DATA - Veel politicologisch onderzoek richt zich op democratieën en democratisering. Wat democratie precies is, vormt stof voor discussie. Veel landenvergelijkende democratie-indices richten zich op electorale democratie (vrije verkiezingen en dergelijke) en soms ook de liberale democratie (bijv. burgerlijke vrijheden). Participatie, deliberatie en gelijke kansen worden ook vaak als aspecten van democratie gezien, maar tot nu toe niet systematisch in kaart gebracht.
Het Varieties of Democracy project brengt deze verscheidene aspecten van democratieën in beeld. Experts coderen de democratische kwaliteit van landen in de periode 1900-nu.
Ze kijken daarbij naar ruim 200 aspecten, die vervolgens samengevoegd worden tot de vijf hoofdindices. Daar zitten allerlei methodologische haken en ogen aan, maar het aardige aan dit project is dat je precies kunt nagaan hoe landen scoren op alle losse aspecten. Bovendien worden alle aspecten door meerdere experts gecodeerd (zie dit working paper).
klik voor groter beeld
Voor Nederland levert dat het onderstaande plaatje op. Op alle vijf de indices zien we een toename kort na de Eerste Wereldoorlog, toen het kiesrecht uitgebreid werd, eerst naar alle mannen en snel daarna ook naar vrouwen. In de periode 1940-1945 is een duidelijke dip te zien.
In de naoorlogse periode valt vooral op dat Nederland hoog scoort op alle democratie-indices, behalve de participatie-index. Dat komt omdat Nederland lange tijd zeer beperkte mogelijkheden voor referendums kende. Recentelijk is er een correctief referendum mogelijk gemaakt, maar ook dat is niet bindend.
Via de tool van V-Dem kun je zelf eenvoudig trends in democratisering in kaart brengen. Op termijn komen gegevens over alle landen beschikbaar. Dat levert een rijke dataset op waarmee het proces van democratisering in verschillende landen beter in kaart kan worden gebracht.
Disclosure: Ik heb als landencoördinator voor Nederland meegewerkt aan de verzameling van de Nederlandse gegevens.
Dit artikel verscheen eerder op Stuk Rood Vlees.
Reacties (32)
Zit in die indices ook het werkelijke aantal politieke keuzes verwerkt? Want je kunt wel 10-15 verschillende partijen hebben, met verschillende namen/labels, als het grootste deel van die partijen in de praktijk dezelfde ideologie voorstaat en aanhangt, heb je nog weinig te kiezen. En dat lijkt me ook democratie, voldoende werkelijke opties.
@1: Op wereldwijde schaal zal Nederland het dan nog goed doen. De meeste landen kennen slechts een (de facto) één, anderhalve of twee partijenstelsel (waarbij er nog minder onderscheid is tussen beide partijen dan in Nederland tussen twee willekeurige partijen).
Hoe democratisch is een politieke partij? Hoe democratisch is het niet hebben van burgerrechtspraak? hoe democratisch is het om een referendum naast je neer te leggen? Hoe democratisch is coalitievorming? Hoe democratisch is de helft van je bevoegdheden uitbesteden aan een niet democratische internationale organisatie? hoe democratisch is een parlement als er systematisch een discrepantie bestaat tussen de zwaartepunten in de maatschappij enerzijds en de Twee Kamer anderzijds?
@2: Mwoah. m.i. zijn er in Nederland ook maar twee politieke smaken. Aan de ene kant de Ruling Party, bestaande uit de labels VVD, PvdA, CDA, D66, GL, CU, SGP en 50+, en aan de andere kant de alternatieven SP en PvdD. De PVV is vanuit de Ruling Party opgezet om de ontevredenen bij de SP weg te houden.
Voor het gemak laat ik de eenpitters en nieuwe hopefulls maar even buiten beschouwing, die redden het meestal toch niet. Al zou misschien juist daar de politieke vernieuwing vandaan moeten komen.
