DATA - Hoeveel kans loop je nou eigenlijk om ergens aan dood te gaan? Een paar blikseminslagen met dodelijk gevolg en het is voorpaginanieuws. Een hond die een kind doodbijt, haalt het 8-uur journaal. En vaak wordt er dan ook maar kamervragen gesteld, of er niet iets aan kan gebeuren. Om nog maar niet te spreken over alle aandacht die uitgaat naar terrorismebestrijding.
Dus ik maar eens de cijfertjes ingedoken. Dankzij ons onvolprezen CBS zijn alle morbide gegevens nauwkeurig vastgelegd. Dat levert het volgende plaatje:
Om de jaarlijkse variaties een beetje op te vangen heb ik een periode van 5 jaar genomen, 2002 tot en met 2006.
In die vijf jaar gingen 692.618 mensen dood in Nederland. In de grafiek is iedere pixel 1 sterfgeval.
Het moge duidelijk zijn dat ziektes verantwoordelijk zijn voor het overgrote deel van de sterfgevallen, ruim 96%.
Dan hou je nog een beetje over voor de zogenaamde niet-natuurlijke doodsoorzaken.
Mocht je doodgaan, dan gelden de volgende waarschijnlijkheden:
– 5 keer zoveel kans een dodelijk verkeersongeluk te krijgen dan vermoord te worden
– 350 keer zoveel kans tijdens het huishouden om te komen dan bij een terroristische aanslag
– 37.400 keer zoveel kans aan hart- en vaatziekten dood te gaan dan te sterven door bliksem
Er vanuit gaande dat de moord op Theo van Gogh een terroristische aanslag was, dan is op dit moment de kans te sterven aan een terroristisch aanslag 0,00014438%.
Dit overzicht is tot stand gekomen als gevolg van een opmerking van een reaguurder en een redactielid (dank voor de 12 uur werk hoor!). Gebruik de gegevens vrijelijk om onzin als in dit artikel te bestrijden:
Is het risico om het slachtoffer van een moordaanslag à la Theo van Gogh te worden zo langzamerhand niet even groot als door de bliksem getroffen te worden? Is angst en gedragsaanpassing wel nodig?
(Nee dus)
Reacties (44)
Ik ben benieuwd hoe je aan die 0,00014438% komt.
Oja en ik wil natuurlijk graag weten hoeveel mensen er door politiegeweld, danwel in een cel (ongeacht officiele doodsoorzaak) zijn gestorven. Voor het perspectief kans te sterven door repressie – kans te sterven door terrorisme.
Voor mij valt eerwraak ook onder terrorisme (bij de statistische data van het CBS valt eerwraak onder “overige moorden in de familiesfeer, in casu (*van 1992-2001) 116 moorden, wat 5% is van het totaal van moord en doodslag.
Tis maar welke data je bekijkt, zeg maar.
Gemiddeld 7 per jaar @Bismarck waaronder ook heftig gedrogeerden blijkt uit onderzoek van de Coördinatiecommissie Rijksrecherche
Voor mij valt kanker ook onder terrorisme. Graag dan ook 98.564% van het terrorismebestrijdingsbudget overmaken naar het Wilhelmina Fonds.
De data
flauw @Mark
“dit artikel” gelezen. Hangt af van de lokatie en de tijdsgeest. Nu, at this point, in bijvoorbeeld Bagdad zijn de statistieken ietwat anders (wie vermoord wie), ik kan de kruipende grenzen niet in de tijd extrapoleren maar ben achterdochtig.
@Bismarck: Correcter gezegd: Als je sterft, dan is de kans dat het door terrorisme komt 1/692618 op dit moment (over de laatste vijf jaar, en dus dalende).
4,76% sterft aan ‘psychische stoornissen’, maar dat is niet zelfdoding, want dat is apart. Wat is het dan wel? Dementie?
@9: Ik dacht al dat je de kans zwaar overdreven had!
@3: Kun je daar ook een onderbouwing voor geven? Het voldoet in de verste verte niet aan de criteria.
@10: voornamelijk dementie inderdaad.
Opmerkelijk is trouwens, dat tegenwoordig niemand meer van ouderdom doodgaat. Schijnbaar zijn we niet meer tevreden met deze verklaring.
