Feit of fabel: steun aan Griekenland

ACHTERGROND - Vorige week brak Rutte zijn verkiezingsbelofte dat er geen cent meer naar de Grieken zou gaan. Hoe zit dat nu eigenlijk precies? 

‘Het was wel winst die we maakten op de Griekse leningen en ik vind het eerlijk gezegd wel goed dat we geen winst maken over de rug van Grieken.’ (bron) Aldus Diederik Samsom, over het verlagen van de rente die Griekenland over zijn schulden moet betalen.

Op 27 november werd duidelijk dat Griekenland meer financiële steun krijgt, tijd om de feiten op een rij te zetten.

Gaat er nieuw geld naar Griekenland?

Nee het gaat hier om de uitbetaling van een volgende tranche van een eerder overeengekomen steunpakket.

Op wat voor manieren leent Nederland geld aan Griekenland?

Nederland draagt op drie manieren bij aan financiële steun aan Griekenland: de ‘Greek Loan facility’, het EFSFen het IMF. Omdat Nederland niet direct een stem heeft in beslissingen van het IMF laten we dat hier buiten beschouwing.

Greek Loan Facility (GLF)

De GLF is speciaal voor Griekenland opgericht, hierin zitten alle eurolanden. Mei 2010 zijn de eerste leningen uitgekeerd. In totaal is hiermee 53 miljard aan Griekenland geleend (alles is uitgekeerd). Het Nederlandse aandeel hierin is 3.2 miljard.

Onderdeel van de nieuwe afspraak met Griekenland is dat het rentepercentage dat Griekenland over deze 53 mld (en Nederland dus ontvangt) betaalt, wordt verlaagd met 100 bps. Nederland zal dus minder aan rentebetalingen ontvangen dan ingecalculeerd.

European Financial Stability Facility  (EFSF)

Het EFSF is een speciaal mechanisme waar eurolanden geld in storten, het EFSF leent vervolgens geld aan landen in problemen. Op 1 februari 2011 is het eerste geld uitgeleend. Via het EFSF is in totaal 144.6 miljard aan Griekenland toegezegd, hiervan is tot voor de deal 73.9 miljard uitgekeerd. Het Nederlandse aandeel is 6.1%, dus voor Griekenland is het totale risico dat Nederland loopt 8.8 miljard.

De looptijd van deze leningen wordt verlengd en het rentepercentage gaat met 10 bps omlaag. Nederland zal dus minder aan rentebetalingen ontvangen dan ingecalculeerd.

Wat voor afspraken zijn er nog meer gemaakt?

– In totaal wordt Griekenland nu met 43.7 miljard euro ondersteund, 34.4 miljard wordt in december uitgekeerd, 23.8 miljard daarvan gaat naar de herkapitalisatie van banken.
– Het geld dat de nationale centrale banken zouden ontvangen via het Securities Market Programme (SMP) constructie gaat direct terug naar Griekenland.
– Het geld dat Griekenland ontvangt door middel van privatiseringen moet worden besteed aan rentebetalingen.

Samsom heeft het over ‘winst maken over de rug van de Grieken’, doen we dat nu niet meer?

Dit is om twee redenen een vreemde redenering van Samsom:

–       Nederland leent geld uit aan Griekenland en gaat dus een risico aan, hierover wordt een premie (rente) betaald, omdat het niet 100% zeker (sterker, zeer onwaarschijnlijk) is dat het geld terugkomt. Dus tot dat Nederland ook het oorspronkelijke bedrag dat is uitgeleend terug heeft gekregen kan er niet worden gesproken over winst. Overigens was dit tarief al niet de marktrente, anders had Griekenland het geld zelf wel kunnen lenen op de financiële markten. Daarbij bestaan er winstgevendere investeringen dan lenen aan Griekenland, dus dit winst maken is niet de reden dat we aan Griekenland lenen.

–       Alhoewel de rente wordt verlaagd betaalt Griekenland nog steeds rente over de leningen, volgens Samsom zijn redenering maken we nog steeds winst.