@4: Vanuit dat oogpunt is Nederland net zo democratisch of democratischer als elk ander land (want elk land kent immers een “Ruling Party” en sommige landen daarnaast nog “alternatieven”). Daar staat tegenover dat de “Ruling Party” in de meeste landen aanzienlijk minder divers is dan in Nederland.
@3: Dat zijn wel heel veel vragen op rij (maar het zullen wel retorische vragen zijn, gezien het feit dat sommige ervan meervoudige vragen zijn). Maar nu we toch bezig zijn, laten we de eerste eens proberen: “Hoe democratisch is een politieke partij?”
Daar kan niet één antwoord op gegeven worden, omdat het nogal van de partij afhangt. Hoe is ze georganiseerd, hoe zitten de statuten in elkaar, welke mechanismes zijn er om machtsconcentratie tegen te gaan? Alleen al in Nederland is het verschil enorm, vergelijk bijvoorbeeld de partijdemocratie van de PvdA maar eens met die van de PVV. Over het algemeen geldt dat politieke partijen in Nederland vrij democratisch zijn (georganiseerd met partijcongressen met stemrecht voor alle leden of voor partijafdelingen en vaak met voldoende gebalanceerde organen om machtsconcentratie tegen te gaan), op een paar uitzonderingen na.
@5:
Dan wijs ik u door naar Rousseau.
@6: Je (ver?)wijst maar door wat je wilt.
@3 @5 Hoe demokratisch is een poliieke partij?
Dat had ik opgevat als hoe demokratisch is het om te moeten kiezen (als burger) tussen een beperkt aantal pakketjes van standpunten? Terwijl de meeste burgers minstens deels en vaak ook grotendeels pakketjes standpunten hebben die niet een-op-een op het pakketje van een bepaalde partij passen.
Dit destemeer wanneer variatie in standpuntenpakketjes binnen het leden- en kiezersbestand van die partijen niet in het parlement is terug te vinden door fractiedwang (die in mijn beleving de laatste jaren veel strenger is dan pakweg een jaar of dertig geleden, al was dat keurslijf er toen ook al wel).
En vandaaruit nog een stapje verder: parlementaire systemen met zogenaamde volksvertegenwoordigers zijn ontstaan in een tijd dat het in praktische zin onmogelijk was burgers meer bij de besluitvorming te betrekken dan alleen maar de burgers eens in de zoveel jaar te laten aanwijzen wie namens die burgers de echte beslissingen mochten nemen, zonder dat de burgers later nog konden besluiten dat degene die zij (afzonderlijk) als hun vertegenwoordiger hadden gekozen hen niet meer vertegenwoordigde.
Vergelijk wat dat betreft het Verenigdestaatse systeem met kiesmannen die namens de kiezers uit een bepaalde kieskring de president kiezen, al gaat het daarbij dan om één specifieke beslissing, waardoor het nog enigszins de daadwerkelijke ‘wil van het volk’ vertegenwoordigt (even los van de diskussie over distriktenstelsel vs. proportionele demokratie, waardoor nog steeds in theorie iemand president kan worden terwijl een andere kandidaat meer stemmen heeft verzameld –een enkele keer gebeurt dat ook in de praktijk).
Zowel die presidentiële kiesmannen als de voor een vaste termijn gekozen volksvertegenwoordigende voogden zijn 19e-eeuwse constructies waarvan je je zou kunnen afvragen of ze niet achterhaald zijn. M.a.w. wat ooit de hoogst haalbare mate van demokratie was is misschien nu niet eens meer serieus te nemen als demokratie. Helaas zie ik dit maar deels in het paper terug, en dan nog verdund en verdeeld over de verschillende deelaspekten, alsof bijvoorbeeld in het participatory-aspekt het mogen meepraten van vakbonden, werkgeversorganisaties, de ANWB, Greenpeace, Bouwend Nederland, de Dierenbescherming e.d. een gelijkwaardig alternatief is voor het mogen meebeslissen door de burgers zelf.
