Overzicht

dossier

Israël/Palestina conflict

Foto: Enric Borràs (cc)

Alle artikelen die de afgelopen jaren op Sargasso verschenen zijn en betrekking hebben op het Israël-Palestina conflict.


Foto: Enric Borràs (cc)

Post-atheïst | Zionistische archeologie

, door

COLUMN - Het berichtje was even onopvallend als curieus: de grafkamer van de Joodse koning Herodes, waarvan Israëlische archeologen vijf jaar geleden met veel bombarie de ontdekking aankondigden, bleek bij nader inzien geen graf te zijn. Het gebeurt niet vaak dat men in Israël een archeologische vergissing erkent.

Er is daar namelijk iets vreemds aan de hand met de archeologie. Neem de huidige opgraving in Khirbet Qeiyafa, een heuvelfort uit de Vroege IJzertijd dat uitziet over de Vallei van Elah: de plaats waar David zou hebben gestreden met Goliath. Ik schrijf ‘zou hebben gestreden’, want de heldendaad wordt in de Bijbel ook toegeschreven aan een zekere Elhanan (2 Samuël 21.19). Aangezien men in de Oudheid de neiging had bijzondere daden toe te schrijven aan beroemde mensen, is het aannemelijker dat Elhanan dan David de eigenlijke held geweest. Dat weet elke oudheidkundige, dus ook de opgravers van Khirbet Qeiyafa.

Het onderzoek bracht een monumentalere nederzetting aan het licht dan was verwacht. Je kunt hier de mensen prachtig uitleggen hoe de archeologische puzzel werkt, maar dat is niet hoe de opgravers het presenteren: ze brengen het als een fort dat door koning David is gebouwd – hoewel dus onbewezen is dat hij hier ooit is geweest.

Foto: Enric Borràs (cc)

Post-atheïst | De ongrijpbare Hezbollah

, door

COLUMN - Althans één aanhanger van de Hezbollah heeft gevoel voor humor. De man die bij de ingang van de Romeinse tempel te Baalbek T-shirts met het logo van de beweging verkoopt, begroet elke toerist met een hartelijk ‘sjaloom’ en bulderlacht om de verbijsterde reacties. De Hebreeuwse begroeting is ook verbijsterend, want de Hezbollah is compromisloos anti-Israël.

De organisatie heeft haar wortels in de jaren ’70. Libanon werd toen geregeerd door christenen en soennieten, die de overheidsuitgaven systematisch naar eigen projecten doorsluisden. De achterstelling van de sjiieten werd nog gênanter toen de PLO zich in 1970 vestigde in Beiroet. De PLO schoot raketten af op Israël, dat terugschoot en dan vooral het sjiitische zuiden van Libanon trof.

Een van de plaatselijke leiders was Musa al-Sadr, die de sjiieten ervan overtuigde dat ze niet moesten zwelgen in zelfmedelijden. De door hem gestichte Beweging der Ontrechten bouwde scholen en ziekenhuizen en won zelfs aan kracht toen de stichter in 1978 tijdens een bezoek aan Libië verdween. De directe erfgenaam is de Amal-beweging.

Een deel van de sjiieten radicaliseerde echter. Dit had geen betekenis hoeven hebben als Israël niet in 1982 zou hebben besloten de PLO uit Libanon te verdrijven. Arafat vertrok inderdaad naar Tunis, maar de PLO-posities werden overgenomen door de radicale sjiieten, die zich inmiddels Hezbollah waren gaan noemen, ‘partij van God’, en werden getraind door de Iraanse Revolutionaire Garde. De Hezbollah werd berucht door de ontvoeringen, waarvoor de verantwoordelijkheid werd opgeëist door mantelorganisaties als de Islamitische Jihad.

Foto: Enric Borràs (cc)

Onderzoek wijst uit: Arafat werd vergiftigd

, door

NIEUWS - Yasser Arafat, die in 2004 in Parijs overleed aan wat officieel een hersenbloeding heette, is nagenoeg zeker vergiftigd met het zeer radioactieve Polonium 210. Dat blijkt uit een een peer-review dat het Britse medische tijdschrift The Lancet zaterdag publiceerde van een onderzoek dat werd verricht door een team van experts van de universiteit van Lausanne.

In hun onderzoek vonden zij hoge concentraties Polonium 210 in vlekken en residuen van bloed, urine en speeksel op Arafat’s kleren en tandenborstel.Het onderzoek naar de doodsoorzaak van de Palestijnse president kwam in 2012 op gang na onophoudelijke berichten dat hij niet aan een natuurlijke oorzaak overleed. In november 2012 werd ook zijn lichaam opgegraven voor verder onderzoek. De resultaten hiervan zijn nog niet vrijgegeven, maar worden binnenkort verwacht. Bij de publicatie in The Lancet gaat het alleen om residuen gevonden op zijn kleding.

