RECENSIE - Blind Walls Gallery is het buitenmuseum van de stad Breda. Het museum op straat is gratis toegankelijk en omvat ruim 90 muurschilderingen. Te voet of met de fiets kun je de geschilderde geschiedenis van de Baronie van Breda ontdekken. Voor details over de werken is er de Blind Walls Gallery website én sinds kort een rijk geïllustreerde jubileumcatalogus.
“Elke muurschildering is weer een nieuw avontuur op zich,
dankzij de kleurrijke makers die eraan meewerken
en dankzij ons gedreven team.“
Uitspraak Dennis Elbers in Blind Walls Gallery, het museum op straat (2020).
Blind Walls Gallery, Maria Hemelvaartkerk © Isakov © foto Wilma Lankhorst.
Waar gaat Blind Walls Gallery over?
Blind Walls Gallery is de naam van ‘Het museum op straat’ in Breda. De rijke geschiedenis van de stad is hier de primaire inspiratiebron voor nationale en internationale street art kunstenaars. Het idee van Blind Walls Gallery is geïnspireerd door het oudste geschilderde stadsgezicht uit de Nederlands kunst: een zestiende-eeuws drieluik. Hierop staat onder andere de stadsmuur van het middeleeuwse Breda. Deze muur, die de stad bescherming en aanzien gaf, is nu grotendeels verdwenen. Talrijke blinde muren van huizen en kantoren, in zowel laag- als hoogbouw kwamen er voor in de plaats. Deze blinde muren geven de stad een grijs en grauw aanzien, ze dagen uit tot verwaarlozing van de publieke ruimtes. Blind Walls Gallery streeft er sinds 2014 na om Breda een nieuw stadsgezicht geven.
Blind Walls Gallery, City if Imagineers © Ben Eine © foto W. Lankhorst.
Hoe is deze jubileumcatalogus opgezet?
De 340 pagina’s tellende jubileumcatalogus van Blind Walls Gallery telt 14 hoofdstukken. Vijf hoofdstukken laten een tijdlijn zien, vijf andere delen geven een portret van een street art kunstenaar. Tot slot zijn er vier hoofdstukken waarin een meer algemeen onderwerp wordt beschreven. Denk hierbij aan terugblikken op vijf jaar Blind Walls Gallery door de ogen van buurtbewoners, fans en de gemeente. De tijdlijn begint in 1268 en eindigt 800 jaar later, in een vlucht voorwaarts, in 2068. Breda kijkt naar de toekomst.
Blind Walls Gallery, Whats lift you? © Kelsey Montague © foto Wilma Lankhorst.
De valk en de vlinder
Kunstenaar Thijs Lansbergen opent het geschiedenisboek met zijn zomereikenbos aan de Liesboslaan. Het Liesbos was in die dagen (1268) eigendom van de familie van Nassau. Zij gebruikten deze groene oase onder andere voor hun valkenjacht.
De vlinders van de Franse kunstenaar Mantra aan de Tuinzigtlaan nemen ons mee in een vlucht voorwaarts, naar 2068. De vlinder is een geliefd symbool. De dans van de vlinder geeft de behoefte aan beweging en verandering weer: waar zijn we nu en wat is de volgende fase?
Blind Walls Gallery, St. Joris en de draak © Studio Kratje © foto Wilma Lankhorst.
Wat gebeurt er in dit boek?
In dit jubileumboek ontdek je 89 muurschilderingen op een tijdlijn. Deze tijdlijn is gebaseerd op de verhalen achter de kunstwerken. Samen vormen de afbeeldingen op de muren een beeldverhaal: de geschilderde geschiedenis van Breda.
De oprichter van Blind Walls Gallery, Dennis Elbers, neemt je mee in een terugblik van vijf jaar muurschilderingen in Breda. En hij kijkt vooruit naar 2068. Elbers zag Breda veranderen van een stad met veel grijze en grauwe muren naar een gastvrij en creatief museum op straat.
Blind Walls Gallery, Combat Super Mural © foto Wilma Lankhorst.
Wie is de auteur van het museum op straat?
Het Museum op straat is geschreven door Dennis Elbers. Elbers is zowel de oprichter van het Graphic Design Festival in Breda als van Blind Walls Gallery. In 2003 studeerde hij af aan de Bredase tak van Kunstacademie St. Joost. Na zijn studie bleef Elbers in Breda wonen en begon hij samen met enkele studiegenoten de Kunstenaars Ontmoet Plaats (KOP). Deze artistieke pioniers hadden een missie: exposities maken over onderwerpen die dicht bij het dagelijks leven staan. Voor Dennis Elbers is de hele stad een grote expositieruimte.
Blind Walls Gallery, Huilende treinen © Joren Joshue © foto Wilma Lankhorst.
Graphic Design Festival Breda
In het voorwoord van het boek geeft Elbers aan dat het eerste lustrum van de stichting voelt als een sprint. De warming up van het avontuur begon in 2012 met de eerste editie van het Graphic Design Festival Breda. De eerste muurschildering van de Bredase illustrator Robin Nas zag het licht nabij een bushalte aan de Vlaszak. Later dat jaar doet Nas mee aan de ‘Combat Súper Mural’ (C.S.M.), een Spaans-Nederlandse samenwerking op initiatief van Rutger Termohlen. Van hem is het idee om een honderd meter lange muurschildering te maken, geïnspireerd op een werk van Velásquez. Op dit doek, de overgave van Breda, ontvangt de Spaanse militaire leider Spinola de sleutel van Breda.
Blind Walls Gallery, Ilse Weisfelt, Fietsen en Paarden © foto Wilma Lankhorst.
