Over vijftig jaar zijn alle drugs legaal

OPINIE - Niet drugs maar drugsverboden zorgen voor criminaliteit, gezondheidsproblemen en geldverspilling. Drugs in Debat organiseert komend weekend twee debatmiddagen om te discussiëren over de legalisering van drugs en het onderwerp uit de taboesfeer te halen.

Velen zijn het al lang vergeten, maar er is een tijd geweest dat stoffen als heroïne, cocaïne, opium en cannabis legaal verkrijgbaar waren, en zowel als medicijn als voor recreatie werden gebruikt. Nederland had bijvoorbeeld grote belangen in de opium- en cocaïneproductie en –handel.

Nog steeds gebruikt vrijwel iedereen drugs. Het kan om een glaasje alcohol, een sigaretje, een kopje koffie of een stukje chocola gaan. In de loop van de vorige eeuw is echter vooral vanuit de Verenigde Staten een oorlog tegen bepaalde geestverruimende middelen op gang gekomen. Maar die verboden zijn niet op schadelijkheid gebaseerd. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat legale drugs als alcohol en tabak schadelijker zijn dan veel illegale drugs. Zelfs ‘normale’ activiteiten als paardrijden zijn schadelijker dan het gebruik van bijvoorbeeld XTC.

Discriminatie van recreatief drugsgebruikers

Verreweg het meeste drugsgebruik is recreatief. Drugsgebruik is verbonden met een bepaalde levensstijl, en het is deze levensstijl die door het verbod op drugs onder vuur wordt genomen. Voor de meeste gebruikers van drugs als cocaïne of cannabis is het gebruik een prettige aanvulling op een avond praten, dansen, seks of ander tijdverdrijf, zoals een glas wijn een maaltijd opluistert. Voor sommigen vormt gebruik van stoffen als lsd of xtc zelfs een waardevolle emotionele, spirituele of religieuze beleving. Drugs zijn geen maatschappelijk kwaad, maar een risicovol maatschappelijk goed, te vergelijken met sporten zoals bergbeklimmen of motorracen.

Mensen die drugs gebruiken en geen vlieg kwaad doen, ervaren de handhaving van drugsverboden als een aantasting en fundamentele schending van hun zelfbeschikkingsrecht, terwijl drugsgebruik andermans recht niet aantast. Vrije keuze van roesmiddelen is een grondrecht van dezelfde betekenis als bijvoorbeeld het recht op vrije meningsuiting. Aangezien drugsgebruik een kwestie van individuele consumptie is, betekent het bestrijden ervan automatisch een indringen in de private levenssfeer. Het verbod op drugs is een vreemd element in de rechtsstaat, waar mensen die drugs gebruiken machteloos tegenover staan, en kan leiden tot apathie en afkeer van de maatschappij..

Waarom zo’n negatief beeld?

Veel mensen hebben een negatief beeld van drugs, omdat de media er eigenlijk alleen over berichten als er incidenten zijn. Dit is een volkomen eenzijdig en sensationeel beeld. De heroïneverslaafden vormen slechts een fractie van de zogenaamde “harddrugsgebruikers” Positieve gevolgen die drugs kunnen hebben voor de maatschappij, zoals medicinale en therapeutische werkingen, worden vaak over het hoofd gezien. De intuïtieve reactie vaak dat drugs slecht zijn en verboden moeten worden.

Deze mensen weten vaak niet dat het verbieden van drugs helemaal geen invloed heeft op de mate van gebruik. Sterker nog, sinds drugs verboden zijn is het gebruik ervan alleen maar gestegen, terwijl het gebruik – en dan vooral het misbruik – juist daalt wanneer drugsbeleid minder streng wordt gemaakt.

Drugsverboden veroorzaken criminaliteit

Daarnaast werken drugsverboden criminaliteit in de hand, omdat drugsverboden van de productie van en handel in drugs een grote melkkoe voor criminele organisaties maken. Drugsverboden zijn de voedingsbodem geweest voor een historisch ongekende groei van de  internationale maffia. De kosten van de drugsbestrijding zijn inmiddels tot astronomische omvang gegroeid. En ondertussen wordt de maatschappelijke overlast die drugs met zich meebrengen grotendeels door het verbod zelf veroorzaakt. Criminelen houden lang niet altijd rekening met de kwaliteit van hun product, laat staan met het milieu. Ze verkopen soms drugs aan kinderen of aan probleemgebruikers. Met een gereguleerde markt kan dat aan banden gelegd worden. Legalisering zou de maffia een reusachtige slag toebrengen en de overlast die burgers soms ondervinden van andermans drugsgebruik drastisch verminderen.