Arafat werd ziek in oktober 2004. De symptomen waren aanvankelijk buikpijn en misselijkheid. In enkele weken verslechterde zijn toestand zich en werd hij overgebracht naar een ziekenhuis in Frankrijk. Daar verslechterde zijn toestand zich geleidelijk verder en op 4 november 2004 overleed hij, 75 jaar oud, aan een hersenbloeding. Over de aard van zijn ziekte waren de Franse medici het niet eens. Er waren slechts vage mededelingen sprake was geweest van een aandoening die zijn bloed betrof.

Foto: Enric Borràs (cc)

Egypte wil bufferzone creëren aan grens met Gaza

, door

NIEUWS - Egypte is van plan in de strijd tegen de smokkel naar Gaza een 500 meter brede bufferzone te creëren aan de zuidgrens met Gaza, zo heeft een hoge Egyptische militair zondag gezegd. Inwoners van de wijken Saladin, al-Barahmeh, Canada, Brazil en al-Sarsouriya en andere wijken van Rafah dichtbij de grens hebben te horen gekregen dat ze hun huizen moeten verlaten. De inwoners hielden een protestdemonstratie tegen de orders, waarbij ze onder meer autobanden verbrandden.
Het Egyptische leger heeft dertien huizen vernield waarin tunnel-ingangen werden aangetroffen. Een Egyptische legerwoordvoerder zei dat er nu 343 tunnels zijn vernield. Een militaire bron verduidelijkte tegenover Ma’an News dat de meeste tunnels in open veld nu zijn opgeruimd, maar dat het moeilijk is ingangen van tunnels te vinden die in huizen verstopt zitten.

De Egyptische legerwoordvoerder zei dat Egypte intussen ook het vissen in de buurt van de Egyptische wateren heeft verboden om eventuele smokkel onmogelijk te maken. Vrijdag werden vijf vissers uit Rafah met hun boot opgebracht, terwijl twee andere vissers gewond raakten nadat de Egyptische marine het vuur op een aantal boten had geopend.

Foto: Enric Borràs (cc)

Kritiek op Israël

, door

OPINIE - Stukken die een kritisch standpunt innemen ten opzichte van Israël of de Israëlische politiek kunnen altijd op felle en (steeds vaker) instemmende reacties rekenen. Maar waarom precies?

Het is de hypocrisie zegt de een: ‘Israël beweert een democratische, op het westen georiënteerde staat te zijn die de mensenrechten respecteert, maar de Palestijnen in de bezette gebieden hebben (in tegenstelling tot de kolonisten) geen politieke rechten en met de mensenrechten van Palestijnen neemt Israël het ook niet zo nauw.’

‘Het is omdat Israël in de praktijk altijd op westerse, ook Nederlandse steun kan rekenen,’ zegt de ander. ‘Uit mijn naam geen gewelddadige onderdrukking, mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden.’

Maar goed, onze allergrootste bondgenoot, de Verenigde Staten, heeft een track record dat nog stukken erger is. Denk aan hun gewapend optreden in Vietnam en Irak, systematische steun aan iedere gewelddadige rechtse dictatuur in Latijns-Amerika die ze maar konden vinden, Abu Ghraib, renditions, drones, etc., etc. Nederland zei er nooit wat van. Daarnaast: vrijheid en mensenrechten brengen met clusterbommen en enhanced interrogation techniques is natuurlijk ook niet bepaald kosher.

Komt de felle kritiek op Israël dan toch voort uit ordinair en hardnekkig antisemitisme? Soms wel, zo valt op te maken uit de reacties die steevast volgen op ieder stuk waarin Israël een rol speelt (als ‘de Joden’ zus doen of wanneer ‘de Joden’ nu eenmaal zo zijn, dan weet je wel hoe laat het is). Toch heb ik de indruk dat antisemitisme maar hoogst zelden een rol speelt in de veelvuldige kritiek op Israël.

Foto: Enric Borràs (cc)

Israël zet studenten in om kritiek via social media te pareren

, door

NIEUWS - De krant Haaretz bericht dat de Israëlische regering systematisch studenten zal gaan rekruteren voor ‘undercover’ hasbara-(=propaganda)-eenheden.

