Tijdens de midterm elections vorige week hebben de Democraten het grootste verlies geleden sinds decennia. Alleen doordat de tegenstanders vaak gepatenteerde gekken waren hebben de Democraten in ieder geval nog de Senaat kunnen behouden. Volgens Frans Verhagen is de Tea Party slechts een opgewonden theekransje dat verder niet veel effect op de politiek zal hebben in Amerika. Maar is dat ook zo?
Lust in your heart
Als een vooraanstaand politicus als Harry Reid, die voorzitter van de Senaat is alleen maar kan winnen omdat zijn tegenstander Sharron Angle onervaren en een dwaas is, dan is er iets niet helemaal in orde. Hoe was het mogelijk dat mevrouw Angle door de Republikeinen als kandidaat werd gekozen? Is alles wel helemaal in orde in die grote democratie van het machtigste land van de wereld? Het zou niet moeilijk moeten zijn om te winnen van clowns die beweren dat de President heimelijk een moslim is, een socialist, of hem vergelijken met Hitler.
Om nog maar niets te zeggen over de corrumperende werking van masturbatie – lust in your heart is committing adultery volgens Christine O’Donnell, Tea Party kandidaat voor de Senaatzetel van Delaware dankzij de steun van Sarah Palin. Dit heeft O’Donnell ooit verklaard zoals blijkt uit oude opnamen die Rachel Maddow uit archieven heeft weten op te diepen. In het screenshot is haar afschuw van seksualiteit goed te zien – bekijk ook de video.
Met andere woorden; het verlies van de Democraten valt nog mee omdat de tegenstanders van de Democraten zó gek zijn dat zelfs conservatieve Amerikaanse kiezers inzien dat je dan maar beter kan stemmen op een suffe Democraat – want suf is Harry Reid inderdaad. En dat terwijl het water je aan de lippen staat omdat de waarde van je huis minder is dan de hypotheek, of omdat je bang bent werkeloos te worden. Want het is zeker waar dat de regerende partij wel erg matig heeft gepresteerd en daarvoor is afgestraft door de kiezers. Ondanks zijn welbespraaktheid kan Obama blijkbaar niet goed weerwerk leveren tegen de rechtse haatpropaganda.
Wie denkt dat het verzet tegen Big Government een spontane oprisping is heeft het mis, de Tea Party wordt gefinancierd door Big Coal, Big Pharma, het Groot Kapitaal van Wall Street en andere Boven Bazen die profiteren van overheidssubsidies of er belang bij hebben om de macht van de staat te beperken. Het is de vraag wat er nu gaat gebeuren met de Tea Party kandidaten die zijn gekozen in het Congres. Blijven zij protesteren of schikken zij zich naar de mores van de partij? Ik vermoed het laatste.
Verdere verschuiving naar rechts
Maar er is nog een andere reden waarom de Tea Party wel degelijk een blijvende invloed heeft op de Amerikaanse politiek. In deze verkiezing is de Republikeinse partij nog meer naar rechts opgeschoven. Nu weet elke Senator of Afgevaardigde dat als hij maar de geringste redelijke houding aanneemt, of whoea, misschien zelfs wel wil samenwerken met Obama en de Democraten dat zijn positie bij de eerstvolgende voorverkiezing zal worden aangevallen.
Het is bijzonder naïef te denken dat deze ‘Tea Party’ zomaar een feestje is van boze burgers. De financiers op de achtergrond steken niet voor niets miljoenen dollars in kandidaten waarvan zij ook wel weten dat deze zullen verliezen. In Nederland kun je een nieuwe partij oprichten en daarmee redelijk snel invloed en macht krijgen – zoals de PVV heeft laten zien. Maar in Amerika zijn er maar twee partijen omdat door het districtenstelsel een derde partij bijna niet kan winnen. Voorverkiezingen zijn daarom een belangrijke manier waarop de richting van een politieke partij in Amerika veranderd. Door de Tea Party is de Republikeinse partij verder naar rechts opgeschoven en geradicaliseerd.
Het lijkt er niet op dat de Democraten hiertegen goed tegenspel bieden. De rechtse propaganda van de Republikeinen gaat gewoon door. Men uit de meest belachelijke beschuldigingen richting Obama waardoor de democratie steeds verder wordt vergiftigd. Desondanks gaat de president door met zoeken naar compromis en samenwerking met de steeds verder radicaliserende Republikeinen. Samenwerken met radicalen is eenzijdig: Democraten doen concessies, Republikeinen niet, die zijn alleen maar uit op een ding: winnen.
De Republikeinen hebben de grootste overwinning behaald sinds 1948 door tussen de 62 en 72 zetels te winnen. Met dank aan de gebroeders Koch, Freedom Works, de Chamber of Commerce en Rupert Murdoch met zijn Fox News en vele anonieme bedrijven en miljonairs, de financiers achter de campagne van de Republikeinen. Na een kortstondige overwinning van de Democraten in 2008, is de de Amerikaanse politiek weer terug op het oude spoor van de laatste veertig jaar: langzaam maar zeker verder opschuivend naar rechts.
Reacties (10)
Interessant stuk, Michel. Ik heb zelf het idee het fundamentele probleem van de VS het de facto tweepartijenstelsel is. Zowel links van de Democraten (o.a. Groenen, linksliberalen) als rechts van de Republikeinen (o.a. teaparty, fundamentalistische christenen) is een zee aan ruimte, maar die kan niet effectief ingenomen worden door het winner takes all principe. Een derde partij heeft minimaal 33 1/3 % + 1 stem nodig om de grootste te worden en dat nationwide.