Het lijkt me dat een referendum (of het nou raadgevend, correctief, agenderend of zelfs initiërend is) daarvoor een lapmiddel is. En er zijn dan ook allerlei alternatieve manieren bedacht die ooit slechts idealistische modellen waren die in de praktijk niet te organiseren zouden zijn, maar die door technologische en maatschappelijke ontwikkelingen in de loop der tijd steeds meer haalbaar zijn geworden.
Ik zou niet meteen willen zeggen hoe het wèl moet, daarvoor zijn er teveel verschillende alternatieve systemen van demokratie bedacht, waarover dan eerst een maatschappelijke discussie zou moeten plaatsvinden lijkt me, waarna er een demokratische keuze tussen gemaakt zou kunnen worden.
Het vervelende is natuurlijk dat voor de gevestigde partijen (groot en klein, bestuurspartij en overtuigingspartij) zo’n aanpassing niet interessant is, en dat we van hen dus niets hoeven te verwachten op dit gebied. Ooit leek D66 met dat doel opgericht, maar die zijn ondertussen zo ingekapseld in het bestel dat ook daar niets te verwachten valt.
Dan zou je nog kunnen denken aan de Piratenpartij, die weliswaar al de keuze voor bepaalde vormen van meer serieuze demokratie hebben gemaakt (m.a.w. de burger kan alleen ja of nee zeggen op die keuze, heeft daar verder ook niks over te zeggen), maar die in elk geval af lijken te willen van het inherent ondemokratische van parlementsleden-als-voogd-van-de-burger. Probleem is dat je die dan eerst in het parlement zou moeten krijgen, waar ze door coalities te sluiten puntjes moeten binnenhalen, waarna ze waarschijnlijk dezelfde weg zullen gaan als D66. Bovendien zitten ze dan ook in dat parlement om mee te besluiten over allerlei andere best belangrijke zaken, en moet je als burger dus maar hopen dat ze op die punten een beetje overeenkomen met jouw pakketje aan standpunten; zelf lijken ze wat dat betreft geen kiezers te willen verliezen door meningen over andere onderwerpen dan hun core-business –niet voor niets staan er zo weinig duidelijke stellingnames over verreweg de meeste beleidsterreinen in de verkiezingsprogramma’s van de Piratenpartij.
De paradox waar we zo tegenoplopen is dat het werkelijk demokratisch maken van wat nu slechts pseudo-demokratieën zijn niet haalbaar is op een demokratische wijze. En de geschiedenis leert dat revoluties prima middelen zijn om van diktators af te komen, maar niet om demokratie te brengen.
Dus naast een maatschappelijke discussie over welke vorm van demokratisering we zouden willen, zou er ook nog nagedacht moeten worden over hoe we dat als burgers erdoorkrijgen.
De gekozen burgemeester zou al een stap in de goede richting zijn voor een werkende democratie op lokaal niveau.
Daar zitten vast ook weer een hoop risico’s aan vast.
Of lokale referenda per dorp of stad.
De techniek maakt het inmiddels immers mogelijk en er is een duidelijke behoefte aan.
Nu voelen heel veel Burgers dat hun stem niet gehoord wordt, en dus geen verschil maakt.
Of je bent als samenleving een democratie, of je bent het niet.
Er is absoluut sprake van een democratisch tekort. Ook is er sprake van ‘clan-‘vorming waardoor relatief kleine groeperingen een onevenredig groot deel van de zeggenschap naar zich toe trekken.
Waar is de stem van de jeugd? Waar is de stem van zij die het vertrouwen hebben verloren en niet (meer) stemmen? Hoe krijgt een bevolking vertrouwen in openbaar bestuur?
De zinsnede “Dat hebben we met zijn Allen zo besloten” is inmiddels een holle kreet geworden. Betekenis en invulling van die kreet zou het doel moeten zijn in een naar behoren functionerende, en zichzelf respecterende democratie.
@3: “Hoe democratisch is het niet hebben van burgerrechtspraak? ” = Hoe democratisch is een lynchpartij?
@9: “De gekozen burgemeester zou al een stap in de goede richting zijn voor een werkende democratie op lokaal niveau.”
