Het Duitse partijenlandschap mag dan iets eenvoudiger zijn dan het Nederlandse, er is nog steeds keuze tussen zo’n vijf tot acht partijen. Verscheidene kieshulpen bieden de Duitse kiezer de helpende hand bij hun stemkeuze. Naast de Wahl-o-mat, de Duitse versie van StemWijzer, zijn er het Bundeswahlkompass, het Duitse Kieskompas, en ParteieNavi van het Preferencematch consortium. Naast verschillen in de keuze van de stellingen en de manier waarop partijen een positie op die stellingen wordt toebedeeld, verschillen deze hulpmiddelen ook in de manier waarop het advies wordt gepresenteerd. De Wahl-o-mat drukt de overeenkomst met partijen uit als een percentage. Bundeswahlkompass en ParteineNavi gebruiken een ruimtelijk model.
Ruimtelijk model van het Bundeswahlkompass
Zo’n grafische representatie van de resultaten heeft als voordeel dat de kiezer niet alleen meer te weten komt over z’n eigen match met partijen, maar ook over hoe het partijenlandschap eruit ziet. Toch is het gebruik ervan onder wetenschappers die onderzoek doen naar stemhulpen onderwerp van discussie. Samen met Simon Otjes onderzocht ik eerder de ruimtelijke weergave die in de EU Profiler uit 2009 werd gebruikt (paywall, vrije versie). Vaak bleken stellingen die samengevoegd werden tot één dimensie onvoldoende sterk samen te hangen. Dit blijkt ook het geval bij meerdere van de ‘kieskompassen’ die het Nederlandse bedrijf van VU-wetenschapper André Krouwel maakte (pdf).
Ruimtelijk model van de ParteieNavi
Het Bundeswahlkompass is echter een positieve uitzondering. Zowel de links-rechtsdimensie als de progressief-conservatieve dimensie hebben een hoog schalingscoëfficiënt (HLR=0,789, HPC=0,619). Met andere woorden: de posities van partijen op de stellingen hangen sterk samen, zodat we ze goed kunnen samenvatten met twee dimensies. Eigenlijk zou zelfs één dimensie voldoende sterk zijn om de partijposities op 26 van de 30 stellingen te kunnen samenvatten (H = 0,697).
Er is één gevaar bij zo’n sterk model: je kunt natuurlijk alleen onderwerpen selecteren waarop er sprake is van voldoende samenhang. Als je andere politiek relevante onderwerpen (die niet aansluiten bij de twee dimensies) laat liggen, dan heb je wel een goed model, maar de vraag is of je ook een goed advies hebt. In het geval van Duitsland lijkt dat bij het Bundeswahlkompass niet aan de orde: onderwerpen als milieu, EU, immigratie en economie komen allemaal aan bod.
Nog steeds geldt bij een stemhulp dat je het kunt gebruiken bij je stemkeuze maar dat je er niet blind op moet varen. Het ontwerp van deze stemhulpen heeft invloed op de resultaten die je krijgt. Maar ze bieden wel een toegankelijke manier om kennis te nemen van partijstandpunten. Dat is in een tijd waarin de vorm veelal voorop staat geen slechte ontwikkeling.
Via Stuk Rood Vlees.
Reacties (14)
Stemhulpen zijn nooit betrouwbaar, omdat ze de vraagstelling bepalen, selecteren op agendapunten en de scoreparameters instellen. Oftewel: genoeg ruimte voor manipulatie.
@1: Eens met de voorbehouden bij stemhulpen, maar dit vind ik een wat vreemde redenering: als iets of iemand maar enige vorm van discretie/vrijheid heeft dan is dat/hij automatisch niet betrouwbaar? Het gaat er juist om hoe dit soort hulpmiddelen de ruimte die ze hebben invullen. En dat doet de Duitse versie van het Kieskompas in ieder geval op een onderdeel beter dan eerdere versies van die stemhulp.
Stemwijzers richten ze alleen op vage toekomst beloften en negeren het feitelijk stemgedrag in het verleden.
Dat maakt stemwijzers eenzijdig en onbetrouwbaar.
