Klanken uit het ondergrondse (23)

Een jaar of drie geleden was ik op het zogenaamde anti-folk festival in de kleine zaal van Paradiso. Een aantal singer songwriters uit New York die zich onder deze noemer hadden verenigd en dus niets te maken wilden hebben met de toen op hande zijnde ‘new-folk’ beweging, maakten van hun perfomances een waar schouwspel. Onder hen bevonden zich bijvoorbeeld Kimya Dawson (the Moldy Peaches) en Jeffrey Lewis. Nadat het publiek bij laatstgenoemde vroeg om het tonen van een video, schetste hij mijn verbazing toen bleek dat hij onder dat woord een schetsboek verstond. Het gitaarwerk dat hij tot dan toe ten gehore had gebracht, liet hij over aan zijn broer Jack en zelf ging hij, de pagina’s van zijn boek al omslaande, een lied zingen waarbij de scenes die hij vertelde, in tekening te zien waren op het papier.

Aan de vooravond van de boekenweek, waarin de link tussen muziek en literatuur centraal stond, werd in Paradiso het zogenaamde Strips in Stereo georganiseerd. Veertien striptekenaars van uiteenlopend allooi ‘verstripten’ hun favoriete Nederlandstalige lied. Want laten we wel wezen, als er een link kan worden gelegd tussen muziek en literatuur, kan dit evengoed en waarschijnlijk zelfs beter in de vorm van een tekening. Om maar een voorbeeld te noemen, de film Sin City met haar grote duistere gehalte en sterke one-liners, gaf mij een gevoel van rock & roll dat ik nog nooit eerder in de literatuur had gevonden. Het is dan ook vreemd dat deze combinatie niet eerder is uitgeprobeerd, of het zou kunnen zijn dat ik van eerdere mixvormen niet op de hoogte ben. Jammer daarbij is wel dat het alleen Nederlandstalige nummers zijn, maar waarschijnlijk was die overweging meer van praktische aard omdat de liederen wel live vertolkt moesten kunnen worden met op de achtergrond de strip op een groot projectiescherm.

Dat Barbara Stok (1970) zich goed kan vinden in deze combinatie is wel duidelijk. Ze is niet alleen stripmaker, ze speelt ook drums in het Trashduo de Straaljagers en tweewekelijks maakt ze voor Vpro’s 3voor12.nl het punkprogramma Plaat voor je Kop. Als ze een vrije keuze zou hebben gehad, zou ze waarschijnlijk gekozen hebben voor The Ace of Spades van Motorhead, een nummer dat overigens makkelijk door Peter Pan Speedrock samen met Dikke Dennis in Nederlandstalige versie wordt gespeeld. Ze koos er echter voor (waarschijnlijk ingegeven door jeugdsentimenten) om Is dit alles van Doe Maar om te zetten, hetgeen door Henny Vrienten live werd gespeeld.

Dick Matena (1943) heeft al een lange staat van dienst op zijn naam waaronder zijn werk voor de Toonder Studio’s, Pep en Disney. Hij oogstte alom bewondering voor zijn bewerking van de Avonden van Gerard Reven dat twee jaar geleden in het Parool stond. Zijn bewerking van Ketelbinkie, toen wij van Rotterdam vetrokken (1942) van Frans van Schaik kent eenzelfde soort stijl als de Avonden gekenmerkt door het contrast tussen het grijs, zwart en wit.

Erik Kriek’s werk kent een lyrische tekenstijl. Zijn creatie Gutsman is een soort held tegen wil en dank die, volgens Kriek’s eigen bewoordingen, vaak klaar krijgt wat Kriek (1966) zelf niet lukt in het dagelijks leven. Zijn werk is erg goed te vergelijken met de comics van de jaren ’60 uit de Verenigde Staten en zoals het een echt meester betaamt, heeft hij voor zichzelf een vaak een rol weggelegd in de kleine kaders. Kriek bewerkte MALLE Babbe (1970) van Boudewijn de Groot, waarbij deze nu eens niet een mooie vrouw is, maar een pokdalige volumineuze hoer.

Zeer komisch zijn het portret van Guido Belcanto van Mark Retera’s (bekend van DirkJan uit het Parool) weergave van diens nummer de Verpleegster en Typex’ interpretaie van Moordenaar, waarmee Osdorp Posse min of meer doorbrak eind jaren ’80. Het gaat iets te ver om alle veertien nummers hier uit te gaan bespreken, maar op de website van Strips in Stereo heeft men van elk nummer een pagina neergezet. Bijdragen zijn er o.a. van Jean-Marc van Tol, Peter Pontiac, Hein de Kort en Hanco Kolk en hun keuzes zijn vaak verrassend te noemen. Tevens heeft men de strips gebundeld in boekvorm dat samen met de cd met alle veertien nummers te verkrijgen is voor € 27,50 op www.foksuk.nl. En voor wie de avond gemist heeft en wil zien hoe deze combinatie in de parktijk uitpakt, is een deel van Strips in Stereo binnenkort te zien op Fabchannel.

Strips in Stereo
Fabchannel
Barbara Stok
Dick Matena
Erik Kriek
Mark Retera