Dat vind ik nou totaal niet. Elke stap in de richting van een presidentieel systeem (en een gekozen burgemeester is in principe een gemeentepresident) is in Nederland een stap weg van de democratie. Het verenigt namelijk twee ondemocratische principes: Die van het leggen van macht bij één persoon en die van the winner takes all (tevens de grootste democratische zwakte van alle een persoonsdistrictenstelsels). Ik zou eerder pleiten voor het afschaffen van de burgemeester.
“Zowel die presidentiële kiesmannen als de voor een vaste termijn gekozen volksvertegenwoordigende voogden zijn 19e-eeuwse constructies waarvan je je zou kunnen afvragen of ze niet achterhaald zijn.”
Dat kun je je afvragen als je wilt, maar je kunt ook tot de conclusie komen dat de wereld sindsdien alleen maar ingewikkelder is geworden en dat het voor de overgrote meerderheid van de bevolking onmogelijk is geworden om de gevolgen van bepaalde beslissingen te kunnen overzien of zelfs maar interesse voor die beslissingen op te brengen, naast alle dagelijkse bezigheden. Het is niet voor niets dat we op landelijk niveau 150 mensen fulltime beslissingen laten nemen, nog eens 75 deeltijd (en die allebei ondersteunen met een leger aan medewerkers). Misschien zijn er dat nog te weinig (zowel voor hun taak, als om zeker te zijn dat ze een voldoende vertegenwoordiging van ons allemaal vormen), maar dat is een andere discussie.
Je kan beter de vraag stellen”Hoe on-democratisch is Nederland eigenlijk”
Bizar, een land waar je 1x in de 4 jaar mag stemmen op een van de bobo’s die toch niet doen wat ze je met stelligheid beloven.
Omdat ze getraind zijn in en zich moeten houden aan hetzelfde politieke spel….een land waar hierdoor de ongelijkheid al maar groter wordt.
Straks TTIP……
En hier wordt doodleuk verteld dat we het helemaal niet slecht doen …..in vergelijking met andere (weinig-democratische)landen.
En duiken de wannabe-intellectuelen er op met hun loze opmerkingen.
Zo was dat ook zo’n loos argument toen een paar jaar geleden goede doelen hoge salarissen aan de top gingen verdedigen door zich met anderen te vergelijken…..
Ik zie dat Frankrijk nog niet is gepubliceerd. Ik ben erg benieuwd kan ik je zeggen.
@11: “je kunt ook tot de conclusie komen dat de wereld sindsdien alleen maar ingewikkelder is geworden en dat het voor de overgrote meerderheid van de bevolking onmogelijk is geworden om de gevolgen van bepaalde beslissingen te kunnen overzien of zelfs maar interesse voor die beslissingen op te brengen, naast alle dagelijkse bezigheden.”
Dat is op zich een geldige redenering, maar dan als argument tegen demokratie, zeg dan gewoon dat je dat bedoelt.
Mag van mij hoor, ik snap best dat er argumenten te verzinnen zijn om juist de beslissingsbevoegdheid niet bij de burger te leggen, maar bij een select clubje parlementsleden; al zou dat niet mijn keus zijn. Ik heb liever zelf ook inspraak, en dan vind ik het wel zo eerlijk om die ook aan mijn medeburgers te gunnen.
Wat betreft die ongeschiktheid van de bevolking om mee te mogen beslissen: er is ook nog zoiets als ‘wisdom of the crowds’, dat levert in veel gevallen heel wat betere beslissingen op dan een groep door zichzelf tot deskundigen benoemde carrièrejagers zou nemen. En ook een geheel of gedeeltelijk per loting aangewezen parlement zou waarschijnlijk zowel verstandigere beslissingen nemen als beslissingen die meer een afspiegeling zijn van de bevolking.
En interesse voor wat bepaalde keuzes inhouden zal altijd groter zijn bij mensen die zelf ook mogen meebeslissen dan bij mensen die maar moeten zien wat hun zogenaamde vertegenwoordigers zogenaamd namens hen voor ze beslissen.
