen veroordelen zou niet feministisch zijn. Want het is hun ‘eigen’ keuze.
Maar vrouwen zijn geen babygirls. Ze zijn net als mannen mensen wier keuzes politieke consequenties hebben.
Lotte Houwink ten Cate promoveerde op een onderzoek naar de tweede feministische golf en publiceerde in 2024 het boek De mythe van het gezin. De historica snapt dat Halina Reijn alom bejubeld wordt vanwege haar knappe regieprestatie, nu de film Babygirl in de bioscopen draait. Toch kraakt ze in een opiniestuk in de Volkskrant enkele feministische noten.
Kijk, de heavy metal van BattleSnake is heel prima aan te horen, en leverde de band zelfs een plaatje op in een prestigieus jaarlijstje – maar eerlijk is eerlijk, nog meer dan dat is de reden dat ik dit post die fantastische albumhoes. Nee, een gebrek aan goede smaak kan dit Australische gezelschap niet verweten worden. Lekker!
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
