Overzicht

dossier

Israël/Palestina conflict

Foto: Enric Borràs (cc)

Alle artikelen die de afgelopen jaren op Sargasso verschenen zijn en betrekking hebben op het Israël-Palestina conflict.


Foto: Enric Borràs (cc)

Historische dag voor Palestina

, door

ACHTERGROND - Vandaag om 16.00 uur Nederlandse tijd stemt de Algemene Vergadering van de VN over het ophogen van de status van Palestina. Hoe zijn de stemmen verdeeld en waar leidt het toe?

Voor de Palestijnen is de statusophoging belangrijk omdat, zo schreef Mahmoud Abbas vorig jaar mei in de New York Times: ‘Palestine would be negotiating from the position of one United Nations member whose territory is militarily occupied by another, however, and not as a vanquished people ready to accept whatever terms are put in front of us.’

Verdelingsplan

Vandaag 65 jaar geleden, op 29 november 1947, vond er ook een stemming plaats in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Op de agenda stond het toekomstig bestuur van Palestina. De stemming ging over resolutie 181 (II), beter bekend als ‘het verdelingsplan’. Van de toenmalige 56 VN-leden stemden er 33 voor de resolutie en 10 tegen. Arabische leiders wezen het plan af, omdat het de rechten schond van de meerderheid van de bevolking van Palestina. Op 14 mei 1948 werd op basis van de resolutie de staat Israël uitgeroepen.

Waarnemerstaat

Met de resolutie die vandaag in stemming wordt gebracht, verzoekt de Palestijnse Autoriteit de VN om Palestina te erkennen als staat en waarnemer, om de status op te hogen naar non-member observer state.

Foto: Enric Borràs (cc)

Israël roept 75.000 man onder de wapenen

, door

ACHTERGROND - Het wordt steeds waarschijnlijker dat Israël een grondoffensief tegen Gaza zal beginnen en wel één van een omvang die groter is dan de invasie van 2008-2009 waarbij ruim 1400 Palestijnen, meest burgers,  werden gedood.

Premier Bibi Netanyahu riep vrijdagmiddag zijn ‘kernkabinet’ van negen ministers voor overleg bijeen, en intussen was kabinetssecretaris Zvi Hauser bezig aan een telefonische enquête onder het hele kabinet om goedkeuring te krijgen voor het oproepen van niet minder dan 75.000 reservisten. Tijdens de ‘Cast Lead’-operatie van 20082- 2009 werden slechts enkele tienduizenden opgeroepen.

 YNet haalde een anonieme regeringsfunctionaris aan die zei dat Israël de operatie beduidend zal gaan opschroeven. Het feit dat Israël aanstalten maakt de zaak verder te escaleren kwam nadat vrijdagmiddag voor het eerst sinds ruim 20 jaar (sinds de Scud raketten van Saddam Hussein in 1991) raketten op Tel Aviv waren afgevuurd. De projectielen zouden in open terrein terecht zijn gekomen. Ook in Jeruzalem werd luchtalarm gegeven.

De Qassam Brigades maakte bekend dat zij degene waren geweest die twee eigengemaakte raketten op Tel Aviv hadden afgeschoten en een andere, van een ander type, gericht op het gebouw van de Knesset. Deze laatste raket kwam overigens niet in Jeruzalem terecht, maar ergens in de buurt van het nederzettingenblok Gush Etzion. Israelische troepen zouden nog op zoek zijn naar de resten van het projectiel.

Foto: Enric Borràs (cc)

VS steken stokje voor erkenning Palestina

, door

ACHTERGROND - De Palestijnse Autoriteit wil als ‘niet-staat’ erkend worden door de VN. Daar willen de Amerikanen een stokje voor steken.

De Verenigde Staten heeft Europese landen een memo gestuurd waarin gewaarschuwd wordt tegen het ondersteunen van de Palestijnse poging  een hogere status te krijgen bij de Verenigde Naties. Zo’n stap, aldus de brief, zou ‘ontzettend contraproductief’ zijn en mogelijk ‘ingrijpende negatieve consequenties’ voor de Palestijnse Autoriteit (PA) kunnen hebben, waaronder financiële sancties, zo meldde de Britse krant The Guardian maandag. 