Maar zoals gezegd, er zijn nog wel meer alternatieve manieren denkbaar om de demokratische legitimiteit van beslissingen vorm te geven. Je zou bijvoorbeeld ook aan een liquid democracy kunnen denken, dan geef je als burger nog steeds de besluitvorming uit handen, maar wel veel meer aan iemand die dat ook echt namens jou kan doen, en niet namens een van een klein aantal partijen die een of ander willekeurig pakket aan standpunten aanbieden, en met de mogelijkheid voor de burger om aan te geven wanneer die specifieke vertegenwoordiger hem/haar niet meer vertegenwoordigt (anders dan eens in de vier jaar je voogd aanwijzen dus).
Hoe democratisch is het meedoen van de Nederlandse overheid(met een minsterie van Oorlog),met de illegale luchtaanvallen in noord-Irak,zich schuldig makend aan misdaden tegen de mensheid………..vele(angstig geheimgehouden) burgerdoden.
Het lijkt me een interessant idee om het stemmen uit te breiden.
Nu stem je op iemand (of op een partij) die je graag zou zien regeren en dat is het dan. Ik zou ook graag een stem tegen kunnen geven. Een stem op een persoon / partij die je absoluut niet in de kamer / regering wilt hebben.
Dan de plus en min stemmen optellen, ik ben heel benieuwd wat er dan uit zou komen.
Verder zou je kunnen beginnen met mensen meer zeggenschap over hun eigen omgeving te geven oftewel de “inspraak” een echte neus te geven in plaats van een wassen.
“Elke stap in de richting van een presidentieel systeem (en een gekozen burgemeester is in principe een gemeentepresident) is in Nederland een stap weg van de democratie. Het verenigt namelijk twee ondemocratische principes: Die van het leggen van macht bij één persoon en die van the winner takes all (tevens de grootste democratische zwakte van alle een persoonsdistrictenstelsels)”
Zo had ik er nog niet tegenaan gekeken. Maar zeg je hiermee in feite niet dat een vertegenwoordigende democratie niet werkt?
“Verder zou je kunnen beginnen met mensen meer zeggenschap over hun eigen omgeving te geven oftewel de “inspraak” een echte neus te geven in plaats van een wassen.”
Dat dus. Er is een chronisch gebrek aan inspraak. Of het nu gaat over het weghalen van een boom of het al dan niet openen van een asielzoekercentrum binnen de gemeentegrenzen.
Het zwitserse model zit wat dat betreft ogenschijnlijk een stuk beter in elkaar.
Nog even verder over nagedacht na het lezen van dit stuk
http://www.wired.co.uk/news/archive/2015-09/22/matt-hancock-mp-interview-digital-government
Dit slaat ook op Nederland.. De kenniseconomie heeft de mond vol van investeren, gebruikt volop buzzwords en heeft zeer ambitieus ingezet op het elektronisch patientendossier, het politiecommunicatiesysteem, alles en iedereen afluisteren en niet te vergeten, elektronisch betalen. Met belastinggeld en van de baas zijn enorme investeringen gedaan in de infrastructuur die ons leven ‘gemakkelijker’ moeten maken.
Maar hoe zit dat dan met de kwaliteit van leven, bijvoorbeeld door burgers in staat te stellen op alles mee te stemmen wat er maar te stemmen valt, zowel lokaal als nationaal als europees?
Je zou bijvoorbeeld kunnen afspreken dat dit soort permanente referenda in eerste instantie een zuiver raadplegende rol heeft, tenzij er een bepaald hoog percentage voor of tegen is, waardoor het ook kan worden afgedwongen.
Met name Estland loopt op dit gebeid ver voorop vergeleken met de rest van de wereld, want men kan daar nu al elektronisch stemmen en meestemmen.
@15: “Dat is op zich een geldige redenering, maar dan als argument tegen demokratie, zeg dan gewoon dat je dat bedoelt.”
