Vanochtend wees journalist Hans van Willigenburg op Facebook mij op een ‘sterk stuk‘ van Martin Sommer in de Volkskrant. ‘Het démasqué van links, sterker en strakker dan ooit‘, was Van Willigenburgs opmerking (sorry voor het publiekelijk delen, Hans). Nieuwsgierig als ik was, las ik het. Een stuk van ontroerende waarde, maar niet zoals Sommer het bedoeld moet hebben. Er heerst nogal een sentiment onder deze ‘linksbashers’. Dat links het volk zou hebben verraden. Ten eerste heb ik twijfels over de term links (hiermee wordt stelselmatig de PvdA bedoeld, het liefst met een ‘regenteske’ signatuur) en ten tweede heb ik een probleem met de bijna folkloristische, denigrerende benadering van de gemiddelde Nederlander. Ten derde vraag ik me af wat rechts, of Martin Sommer zelf, voor de burger in gedachte heeft.
‘Dat is hét kernprobleem waar de linkse partijen niet uitkomen, aangezien ze zichzelf nog altijd beschouwen als dragers van de emancipatiegedachte,’ zegt Sommer. […] ‘Nu zijn de rollen omgekeerd. De sans-culotten zijn rechts geworden. En de verdedigers van de status quo links. Het volk moet zich er toch maar niet te veel mee bemoeien, vanwege slechte smaak en opvoeding.’ De hele gewone man, zoals ik al eerder beweerde, bestaat niet meer in de 21e eeuw. Die gewone man is via plasmascherm naar discountreis, creditcard en andere voordeeljacht een doodnormale grootverbruiker geworden. Erg? In mijn ogen niet. Maar hoezo in de steek gelaten door links? Keurig geconformeerd naar de aloude retoriek van Brood en Spelen, zal Sommer bedoelen.
Mag ik Sommer erop wijzen dat Femke Halsema tot in den treure hamert op emancipatie van allochtone vrouwen? Waarom zie ik Ahmed Marcouch, afgaand op zijn ongetwijfeld PR-gestuurde tweets zo’n beetje vergroeid zijn met het opkomen voor verwaarloosde jongeren op het mbo? En waarom komt D66’er Salima Belhaj meer voor de havenarbeiders in Rotterdam op dan pakweg de FNV? Dit heeft niets met ‘smaak en opvoeding’ (?) te maken, alleszins minder dan de congressen van de VVD, waar de deur ook niet wordt platgelopen door hoeders van eenvoud en ongeschoolde arbeid.
Wat is het vermeend réchtse antwoord voor de door links verraden burger dan? Is dat het opkomen voor Henk en Ingrid? Meneer Sommer, vertelt u mij, woont ú soms in een arbeiderswoning in Elst, nabij de Heinz fabriek? Kan ik ú elk jaar vinden op de Huissense Kermis? Nee, u werkt voor een krant die doorgaans niet wordt gelezen door bezoekers van snackbar en poolcafé. Kom op, u was jarenlang correspondent in Parijs en schreef zoete boekjes over fresco’s en gebrandschilderde ramen. Wat u doet, is dat vermeende ‘volk’ adopteren als was u een kolonist die zich ontfermt over een archetypische soort mens, bestaande uit kraanmachinisten, krantenjongens en eenvoudige metaalarbeiders. Een exotische dierensoort. En de ‘linksmensch’? Die heeft het allemaal niet begrepen. Die zijn slecht!
Het leven gaat door. Langs snelwegen, in shoppingdomes, op vliegvelden. U hoeft niet na te denken, slechts de pijlen volgen. Gratis parkeren. Daar zijn de toiletten, daar kunt u overnachten in ons resort, daar is de recreatieruimte. Onbeperkt overdekt winkelen, ook als de regen en wervelvinden ergens daarbuiten door de échte wereld razen. Op een nagebouwd Italiaans terras kan men zich laven aan frikadellen, Chinees, pizza’s, spareribs, döner. Kinderen dartelen rond de fonteinen en sierplanten. Op de grote plasmaschermen aan de muren wisselen het lachende gezicht van de winnaar van een talentenjacht en een reclame voor een attractiepark elkaar af.
