Kunst op Zondag | Tranen trekken

Tranen en nog eens tranen. Toe maar jongen, gooit het er maar uit.

Zien huilen, doet huilen. Dat gaan we vandaag eens testen. Wie graag mee wil huilen maar er geen traan krijgt uitgeperst, raden wij kunsttranen aan.

Een vriend van mij vertelde me een verhaal over een fantastische driftbui die zijn dochter had. Ze was ontroostbaar maar bestudeerde tegelijkertijd zichzelf in de spiegel.

Dat was de inspiratie voor de vijf huilende meisjes die Laura Ford maakte voor het beeldenpark Jupiter Artland (Edinburgh – Schotland).

Laura Ford – Weeping girls, 2009.

Eén van de theorieën waarom er weinig in musea wordt gehuild, is dat men niet zo makkelijk een potje grient in publieke ruimten. De inspiratiebron van Laura Ford huilde nog binnenskamers en was haar eigen voyeur.

Dora Moutot kreeg mensen zo ver hun tranen op het internet te vertonen. Haar Tumblr-project “Webcam Tears” is geïnspireerd op 365 days: a catalogue of tears van Laurel Nakadate, die een jaar lang zichzelf fotografeerde tijdens en na een huilbui.

Dora Moutot verklaart zich nader:

Webcam tears is a project depicting contemporary sadness in an voyeuristic internet era through the medium of the webcam.
Webcam Tears is a project about internet exhibitionism and loneliness in an time where your best friend is your screen.

Hier één van de verzamelde exhibitionisten. Meer in dit filmpje.

Tja, tranen oproepen zonder hulpmiddelen is een hele kunst. Zou het niet aardig zijn als je wat tranen plengt op het moment dat je iets roept als “Het is om te janken”. Hoe overtuigend kunnen je tranen zijn?

Daar werd aan getwijfeld bij de perfomance #IAMSORRY, een project van acteur Shia LaBeouf en de kunstenaars Luke Turner en Nastja Säde Rönkkö, waarin LaBeouf zes dagen in een galerie zat te huilen met een papieren zak over zijn hoofd..

Het laatste project van het trio LaBeouf, Turner en Rönkkö is `He will not divide us`, een livestream waarvoor mensen werden uitgenodigd voor de camera die woorden uit te spreken. Bedoeld als protest tegen Trump en dat actief zou blijven zolang hij president is. Dat liep heel anders en het project vluchtte naar Liverpool, alwaar op advies van de politie ook daar het project is stilgelegd.

Om te huilen, nietwaar? Wel waar!

U bent al tot tranen toe geroerd? Nee? Nog geen druppeltje? Als huilende Marias, wenende Christusfiguren of verdrietige jongetjes u niets doen, wellicht de volgende kunstwerken wel?

Tom Otterness – Crying Giant. Deze versie stamt uit 2002, bij Museum Beelden aan Zee staat sinds 2004 ook een exemplaar.

Susan Fletcher – Weep I (found object, thread), 2016.

Detail

Paul Cummins – Weeping Window, keramiek, 2014 – 2017.

Paul Cummins werd door de Sunday Times verdacht gemaakt. Hij zou flink aan het project verdienen door de verkoop van de keramieken klaproosjes. Hetgeen even flink bezijden de waarheid is.

Hier de versie uit 2014 (Londen).

En hier die uit 2016 (Liverpool).

Zien huilen, doet huilen, schreven we. Maar als de traanklier niet getriggerd wordt door afgebeelde tranen, foto’s van huilende mannen, ja zelfs niet door huilende schilderijen of door het weeping barbie syndrome getroffen kunst, dan raakt u misschien  wel ontroerd van uw eigen tranen.

De Nederlandse fotograaf Maurice Mikkers wil tot in het diepste wezen van de traan doordringen. Een traantje opvangen, onder de microscoop leggen en zie daar: u kunt de schoonheid van uw eigen gesnotter aanschouwen. In de woorden van Mikkers:

For me this project is all about showing the volunteers the beauty of their own tears through the look of a microscope.

Het lijkt op ‘The Topography of Tears’ van Rose-Lynn Fisher. Zij was nieuwsgierig of er verschil is tussen een treurtraan en een vreugdetraan. Dat verschil is er. Niet alleen bij emoties, ook zijn er persoonlijke verschillen, zoals Mikkers laat zien.

Het is wel opvallend dat de resultaten bij Fisher en Mikkers soms sterk overeenkomen. Vergelijk de bij het uien snijden opgeroepen traan van Fisher maar met die van Maurice Mikkers.

Maurice Mikkers – Reflex tear: This tear is harvested after cutting white onions.

Mikkers wil het project uitbreiden en zoekt daar nog fondsen voor. Eén manier om hem te helpen is je traan door hem vast laten leggen (lees er hier meer over). Het kost je wat geld en tijd, maar dan kun je eindelijk je eigen traan doorzien.

De foto boven dit artikel komt uit de serie “End Times”van fotografe Jill Greenberg. De serie was bedoeld als reactie op het Bush-regime. Tot haar schrik kreeg ze nogal wat bagger over haar heen en werd verdacht van kindermishandeling. Lees hier Greenberg’s reactie op die commotie.

Huilende kinderen werken dan weer wel op de traanklieren. En hoe reageren kinderen op huilende kunst?

In ‘I see a woman crying’ van Rineke Dijkstra reageren kinderen in het Tate museum op Picasso’s ‘Wenende vrouw’.

Rineke Dijkstra heeft onlangs de Hasellblad Award toegekend gekregen. In oktober zal de uitreiking plaatsvinden. Vreugdetraantje?