Er is weer nieuws van het hasbara-front. De Israëlische krant Haaretz beschrijft hasbara netjes als ‘public diplomacy’. In feite is hasbara georganiseerde propaganda met de bedoeling van de wandaden van Israël weg te poetsen en de mensen die het wagen kritiek op die wandaden te hebben pikzwart te maken. Hasbara is langzamerhand een soort industrie geworden. Hoe meer de kritiek groeit op Israëls nederzettingenbeleid of Israëls gedrag jegens de Palestijnen en andere buren, hoe belangrijker hasbara wordt.

Het jongste nieuws van het hasbara-front, zo blijkt uit berichtgeving in Haaretz, bestaat uit twee delen. Deel één betreft het nieuws dat het ministerie van Hasbara (onder Netanyahu werd enkele jaren een speciaal ministerie voor dit doel gecrëeerd) alweer wordt opgeheven. De taken ervan worden nu overgeheveld naar het bureau van Netanyahu zelf.

Daniel Seaman, tot voor kort directeur-generaal van het nu op te heffen ministerie (en daarvoor onder meer hoofd van het regeringspersbureau dat buitenlandse media in Israël begeleidt), wordt hoofd van een ‘eenheid voor de interactieve media’ die vanuit Netanyahu’s bureau gaat opereren. Het ministerie van Hasbara had al ‘een operations room’, van waaruit het volgens eigen zeggen enkele tienduizenden bloggers, twitteraars en Faceboekgebruikers overal ter wereld van instructies voorzag hoe zij zich moesten opstellen tegenover ‘de aanzwellende delegitimeringscampagne’ zoals de toenemende kritiek op Israël in de termen van de hasbara-beoefenaars zelf wordt genoemd. Het lijkt voor de hand te liggen dat die ‘operations room’ nu overgeheveld wordt naar Netanyahu’s bureau.

Foto: Enric Borràs (cc)

Slecht nieuws voor Palestijnen in Knesset

, door

NIEUWS - Net voor het zomerreces nam het Israëlische parlement een wet die de kiesdrempel verhoogt in eerste lezing aan. Dat is slecht nieuws voor Palestijnse partijen.

Dit nieuws had ik bijna gemist, maar neem ik alsnog over van de kritische, linkse site +972.  Het Israelische parlement heeft op de laatste dag voor het zomerreces dat eind juli inging, een amendement  op de Basiswet aangenomen, waardoor de kiesdrempel bij parlementsverkiezingen van twee naar vier procent wordt opgetrokken. Ook maakt het amendement het moeilijker om een regering te laten vallen. (De Basiswet is het stelsel van wetten dat in Israel de grondwet min of meer vervangt.)

De wet werd alleen in eerste lezing aanvaard. Dat betekent dat hij na het zomerreces in commissies wordt behandeld en dan waarschijnlijk in tweede en derde lezing definitief zal worden aangenomen. Het voorstel is vooral een bedreiging voor de Palestijnse partijtjes Balad en Raam-Ta’al, en de enige gemengd Joodse-Arabische partij (de communistische Hadash). Zij zullen als de wet wordt aangenomen alledrie uit de Knesset verdwijnen.

Daarnaast maakt de wet het moeilijker een regering naar huis te sturen. Bepaald wordt namelijk dat een regering pas valt als binnen drie weken een nieuwe coalitie is gevormd. Zoniet, dan blijft zij gewoon aan. ook het onvermogen van een regering om een begroting samen te stellen zal niet meer – zoals nu – automatisch leiden tot nieuwe verkiezingen.

Foto: Enric Borràs (cc)

Verhalen uit de Gaza-strook

, door

REPORTAGE - Na een week in de Gaza-strook te hebben doorgebracht, komt Jonathan Huseman tot een pijnlijke conclusie.

Bij de Erez-toegang tot de Gaza-strook heerst de lome rust van een spaghettiwestern. Nu de zon is doorgebroken wordt het snel warm. Vogels kwetteren hun hoge tonen. Buiten klinken de lage stemmen van wachtende, Arabisch sprekende taxichauffeurs. Binnen, in het met wachttorens omgeven gebouw waarin Israëlisch veiligheidspersoneel de toegang tot Gaza regelt, weerkaatst elk geluidje van de stenen vloer.

De hal kleurt grijs en lichtblauw van het staal, de pijpen, leidingen, geblindeerde kantoorruimtes en camera’s. De officiële benaming is ‘Erez-terminal’ en zo ziet de hal er ook uit, als een vertrekhal op een vliegveld, met veel balies, waarvan slechts één in gebruik is. ‘Wat kom je doen? Wat is de naam van je vader? Wat is de naam van je vaders vader?’ De beambte doet haar werk. Als de vragen naar tevredenheid zijn beantwoord en het paspoort is gestempeld, zegt ze: ‘Have a nice experience.’

