COLUMN - Vorige week hield de Tweede Kamer een hoorzitting over de cryptovalutamarkt. Critici beschrijven die markt als manipulatie plus speculatie plus incompetentie. Of dit zo is valt niet te meten, want de markt is ook nog eens uiterst ondoorzichtig. Of zijn er toch aanwijzingen?
“Bitcoin is alleen geschikt voor drugsdealers, moordenaars en Noord-Korea,” zei Jamie Dimon, CEO van de Amerikaanse bank JPMorgan Chase, in september. Destijds werd het aantal bitcoinbezitters in de wereld op minder dan 1 op 10.000 geschat. Afgelopen maand liet Dimon weten grote spijt te hebben van die uitspraak. Inmiddels is het aandeel bitcoinbezit wereldwijd waarschijnlijk fors groter.
Naar schatting 400.000 Nederlanders hebben cryptomunten; een groep die afgelopen maanden flink groeide. Hoogopgeleide jonge mannen zijn hierin oververtegenwoordigd. Ze zitten met gemiddeld 7.300 euro in de crypto, in totaal minder dan 1% van de Nederlandse spaartegoeden. Er is vraag naar advies, bijvoorbeeld over het kopen van bitcoin of een van de ruim 1.300 andere munten, de altcoins. *)
Gênant
De vraag naar advies wordt bediend door zelfverklaarde experts die filmpjes plaatsen op Youtube. Die experts hebben namen als Crypto Bobby en The Crypto Chick. Een van de youtubers met de grootste aanhang is de Amerikaan Nicholas Merten van Datadash. Momenteel heeft Datadash circa 260.000 abonnees op Youtube. Bovendien trok Merten afgelopen maand volle zalen in Ierland en Zwitserland.
Merten is niet onomstreden. Op 9 januari gaf hij in een filmpje op Youtube toe dat hij “een fout” had gemaakt: afgelopen zomer had hij geld aangenomen voor promotie van twee projecten, Substratum en Cindicator, zonder dit te vertellen aan zijn publiek. Dat geld, uitgekeerd in cryptomunten, zal hij ter compensatie doneren aan een goed doel, zo beloofde hij. Tenminste, voor zover hij er nog bij kan.
Bizar genoeg vertelde Merten in hetzelfde filmpje namelijk dat hij niet meer bij het grootste deel van die cryptomunten kan. Dat deel had toen een waarde van zo’n driehonderdduizend Amerikaanse dollar. Hoe het komt dat hij er niet meer bij kan is een lang verhaal, maar het komt erop neer dat hij de sleutel tot een digitale kluis kwijt is. Vrij gênant voor een goeroe op cryptomuntengebied.
Armer
Vergeten te melden dat je geld hebt aangenomen, daarna niet meer bij dat geld kunnen – het zegt natuurlijk niet alles. Merten zal toch niet voor niets zoveel abonnees hebben op Youtube? Hij geeft basistips over hoe te handelen in cryptomunten. En het belangrijkste: hij doet aanbevelingen om specifieke munten te kopen. Hopelijk compenseert hij zijn verstrooidheid met briljante koopadviezen.
Hoe goed zijn Mertens aanbevelingen? Het interessante is dat hij, anders dan veel van zijn collega’s, concreet is in zijn adviezen. Hij zegt welke munt je wanneer moet kopen. Althans, vanaf 26 juli is hij elke maand gekomen met “Top Coins to Watch” voor die maand. Voor augustus tot februari gaf hij 28 keer het advies om een munt te kopen, steevast kijkend naar haar koers ten opzichte van de bitcoin.
Een deel van de abonnees heeft die raad wellicht gevolgd. Hoeveel van de 28 adviezen leverde hen geld op? Vast veel, toch? De waarde van veel cryptomunten is flink gestegen. In de periode waarover Merten deze adviezen gaf werd de bitcoin circa 3,5 keer zoveel dollar waard en verscheidene altcoins meer dan twintigmaal. Moeilijk om in zo’n groeimarkt een advies te geven waar je armer van wordt.
Cryptogoeroes
Toch was Mertens advies zelden lucratief. Liefst zestien van de 28 keer (57%) had je die maand beter je bitcoin kunnen houden dan er de door hem aangeraden andere munt mee te kopen. Twaalf van de 28 aankopen kostten je binnen die maand meer dan 15% van de bitcoinwaarde. Negen van de tien munten die Merten in september en oktober aanried werden minder waard in zowel bitcoin als dollar.
