COLUMN - Er mist een element in de Nederlandse berichtgeving over de aanslagen in Parijs. Deze vrijdag zat ik bij de bar op Boulevard Victoire waar één van de terroristen zich daarna heeft opgeblazen. Vanaf mijn hotelkamer hoorde ik de ontploffing, en gedurende de avond loeiden de sirenes steeds vaker. Het was mij een raadsel waarom juist die buurt rond het Bataclan-theater het mikpunt was.Tot ik bij daglicht rondliep over de boulevard. Die is gevuld met joodse bedrijven: een patisserie met kosjere taartjes, een restaurant met speciale aanbiedingen voor de sjabbat, een boekhandel die in de etalage prominent “Le Judaïsme pour les nuls” heeft staan. Niet alleen was dus het theater waar de gijzeling plaatsvond in joodse handen, in totaal waren 5 van de 7 aanslagen gericht op de joodse buurt.
Wat verklaart dat iemand zichzelf opoffert om slachtoffers te maken die hij niet kent, alleen omdat ze deel uitmaken van een andere groep? Deels wordt dat door persoonlijkheidsfactoren bepaald. Sommige mensen vernietigen graag iets van alle anonieme anderen, zelfs ten koste van zichzelf; dat is niet alleen terroristen eigen, maar geldt voor zo’n 10% van de mensheid. Het ontmenselijken van ‘de ander’, hem afschilderen als een dier of een duivel, is een veelgebruikte strategie om empathiegevoelens te verminderen.
Naast persoonlijke eigenschappen zijn er ook omgevingsfactoren die aanzetten tot vendetta’s. In een artikel dat vorig jaar gepubliceerd is, maken de auteurs aannemelijk dat langdurige schaarste ervoor kan zorgen dat mensen (spullen van) de ander vernietigen ten koste van zichzelf. Dit onderzoek werd uitgevoerd in Namibië, onder herders die hun vee hoedden op schrale of vruchtbare grond. Voor het experiment, dat de onderzoekers “Joy of Destruction” hebben genoemd, konden de herders tegen betaling van 1 dollar, 5 dollar van een ander vernietigen. De herders uit het schrale gebied bleken in 40% van de gevallen de agressieve keuze te maken, terwijl de ‘rijke’ herders dat maar in 23% deden.
Maar als er een specifieke groep ‘anderen’ in het geding is, komt de agressie pas echt los. Een experiment uit 2012 laat zien dat mensen als eenling opereren, er veel minder vaak een serie van wederzijdse wraakacties ontstaat dan wanneer er sprake is van twee groepen die tegenover elkaar staan. Opvallend genoeg lijkt juist altruïstisch gedrag binnen de eigen groep samen te gaan met vijandelijkheden jegens een andere groep.
Natuurlijk kun je met experimenten geen specifieke terroristische aanslagen verklaren. Maar de daders in Parijs hebben geen willekeurige anonieme ander in Frankrijk willen treffen, maar een specifieke groep. Dat is relevante informatie voor het voorkomen van verdere aanslagen, en wellicht voor het vinden van de daders.
Reacties (16)
Dank je! Deze informatie was mij nog niet bekend. Misschien omdat ‘de media’ er niet over rapporteert.
In de VK viel me dat al op, bijvoorbeeld de eigenaar van het theater, niet meer geheel eigenaar overigens, was/is Joods. Overigens was 1 van de uitbaters bij het terras een Tunesiër.
+1
@0:
“Maar de daders in Parijs hebben geen willekeurige anonieme ander in Frankrijk willen treffen, maar een specifieke groep. Dat is relevante informatie voor het voorkomen van verdere aanslagen, en wellicht voor het vinden van de daders.”
In dit geval dus joden. Maar dat is toch verre van nieuw?
Hm, maar onderbouwing, feiten, bewijzen voor deze speculatie zijn er ook al? Een boekhandel die “Judaica voor dummies” in de etalage heeft staan, overtuigt me niet echt.
Het is geen groot geheim dat Le Marais de joodse buurt van Parijs is.
