Nieuwe politieke partijen – de debutanten: Partij voor de Rechtsstaat

In de media zie en hoor je bovenal de vijftien partijen die nu al in de Tweede Kamer zitten. Maar u bent misschien op zoek naar een alternatief? Misschien zit dat tussen de zeventien andere partijen die 29 oktober hopen op uw stem.

Denk aan de stugge volhouders en herintreders, aan de afsplitsers of aan de enige twee echte debutanten, waarvan in ons vorig artikel Ellect al is belicht. Vandaag richten we ons op de Partij voor de Rechtsstaat, hierna te noemen als PvdR.

Als Nederland iets nodig heeft na de komende verkiezingen, dan is het wel een partij die de rechtsstaat echt serieus neemt. Zou deze nieuwe politieke partij dat kunnen zijn?
Daarover later meer, maar eerst, helaas, een minpunt. De partij heeft, tot op het moment van dit schrijven, geen zelfstandige openbaar toegankelijke website. Wie er meer van de partij wil weten moet naar de Instagram, Facebook of via LinkedIn naar de Linktree-pagina van de partij. Daar vindt u dan het partijprogramma.

Wie geen toegang heeft tot een van de platforms moet zich behelpen met de Wikipedia (heeft de kandidatenlijst) en de Rijksuniversiteit Groningen, die de flyer heeft gekopieerd die het beknopte  verkiezingsprogramma weergeeft. Meer informatie haalden we uit de spaarzame lokale nieuwsbronnen, die Daniëlle Tulp, oprichtster en lijsttrekster, interviewden.

De PvdR doet met 22 kandidaten in 2 kieskringen (Leeuwarden en Amsterdam) mee aan de verkiezingen van 29 oktober.

Gemiste kans?

Gezien bovenstaande zouden we het hierbij kunnen laten. Dat doen we niet want wat een enorm gemiste kans is dit initiatief. Je zou kunnen zeggen dat zo’n partij overbodig is want alle andere partijen hebben de rechtsstaat op een of andere manier in hun verkiezingsprogramma’s staan. Maar voor een groot deel zijn diezelfde partijen (mede)verantwoordelijkheid voor de beroerde conditie van Neêrlands rechtsstaat en hun verkiezingsprogramma’s beloven weinig goeds wat dat betreft.

Een onafhankelijke commissie van NOvA (Nederlandse Orde van Advocaten) onderzocht de verkiezingsprogramma’s op rechtsstatelijkheid en ontdekte dat “een recordaantal voorstellen in de partijprogramma’s voor de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober voorstellen bevat die een risico vormen voor de rechtsstaat of daarmee regelrecht in strijd zijn”

Zelfs meer dan bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen (2023). Bron: NOvA – Rechtsstatelijke toets van de verkiezingsprogramma’s 2025; Groen = Plannen die de rechtsstaat kunnen verbeteren of versterken; Geel = Plannen die een risico vormen voor de rechtsstaat; Rood = Plannen die in strijd zijn met beginselen van rechtsstatelijkheid

Grondwet en internationaal recht zijn leidend

De PvdR neemt artikel 1 van de Grondwet als leidraad en stelt:

Niemand mag aders worden behandeld op basis van afkomst, geslacht of levensbeschouwing.
Voor een sterke rechtsstaat, veiligheid en menselijkheid. Wij zijn de volwassen tegenstem tegen extremen. Niet links, niet rechts. Maar voor waarden die universeel zijn: menselijkheid, veiligheid, gelijkwaardigheid en rechtvaardigheid.

Om dat te beschermen wil de PvdR dat

Het demonstratierecht onvoorwaardelijk wordt beschermd, zodat burgers vreedzaam hun stem kunnen laten horen. Organisaties die zich verzetten tegen fascisme, racisme en discriminatie worden actief ondersteund en beschermd tegen intimidatie, politieke druk of geweld.

De PvdR stelt “het internationaal recht boven machtspolitiek en economische belangen”.

Nederland moet zich opnieuw profileren als voorvechter van de rechtsstaat op wereldniveau
De internationale verdragen inzake mensenrechten en oorlogswetten onverkort naleven en versterken.
Het Internationaal Strafhof (ICC) actief steunen in mandaat, financiering en opsporing van oorlogsmisdadigers.
Zorgen dat Nederland als staat volledig meewerkt aan internationale onderzoeken en arrestatieverzoeken, ongeacht de politieke positie van betrokken staten of bondgenoten.
Een internationale coalitie van rechtsstatelijke staten vormen die onafhankelijk optreden tegen oorlogsmisdaden en massaal geweld.