Mijn ervaringen met ‘Het museum op straat’
- Begin jaren tachtig woonde, studeerde en werkte ik ruim vier jaar in de Baronie van Breda. In de zomer van 2020 ging ik terug. Het werd een hernieuwde kennismaking;
- Via de uitgebreide website van Blind Walls Gallery heb ik thuis al genoten van de vele muurschilderingen. Om het spoor niet kwijt te raken, heb ik een plattegrond gemaakt met een route. Met behulp van de Ov-fiets werd het een kleurrijk avontuur, boordevol herinneringen;
- Even de voordelen op een rijtje: Het museum op straat is (1) gratis, (2) het is in de buitenlucht, (3) je kunt het 24/7 bezoeken, ook in coronatijd, (4) de website wijst je de weg en last but not least (5) je leert spelenderwijs de geschiedenis van de Baronie van Breda kennen;
- Het lijkt me heerlijk om zo geschiedenisles te krijgen op school;
- De VVV van Breda is een campagne gestart om ’cultuursnuivers’ naar de stad te trekken. Museum op straat, Blind Walls Gallery is daar voor een sterke speler;
- Als straks de musea weer open mogen, kan ik ook een bezoek aan het Stedelijk Museum in Breda ook van harte aanbevelen;
- Ik ga later dit jaar nog eens terug om de tour met een (levende) gids te doen.
Blind Walls Gallery, Fieten en paarden © Ilse Weisfelt © foto Wilma Lankhorst.
Titel Blind Walls Gallery Het museum op straat
Auteur Dennis Elbers
Uitgever Graphic Matters
ISBN 9-7894-9205-1608
Omvang 340 pagina’s
Prijs € 44,90
Blind Walls Gallery jubileumcatalogus
De jubileumcatalogus is online te bestellen bij de Stichting Blind Walls Gallery.
Meer weten over street art in Breda?
In de zomer van 2020 heb ik een uitgebreide fietstocht gemaakt door Breda.
De website van Blind Walls Gallery was mijn gids. Lees hier mijn ervaringen.
Blind Walls Gallery, Heden vs verleden © Hedo © foto W. Lankhorst.
Fotobijschriften
- (1) De Maria Hemelvaartkerk © Isakov (#105)
Locatie: Mols Parking – Toen we de bewoonster van dit huis (Annie van Gils) vroegen wat er volgens haar op haar muur moest komen was haar antwoord: “de Maria Hemelvaartkerk moet terug!” Annie woont al haar hele leven op deze plek en zit daarom vol met bijzondere verhalen over de omgeving. Zo ook over de voormalig Maria Hemelvaartkerk, waar zij als klein meisje regelmatig kwam. - (2) City of Imagineers © Ben Eine (#26)
Locatie Belcrum (2016) – In de 20ste eeuw was het spoor de scheidslijn tussen de arbeiderswijken in het noorden ‘van de stad en het ‘rijke centrum. In de 21ste eeuw transformeerde Belcrum in een hotspot. Hier wonen nu jonge gezinnen naast de skatehal, ateliers. Tentoonstellingsruimten en het stadsstrand. Om dit te vieren, kreeg de Engelse (letter)kunstenaar Ben Eine de opdracht om de onderdoorgang (van het spoor) van nieuwe inspiratie te voorzien. Het eindresultaat: City of Imagineers. - (6) Huilende treinen © Joren Joshue (#84)
locatie: tunnel onder het spoor links van het centraal station – Deze 130-meter lange muurschildering, is een ode aan de ‘vergeten broer van Vincent van Gogh’ en de Backer en Rueb machinefabriek.
Backer & Rueb maakte stoomlocomotieven. Hun meest karakteristieke ontwerp kreeg als naam ‘Backertje met huilogen’. In 1993 is de fabriek gesloopt. In de muurschildering heeft Joshue ook een man met knal oranje haar getekend. Dit is een eerbetoon aan Cor van Gogh, de jongere broer van Vincent. Cor heeft een aantal jaren bij Backer en Rueb gewerkt. Daarna ging hij op reis en kwam in Zuid-Afrika terecht. Daar werd hij technisch tekenaar bij de Zuid-Afrikaanse Spoorwegmaatschappij. Cor heeft op 32-jarige leeftijd zelf een einde aan zijn leven gemaakt. - (7-8) Fietsen & Paarden © Ilse Weisfelt (#14)
Locatie: Achter de Lange Stallen – Ik sta bij een fietsenstalling aan de Achter de lange Stallen. Op de muur zie ik een groot blauw paard. Op de rug van het dier zit een meisje met een witte rok met zwarte stippen. Ze reikt met haar handen naar een leiding, het lijkt in mijn verbeelding op een grote balansstok die een artiest gebruikt in voor een act het circus. Op deze plek stond vroeger een paardenstal. Illustrator en street art kunstenaar Ilse Weisfelt combineert vroeger en nu door paarden, ruiters en fietsen met elkaar te combineren. - (9) Heden versus Verleden © Hedof #18 – Deze schildering verwijst naar zowel het heden als verleden van de locatie. Opnieuw ‘groeit’ er groenten en fruit op de plek waar begin negentiende eeuw een grote groentetuin was. De winkelende figuren in de schildering zijn op doortocht naar de nabij gelegen winkelstraat.
- (boven artikel) Clowns, Animals en Freaks © Johan Moorman (#17)
Locatie: Mols Parking – De muurschildering Clowns, Animals en Freaks is geïnspireerd op een gebeurtenis uit 1988. In dat jaar kwamen toen twee rivaliserende circussen gelijktijdig aan in Breda aan. Ter promotie liet een van de circussen olifanten uit op de Mols Parking. Naar aanleiding van de actie (lees overtreding) kregen beide bedrijven vijf jaar een verbod om op treden in Breda.