Hè bah, denkt Sommer. Dit weekend weer lekker naar mijn huisje in Picardië. Stukkies tikken voor een kwaliteitskrant.
Reacties (31)
De zurigheid komt voornamelijk van voorheen links, als je het mij vraagt.
Los nog van inhoud: wat een warrig, incoherent geblaat vergeleken bij het heldere betoog van Sommer. En zijn belangrijkste punt – links onderschat Wilders als zijnde laagschedelig en een ‘havo-klantje’ – pik je niet eens op.
Nee, debattechniek is ook al niet meer in goede handen bij links. Sorry, Thomas.
Volgens mij wordt het hoog tijd om een enting te ontwikkelen tegen het virus dat `links’/`rechts’ denken heet, of meer algemener: ‘in twee kampen verdelen’. Het lijdt alleen maar tot de pot verwijt de ketel dat hij zwartziet discussies en artikelen.
Nou heb ik ‘het volk’ laatst eens van dichtbij gezien, en da-wa-nie-best. Het schorriemorrie, het grauw, het rapalje, het gajes, het schuim der natie, het vulgus.
Jan Rap en janhagel waren nog elitair vergeleken bij het gepeupel dat voor mij de toegang tot de Efteling blokkeerde. En wat denk je dat het plebs zei, toen ik vroeg of ik er even langs mocht? Gij zijt elite, heeft men mij verweten.
Waar is toch de tijd gebleven dat je een arbeider nog herkende aan het uitgemergeld smoel, gehuld in overall?
Maar ik dwaal af. On topic a.u.b. PvdA’ers regentesk? Zeker. Wat heel erg lang geleden nog wel eens een barricade beklom, is een instituut geworden. Het zal de PVV niet anders vergaan en Henk en Ingrid zullen net zo snel spijt krijgen, als Wilders zijn standpunten inlevert.
Maar Hans, daarvoor hoef je je toch niet te verontschuldigen…
Hans: lezen valt ook niet mee hè? Volgens mij staat er een heel stuk waarin betoogd wordt dat juist die stelling onzin is. Of mag je het tegenwoordig zelfs niet meer oneens zijn met ongenuanceerde en slecht onderbouwde sprookjes?
Sommers stuk is een kunstig vlechtwerkje van vooroordelen, generalisaties en drogredeneringen. De termen ‘links’, ‘rechts’ en ‘volk’ worden naar hartelust misbruikt zoals het in zijn kraam te pas komt.
De kern van zijn betoog is samen te vatten als ‘De linkse partijen beschouwen zichzelf nog altijd als dragers van de emancipatiegedachte, maar hebben een hekel aan het volk gekregen’. De tegenvraag zou zijn: wat doet ‘rechts’ (Bruin 1, zo u wilt) dan aan emancipatie? Het zou toch mooi zijn als hij (of zijn epigoon Willigenburg) daar verder op in zou willen gaan.
Sterk stuk van Sommers inderdaad. Mooie ideologische reactie ook.
Maar wat nu, Thomas van Aalten, als de 21e eeuwse emancipatie ‘zelf ontplooiing’ heet, en niet klasse bewustwording, kan een ander (lees: de staat) dat dan VOOR ons doen, of kan die zelf-ontplooiing van de gewone man tot een assertieve representant van de middenklasse alleen maar succesvol plaats vinden via de eigen verantwoordelijkheid??
In dat laatste geval zit links met haar dogmas over de rol van de staat met een groot ideologisch probleem. Immers emancipatie in de 21e eeuw in Nederland is niet die tot mondige arbeider, maar die tot het opklimmen naar de assertieve middenklasse burger, die als zelfstandig individu een vrij gekozen eigen oordeel vormt via eigen verantwoordelijkheid. Er is maar 1 orgaan dat die individuen kan kweken: het IK. En die is historisch nu juist beter af bij rechts.