Dat raakt ook een makke van deze grafiek: het is een grafiek die voor iedereen, ongeacht leeftijd, gemaakt is. Daar zitten ook mensen bij die van ouderdom gestorven zijn, maar waar nu een labeltje ziekte zus of zo is aangehangen. (@10 Overigens, je gaat uiteindelijk dood aan dementie, als je hersenen te erg vergaan zijn, dus dat zou het hokje ‘psychische ziekten’ gedeeltelijk kunnen verklaren. Al blijft het een raar hokje, het is immers ook een aandoening van het zenuwstelsel. Definities, definities…)
Aangezien ik voorlopig niet van ouderdom dood ga (neem ik aan, met 27 lentes), zou ik weleens willen weten wat mijn kans is om aan al die zaken dood te gaan die genoemd worden. De kans op een terroristische dood wordt dan wel een flinke factor groter, in elk geval!
@5: Het zijn precies dit soort grafiekjes, waar de kankerstichting en de hartstichting mee schermen, als ze roepen dat ze meer geld nodig hebben. Ze zeggen er echter niet bij, dat een groot deel van de doden van deze ziektes, zeg, boven de 75 waren toen ze eraan bezweken. Vroeger waren die mensen gestorven aan ouderdom, maar tegenwoordig dus aan kanker/hart- en vaatziekten, wat die categoriën (en anderen ook) wat oververtegenwoordigd maakt in deze grafiek. Waarmee ik overigens de doden van deze ziekten niet wil bagatelliseren.
Hulde Steeph!
@Kees, je ziet het aardig juist. Deze statistieken zijn niet wezenlijk veranderd sinds 150 jaar. En nog steeds weinig tot geen relatie met nationaal beleid.
#15bis wat mark #5 ook bedoelde.
de doden agv. de molukse kaping valt wat mij betreft ook onder terrorisme
@17: Bij mijn weten zijn er geen Molukse kapingen geweest tussen 2002 en 2006. Jedenfalls, in Nederland niet.
Ik bedacht trouwens net een aardige methode om “ouderdom” via een achterdeur weer in te voeren. Gewoon alle doden die boven een bepaalde leeftijd (75/80, of iets daaromtrent) als gevolg van ziekten vallen, allemaal in een categorie “ouderdom” gooien. Tachtigplussers die uit een boom vallen of door de bliksem worden getroffen zijn niet door ouderdom gestorven en vallen dus in de andere categoriën. Ik zie hier ook al de eerste problemen opdoemen (demente opa flikkert uit de kersenboom), maar die zijn er nu ook al, voor een deel (waar zou die opa nu onder vallen?).
Zijn er leeftijdsdata? Ofwel, kan deze nieuwe versie gecomponeerd worden?
Verbetering van de statistiek dient geen nuttig doel.
There are lies, damned lies and statistics.
Na een kleine bestudering van de bron kan ik mijn eigen vragen beantwoorden: ja, het kan! Interessant. Misschien moet ik me er eens op storten. Ik ben zelf erg benieuwd of mijn voorspelling uitkomt: een grote balk bovenaan met ‘ouderdom’…
Suggesties voor een grens? 70? 75? 80?
@19: ach, mijn eigen geruststelling is een behoorlijk nuttig doel… Gewoon een taartdiagrammetje is ook niet zo’n probleem, zo bij elkaar ge’exceld.
Een taartpunt op een gezette tijd, dat is Sargasso.
Ik wou eens dat iemand op de fallacy van 19 inging. Die statistics van toen waren DUS (en welbekend) sec en perse quatsch.
Tja, het haalt natuurlijk de voorpagina als het om een gebeurtenis gaat die weinig voorkomt dus senastioneel is. Als we alle gevallen van dood door ziekte, ongelukken en ouderdom in het acht uur journaal moeten stoppen .. hoewel we ook daar dan vast veel banger voor zouden worden.
Onduidelijk ziektebeeld, dat grijpt mij wel aan, daar wil ik graag aan sterven.
Voordat je gaat even de muren van je toilet volsmeren met stront, je dierbaren uitmaken voor bloedzuigers en dan je eigen strot doorsnijden. In de boeken staat niks, enkel een treurig ‘Onduidelijk Ziektebeeld’.
@Dreknek: Heee, welkom terug. Ik had bijna het idee dat je onderdeel van de grafiek was geworden.