Erg grappig dat Angela Merkel altijd in haar eigen voet dreigt te gaan schieten. Ze trekt sowieso stemmen weg bij de FDP (die dan zelfs de 5% kiesdrempel niet dreigt te halen), en dat is ongunstig voor de huidige coalitie want die is dan haar huidige meerderheid kwijt. Nu al openlijk vrijen met de FDP is not done. De SPD heeft dus vrij spel en kan de FDP volop attaqueren. En een coalitie CDU/SPD wordt dan niet zo makkelijk als nu het geval is. Erg leuk dat Angela Merkel niet krijgt wat ze wil want Duitsland is in een economische puinhoop veranderd met een dun laagje chroom, en helaas prikt niemand in Nederland daar doorheen want niemand kent Duitsland. Ik om er al rum 30 jaar waarvan 10 jaar zeer intensief vanwege een Duitse vriendin. Ik ken Duitsland totaal anders, hier denkt men alleen maar aan BMW’s en Mercedessen en Deutsche Gründlichkeit. Tja ongelofelijk kortzichtig want er is geen wettelijk minimumloon, Duitsland heeft de meeste werkende armen (=mensen die niet zonder 2 banen kunnen rondkomen en 10-14 uur per dag moeten werken!!!) van Europa en veel mensen mét een baan zijn zelfs afhankelijk van de voedselbank. Dat is een heel ander Duitsland beste mensen maar wel het echte!
@3: Uit een (nog niet gepubliceerde) analyse die ik uitvoerde voor een gezamenlijk onderzoek met twee Zwitserse wetenschappers blijkt dat in de periode 2006-2010 oppositiepartijen ongeveer in 80% van de gevallen stemmen volgens hun stellingname in StemWijzer en Kieskompas; voor regeringspartijen is dat iets meer dan 50%. Hierbij gaat het overigens vooral om stemgedrag bij parlementaire moties; regeringspartijen stemmen daar vaak tegen omdat ze de handen v/d regering vrij willen houden. Het is dus iets te gemakkelijk om te beweren dat dit soort beloften er helemaal niet toe doen.
Vooral (investeringsbank) Duitsland heeft de handelstekorten van Zuid-Europa ge-financiert en verdient daar enorme sommen geld mee .
http://www.vkw.be/kennisbank/duitsland-en-de-euro-een-haat-liefde-verhouding
http://www.joop.nl/opinies/detail/artikel/21063_niet_zuid_europa_maar_duitsland_hoofdschuldige_in_eurocrisis/
@3
Het baseren op feitelijk stemgedrag uit het verleden bevoordeeld oppositiepartijen. In coalities zul je namelijk altijd voor zaken stemmen waar de partij op zichzelf niet achterstaat. Zoals momenteel de PvdA voor rechtse ideeën van de VVD stemt en de VVD voor linkse ideeën van de PvdA.
De Duitse keizer? Die is toch al lang dood.
@5: @8: Feitelijk stemgedrag kan dus fors afwijken van beeld en belofte. Feitelijk stemgedrag toont wat een groepering echt belangrijk vindt, zonder beloftes gedaan om de kiezer te paaien. Zelfs in de oppositie wijkt men af van het eigen program en vaak is dat zo vaag gesteld dat een afwijking moeilijk aantoonbaar is, met formuleringen als het verbeteren/bevorderen van, aandacht voor, meer nadruk op …
@4: “Erg leuk dat Angela Merkel niet krijgt wat ze wil want Duitsland is in een economische puinhoop veranderd”
Allemaal haar verdienste en niet van haar voorgangers?
Wat die “economische puinhoop” is en hoe die ontstond blijft onduidelijk.
@0: “Het Duitse partijenlandschap mag dan iets eenvoudiger zijn dan het Nederlandse, er is nog steeds keuze tussen zo’n vijf tot acht partijen.”
In de eerste link tel ik er 32. Zeg dan gewoon 5 want meer komen er niet in het parlement, of 32 want zoveel doen er mee.
@8:
Terzijde, maar dat is ook precies waarom coalities en regeerakkoorden per grondwet moeten worden verboden. Het maakt volksvertegenwoordigers ondergeschikt aan de regering, de wetgevende macht aan de uitvoerende.
@13: Voor een meerderheid heb je in Nederland toch altijd een coalitie nodig?
Geeft een dempend effect en zorgt er voor dat niet de winnaar alles bepaald.
Of heb jij het over dualisme?