Estland koestert e-burgers

ELDERS - Estland biedt inwoners, emigranten en externe relaties een digitaal e-burgerschap.

Estland is wereldwijd koploper in ICT-toepassingen voor burgers. Het percentage internetgebruikers (78,6 procent) is er een van de hoogste ter wereld. Een handige gebruiker kan alles regelen vanachter zijn computer of zijn mobiele telefoon. Er bestaat een e-politie, e-gezondheidszorg, digitale recepten, e-winkels, e-betalingen, parkeermeters per telefoon, een e-handelsregister en ga zo door, schrijft de krant Eesti Päevaleht uit Tallinn. Er zijn nu plannen om iedereen die er woont of heeft gewoond of op een andere manier iets met Estland te maken heeft een digitale identiteit aan te bieden waarmee de band met het land in stand gehouden kan worden. Het instituut dat de plannen ontwikkelt, mikt vooral op hoger opgeleiden, zowel uit eigen land als uit andere landen, die niet zo honkvast zijn. De Estse e-burger zou waar dan ook gebruik moeten kunnen maken van de faciliteiten die het land digitaal biedt. Steeds meer mensen wonen een deel van hun leven buiten hun geboorteland. Met een digitaal burgerschap kun je toch lid blijven van de samenleving waar je je het meest bij betrokken voelt.

Drie jaar geleden waarschuwde een commentator van een andere Estse krant nog voor de risico’s van een snelle opmars van allerlei e-diensten. Gaat het niet allemaal ten koste van het echte leven, vroeg hij zich af. Zijn vrees is kennelijk niet bewaarheid, want de trend heeft doorgezet. De digitale samenleving e-Estonia biedt oplossingen op de meest uiteenlopende terreinen, van verkeer tot gezondheid (het EPD), van financiële diensten (sinds 2000 is er al e-tax) tot 0nderwijs.

Estland heeft vooral naam gemaakt met digitale diensten van de overheid,  e-government. Onlangs sloot het land een samenwerkingscontract met het Verenigd Koninkrijk. De Esten gaan de Britten helpen de publieke dienstverlening te digitaliseren wat een besparing van 1,7 miljard pond op moet leveren.

Estland heeft met zijn voorsprong op het gebied van informatietechnologie in 2008 ook het Cooperative Cyber Defence Centre of Excellence (CCD COE) van de NATO binnengehaald. Daar studeren defensiespecialisten op een mogelijke cyberwar. Vorige week presenteerde het instituut een National Cyber Security Framework Manual. Sinds vorig jaar neemt Nederland met een een vertegenwoordiger ook deel aan het CCD COE in het kader van de offensieve cyberstrategie die het vorige kabinet heeft aangekondigd. Binnenkort zullen we dus kennis kunnen maken met de eerste Nederlandse e-soldaat.

Cybersecurity heeft een hoge prioriteit in Estland. De staat en het bedrijfsleven werken hierbij nauw samen. De Cyber Defence League is een vrijwilligersorganisatie van experts onder leiding van het Ministerie van Defensie, opgericht nadat het land in 2007 voor het eerst te maken kreeg met aanvallen op nationale computernetwerken.

Een e-staat heeft natuurlijk ook een e-politie. Elk agent heeft onderweg toegang tot een scala aan databases voor het controleren van identiteiten van personen en voertuigen. Volgens de politie is de digitalisering hier een succes. Het natrekken van kentekens en het rapporteren van misdaden zijn aanmerkelijk verbeterd. En het aantal ongelukken op de weg is afgenomen.

Innovatie zien we hier overigens niet alleen op IT-gebied. Estland is het eerste land ter wereld met een landelijk dekkend netwerk van snelladers voor elektrische auto’s. De e-burgers hechten namelijk ook aan duurzaamheid.