Noodplan tegen femicide

Een ander punt waarop de PvdR focust ook op vrouwenrechten en in het bijzonder femicide. Grevio, een onafhankelijke groep deskundigen binnen de Raad van Europa, kwam  deze week met een rapport waaruit blijkt dat Nederland zich nog steeds onvoldoende houdt aan internationale afspraken om, conform de Istanbul Conventie,  vrouwen tegen geweld te beschermen.

De PvdR wil een nationaal noodplan tegen femicide en huiselijk geweld. “Geweld tegen vrouwen is“, stelt de PvdR, “niet slechts een maatschappelijk probleem, maar een schending van fundamentele mensenrechten. De overheid moet optreden als beschermer, niet als toeschouwer“.

Beleid moet niet gebaseerd zijn op op politieke obsessie of populistische angst

Nog een paar opvallende punten uit het partijprogramma:
Migratie & Asielbeleid: Een effectief beleid moet gebaseerd zijn op mensenrechten, rechtsstatelijke principes en praktische oplossingen, niet op politieke obsessie of populistische angst.
Wonen: Grond behoort primair een publiek goed te zijn, niet een middel tot private winstmaximalisatie. De manier waarop Nederland zijn ruimte indeelt, bepaalt direct de kwaliteit van de rechtsstaat: toegang tot wonen, voedsel en leefomgeving mag niet afhankelijk zijn van de macht van grootkapitaal.
Economie: Innovatie, ondernemerschap en digitale ontwikkeling cruciale pijlers zijn voor een sterke, duurzame en veerkrachtige economie. Tegelijkertijd mogen economische groei, technologische vooruitgang en digitale transformatie niet ten koste gaan van veiligheid, privacy, mensenrechten of rechtsstatelijke beginselen.

Geschikte kandidaten?

Voor een plaats op de stembiljetten hebben de nieuwe partijen in korte tijd hard moeten werken om aan de voorwaarden te voldoen. En of dat niet genoeg is moeten ze ook een beetje gevulde kandidatenlijst proberen samen te stellen.

Of er dan ook genoeg tijd is om kandidaten te screenen die als vliegen op de stroop van een nieuwe partij af komen, is nog mar de vraag. De PvdR lijkt daar enigszins last van te hebben.  De meerderheid van de 22 kandidaten lijken integere, betrouwbare kandidaten te zijn. Jammer is dat er toch een paar mensen op de lijst staan waar vraagtekens bij gezet kunnen worden.

Zo is er één kandidaat die een trackrecord heeft van deelname aan meerdere lokale partijen en bovendien bijna overal waar hij verschijnt in hoog oplopende conflicten verzeild te raken.

Twee andere kandidaten waren te zien in Youtube-programma’s van complotdenker Flavio Pasquino, die tijdens de coronaperiode met Café Weltschmerz en het YouTube-kanaal blckbx kwam. Met enig gevoel voor understatement kunnen we zeggen dat daar critici ten aanzien van het coronabeleid en klimaatcritici waren te horen.

Jammer dat die twee kandidaten aansluiten bij gesprekken met (onder andere) Wybren van Haga (van BVNL, die een herhaald poging doet verkozen te worden in de Tweede Kamer). Van Haga is niet te beroerd allerlei nepinformatie te hanteren of bij de demonstratie van Els Rechts aan te sluiten. In die hoek wil je als rechtsstatelijke partij niet zitten.

Op naar de volgende verkiezingen

Beginnersperikelen, zullen we maar zeggen. Vooral het feit dat de partij maar in twee kieskringen deelneemt zal het grootste obstakel zijn om ook maar één zetel te halen. Zelfs als uit de twee tot drie naburige kieskringen mensen moeite nemen een kiezerspas aan te vragen om in een andere kieskring dan Leeuwarden of Amsterdam te gaan stemmen, zal dat te weinig opleveren..

Maar bij de gemeenteraadsverkiezingen op 18 maart 2026 zullen we de Partij voor de Rechtsstaat weerzien. Zo belooft lijsttrekster Daniëlle Tulp hier en hier.