Overigens is dat “onduidelijk ziektebeeld” volgens mij ook het stuk waar Kees naar zocht. Daar zitten namelijk veel mensen in die gewoon aan ouderdom overlijden. Niet helemaal duidelijk wat dan het laatste duwtje heeft gegeven.
@TRS: Dat waren 8 doden (2 gegijzelden en 6 gijzelnemers). 1977 tot 2002 is 25 jaar. 8/25=0,32 per jaar. Slechts iets meer dan de 0,2 in mijn grafiek. Maakt dus nauwelijks uit.
“There are lies, damn lies and statistics.”
Alhoewel ik het CBS meer geloof dan de Gelderlander die eergisteren kopte “Helft renners gebruikt dope” nadat men een enquete had gehouden waarbij de helft van de repondenten reageerde dat men wel dacht dat het merendeel van de renners dope pakte… :-P
Over dat ‘doodgaan door ouderdom’: wie bepaalt waaraan een mens is gestorven, een arts toch? Ik ben geen arts, maar stel me voor dat in de medische terminologie het concept ‘dood door ouderdom’ niet voorkomt.
@Kees, 13: Niet helemaal waar. De hart- en vaatziektencategorie krimpt al een tijd (vooral door minder rokers) ten koste van de psychische stoornissen en typische ouderdomskanker.
De achterliggende gedachte van Steeph is denk ik, waar zet je als overheid het beleid op in? Ik denk dat leeftijd daar een grote rol bij speelt. Jonge mensen die overlijden dat vinden we over het algemeen veel erger dan oudere mensen die komen te overlijden aan een ouderdomsziekte. Het gaat denk om een gevoel van rechtvaardigheid.
@MP: Deels. Je kan natuurlijk niet 1-op-1 een vertaling maken van het aantal sterfgevallen naar de hoeveelheid geld/tijd/aandacht die ergens ingestoken zou moeten worden door de overheid.
Maar op veel punten is het wel duidelijk heel scheef. Stel dat alle energie die nu gaat zitten in terrorismebestrijding gestoken wordt in het probleem van nierziektes en orgaandonatie. Volgens mij levert dat de maatschappij veel meer op.
Verder is het ook bijzonder dat voor het voorkomen van bijvoorbeeld terrorisme (die hele kleine kans dus) mensen het wel acceptabel vinden dat ingegrepen wordt in hun leven (controles, gegevensverzamelingen, fouilleren, paspoort bij je hebben, etc…). Maar op het moment dat de overheid hard zou sturen op zaken die hart- en vaatziektes veroorzaken (bv verbieden bepaalde voeding of verplicht bewegen) men het gelijk heeft over bemoeizucht in de persoonlijke levenssfeer.
En last-but-not-least gaat het over de media. Die besteden graag veel aandacht aan die zaken die eigenlijk welbeschouwd helemaal niet belangrijk zijn.
Oh ja, en zeggen dat veel van de ziekten hierboven genoemd samenhangen met ouderdom, is de werkelijkheid negeren.
Heel toevallig verscheen er gisteren ook nog eens een grafiek in de NYT over het onderdeel kanker:
http://graphics8.nytimes.com/images/2007/07/29/health/cancergraphFull.gif
Ik mis nog een grafiek er naast die de media-aandacht per doodsoorzaak neerzet, zodat we de scheefheid kunnen vergelijken.
Je kan natuurlijk wel een bepaald onderscheid maken tussen doodsoorzaken. Het is bijvoorbeeld officieel overheidsbeleid om een onnatuurlijke dood erger te vinden dan een natuurlijke dood. En het is vooral erg als je er zelf geen invloed op hebt. Bijvoorbeeld: als je in de auto stapt neem je zelf het risico dat je verongelukt, maar als je onder een aanvliegroute van Schiphol woont loop je het risico een vliegtuig op je kop te krijgen zonder dat je daarvoor gekozen hebt.
Grote rampen of aanslagen waarbij veel slachtoffers in één keer vallen wegen ook zwaarder dan voorvallen die vaker voorkomen maar minder doden in één keer opleveren. Een grote explosie in een chemische fabriek met honderd doden is volgens die filosofie dus erger dan honder auto-ongelukken met één dode. Het idee is dat zo’n grote klap leidt tot “maatschappelijke ontwrichting”.
Ik kan helaas geen linkje vinden waarin die filosofie, met alle achtergronden, overzichtelijk bij elkaar staat.