Een dag als vele andere

Na enkele tientallen meters niemandsland met daarin achtergelaten rolstoelen, opschietend onkruid en camera’s, opent een te krappe draaideur in de metershoge muur. Meteen achter de muur ligt een gang, die aan weerszijden en van boven is afgedekt met een ijzeren hekwerk. Het is een soort voetgangerssnelweg van ongeveer een kilometer lang. Aan deze zijde van de muur liggen rollen prikkeldraad en betonblokken en hangen meer camera’s. De wind ruist door het droge gras, krekels tjirpen, verder is het stil.

Foto: Enric Borràs (cc)

Amerika en het Midden-Oosten

, door

OPINIE - Is er een oplossing voor ‘eeuwige’ problemen? Minister van Buitenlandse Zaken van de VS, John Kerry, doet zijn best in het Midden-Oosten. Het is de zoveelste poging van Amerika, na onder andere Clinton en Camp David en de roadmap van Bush, om te bemiddelen. Dezer dagen wordt er in Washington over gedelibereerd. Maar zal het iets opleveren?

Het Joodse volk en het Joodse geloof zijn er de levende getuigen van dat er geen verlossing bestaat. Dit, zou je kunnen zeggen, is de betekenis van het uitverkoren volk: de Joden zijn uitverkoren om te bewijzen dat er geen verlossing bestaat.

Het is een mismoedig citaat van Leo Strauss uit ‘Why we remain Jews’, dat ik vond in de memoires van Christopher Hitchens.  Hans Teeuwen liet een indrukwekkend fragment van Hitchens zien in Zomergasten, daarom zocht ik hem even op. Is er geen verlossing mogelijk? Als dat waar is, dan zal ook een oplossing van het nu al meer dan vijftig jaar durende  Israelisch-Palestijnse conflict er niet in zitten.

Vredes-activist

Op zoek naar informatie vind ik een column van Uri Avnery, hoogbejaard Israëlisch vredes-activist. Mogelijk is het een zeldzaam verschijnsel, maar ze zijn er nog. Want het cynisme is breed in Israël. Het woord ‘vrede’wordt bijna niet gebruikt. Tzipi Livni heeft het over een final status agreement dat een eind maakt aan het conflict, maar dat is niet hetzelfde als een einde aan de bezetting. Als er geen raketten meer worden afgevuurd en de vernederingen aan de muur en grenzen worden getemperd, gebeurt er al veel, zo lijkt men te denken.

Foto: Enric Borràs (cc)

Gaza lijdt onder Egyptische acties tegen tunnels

, door

OPINIE - De Palestijnen in Gaza hebben op dit moment zwaar te lijden als gevolg van de onrust in de Sinai en de actie die de Egyptische militairen hebben ondernomen om een einde te maken aan de lucratieve smokkelroute vanuit plaatsen als El-Arish en het Egyptische gedeelte van Rafah door de tunnels naar de Gaza-strook. Al sinds juni heeft de versterkte Egyptische militaire aanwezigheid in de Sinai en hun actie om de tunnels aan te pakken de handel sterk verminderd.

Voor het Egyptische leger zijn actie begon werd geschat dat er ongeveer 1000 tunnels waren die werk verschaften aan zo’n 7000 mensen.  Nu wordt gezegd dat zo’n 80% van de tunnels is opgeblazen, gebulldozerd of anderszins vernield.

De gevolgen zijn ernstig. Omdat de regering van Hamas tol hief op de goederen die door de tunnels binnenkwamen zorgden zij voor een belangrijk deel van de overheidsinkomsten.De regering klaagde, bij monde van minister van Economische Zaken Alaa al-Rafati intussen inkomsten dat zij 225 miljoen dollar aan inkomsten is misgelopen.