Volgens het memo, dat The Guardian in handen heeft gehad, kan een Palestijnse staat alleen tot stand komen via rechtstreekse onderhandelingen met de Israeli’s. (Waar hebben we dit vaker gehoord?) De Europeanen werden opgeroepen de VS te steunen  bij hun pogingen de opwaardering van de Palestijnse status tegen te houden. Het memo werd vorige week verspreid onder Europese regeringsvertegenwoordigers bij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties.
 De Palestijnse president Mahmoud Abbas heeft vorige week tijdens zijn speech in de VN bevestigd dat de PA zal streven naar een status als ‘niet-lidstaat’ bij de VN, een stevige stap terug van zijn vorig jaar aangekondigde poging volledig geaccepteerd te worden als lidstaat, die door de VS werd geblokkeerd in de Veiligheidsraad. Abbas wil wachten tot na de Amerikaanse verkiezingen, maar wil een stemming voor het eind van het jaar. De Palestijnen verwachten een meerderheid te krijgen in de Algemene Vergadering waar de VS geen recht van veto heeft.

Het Amerikaanse memo wees erop dat als de PA succes heeft, de Palestijnen met succes procedures aanhangig kunnen maken bij internationale lichamen zoals het Internationale Strafhof. Israel is bang dat dit gevolgen zou kunnen hebben  voor de bezetting van de Westoever, de nederzettingenpolitiek en de blokkade van Gaza. Het Amerikaanse memo zegt te hopen dat de Europeanen de Amerikaanse pogingen zullen steunen om opwaardering te verhinderen. Het zegt dat de VS graag willen weten hoe de Europese regeringen erover denken, en of ze door Palestijnse vertegenwoordigers zijn benaderd over de zaak.

Foto: Enric Borràs (cc)

‘De staat Israël kan een voorbijgaand fenomeen worden’

, door

Sami Michael is een in 1926 in Bagdad, Irak, geboren Israelische schrijver. Wegens activiteiten voor de communistische partij moest hij in 1948 vluchten en werd hij in 1948 bij verstek ter dood veroordeeld. Na een kort verblijf in Iran, waar hij zich aansloot bij de communistisch Tudeh-partij, kwam hij in 1949 naar Israel. Daar werd hij door Emil Habibi naar de communistische krant Al-Ittihad gehaald. Later werkte hij als hydrologisch ingenieur. Wegens de misdaden van Stalin nam hij afscheid van het communisme.

Hoewel zijn moedertaal Arabisch is, wist Michael de omschakeling naar Hebreeuws te maken. Vanaf 1974 publiceerde hij 11 romans, drie non-fictie boeken over culturele, politieke en sociale onderwerpen, drie toneelstukken en een kinderboek (voor zover ik weet is slechts één boek, Trompet in de wadi, vertaald in het Nederlands).

Sinds 2001 is hij voorzitter van ACRI, de Vereniging voor Burgerrechten in Israel. De onderstaande rede hield hij in juni tijdens een conferentie in zijn woonplaats Haifa. Het is een hartstochtelijke cri de coeur van een Israeli afkomstig uit de Arabisch wereld die het allemaal verschrikkelijk de foute kant op ziet gaan. Lisa Goldman vertaalde zijn speech naar het Engels voor het blog +972. Op mijn beurt vertaalde ik dat voor dit blog.

Foto: Enric Borràs (cc)

De nieuwe erfzonde

, door

Er was eens een geschiedenis die geen geschiedenis werd. Ik heb het over de nieuwe erfzonde die antisemitisme heet en de historische gruwel die eraan kleeft.

Laten we bij het begin beginnen.

De oudste wortel van de Europese boom die antisemitisme heet, schiet min of meer met de kruisiging van Jezus Christus, zo’n 2000 jaar geleden, de grond in. Het is een magisch moment, waarop de ene erfzonde ongezien overgaat op de andere, ijverig gevoed door de Katholieke Kerk om aan het christenvolk te laten zien dat wie niet aan Christus gelooft een ellendig lot beschoren is.
Eind 19e eeuw beginnen in Europa nieuwe antisemitische wortels te groeien. De ene heet nationalisme, dat joden uitsluit vanwege hun anders-zijn; de andere is de rassentheorie van enkele pseudowetenschappers die zogenaamd wetenschappelijke wegen zoeken om joden op basis van erfelijke kenmerken tot minderwaardige wezens te degraderen. Voor de Europeanen is dan duidelijk waarom joden eeuwenlang onder erbarmelijke omstandigheden leven: ze zijn inferieur, de rassentheorie zegt het.