Eh nee. Het is een argument voor representatieve democratie (met een c). Dus ik bedoel niet wat je maar wat graag insinueert.
@18: “Maar zeg je hiermee in feite niet dat een vertegenwoordigende democratie niet werkt?”
Dat zeg ik niet. Ik zeg ermee dat een presidentiële republiek geen democratie is. Een vertegenwoordigende democratie kan prima werken, mits evenredige vertegenwoordiging (dat doet Nederland aanmerkelijk beter dan grote delen van de wereld), voldoende vertegenwoordigers (hier geldt: meer is altijd beter, Nederland scoort hierop maar matig) en scheiding der machten (dat kan in Nederland ook beter geregeld).
“Verder zou je kunnen beginnen met mensen meer zeggenschap over hun eigen omgeving”
Dit is vooral een schaalprobleem. We hebben in Nederland een onverzadigbare zucht naar schaalvergroting, met als gevolg bijna continue gemeentefusies, waardoor onvermijdelijk lokale beslissingen steeds meer aan de volksvertegenwoordigers onttrokken en dus aan ambtenaren over gelaten worden. Als je een gemeenteraad voor elk dorp had, kon je daarin inderdaad over dat boompje in de straat beslissen, maar een gemeente met een oppervlak van honderden vierkante kilometers en tienduizenden inwoners heeft nu eenmaal niet de tijd om zich met elke boompje in elk van die duizenden straten in de gemeente bezig te houden.
@20: Je bedoelt wel degelijk wat ik hardop zeg (wat iets anders is dan insinueren), maar je kiest ervoor om het systeem waarbij je als burger iemand anders aanwijst om een paar jaar lang over je hoofd heen te beslissen een ‘demokratie’ te noemen.
Dat is een keus, dat mag, maar mag ik er ook voor kiezen om dat geen demokratisch systeem te noemen? Dat is het namelijk gewoon niet (al begrijp ik dat je het daar blijkbaar mee oneens bent).
En nogmaals: ik vind het prima als je tegen een betekenisvolle inspraak van de burger bent in het overheidsbeleid (wat ik een betekisvolle invulling van het begrip demokratie zou noemen) en liever een representatief systeem hebt (waarbij je niet bang hoeft te zijn voor inspraak door de burgers, die volgens jou in #11 in overgrote meerderheid geen interesse hebben voor moeilijke beslissingen, en er ook helemaal de gevolgen niet van zouden kunnen overzien).
Als ik je standpunt verkeerd begrijp hoor ik het graag, maar zoals ik het begrijp kan ik het toch niet lezen als een pleidooi vóór demokratie.
.
[die ‘c’ in ‘demokratie is de Groene Spelling, hanteer ik soms, maar ik spel liever fatsoenlijk (dat houdt in mijn ogen o.a. in dat je in Griekse leenwoorden een ‘k’ schrijft waar je een [k] hoort). Tenslotte is het wangedrocht dat Groene Spelling heet alleen wettelijk verplicht voor onderwijzers en ambtenaren. Zelfs de meeste kranten hanteren een andere norm, al valt er op die Witte Spelling ook wel wat af te dingen.
Al hanteer ik op sites als deze vaak wel een spelling die concessies maakt naar die Groene Spelling om niet al te veel af te leiden van de inhoud, bijvoorbeeld door ‘concessies’ te schrijven en niet ‘konsessies’. Bij ‘demokratie’ lijkt het me voor niemand een belemmering bij het lezen. Ook dat is een keus –maar dat is weer een heel andere diskussie ( ;-) ), dus terzijde, dit slechts als reaktie omdat er gespellingnazied wordt]
@22: Nee. Je loopt mijn woorden te verdraaien (en gaat onderwijl jouw taalfout zelfs aan mij toeschrijven in een quote). Ik bedoel mijn argumentatie niet als één tegen democratie. Je hele premisse is dus onjuist en je vraag een meervoudige vraag. Daar ga ik dus niet op in. Aangezien je daarin blijft volharden, blijkens de zin “ik vind het prima als je tegen een betekenisvolle inspraak van de burger bent in het overheidsbeleid”, ga ik ook niet verder op je reactie in.
