Little Brother: zelf waken over privacy

De laatste maanden staat het onderwerp privacy steeds meer op de agenda van blogs en nieuwssites in Nederland. Logisch want de invasie van onze privacy en de wijze waarop onze overheid als een olifant door de porseleinkast van onze burgerrechten lijkt te denderen maakt een krachtig tegengeluid noodzakelijk.

De uitholling van de rechtstaat en democratie is niet alleen in Nederland een rap voortschrijdend proces. Met de VS voorop zijn de meeste westerse landen druk bezig om alle sinds de 13e eeuw opgebouwde mensenrechten af te breken in naam van de strijd tegen het terrorisme. Waarbij noch strijd, noch terrorisme ooit zijn gedefinieerd. Een eindeloze oorlog tegen een grotendeels imaginaire vijand (die we trouwens aan het verliezen zijn), Orwell kon het niet beter verzinnen.

In de VS is net een wet aangenomen die het afgeven van een vingerafdruk verplicht maakt bij het afsluiten van een hypotheek. Hoe makkelijk vingerafdrukken te faken zijn is door de Duitse Chaos Computer Club eerder dit jaar aangetoond. Ondertussen blijken de de miljoenen camera’s in Londen blijken geen effect hebben op het niveau van misdaad (of terrorisme).

Ondank als deze publiek beschikbare informatie blijven regeringen vragen om meer bevoegdheden om ons te beschermen tegen ’terrorisme’. Is er enig bewijs dat meer bevoegdheden iets uithalen? Volgens onze Minister van Justitie had met OM drie jaar nodig om Greg Nekschot op te pakken. Wat is erger: een Minister van Justitie die liegt tegen het parlement (en een parlement dat dat toestaat) of een OM dat daadwerkelijk zo incompetent is als de Minister suggereert?

Het verschijnen van het boek Little Brother van de Cory Doctorow is dan ook een ‘sign of the times’. Little Brother is een spannend verhaal over een groep jongeren die in de VS van de nabije toekomst door het Department of Homeland Security vastgezet worden in de nasleep van een aanslag op San Francisco. Drie worden er na een paar dagen vrij gelaten. Een vierde verdwijnt in het zwarte gat van de DHS gevangenissen (Guantanamo Bay – of erger). Zijn vrienden besluiten daarop de oorlog te verklaren aan de DHS en gebruiken al hun technische creativiteit om een enorme community van gelijkgestemden op te bouwen die hen helpt de DHS het leven zuur te maken. Dit blijft natuurlijk niet zonder gevolgen en al snel zijn ze op de vlucht in hun eigen stad voor hun eigen overheid omdat ze eisen dat die overheid zich aan de wet houdt. Het boek leest als een trein en ik vindt het een absolute aanrader voor iedere bewuste burger van 14 tot 140.

Naast een spannend verhaal met maatschappelijke relevantie is het boek ook bedoeld als instructiehandleiding voor digitaal activisme. Hoe versleutel je je mail? Hoe maak je van gehackte Xboxen en TOR een parallel Internet dat volledig anoniem is? Hoe detecteer je verborgen camera’s? Er is een aparte site waar de in het boek gebruikte methodieken in detail uit de doeken worden gedaan. Dit alles is natuurlijk helemaal community-driven en personen met specifieke kennis en/of ervaring kunnen bijdragen aan het verbeteren van de ‘instructables’. Net als de meeste werken van Doctorow is het boek vrij te downloaden (CC-licentie) van zijn site.

Wat het boek ook laat zien is dat een beetje kennis van ICT cruciaal is voor het garanderen van minimale privacy in een tijdperk waar staten haar burgers niet meer beschermen tegen vijanden maar die burgers zelf tot vijand heeft verklaard.

Het Small Sister project van Brenno de Winter heeft tot doel ‘Privacy Enhancing Technologies’ zoals mailencryptie zo gebruikersvriendelijk te maken dat iedere burger er gebruik van kan maken. Ik roep eenieder op te kijken wat zijn of haar bijdrage aan dat project kan zijn. Zoals de New York Times vrijdag schreef: The geeks shall inherit the earth. Als onze overheid niet langer onze burgerrechten wil beschermen moeten we het zelf doen.