Niet lang na het aantreden van Hitler als president van Duitsland in 1933, worden tal van anti-joodse maatregelen genomen. Met de Neurenbergerwetten uit 1935 verliezen ze al hun burgerrechten, Duitsland moet volledig worden ‘ontjood’. En dan schiet een joodse jongen, waarschijnlijk uit woede en wanhoop over het nieuws dat zijn in Duitsland woonachtige familie naar Polen wordt gedeporteerd, een Duitse diplomaat neer. Het gebeurt op klaarlichte dag, 7 november 1938, te Parijs. En vormt de opmaat naar de grootste pogrom uit de wereldgeschiedenis. Naziminister Goebbels verspreidt de leuze dat niet een enkel individu voor de moord op de diplomaat verantwoordelijk is, maar het gehele Jodendom. Twee dagen later breekt in Berlijnse straten de hel los. Joden worden in elkaar geslagen en hun winkels vernield. Hitler laat in een toespraak weten dat het ‘Joodse ras’ in de komende oorlog vernietigd zal worden. Dat gebeurt bijna.

Foto: Enric Borràs (cc)

De kut-Marokkanen van de internationale politiek

, door

Onderstaande tekst van Said el Haji gaat niet over voetbal. Wel over schwalbes, ofwel fopduiken, op een ander speelvlak.

Eigenlijk heb ik deze tekst geschreven naar aanleiding van de strafklacht tegen Volkskrantcartoonist Jos Collignon, maar de ophef daarover ging zo snel liggen dat ik hem niet meer op Sargasso gepubliceerd kreeg toen ik hem afhad. Maar een nieuwe actuele aanleiding dient zich alweer aan: het gedicht van Nobelprijswinnaar Günter Grass, Wat gezegd moet worden, gepubliceerd in de Sueddeutsche Zeitung en La Repubblica van 4 april. Grass bekritiseert hierin de Westerse hypocrisie die zou schuilen in het militair beschermen van een kernmacht als Israël tegenover een land waarvan niet eens vaststaat dat het kernwapens bezit: Iran. Aanleiding van zijn gedicht vormt het besluit van Duitsland om een onderzeeboot te leveren aan Israël, boven op de vijf die het al geleverd heeft. ‘Israël bedreigt de reeds kwetsbare wereldvrede’, schrijft Grass. Een andere Duitse krant, Die Welt, betitelde de auteur als ‘eeuwige antisemiet’. Ik vind dat een typische schwalbe. Gaandeweg zal blijken waarom. Het zal ook duidelijk worden waarom steeds meer mensen maling hebben aan het verwijt van antisemitisme.

Schwalbes dus. Sommige spelers zijn er geweldig goed in. Luis Suarez, bijvoorbeeld. En Arjen Robben. Dramatisch en kermend van helse pijnen werpen ze zich op de grasmat, vooral in en om het strafschopgebied, in de hoop het eigenbelang te dienen.

Foto: Enric Borràs (cc)

Palestijnse Autoriteit neemt het niet zo nauw met persvrijheid

, door

De politie van de Palestijnse Autoriteit heeft maandag opnieuw iemand aangehouden wegens uitingen die de machthebbers niet bevielen. Human Rights Watch meldt dat Jamal Hlaihel werd opgepakt wegens een post op Facebook waarin hij kritiek uitte op de Palestijnse Autoriteit.

Hlaihel is de vierde in korte tijd die om de reden werd gearresteerd. Eerder werden twee journalisten en een docent aan de universiteit opgepakt. De docente, Ismat Abdul Khaliq, zit nog vast nadat ze op haar Facebook pagina een oproep had gedaan om de PA te ontbinden en president Abbas onder meer een ‘verrader’ en een ‘fascist’ had genoemd.

De journalist Yousef al-Shayeb werd vorige maand aangehouden, in verband met het feit dat hij in januari  in de Jordaanse krant Al-Ghad een artikel had gepubliceerd waarin hij de ambassade van de PA in Parijs beschuldigde van corruptie en van het bespioneren van de Palestijnse en islamitische gemeenschap. Hij werd tot twee weken veroordeeld omdat hij zijn bronnen niet wilde noemen. Maar maandag werd hij na acht dagen gevangenis toch op borgtocht vrijgelaten in afwachting van een proces. Al-Shayeb is intussen ook een juridisch gevecht aangegaan met de kant Al-Ghad, omdat die het artikel later zonder zijn medeweten rectificeerde en hem vervolgens ontsloeg.

Foto: Enric Borràs (cc)

In Gaza: Nederlandse media met een zak zout

, door

In Nederland nemen we de woorden van de politici met een korrel zout. En mededelingen van de NS met een hele zak. Maar waar het op de media -en vooral onze vertrouwde NOS aankomt, gaan we er vaak vanuit dat wat we te zien en te horen krijgen, min of meer klopt. Onze media zijn immers onafhankelijk. Toch?