De tunnels waren de ‘life support;’ voor de economie in Gaza die al sinds 2007 volstrekt op een minimum rantsoen is gezet door de Israëlische blokkade van de Strook. Ziekenhuizen waarschuwden dat hun noodvoorraden brandstof voor de aggregaten met 20% zijn gedaald, de elekriciteitscentrale draait op een kwart van zijn capaciteit en de drinkwatervoorziening werkt niet 24 uur per dag. Voor de benzinepompen groeien de rijen wachtenden. De bouw is nagenoeg tot stilstand gekomen omdat er bijna geen cement, staal of grind door de tunnels komt. (Israël laat alleen cement door voor de bouw van internationale organisaties als de VN). En weliswaar is volgens de mensenrechtenorganisatie Gisha de handel door de overgebleven tunnels de laatste dagen weer wat aangetrokken, maar intussen is de prijs van een ton cement  gestegen van 380 naar 550 shekel (van 95 naar 134 euro).  De prijzen van brandstof stegen eveneens. Benzine uit Egypte kost normaal ongeveer de helft van de prijs die Israël rekent, maar intussen is de prijs omhoog gegaan van 3.2 naar 3,5 shekel per liter (van 80 cent tot bijna 1 euro). De prijzen van schoonmaakmiddelen, chocola en Egyptische melkproducten gingen ook fors omhoog. De prijs van drie kilo suiker steeg van 10 naar 15 shekel (van 2 euro naar plm. 2,80 euro). De prijsstijgingen en tekorten aan (bouw) materialen zorgden voor massale ontslagen. Intussen zijn door het instorten van met name de bouw  zo’n 20.000 werkers hun baan kwijtgeraakt.

Foto: Enric Borràs (cc)

Gedwongen verhuizing 40.000 Bedoeïenen stap dichterbij

, door

NIEUWS - Het is nog een eerste lezing, maar de wet zal er, vrees ik, wel komen. Ik heb het over het Israëlische wetsvoorstel gebaseerd op het Begin-Prawer plan, dat voorziet in het gedwongen verplaatsen en onteigenen van zo’n 30.000 – 40.000 Bedoeïenen in de Negev. De wet werd maandag in eerste lezing goedgekeurd door het parlement, de Knesset. Dat gebeurde met 43-40 stemmen in een stormachtig debat, waarbij met name de Arabische afgevaardigden  woedend werden en het wetsvoorstel demonstratief verscheurden en in de prullenmand gooiden.
Het Begin-Prawer plan is een uitermate problematisch plan. Het behelst de grootste gedwongen onteigening en verhuizing van Palestijnse burgers sinds de stichting van de staat. Mensenrechtenorganisaties als de Vereniging voor Burgerrechten in Israël (ACRI) en Adalah hebben er uitgebreid stelling tegen genomen en geprotesteerd, maar zonder resultaat. Het wetsvoorstel wil eens en voor altijd afrekenen met de situatie dat Bedoeïenen rechten claimen op grond in de Negev. Israël heeft dat nooit willen aanvaarden, al bestond het grootste deel van die gemeenschappen al voor de stichting van Israël in 1948 en zijn vele claims destijds erkend door de Ottomaanse heersers en/of later onder het Britse mandaat. (Andere gemeenschappen bestaan sinds de oorlog van 1948 en zijn opgezet door mensen die toen van hun woonplaatsen elders in de Negev zijn verjaagd en nooit hebben mogen terugkeren van Israël.) Omdat Israël die situatie nooit heeft willen accepteren zoals zij is, heeft het een flink aantal gemeenten in de Negev nooit erkend. Met als gevolg dat deze verstoken zijn van elektriciteit, water en voorzieningen zoals transport .

Foto: Enric Borràs (cc)

Test: antisemiet of niet?

, door

COLUMN - Het CIDI heeft een online test om te kijken of iemand antisemiet is.

Ik kreeg een tip: ons aller CIDI (u weet wel, het Centrum Informatie en Documentatie Israel) heeft op zijn site een testje om te weten te komen of iets wat je kwetsend vond ook werkelijk antisemitisch was. Heel handig natuurlijk in deze tijd waarin het antisemitisme nog steeds een groot maatschappelijk probleem blijkt te zijn. Nou ja, volgens sommigen dan. Het is wel een beetje een curieus testje, want kennelijk ben je alleen antisemiet als je beantwoordt aan de criteria van de strafwet. Je moet beledigend zijn voor de hele bevolkingsgroep, anders telt het niet. Blijkbaar mag je iemand wel voor ‘vuile kankerjood’ uitschelden of roepen  dat ‘ze vergeten zijn jou te  vergassen’. Dat slaat niet namelijk niet op alle Joden en dan is het dus kennelijk niet antisemitisch. Kijk maar wat het CIDI zegt:

 Niet elke nare uitspraak is antisemitisch. Soms voel je je door een uiting beledigd of gekwetst, maar als niet de hele groep (Joden) wordt beledigd, of als er niet iets werkelijk beledigends wordt gezegd over de hele groep, is het niet antisemitisch. Soms is het onderscheid moeilijk te maken.

Vorige Volgende