Drugsverboden kosten geld

De handhaving van drugsverboden kost ons jaarlijks miljarden. Politie en justitie besteden 50 procent van hun tijd aan drugs en voor rechercheurs is dat zelfs 75 procent. Bij legalisering en regulering zoals dat nu met alcohol en medicijnen gebeurt, zouden ze hun tijd kunnen besteden aan dieven en verkrachters. Bovendien verdwijnt dan een groot gedeelte van de criminaliteit. Toen het alcoholverbod in de jaren ’20 in de VS werd opgeheven werd deze georganiseerde criminaliteit met tweederde verminderd.

Drugsverboden schaden de volksgezondheid

Omdat drugs verboden zijn, is er geen gereguleerde, maar een illegale, zwarte markt voor. De verkoop aan de gebruiker gebeurt veelal door jongeren. En daar zitten risico’s aan vast: ze overtreden de wet, waardoor ze het risico lopen een strafblad te krijgen en uiteindelijk in de criminaliteit te verdwijnen. Bovendien wisselt door de ongecontroleerde zwarte markt de sterkte van de drugs, wat kan leiden tot gezondheidsproblemen. De heersende taboesfeer maakt het relatief lastig om mensen met goede voorlichting te bereiken.

Voor alle drugs, -lsd of alcohol, tabak of heroïne, cannabis of xtc – geldt dat aan het gebruik serieuze lichamelijke of geestelijke gezondheidsrisico’s verbonden zijn. Onder elk systeem zullen mensen slachtoffer van eigen drugsgebruik worden. Wij zijn de laatsten om deze risico’s te ontkennen. Maar voor alle drugs geldt evenzeer dat bij verstandig en matig gebruik de risico’s beperkt zijn. En in een legale situatie zou het gedeelte van de gebruikers dat verstandig gebruikt, stijgen. Drugs zouden een bijsluiter moeten krijgen met informatie over effecten, dosering, bijwerkingen, en een waarschuwing voor wie niet moet gebruiken. De productie zou onder kwaliteitscontrole van de overheid staan. Wanneer de drugsmarkt gereguleerd zou zijn, zouden vrijwel alle overdoses voorkomen kunnen worden.

Verslaafden zouden een normaal menswaardig bestaan kunnen leiden, zoals ook verslaafden aan tabak of tranquillizers dat meestal kunnen. De kleine minderheid die door drugsgebruik in de problemen raakt is niet gebaat bij een gevangenisstraf of geldboete. Deze mensen hebben hulp nodig van de verslavingszorg, geen straf.

Volg goede voorbeelden uit het buitenland

De internationale war on drugs lijkt  nu over het hoogtepunt heen te zijn. Nu zelfs Obama toegeeft dat de strijd verloren is, wordt het tijd om een nieuw beleid op te zetten. Hoewel wereldwijd een duidelijke beweging richting decriminalisering en legalisering merkbaar is, lijkt het beeld in Nederland juist te verstrakken. In plaats van het drugsbeleid aan te passen aan de nieuwe inzichten, worden juist strengere maatregelen zoals de wietpas ingevoerd. De legalisering van cannabis in Colorado en Washington, de roep om te stoppen met de war on drugs vanuit Latijns-Amerika en de decriminalisering van alle drugs in Portugal laten zien dat dit anders en beter kan. Over vijftig jaar zullen mensen niet snappen dat we ooit drugs hebben verboden, net zoals we het nu nauwelijks meer snappen dat homo’s vroeger geen seks mochten hebben en niet mochten stemmen.

Om dit proces te versnellen willen wij, Drugs in Debat, het probleem bespreekbaar maken om het taboe te doorbreken. Hierdoor wordt het onderwerp recreatief drugsgebruik voor iedereen behandelbaar en gangbaar. Praat met je vrienden; praat met je kinderen; praat met je ouders en haal drugsbeleid en recreatief drugsgebruik uit de taboesfeer. Als eerste aanzet gaan we dit weekend ‘on tour’. We organiseren op zaterdag 15 juni 14.00-22.00 en maandag 17 juni 20.00-01.00 twee debat-evenementen over drugsbeleid en recreatief drugsgebruik die zullen uitmonden in een filmavond; gratis en voor niets. Ook staan we zondag 16 juni op het jaarlijkse cannabis bevrijdingsdag en kun je bij onze stand je kennis over drugsbeleid testen en met ons in debat. Wil je op de hoogte blijven van de activiteiten van Drugs in Debat en nieuws over drugs? Like ons dan op Facebook en volg ons op Twitter.