Een bal op TV | Veiligheid, naties en grenzen

COLUMN - Op een grauwe zondag kijk je meer dan goed voor je is naar de treurbuis. De terugblik op de aanslagen in Parijs en de grote demonstraties is nog niet voltooid.

Wakker Nederland heeft veiligheid hoog in het vaandel. Maar wat dat is? Ik zou zeggen: veiligheid is de bewuste acceptatie van gekend risico. Dat is een beetje paradoxaal, maar als je in de ochtend je bedje uit komt, dan weet je dat je de hele dag meer risico neemt, dan dat het plafond van je slaapkamer op je bed valt.

Moet politie worden uitgerust met automatische wapens? Zijlstra vindt van wel, Opstelten vindt het niet nodig, Roemer wil het aan deskundigen laten. Wat een slappe politieke hap. Terroristen moeten het hebben van de verrassing, van de eerste seconde. Dus bewakers van objecten hebben vuurkracht nodig, of stopping power. Ze hebben niks aan een vuistwapen dat op zijn best een gaatje maakt, maar moeten een overvaller afstoppen of uitschakelen.

Is het sociale psychologie? Esther Voet van het CIDI vindt dat het maar even moet wennen, want in Israël zie je veel automatische wapens en militairen op straat. Dat lijkt me nu net de verkeerde vergelijking, want Israël is al meer dan een halve eeuw in oorlog. Dat willen de terroristen ook graag bij ons, maar dat is nu net het klimaat waar ik niet voor ben.

Kortom: halve discussies, geen conclusies. Ik zou zeggen: vuurkracht bij de bewaakte objecten, maar niet openlijk, patrouillerende buurtagenten doen maar gewoon.

Er is meer reden voor irritatie. Wat is een lone wolf? Heeft die een regisseur? De moordenaars in de drukkerij verklaarden zelf dat ze jaren geleden steun hadden gekregen van Al-Qaeda uit Jemen. De gijzeling in de Joodse supermarkt was vermoedelijk het werk van een IS-volgeling.

Twee verschillende terreurorganisaties met twee verschillende bevelslijnen. Dat ze enige afstemming pleegden, was vermoedelijk eigen initiatief. Er was een bevelhebber in Jemen.

Karen Armstrong ging in Buitenhof een boeiende stap verder. Er is teveel aandacht voor religie, terrorisme is politiek, zei ze. Al-Qaeda wil een clash of civilisations: de keuze van het symbolische doel is nauwkeurig. De Twin Towers waren het symbool van het westers kapitalisme, de krant Charlie Hebdo is het symbool van de respectloze vrijheid van expressie.

De gijzeling in de Joodse supermarkt had een heel andere dimensie, met een antisemitische lading. IS wil een kalifaat in het Midden-Oosten en ook heeft IS de ambitie om het Israëlisch-Palestijnse conflict op te lossen. Waar komt die ambitie vandaan?

Armstrong had wel een idee. De Fransen en Britten hebben tegen het einde van het koloniale tijdperk en passant nog even wat grenzen getrokken in het Midden-Oosten, vanuit de verwachting dat daaruit natiestaten naar West-Europees model zouden ontstaan. Die grenzen werden getrokken met vooral olie als motief. Hoofdrollen voor Balfour, Churchill en Lawrence of Arabia. Echt handig was dat allemaal niet: bijvoorbeeld Koerden in vier landen, met een gefnuikt nationaal gevoel.

En toen kwam de neo-conservatieve revolutie van G.W Bush, de Iraakse oorlog, die het evenwicht verstoorde, gevolgd door de sluipende moderniteit van de Arabische lente. Armstrong zei: politiek en religie zijn niet te scheiden. Maar het is bad religion. En arrogant silence: want je voelt je even misselijk als de Taliban een halve school uitmoordt, maar gaat dan over tot de orde van de dag. Is dat krenkend voor de islam? Eigen problemen oplossen lijkt me: in Afrika komt nu een strijdmacht tegen Boko Haram.

Ik was nog in een twistgesprek met mijn vrouw verwikkeld, toen Stine Jensen een oorlogshistoricus in Israël opvoerde: er zijn maar twee spelletjes, zei die: ‘oorlog en liefde’. Stine vroeg het niet, maar ik had willen weten: ‘in deze volgorde?’