Mee eens: De PvdA verdedigt al jaren niet meer het belang van de krottenwijk arbeider maar dat van de massconsument. Misschien dat haar jargon archaisch is, maar feitelijk is de PvdA nog steeds de enige echte vertegenwoordiger van de gewone man, die nu middenklasse heet, mee eens.
Dat nieuwe middenklasse jargon dat in Amerika bij de Democraten al jaren gemeengoed is, en het persepctief op de maatschappij dat daarbij hoort, zie ik niet terug in de PvdA. Vreemd genoeg heeft de gemiddelde “socialist” in Nederland een bloedhekel aan Amerikaans, terwijl daar juist de sleutel ligt voor wat Blair weleens “de derde weg” noemde. Kwestie van een geduldig acceptatie proces bij links misschien, het leren kijken naar Amerika als een progressief land.
Ik zat wel eens aan tafel bij de PvdA in New York: wat een elitair regentesk racistisch gebrabbel je daar hoort wil je niet weten, erger dan Wilders, met name de assistent consul of iets dergelijks wilde tussen zijn geblaas over zijn gay kunst parties lekker uit de kast komen met zijn ‘geemancipeerde’ ideeen over kutmarokkanen.
Jammer caprio, met je laatste alinea laat je je kennen: eenzelfde platte uitvergroting van een enkeling naar een hele groep.
Overigens blijft het onzinnig om zo´n strikte verdeling in links en rechts te hanteren, net als het onzinnig is om zulke ideologische lijnen te trekken, simpelweg omdat de bandbreedte waarin links en rechts, liberaal, conservatief en socialistisch zich tot voor kort in Nederland bewogen in een beperkte bandbreedte. De VVD maakt een ruk naar rechts en ontdekt ineens dat alles wat links is niet deugt. Dat is een beetje als de spookrijder die verontwaardigd roept dat al die anderen aan de verkeerde kant rijden.
@Ultrabas; Die tegenvraag zou alleen relevant zijn als rechts voorwendde dat emancipatie strevenswaardig zou zijn, en zij er vervolgens niets aan zouden doen. Dat eerste (het met de mond belijden), heb ik rechts nooit echt zien doen, het tweede (het met de hand uitvoeren) – volgens mij doen ze meer dan je zou denken.
Dat kan korter worden samengevat, zoals door nog1:
Overigens geloof ik niet dat er veel linksen zijn die orthodoxe religies verdedigen, ze verdedigen het recht op orthodoxe religie. Net zo als ik niet Wilders zijn ideeën verdedig, maar het recht op die ideeën.
Daarnaast is er een linkse gewoonte om iedere kritiek van blanke mensen op niet-blanke mensen te wantrouwen als racistisch. En iedere kritiek van niet-blanke mensen op blanke mensen als anti-koloniale emancipatie te beschouwen.
Dat men hierdoor zelf racistisch is, is lang niet iedereen opgevallen.
http://www.liefdevollid.nl/content/view/729/8/
Verraden vindt ik wel wat overdreven gesteld. De burger is gewoon gemiddeld welvarender geworden (mede dankzij de PvdA) en heeft de PvdA rechts ingehaald. D66 en GL zijn nooit volkspartijen geweest die hebben hun eigen niche. De SP is in het gat onder de PvdA gedoken en bedient het laatste restje echte minima, dit terwijl de PvdA zich steeds meer is gaan richten op onderwerpen waar de gewone burger niet zoveel mee heeft (milieu, cultuur, immigratie) maar wel steeds hogere rekeningen voor gepresenteerd krijgt. Dit maakt inbreuk op de bovengenoemde creditcard emancipatie wat door hun uitgelegd wordt als in de steek gelaten. Linksmensen zijn niet slecht ze hebben, terwijl ze tussen de bontjassen in het zwaar gesubsidieerde theater zaten, alleen de aansluiting met het gewone volk gemist.
