Martelaren van de democratie?

COLUMN - Het laatste blog van Ewald Engelen over de Griekse Crisis zal voor sommigen lezen als een wat overdreven samenzweringstheorie tegen de EU, met wat al te gemakkelijke ‘linkse’ platitudes.

Maar dat neemt niet weg dat er inzake de Griekse crisis een aantal schrijnende waarheden in staan, waarheden die ook mensen die nu eenmaal minder met ‘links’ en ‘eurosceptici’ hebben, en die vinden dat er zoveel mogelijk geld uit die Grieken geperst zou moeten worden, moet aanspreken:

Wie een land dat na vijf jaar recessie door krankjoreme tekortreductie-eisen volledig is uitgemergeld een ultiem aanbod doet dat opnieuw bezuinigingen en lastenverzwaringen ter waarde van 4,4 procent van het bbp eist, is niet uit op een akkoord, op rentebetalingen, laat staan herstel en groei, maar op het veroorzaken van maximale politieke schade. (…)

De reden is evident. Eens en voor al willen de politieke zetbazen van het Europese grootbedrijf duidelijk maken dat er geen alternatief is voor het neo-mercantilisme van Nederland en Duitsland. Loonmatiging, flexibilisering van de arbeidsmarkt, de corpocratisering van onderzoek en onderwijs, open grenzen voor kapitaal en elite-arbeid en drempelloze toegang tot politieke besluitvorming voor het grootkapitaal is in de 21ste eeuw het Europese model geworden. Dat is de bandbreedte van volwassen beleid, zoals bepaald door Brussel.

Dit keer wordt in Griekenland de democratie opzij gezet door opzettelijk te proberen een regering ten val te brengen en een referendum te verbieden. Dit schept een precedent om dat een volgende keer met andere landen te doen.

En dat maakt het zo belangrijk dat er ook verzet vanuit ons land ontstaat tegen deze gang van zaken. Want ook in Nederland kunnen problemen ontstaan. Wat als bijvoorbeeld alsnog een ‘ongelukje’ gebeurt op onze huizenmarkt, waar de prijzen door onze huizensubsidies kunstmatig tot exceptionele hoogte zijn gedreven? Wat als deze huizenprijs plotseling inzakt en wij daarom zwaar in de problemen komen?

Wie graag wil dat wij dan bovenstaand recept volgen en ons veelgeroemde pensioenstelsel afbreken heeft dat recht natuurlijk, maar dan nog: is dat geen beslissing van het volk zelf dat dit pensioenstelsel heeft opgebouwd en gefinancierd? Of laten we het nu gebeuren dat die politieke agenda voortaan achter gesloten deuren in Brussel wordt bepaald?

Dat Brusselse beleid trouwens, waar dat onvermijdbaar is (en zolang we open grenzen hebben is dat het), is dat niet iets waar in een Unie van democratische staten sowieso over gestemd zou moeten worden?

In plaats van te eisen dat de Grieken hun democratisch gekozen regering aan de kant zetten en hun referendum stopzetten, zou de EU haar eigen sociaal-economische beleid moeten vaststellen via het Europees Parlement, in plaats van via een besloten vergadering die geleid wordt door benoemde leiders en de president van Duitsland. En in plaats van Griekse referenda tegen te houden, zou het mogelijk moeten zijn EU-brede referenda te organiseren over het beleid van Brussel.

Of zoals de Belgische vice-voorzitter van de sociaal-democraten van het Europees Parlement Kathleen van Brempt in de Morgen schrijft:

Zolang er geen democratische, politieke Unie bestaat, zullen lidstaten elkaar de duvel aandoen, elkaar beconcurreren met belastingvoordelen, elkaars belangen schaden, sociale dumping organiseren of maatregelen tegenwerken die alle Europeanen ten goede komen, zoals bijvoorbeeld de strijd tegen de klimaatverandering. De navelstaarderij en het eigenbelang van nationale regeringsleiders is de echte ziekte die langzaam maar zeker het Europese project vernietigt en nu zelfs de democratie bedreigt. Als we dat niet aanpakken, staan er ons sombere tijden te wachten.

De huidige crisis is geen Griekse crisis, en niet eens een crisis in de strijd van “links” tegen “neoliberaal”: het is een crisis van de democratie. Solidariteit met de Grieken is niet zozeer een links verhaal, maar een democratisch verhaal.