@23: Leg me dan uit wat ik verkeerd begrijp, het was niet mijn bedoeling je woorden te verdraaien (het citaat uit #11 was letterlijk overgenomen, als ik de strekking ervan verkeerd begrijp dan mijn excuus, maar zo las –en lees– ik die woorden toch echt). Hooguit zijn we het oneens over wat een betekenisvolle invulling van het begrip ‘demokratie/democratie’ is.
En ik zie niet in waar ik een taalfout aan je toeschrijf in dat citaat.
Mijn eigen standpunt had ik in #8 al uiteengezet, o.a. waarom ik een parlementair systeem zoals het onze geen demokratie vind. Volgens mij verdraai ik niets wanneer ik stel dat jij wel voor een parlementair systeem zoals het Nederlandse bent, en dus niet voor iets wat in de buurt komt van wat ik een demokratie zou noemen (ik heb je nergens het recht ontzegd om dat parlementair systeem wèl een demokratie te noemen, ik vraag me af waarom je van mij eist dat ik dat dan ook doe, terwijl ik vind dat het dat niet is).
Volgens mij heb ik steeds inhoudelijk gereageerd, daarbij ook duidelijk gemaakt wat ik bedoel, ik vind het erg flauw om eerst op een niet aan jouw normen voldoende spelling te worden afgerekend, en daarna te worden afgeserveerd alsof ik je woorden verdraai terwijl ik me van geen kwaad bewust ben. En welke premisse is fout? Ik ga niet meteen van het kwade in de mens uit, maar ik voel me in elk geval door de verdraai-beschuldiging met een vogelverschrikker weggezet, zal wel niet zo bedoeld zijn, maar toch…
[afterthought]
Nou ja, ik zei inderdaad wel: “Dat is op zich een geldige redenering, maar dan als argument tegen demokratie, zeg dan gewoon dat je dat bedoelt.”
Maar dat was met een knipoog, zonder je verder ergens van te beschuldigen, ervanuitgaande dat je in #11 reageerde op #8, aangezien je daar ook uit citeerde.
Kortom: In theorie is Nederland een democratie, maar in de praktijk, not so much.
De absurditeit dat mensen denken dat we leven in een democratie .We leven in een samenleving waar de meeste mensen gevangen zitten in een baan van 9 tot 5 voor 50 jaar en meer en dan met pensioen gaan om te sterven.Een massale gevangenis ter verrijking van de enkeling.Ooit is er een boek geschreven over de vrijwillige slavernij.Alles is er op gericht deze waanzin in stand te houden.Het onderwijs,de politiek,de wetenschap, de media etc.etc.
En mensen schikken zich naar wat ze als hun lot zien,ze denken dat ze niet anders kunnen.
Hoezo Nederland is (theoretisch) een democratie……
@27 precies!
Als Nederland een democratie is, hoe kan het dan dat ze er niet in slaagt om in de eerste en belangrijkste noden en behoeftes van haar bevolking te voorzien?
Nederland een geslaagde democratie noemen zou betekenen dat grote groepen mensen bewust kiezen voor:
Woningnood, armoede, werkloosheid, lage lonen, stress, depressie, slecht en ontoegankelijk onderwijs, onbetaalbare gezondheidszorg, milieuvervuiling, economische en commerciële terreur, schaalvergroting,……..slechts een greep……
Gezien de keuze en behandeling van onderwerpen (democratie, referendum,atheisme,geloof etc) en de reacties op sargasso, stel ik voor “Hopeloos genuanceerd” te veranderen in “Hopeloos burgerlijk”
Oftewel “Hopeloos D’66″………
@29: helemaal mee eens…
“Democratie”,”Corbyn”. Past een artikel als dit op Sargasso ? Waarschijnlijk niet…
‘ Corbyn’s Threat of Democracy ‘ http://www.informationclearinghouse.info/article42866.htm
@31 Waarom zou het niet passen?