Wat is het rechtse antwoord? Een betaalbare hypotheek, een zekere oude dag, een betaalbaar autoritje naar oma en naar het werk. (en nee, met 2 krijsende kinderen, kinderwagen en hond gaat niet in het OV, zeker niet als er een kwartier in de vriekou op een overstap gewacht moet worden, dus het wordt file tax aftikken of niet naar oma), meer werk, meer veiligheid op straat, geen extra milieu tax op de energie kosten, minder betutteling en minder kans dat je 5 vreemde talen moet leren om in de toekomst nog een biefstukje te kunnen bestellen bij de winkel op de hoek van je oude vertrouwde wijk. Voor steeds meer mensen reden genoeg.
@8 caprio: Wat betreft je laatste alinea: +1. Ben daar ook eens geweest, en wou geheid lid van de SP worden. Jou beschrijving klopt (helaas) voor 100%. Heleen Mees is daar vice-voorzitter, nou dan weet je wel hoe “links” ze daar zijn.
@13 laicard: het grappige is dat ze dan bij links zeuren over de verrechtsing van de maatschappij, terwijl bij mij dan vooral de verdomming van rechts opvalt.
Ik vind dat Sommer een punt heeft, wanneer hij redeneert dat politiek links het ‘power to the people’ adagium compleet heeft laten vallen (Groenlinks voorop), toen bleek dat ’the people’ kennelijk standpunten aanhangt, die niet overeenkomen met eigen overtuigingen van de linkse elite. Alles draait uiteindelijk om het verkrijgen of het behouden van de macht bij politiek links. Zelfs als dat betekent dat men fundamentele principes overboord moet kieperen. Een verfrissend stuk van Martin Sommer.
Goed stukje van Thomas.
Ik vind het verhaal van Sommer een beetje verongelijkt overkomen. Alsof alleen ‘links’ verantwoordelijk is voor Nederland.
Het is alleen erg jammer dat het ‘links – rechts’ denken de laatste jaren weer toe lijkt te nemen. Dat is niet echt bevorderlijk voor debat en oplossing.
@AntonB; oftewel, de PvdA heeft, net als de neocons ironisch genoeg, ingezet op onbeperkte economische groei. Want dit scenario verdraagt zich niet met een ’terugzakkende’ onderklasse.
doelen stellen en echte veranderingen doorvoeren dat lukt de politici maar niet.
ondertussen betalen we, als gewone burger, maar steeds veel belasting. daar willen we, redelijkerwijs, rendement op. helaas lijkt het maar van kwaad tot erger te worden. en zo krijgt steeds niemand wat hij verwacht en begint een ander clubje weer opnieuw. waar gaat het eigenlijk allemaal nog over? waarom maken mensen zich er nog druk over?
de waarheid is dat je als individu van de overheid niets te verwachten maar vaak wel te vrezen hebt.
“U hoeft niet na te denken, slechts de pijlen volgen. Gratis parkeren. Daar zijn de toiletten, daar kunt u overnachten in ons resort, daar is de recreatieruimte. Onbeperkt overdekt winkelen, ook als de regen en wervelvinden ergens daarbuiten door de échte wereld razen…”
En raad eens wie je daar tegenkomt, terwijl je de pijlen volgt? Precies. De hele “onderklasse”. Het hele stel. Dankzij de kapitalistische uitbuiting, sorry, corruptie.:-)
Al eens zo’n familie van havenarbeiders tegengekomen op een Franse of Duitse camping? Klasse! Zorg maar dat je een flinke voorraad slaappillen bij je hebt, zodat je hun assertieve MBO-geraas zonder psychische schade over je heen kunt laten razen tot in het ochtendgrauw.
@Kretenzer: Je hebt natuurlijk volkomen gelijk, dat Nederland bij de Nederlandse linkse, christelijke of liberale elite veel beter af is dan bij dat onopgevoede, half opgeleide, smaakloze, egoistische tuig dat het door gebrek aan intelligentie meent altijd beter te weten, dat nu een stem heeft gevonden, eerst in de SP, toen in Fortuyn, en nu in Wilders. Het is alleen jammer dat we dat kutvolk hun stem niet kunnen ontnemen, typisch gevalletje catch 22.