Zelfs als je je geld gewoon in dollars had laten staan was je elf van de 28 keer (39%) beter af geweest – nog afgezien van wisselkoersopslag. Alle vijf “Top Coins To Watch In October” bijvoorbeeld kelderden die maand ten opzichte van de dollar, terwijl bitcoin juist 49% meer waard werd. Niet minder dan negen van de 28 adviezen kostten je die maand meer dan 15% van de dollarwaarde.
Van de aanbevelingen die wel lucratief zijn geweest, is het de vraag of ze niet deels self-fulfilling prophecy betroffen. Daarnaast rijst de vraag of Merten munten aanprijst die hij zelf al heeft, opdat hij persoonlijk winst behaalt. Overigens beweert Merten, net als zijn collega’s, dat hij geen financieel advies geeft. De adviezen van die collega’s zijn veelal minder concreet en daarom niet toetsbaar.
De povere prestaties van munten in de maand nadat Merten ze heeft aanbevolen zijn daarentegen voor iedereen eenvoudig na te gaan. En Merten plaatste afgelopen vrijdag een filmpje getiteld: “Top Three Coins To Watch In February.” Hoeveel mensen bekijken er nou een adviesfilmpje van iemand wiens eerdere adviezen, ondanks een uitbundige groeimarkt, zoveel bar slechte resultaten hebben opgeleverd?
Antwoord: inmiddels al meer dan 110.000.
*) Info afkomstig van onderzoek door publiek opinieonderzoeker Maurice de Hond. Eerder onderzoek naar cryptomuntbezit door Nederlanders is gedaan door onderzoeksbureau Kantar Public.
Reacties (7)
Het blijven voorlopig allemaal gewoon riskante piramidespellen die daarnaast door criminelen kunnen worden gebruikt om geld wit te wassen. Het grootste deel van de winsten die mensen met deze munten hebben geboekt is virtueel. Die mensen die zo verstandig zijn om een deel van hun winst in geld om te zetten worden volledig gefinancieerd door latere instappers.
Het grootste probleem en verschil met andere valuta en beleggingsproducten is dat de vraag naar cryptomunten (en dus hun waarde) alleen wordt bepaald door de vraag naar cryptomunten. De Euro stijgt als er veel mensen producten willen kopen met Euro’s. De waarde van de Euro kan ook instorten, maar daarvoor moet dan wel de hele Europese economie op zijn gat gaan. Cryptomunten verliezen hun waarde als de toevoer van idioten aan de onderkant van de piramide stokt en/of als te veel slimme jongens aan de top van de piramide besluiten te cashen.
Tja. Hoeveel hadden er ook al weer een rekening geopend bij die Ijslandse bank die spaarrentes beloofde die ver boven libor lagen?
@2: kaboem tsjing!!
@2 Different kind of stupid. Dat was een min of meer gewone spaarrekening voor echt geld en gedekt door een deposito-garantiestelsel. De rente en het risico waren wat hoger dan bij echt gewone spaarrekeningen, maar de kans op zowel echt rijk worden als op je volledige inleg verliezen was 0. Uiteindelijk heeft ook geen consument er iets op verloren. Veel minder riskant dan, bijvoorbeeld, handel in aandelen. Cryptomunten zijn risicogewijs van een volstrekt andere orde.
@4: tuurlijk. Maar realiteit is erger dan elke mensenfantasie.
@1: De waarde van een euro wordt ook alleen maar bepaald door de vraag naar Euro’s.
Maar de vraag naar Euro’s wordt door de overheid hoog gehouden door de plicht, belasting te betalen.
@6: Ja, dat is het essentiële verschil tussen door de overheid uitgegeven geld en elke andere vorm van “geld” (uitgezonderd letterlijke munten geslagen op edelmetaal of andere voorwerpen van waarde). En daarom heeft overheidsgeld ook een zekere intrinsieke waarde, zo lang die overheid in staat is om voldoende belasting te heffen om het geld op waarde te houden, terwijl cryptomunten volledig afhankelijk zijn van wat de gek ervoor over heeft.