Hoe meer ik de verslaggeving van de Nederlandse media (online) lees met betrekking tot gebeurtenissen die ik van dichtbij meemaak in de Gazastrook, des te meer ik mij afvraag of de betreffende correspondenten ooit een school heeft afgemaakt. Het laatste voorbeeld heeft betrekking op de geweldsuitbarsting van de laatste kleine 24 uur in de Gazastrook.

Rond 16.00u gisterenmiddag zat ik met vrienden in een taxi op weg naar huis, na wat uren uitwaaien op het strand. Wanneer we mijn huis op vijf minuten na genaderd zijn, wordt de weg geblokkeerd door een massale samenloop van mensen, uitsluitend mannen en jongens. De geur van verbrand rubber hangt in de lucht. Wanneer ik de taxichauffeur vraag wat er gebeurd is, antwoord hij met een bedrukt gezicht ‘qasf’, wat zoveel als bom(bardement).

Midden in de dichtbevolkte wijk Tel al Hawa, op een steenworp afstand van een ziekenhuis, had Israël daar een auto bestookt. De twee inzittenden waren op slag dood: Zuhair Qaisa (Secretaris-Generaal van het Popular Resistance Committee) en Mahmoud Ahmad Hunein (een man uit Nablus, Westelijke Jordaanoever, die in oktober was vrijgekomen uit Israëlisch gevangenschap, als onderdeel van de uitwisseling tegen soldaat Gilad Shalit). Enkele voorbijgangers raakten gewond, van wie één ernstig. De kinderen om de autowrak heen stonden, vertelden me hoe ze kort voor de explosie de drones (verkennings-en bombarderingsvliegtuigjes) al in de lucht hadden zien zweven.

Foto: Enric Borràs (cc)

Het onrealistisch realisme van Paul Brill

, door

Koerden krijgen geen eigen staat, dus Palestijnen ook niet. Dat is ongeveer de strekking van Paul Brill’s betoog, afgelopen weekend in de Volkskrant. Filosoof en student Internationaal Recht Mihai Martoiu Ticu dient Brill van repliek.

Paul Brill’s versie van Volkenrecht is wonderbaarlijker dan Alice in Wonderland. Zijn heimelijke gedachte in zijn laatste column, ”Recht op eigen staat heeft zijn grenzen”, is ons een machtswellustig en op macht berustend beeld van recht aan te smeren. Zijn houding is slechts te verklaren via de natte droom dat Israël ook het resterende stuk van Palestina zal bemachtigen.

Hij betoogt dat de Koerden meer recht op een staat hebben dan de Palestijnen en suggereert dat – omdat de Koerden weinig kans op een eigen staat maken – de Palestijnen het ook moeten ontgelden. Maar hij vergist zich op alle fronten.

Zijn argument dat de Koerden een groter recht op een staat hebben, berust op de volgende premissen:

  • Hun nationalisme is eerder opgebloeid.
  • Ze hebben een eigen taal.
  • Ze hebben een rijke culturele traditie.
  • “Na de Eerste Wereldoorlog heeft er, op grond van het Verdrag van Sèvres, ook heel even een embryonale Koerdische staat bestaan in het gebied rond Diyarbakir (Oost-Turkije).”

Laten we deze allemaal onder de loep nemen.

Foto: Enric Borràs (cc)

Arabische Lente slaat Palestijnen niet over

, door

Het leek haast alsof de Arabische Lente aan de Palestijnen voorbij was gegaan. Er waren tot nu toe geen massale protestbewegingen en evenmin aanwijzingen dat Palestijnen naar het voorbeeld van Tunesië, Egypte en andere Arabische landen aanstalten maakten om en masse te gaan ‘stemmen met hun voeten’. Afgezien van wat kleinere demonstraties was er slechts één opmerkelijke uitzondering: de marsen die Palestijnse vluchtelingen in Libanon en Syrië organiseerden naar de Israelische grenzen op en rond 15 mei, de dag van de Nakba. De tienduizenden die eraan deelnamen zorgden voor grote nervositeit aan de Israelische kant, die zich vertaalde in een bloedige reactie, waarbij een veertigtal demonstranten door de Israeli’s werd doodgeschoten en een onbekend aantal te gewond raakte.