@Caprio: Het zijn dezelfde mensen die vroeger PvdA stemden en nu PVV of SP. Zijn ze nu zoveel slechter geworden, of komen we door televisie en verhoogde welvaart van de “onderklasse” meer in contact met het plebs. Ik weet niet voor wie ik banger moet zijn, het PVV stemend volk of een naar zuur linkse aristocraat.
Ik zie links noch rechts zorgen voor een echte oplossing van de problemen in Nederland. Beiden buiten de middenklasse uit om het geld opwaarts (rechts) of neerwaarts (links) te verdelen. Ondertussen wordt alles waar deze mensen baat bij hebben in ons systeem wegbezuinigd. Die mensen zijn met z’n allen klaar met het inleveren om rijken (‘als we ze te zwaar belasten gaan ze weg en hebben we niets’) of armen (‘ze leven mensonwaardig zonder onze hulp’) te ontzien, terwijl alles waar zij baat bij hebben door de overheid weggesaneerd wordt. Zolang geen van beide politieke kanten hun best doen om die voorzieningen weer op te bouwen, door orde op straat te herstellen, te zorgen dat deze mensen zeker zijn van een niveau-gelijke uitkering bij tegenspoed en er voldoende zorgcapaciteit is, zal de middenklasse electoraal blijven zwerven naar iedereen die hun ontevredenheid het beste uitdraagt. Wat hen betreft kan het hele politieke systeem naar de tering gaan als het hen niet helpt en in mijn ogen hebben ze gelijk. Geld naar arme kindertjes in Afrika helpt je met jouw problemen geen zak, net als belastingvoordelen voor bedrijven zodat ze zich hier ‘vestigen'(vaak als brievenbus-BV en zonder daadwerkelijke werknemers, dus het enige wat we er mee doen is meer bedrijven die geen werkgelegenheid of financieel inkomen voor de staat verzorgen toelaten). Links en rechts moeten zich weer bekommeren om de Nederlandse middenklasse, die gebaat is bij goede voorzieningen en een ordelijke samenleving. Laat ze daar eens mee bezig gaan in plaats van populistische domheden of elitaire arrogantie uitdragen.
@Tokyo_senang: ze zijn inderdaad niet slechter in aanleg tenminste dan ze toen al in aanleg waren, en ook zijn ze niet dommer dan toen, maar ze menen zelf nu wel slimmer geworden te zijn, een fatale combinatie voor domme mensen, bovendien stemmen ze nu op partijen die hen materialistisch niets opleveren (LPF), of die anderen stelselmatig willen benadelen (PVV). In het geval van de PVV is slechter dus wel een passend woord, hoewel ze daar in aanleg toch al toe in staat waren, alleen mobiliseerde niemand dat sentiment.
@Furby: “Zolang geen van beide politieke kanten hun best doen om die voorzieningen weer op te bouwen” beeldvorming maar feitelijk simpelweg onzin. Je kunt het ideologisch wel eens of oneens zijn met de ene of de andere partij die zoals jij zegt het geld naar onder of boven herverdeelt, maar alle partijen hebben geprobeerd naar eer en geweten hun best te doen. Die PVV laag is alleen te cynisch om dat toe te geven. Afgezien van veiligheid, daar hebben alle partijen tekort geschoten, maar Wilders zit al 20 jaar in de kamer, wat heeft die dan beter gedaan?
Ik moet wel constateren dat die nieuwe middenklasse in Nederland die is ontstaan in de laatste 20 jaar nu wel eindelijk kenbaar maakt dat ze meer VVD wil in essentie, en minder overheid, dat past ook bij die nieuwe sociaal-economische klasse. En ook de angst weer terug te vallen naar die onderklasse met zijn buitenlandse immigranten past daar misschien wel bij.
@Caprio: Het is erg denigrerend om zo over mensen met een andere mening te praten. Ik vraag me af of ze wel een andere, nieuwe mening hebben ontwikkeld. Als je eens in deze spelonken van de samenleving was afgedaald had je al jaren geleden, voor de LPF opkwam, dit geluid kunnen horen. Maar toen stemden ze nog op de “juiste” partijen. En nu, en daar heeft Sommers het over, hebben ze ingezien dat er andere partijen zijn die hun belangen beter behartigen. En of ze dom zijn is nog maar de vraag. Ze hebben immers goed in de gaten wie ze benadeelt; linkse partijen geven nu eenmaal graag andermans geld uit voor “nieuw beleid”.