Het zal vast meegespeeld hebben, maar dat ze zich specifiek tegen Joden gericht hebben is wel wat erg snel geconcludeerd. Je kunt het ook zien als een verzameling min of meer willekeurige soft targets die symbool staan voor de decadentie van het Westen: een popconcert, een voetbalwedstrijd, een café… Als je dan toch moet kiezen is vanuit hun oogpunt een Joodse wijk enkel mooi meegenomen denk ik.
@6 Le Marais joodse buurt, dat weet ik, af en toe kom ik ook wel ‘ns in Parijs. Maar de bezoekers van het popconcert werden onder vuur genomen met de motivatie ‘dat het perverselingen’ waren. Het is niet dat de daders een synagoge of joodse school of joods restaurant als doelwit hadden.
Niet alleen tegen Joden, maar ook tegen vluchtelingen, die natuurlijk thuis hadden moeten blijven en zich onderwerpen:
http://montreal.ctvnews.ca/police-believe-attackers-used-forged-passports-to-stigmatize-refugees-1.2662167
@8
Net als bij de Hebdo aanslag met name Joden en atheïsten. Gebruikelijk in de islamitische wereld alleen dan niet zo extreem.
De meeste van de daders hoeven niet meer gevonden te worden.
Maar hoe zou het vermoeden dat joden speciaal het doelwit waren, helpen bij het voorkomen van verdere aanslagen? Moeten we dan denken aan het ‘evacueren’ van joden voor ‘onze’ veiligheid?
Maar zonder dollen: het is al lang bekend in welke hoek we de daders en hun supporters / opleiders moeten zoeken. We hebben alleen besloten samen dat we daar niet naar moeten kijken. De olifant in de kamer heeft een tafelkleedje met een schemerlampje erop.
Sorry, maar je kunt dat soort conclusies niet uit een paar vage onderzoekjes trekken. Het eerste artikel is gebaseerd op het prisoner’s dilemma met een computerspelletje en een vragenlijst en een verschil van 9% en 4.5%. Dat maakt niet een terrorist van iemand. En dan nemen we nog aan dat het onderzoek geen deel uitmaakt van de enorme stapel onzinonderzoeken.
Speculeer erop los, maar alsjeblieft geen wetenschappelijke pretenties.
Het toestaan van zoveel moslim vluchtelingen in Europa zonder ze eerst te controleren op hun radicale gedachtegoed is onverantwoord .
@Eva,
Is het niet heel logisch dat mensen meer altruïsme binnen de groep (parochial altruism) vertonen, (vooral) in tijden van schaarste? Hoe moeilijker de omstandigheden, hoe belangrijker de groep, en groter de behoefte aan bevestiging van de onderlinge band tussen de groepsleden. En als het om verbroedering gaat, dan gaat niets boven een gezamelijke vijand. Je ziet dat mechanisme ook bij bendes.
Mij lijkt dat er nog veel relevantere ‘economische informatie’ beschikbaar is over dit droevige onderwerp: zorg dat de economische situatie verbetert, dat er ook voor deze mensen werk is en een toekomst, zodat ze deze niet zelf hoeven te fabriceren met bommen, foute vriendjes en de beloftes van valse profeten. Zie ook een andere post op dit onvolprezen weblog vandaag, van Albo Helm: Competing narratives.
Kan het joodse niet als bijvangst worden beschouwd en Frankrijk als hoofddoel? Uiteindelijk waren het – voor zover ik het nu begrijp – merendeel goed opgeleide maghrebi uit de voorsteden die (soms opgeleid via Syrië) ageerden op Frankrijk. In 2005 waren ze pubers.
Ik vind die verklaring logischer dan alsmaar dat obligate – en door Israël opgestookte – antisemitisme als oorzaak.
En laten we zeker niet vergeten dat het onderzoek nog in volle gang is.
Dag Eva, interessante gedachtegang. Maar wat me vooral bijbleef aan je stuk is de gedachte dat het fijn is dat je er goed uit bent gekomen en dat ik hoop dat je niet te veel last zult hebben van je ervaring. Ik mis de plusjes hier soms best wel, dus dan maar op deze manier +1