Handig vlak voor troonswisseling: grondwetapp

Vlak voor de troonswisseling is er veel gedoe over het al dan niet afleggen van een eed of trouw zweren aan de nieuwe koning. Dan komt juist een handzame app voorbij waar in begrijpelijk Nederlands de grondwetsartikelen staan, met toelichting.

Als republikein interesseert met die troonswisseling weinig. Maar leuke bijkomstigheid is wel dat er een fundamentele discussie ontstaat over wie nou aan wie trouw zweert.
En dat is dan voor mij weer aanleiding om een van mijn oude hobbies op te pakken, grondwetten lezen.

Dan valt gelijk op dat in de grondwet wel staat dat de koning een eed moet afleggen aan de Staten-Generaal en de grondwet (artikel 32 in begrijpelijk Nederlands):

Als er een nieuwe koning is, moet er zo snel mogelijk een openbare vergadering van de Eerste en Tweede Kamer samenkomen. Deze vergadering is in de hoofdstad Amsterdam. In deze vergadering belooft of zweert de Koning dat hij zich aan de Grondwet zal houden. En hij belooft of zweert ook dat hij zijn werk goed zal doen. In de wet staat hoe hij dat moet doen.

Maar dat er niets in de grondwet staat over leden van de Staten-Generaal die bij een troonswisseling opnieuw trouw moeten zweren aan de koning.
Wel staat er iets in de wet (van lagere orde dus) over de exacte verklaringen van de koning en daarna de leden van de Staten-Generaal. En hier wordt het interessant.

Eerst even artikel 60 van de grondwet (in gewoon Nederlands):

In de wet staat hoe de leden van de Eerste en Tweede Kamer beloven of zweren dat zij:
1. zich niet hebben laten omkopen en zich niet zullen laten omkopen;
2. zich aan de Grondwet zullen houden;
3. hun werk goed zullen doen.

Niets over de koning dus. Maar…. in de uitgewerkte gewone wet staat:

Ik zweer (beloof) trouw aan de Koning, aan het Statuut voor het Koninkrijk en aan de Grondwet.

Dus als je kamerlid wordt, zweer je trouw.
Maar bij de troonswisseling staat dit in de uitwerking van de wet:

Wij ontvangen en huldigen, in naam van de volkeren van het Koninkrijk en krachtens het Statuut voor het Koninkrijk en de Grondwet, U als Koning; Wij zweren (beloven) dat wij Uw onschendbaarheid en de rechten van Uw Koningschap zullen handhaven.

Geen “trouw aan de koning” dus. En ontstaat er een tijdelijke “trouwloze” periode dus.

De discussie van PvdA-er Ruud Koole is dan ook een beetje slap. Niets willen zeggen ook al zeg je eigenlijk al niet wat je zegt dat de mensen zouden kunnen denken dat je belooft. Of zo.

Afijn, terug naar de begrijpelijke grondwet en de koning.
Eindelijk een keer een bruikbare versie van artikel 28. Die luidt oorspronkelijk:

1. De Koning, een huwelijk aangaande buiten bij de wet verleende toestemming, doet daardoor afstand van het koningschap.
2. Gaat iemand die het koningschap van de Koning kan beërven een zodanig huwelijk aan, dan is hij met de uit dit huwelijk geboren kinderen en hun nakomelingen van de erfopvolging uitgesloten.
3. De Staten-Generaal beraadslagen en besluiten ter zake van een voorstel van wet, strekkende tot het verlenen van toestemming, in verenigde vergadering.

Maar in gewoon Nederlands is dat:

1. Als de Koning trouwt zonder toestemming van de regering en de Eerste en Tweede Kamer, mag hij geen Koning meer zijn.
2. Als een prins of een prinses trouwt zonder toestemming van de regering en de Eerste en Tweede Kamer, mag hij of zij geen Koning of Koningin meer worden. Ook hun kinderen en kleinkinderen mogen dan geen Koning meer worden.
3. De Eerste en Tweede Kamer vergaderen samen over een wet om toestemming te geven voor een huwelijk.

Oftewel, je hebt geen vrij leven als je koning of koningin wilt worden. Maar dat wisten wel al.

Overigens kunt u de teksten ook online vinden. Maar mobiel browsen is toch net minder handig.
 
 
 
NB: De auteur heeft een werkrelatie met het bedrijf dat de app gemaakt heeft. Dit artikel is echter volledig op basis van vrijwilligheid geschreven.