En wie benadeelt de PVV eigenlijk. Ik heb Moslim collega’s die bang zijn dat hun kinderen opgroeien als die klootzakken die “hoer” roepen tegen iedere vrouw en het onderscheid tussen mijn en dijn niet kennen. Deze collega’s vertellen mij dat ze blij zullen zijn als de extreme moslims en die klootzakken het land uitgaan, zodat ze in alle rust hun geloof kunnen belijden en verder kunnen met hun leven. In dit licht bevoordeelt de PVV de groep Moslims die wel iets van hun leven willen maken.
In de Tweede Kamer zit een kamerlid dat beweert dat kerncentrales afval produceren ter grootte van een manchetknoop. Niet alleen heeft nog niemand van de stuitend domme tokkies gevraagd of dit per tijdseenheid is of per eenheid van geleverde energie, ze hebben die man ook herkozen. Voor mij is dat de definitie van dom.
Het probleem is denk ik dat de huidige generatie sociaal-democraten geen enkele binding heeft met de arbeidersklasse. De sociaal-democraten uit de jaren ’60 en ’70 kwamen voor een deel uit de arbeiders/lagere middenklasse en was onder die groep populair.
Dat is Wilders namelijk wel, populair onder de groep mensen die deels natuurlijke linksstemmers zijn: seculiere kleine luyden. Hell, uit de Wilders-documentaire twee weken geleden bleek dat mensen zelfs met hem op de foto willen. Hij is niet alleen een populist, hij is ook populair.
De huidige generatie PvdA’ers zijn populair in kleine kring. Iemand als Diederik Samson zou op straat nauwelijks herkent worden, laat staan dat men met hem op de foto zou willen. Inhoudelijk is hij wel sterk, maar heel weinig mensen laten hun stemgedrag bepalen door de inhoud: het gaat om beelden en belangen. Melkert, van Dam, Tichelaar, etc. ze zijn allemaal niet zo leuk om naar te kijken en wat ze precies met jou voorhebben valt ook nog te bezien.
Dus als je het niet op uiterlijk kan gooien, en weinig mensen gaan voor inhoud, dan rest alleen nog autoriteit. Maar een partij die zich beroept op (morele) autoriteit is een conservatieve partij. Als de PvdA niet populair wil of kan zijn, moet ze duidelijk kiezen voor de belerendheid. Dat doet ze ook, via iemand als Cohen bijvoorbeeld. Maar het slaat nog niet echt aan.
ALO: Mirjam Sterk schijnt een van de sterren van het CDA te zijn. In een radio-discussie over het vele afluisteren in Nederland meende ze de discussie te beslechten met de opmerking dat het wel werkte in Nederland. Toen de presentator vroeg waar dat uit bleek, kwam mevrouw Sterk met de meesterlijke cirkelredenering: “Nou ja, anders zou het niet zoveel gedaan worden!” Ook herkozen, uiteraard.
Tsja, ik was ook niet bezig een oordeel te vellen over de achterban van het CDA. Ik focus meer op de PVV-stemmer omdat die zo treffend weten wat een cultuur is en ook nog weten dat anderen uit een achterlijke cultuur komen. Die zijn echt dom.
@25: Een manchetknop-hoeveelheid afval impliceert een hoge energiedichtheid en laat dat nu net de eigenschap van kernbrandstof zijn ( bron: http://en.wikipedia.org/wiki/Nuclear_fuel )
Ik ben een PVV-stemmer met WO opleiding en ik zou niet weten wat er mis met het machetknop argument van dit kamerlid.
Heb je het woord “impliceert” overgehouden aan je studententijd? Our tax dollars at work.
alt.johan: al eens bedacht dat het dan raar is dat kernafval per trein vervoerd moet worden?