Maar indirect is er intussen wel degelijk sprake van een invloed die uitgaat van de veranderingen in de Arabische wereld. Zo is het feit dat Fatah en Hamas in november het tussen hen bereikte verzoeningsakkoord van 4 mei 2011, dat een dode letter was gebleven, weer oppakten onder meer te danken aan verschuivingen in de Arabische regio. Vooral het verdwijnen van president Mubarak, die altijd trouw het Amerikaanse beleid uitvoerde, was daarbij een factor doordat het zorgde voor een andere klimaat in Egypte. De Egyptische geheime dienst pakte de verzoeningspogingen tussen Hamas en Fatah weer op, waar zij zich al eerder mee bezig had gehouden. En ook was er meer toenadering tussen Cairo en Hamas via een (in letterlijke zin) wat opener beleid ten aanzien van de grensovergang bij Rafah.

Foto: Enric Borràs (cc)

‘De twee staten zullen er nooit komen’

, door

Dit interview met de Palestijnse politicus en intellectueel Ali Abunimah, schreef ik voor het herfstnummer van het tijdschrift ZemZem (www.zemzem-org).

De aanvraag voor het lidmaatschap van de Verenigde Naties die de Palestijnse Autoriteit van Mahmoud Abbas van plan was in september te doen, heeft de geesten nogal verdeeld. Aan de ene kant voorstanders – waaronder een overweldigende meerderheid van lidstaten van de VN– die menen dat de Palestijnen toch eindelijk een keer recht hebben op erkenning van een eigen staat. Aan de andere kant tegenstanders, zoals Israel, de Amerikanen en delen van de EU, waaronder Nederland die het klap in het gezicht van Israel vinden als die staat niet via onderhandelingen tot stand zou komen.

Maar ditmaal lopen de tegenstellingen ook dwars door de Palestijnse gelederen. Ook heel wat Palestijnen waren namelijk verre van enthousiast. Omdat ze Abbas en zijn Palestijnse Autoriteit volstrekt niet representatief achten voor ‘de’ Palestijnen, en omdat ze vrezen dat de aanvraag afbreuk kan doen aan historische Palestijnse rechten en de miljoenen Palestijnen buiten de bezette gebieden zou kunnen beroven van een stem.

Het Nederlandse Palestina Komitee, zelf eén van die instanties die zich uitspraken tegen het initiatief van Abbas, haalde Ali Abunimah naar Nederland. Abunimah, een rijzende ster in de Palestijnse gemeenschap, is al wat langer een tegenstander van de twee-statenoplossing. Hij schreef zo’n vijf jaar geleden het boek ‘One Country’, waarin hij een pleidooi hield voor een shift van de politieke weg om een twee-statenoplossing te bereiken (een doodgelopen weg volgens hem), naar een grassroots beweging voor gelijke burgerrechten in één staat. Sindsdien is hij steeds meer geworden tot een gezicht en een woordvoerder van deze beweging, ook wel BDS-beweging genoemd, waarbij BDS staat voor Boycott, Divestment and Sanctions. Onder meer de volkscomités in plaatsjes als Ni’lin of Nabi Saleh, waar regelmatig tegen de Muur wordt gedemonstreerd, behoren tot de BDS-beweging.

Foto: Enric Borràs (cc)

‘Palestina is geen Jordanië’

, door

Zou iemand Wilders al gewaarschuwd hebben? Eén van zijn goede politieke vrienden, niemand minder dan de ideologisch zo aan hem verwante racistische Israelische minister van buitenlandse zaken Avigdor Lieberman, heeft een uitspraak gedaan die hem (en zijn compaan PVV-kamerlid Kortenoeven die zich graag presenteert als ‘Midden-Oostenexpert’) lelijk in verlegenheid zou moeten brengen. Het gaat over Jordanië. Jordanië als Palestijnse staat om precies te zijn. Weliswaar is Wilders niet snel in verlegenheid te brengen. In het hermetisch gesloten systeem van zijn door hemzelf geconstrueerde beeld van de islam, en van de wereld in het algemeen, is nu eenmaal weinig ruimte voor de realiteit, zo lijkt het. Maar toch.

Lees even mee: Hier is om te beginnen het verkiezingsprogramma van de PVV bij de laatste verkiezingen:

 Sinds 1946 bestaat er een onafhankelijke Palestijnse staat, daarom noemt de Nederlandse regering ‘Jordanië’ voortaan gewoon ‘Palestina’.

Of  Wilders in een speech voor het ultra-rechtse Hatikva-partijtje op 5 december 2010 in Tel Aviv:

But as long as the West refuses to understand how the Palestinians are used as a weapon against Israel, it will not be able to see who is truly to blame; it will not be able to see that it is not Israel’s duty to provide a Palestinian state – for the simple reason that there already is a Palestinian state and that state is Jordan.
Indeed, my friends, Jordan is Palestine.

Vorige Volgende