ANALYSE - De herverkiezing van Obama was weliswaar wereldnieuws, maar geenszins de historische gebeurtenis die het vier jaar geleden was. Dat blijkt uit een blik op de voorpagina’s van de internationale kranten.
De eerste helft van 2012 heb ik eindeloos naar voorpaginafoto’s van Barack Obama zitten turen. Voor mijn scriptie deed ik onderzoek naar hoe hij afgebeeld was op foto’s op de voorpagina van The New York Times, en of er in de eerste drieënhalf jaar een verhaallijn in te ontdekken was. (Antwoord: ja, maar die was grotendeels georkestreerd door het Witte Huis.)
Je zou denken dat ik voorlopig wel even genoeg heb gehad van Obama. Maar mijn nieuwsgierigheid won het van mijn weerzin jegens alles wat met mijn scriptie te maken heeft. Dus dook ik opnieuw in de archieven van het veel te onbekende Newseum om de voorpagina’s van Amerikaanse en internationale kranten te bekijken.
En wat blijkt (niet geheel onverwacht)? Vier jaar geleden was Obama de Messias die de wereld kwam redden. Nu is hij slechts de herkozen president van de Verenigde Staten.
Links steeds de voorpagina van 7 november 2012, rechts van 5 november 2008.
The New York Times
Rechts zijn veel meer Amerikaanse vlaggen te zien (een indicatie van nationalisme, vaderlandsliefde, etcetera) en de kleuren blauw en rood zijn in balans. De linker foto oogt veel blauwer, en dat is de kleur van de Democraten. Een teken van polarisatie? Verder maakt de kop uit 2008 melding van een historische gebeurtenis en relateert die aan etniciteit. De kop uit 2012 is veel alledaagser en presenteert Obama ‘slechts’ als de zittende president die herkozen wordt.
The Wall Street Journal
Alweer: in 2008 wordt gesproken van een historische gebeurtenis. Het onderschrift van de foto leest: ‘Sen. Barack Obama became the nation’s first African-American president, riding a historic turnout amid voter discontent with the economy to defeat Sen. John McCain.’ In 2008 focuste The Wall Street Journal meer op de economie en minder op ras, maar dat is anders in 2012. Op de foto zien we Obama en een donkere man. De kop leest slechts: ‘Obama Wins.’ Het kan suggereren dat WSJ Obama’s herverkiezing verklaart door the black vote. Dat is anders dan ze er in 2008 over dachten, maar ze hechten er ook minder belang aan. Het is allemaal net wat meer been there done that dan vier jaar geleden.
Trouw
Ook de fotoredactie van Trouw lijkt de mening toegedaan dat de verkiezing van Obama in 2008 een stukkie bijzonderder was dan de herverkiezing afgelopen week. In 2008 werd Obama zelf groot op de voorpagina geplaatst, in 2012 zien we twee doorsnee Amerikanen die hun stemkeuze toelichten. Bij Nederlandse kranten moeten we er natuurlijk rekening mee houden dat ze naar de drukker gaan voordat de uitslag bekend is, maar in 2008 durfde Trouw het blijkbaar wel aan Obama af te drukken.
Minder spannend
Afgaande op een paar voorpagina’s lijkt het alsof de herverkiezing van Obama wel nieuwswaardig was, maar geenszins van eenzelfde historisch belang als toen hij vier jaar geleden gekozen werd. Dat is ook wel logisch: hij is nu een zittend president en hij voerde op minder epische thema’s campagne (niks geen Hope en Change, maar het tamelijk suffe Forward was dit keer zijn slogan). Het is allemaal wat minder spannend dat er een donkere president van de Verenigde Staten is gekozen, dat weten we nu wel.
Om maar vast wat commentaar voor te zijn: ja, de analyse van bovenstaande voorpagina’s is redelijk uit de losse pols gedaan. De wetenschappelijke waarde ervan zou ik met een flinke korrel zout nemen. Dat neemt niet weg dat een visuele analyse van nieuwsfoto’s en voorpaginafoto’s in het bijzonder wel degelijk nieuw licht kan werpen op de berichtgeving van kranten. ‘Een foto zegt meer dan duizend woorden’ is een cliché, maar wel waar. Kijk vooral zelf eens naar de voorpagina’s van de internationale kranten van de afgelopen week. Ik ben benieuwd wat anderen zoal opvalt.