Hier rust het cbs, overleden aan een onbekend ziekte beeld.
Heel geruststellend, 1 op 20 sterft aan een onbekend ziekte beeld. De patiënt leek te lijden maar niemand had een idee waaraan, dus, zand er over?
@35: Wat negatief zeg! Ik stel me eerder voor iemand die redelijk plotsklaps doodgaat zonder ziektebed. Autopsie leverde geen zichtbare vergiftiging op, dus tja, raadsel?
Ik weet ook niet in hoeverre er gezocht wordt naar doodsoorzaken in zulke gevallen (gaan ze nog kijken of er een allergische reactie, hersenbloeding of hartinfarct is opgetreden?) en ik weet dat ze voorkomen (is mijn vorige huisbaas overkomen, op 32-jarige leeftijd, de avond ervoor nog helemaal in orde, dan ineens ’s morgens in bed gevonden).
@Bismarck: Volgens mij wordt er ook alleen maar een autopsie uitgevoerd als er een verdenking van een misdrijf is. Heel vaak zal dit niet zo zijn. En dan komt iemand gewoon in de bak “onduidelijk” terecht.
Werd wel een beetje stil van die 1,11 % zelfdoding. 7677 Nederlanders die zelf het moment kiezen waarop het eindigt. Aangenomen dat dit meestal verband houdt met depressie, is de vraag hoeveel mensen er zelf uit zouden stappen zonder anti-depressiva en therapie.
@38: Waarom depressie? Kan toch ook in een vlaag van verstandsverlichting, of een ander helder moment van realisme? Of gewoon omdat je het goed vond geweest? Waarom concluderen we altijd dat mensen die zelfmoord plegen psychisch gestoord zijn? Mij lijkt het in heel veel omstandigheden een realistisch te overwegen optie.
@Pattex: Dat getal was ook veel hoger dan ik had verwacht. Onderbelicht aspect in onze samenleving.
@ 39: Depressie is geen psychische stoornis in mijn eigen beleving en ervaring. Stapel een hoop ‘pijnlijke’ gedachten op en je hebt een depressie. Het onvermogen om dit te relativeren is eerder een beperking dan een stoornis. Overigens is zelfdoding door depressie een taboe, waarschijnlijk omdat het iedereen kan overkomen. Dat geldt zelfs de grootste ‘optimist’, of ‘levensgenieter’, zo is wederom mijn persoonlijke ervaring.
@ Steeph: Voor zover ik weet wordt al sinds jaar en dag het aantal zelfdodingen uit de publicitiet gehouden. Een enkel geval komt in de media, vooral als de zelfmoordenaar eerst een (eigen) gezin, of andere groep mensen vermoord heeft. Zelfdoding is een taboe, waar eigenlijk niemand van wil weten. Tot het te laat is en de zelfmoordenaar de hand aan zichzelf geslagen heeft en het verwijten begint. Verwijten tegen de zelfmoordenaar, of tegen degene(n) die de ‘signalen’ niet opving, of er naar handelde.
Wanneer accepteren we nu eens dat zeldoding een recht is. Het mag en als dat zo is, hoeft het meestal niet meer. Zo leert (wederom) mijn eigen ervaring.
@41: Precies, zelfdoding moet mogen! Daar moeten we niet zo moeilijk over doen. Ik vind de cijfers overigens behoorlijk meevallen (tov. Oost Europa bv.), voor een land dat toch behoorlijk dichtbevolkt en ver ontkerkelijkt is (want van de meeste religies mag zelfdoding niet, of slechts onder heel bepaalde omstandigheden). Voor mij is dat een teken dat de mensen het hier toch behoorlijk naar hun zin hebben.
@ 42: Wellicht zijn de relatief lage cijfers voor zelfdoding in Nederland te danken aan onze telatief vriendelijke samenleving, de toegangkelijkheid van de geestelijke gezondheidszorg en de beschikbaarheid van medicatie?
Ja, zelfbeschikking, ook over het eigen leven, zou een recht moeten zijn, zonder voorbehoud. Is het dus niet. Mag niet van hen die weten dat God het zelf gezegd heeft. Toch (een) zonde dat mensen menen te weten wat wel en niet mag.
Hint voor iedereen die depressief is, of er een einde aan wil maken: de werkelijkheid is een stuk vriendelijker dan de gedachten die je er vast en zeker over hebt.