Aangezien de meerderheid van de Amerikanen toch in het conservatieve, religieuze en rechtse kamp zit, betekent dat ook dat een Democratische president te maken krijgt met een weinig coöperatieve Republikeinse oppositie die door de lunatic fringe van teapartiers nog veel verder naar rechts wordt getrokken. Gematigde republikeinen die wel met Obama zouden willen samenwerken lijken vrijwel kansloos in deze gepolariseerde verhoudingen.
Het opblazen van dit tweepartijenstelsel en dat vervangen door een echt meerpartijenstelsel zou er waarschijnlijk ook voor zorgen dat de karikaturale manier van politiek bedrijven ten dele verdwijnt, waarbij Democraten en Republikeinen elkaar niks gunnen. Nu valt er nauwelijks iets te kiezen en regeert het nihilsme van de tea-party beweging, voor een deel inderdaad gesouffleerd door genoemde ‘bovenbazen’, waaronder de Koch Brothers
@1 Leuke discussie!
Ik denk dat er inderdaad links van de Dem’s zeeen van ruimte zijn: de Dem’s zijn zo liberaal als de gemiddelde VVD’er volgens mij. En dat is ook een (van de vele) reden waarom ze verliezen: linkse activisten die Obama in 2008 aan een overwinning hielpen hebben het nu laten afweten.
Ik ben het niet met je eens dat het tweepartijenstelsel de oorzaak is van “de problemen”, maar het voert wat ver om dit nu in een reply af te doen. Ik was van plan om een serie te schrijven over het “conservatisme in Amerika” – of eigenlijk om te proberen waarom de politiek zo conservatief is. Ik denk nl. niet dat Amerikanen als geheel (whatever that may mean) niet zo erg conservatief zijn, of in ieder geval altijd zo conservatief zijn geweest. In de jaren 60 was dat wel anders. Denk ook aan Eisenhouwer – een Republikein N.B. – die waarschuwde voor het militair industrieel complex. Ike zou allang gewipt zijn als veel te liberal.
@2 De verrechtsing in de VS is volgens mij voor een belangrijk deel het gevolg van de politieke mobilisatie van de conservatief christelijke stemmers, sinds eind jaren 70/begin jaren 80. Vooral onder Bush jr is die door Karl Rove cs succesvol ingekapseld in de Republikeinse invloedssfeer, maar dat was tijdelijk en ook sterk verbonden met de streng gelovige Bush die zich op veel terreinen liet leiden (of dit deed voorkomen) door ‘bijbelse waarden en normen’. De Republikeinen zijn door dit ‘pact met de duivel’ in sociaal-ethisch opzich nog veel conservatiever geworden. Totaal losgeslagen bewegingen als de tea party duwen de partij nog verder in die richting (en in het defensief).
De tegenstellingen tussen de GOP en de Dem’s worden zo een loopgravenoorlog en illustreren m.i. een groot democratisch tekort in de VS. Ik vraag me af of ik zelf zou gaan stemmen als ik alleen zou kunnen kiezen tussen (zeer rechtse varianten van) PvdA en VVD, die veel theatraal misbaar maken over punten waarover ze het oneens zijn, maar waarbij alle politiek onderwerpen waarover men nauwelijks van mening verschilt, helemaal niet op de politieke agenda komen.
Het tweepartijenstelsel zie ik sowieso als een groot onderliggend probleem in de VS. Ik schreef hier zelf eerder veel meer over in Obama Nation
@3
Ik sluit niet uit dat het tweepartijenstelsel en het “winner takes all” princiepe mede oorzaak is van de polarisiatie (ik neem aan dat je dat bedoeld met “fundamenteel problemen”) – al zie ik nu niet in hoe.
Maar nu noem je inderdaad andere belangrijke factoren die verder gaan dan een “systeem fout” – want dat is het volgens mij wat je bedoeld.
Om hier toch nog even op in te gaan: ik zie niet in waarom in een twee partijenstelsel de partijen niet geneigd zouden zijn om het midden op te zoeken. In het midden zitten namelijk de meeste kiezers. Als een partij te veel van het centrum af beweegt dan zou die partij in principe bij de volgende verkiezing door de kiezer afgestraft moet worden.
Nog een andere observatie: de polarisatie – de centrifugale beweging in de politiek – is maar beperkt tot een partij: de Republikeinen. Van de Democraten kun je hoogstens zeggen dat ze niet veranderen, of zelfs bewust, zoals in het geval van de DLC, een beetje naar het midden schuiven. Het is alsof de Democraten er van uit gaan dat het de kiezer is die naar rechts is verschoven, en dat zij dus mee moeten schuiven. Ik beweer dat het niet de kiezer is die veranderd, maar dat het de politiek is die veranderd, en dat dat meer dan een systeemfout is van het kiesstelsel.
Je observatie wat betreft de evangelicls lijkt mij correct. Lees Frank Schaeffer hierover – Frank is een “bekeerde evangelical” (pun intended) die de beweging van binnen kent. De titel van z’n stuk op Alternet geeft het al weg: How Republicans and Their Big Business Allies Duped Tens of Millions of Evangelicals into Voting for a Corporate Agenda.
De Tea Party beweging is volgens mij een Astroturf beweging die goed gebruik maakt van de woede en frustatie van rechtse kiezers. Die woede is natuurlijk begrijpelijk gezien de economische situatie en de problemen die zijn veroorzaakt onder de vorige regering, maar de woede is ook erg hypokriet, want het zijn de zelfde mensen die hebben gestemd op Bush – en daarvan niets geleerd hebben. Integendeel zou ik zeggen.
In een twee-partijenstelsel wordt de richting van de politiek op korte termijn natuurlijk bepaald door de partij die wint, maar op langere termijn is het veel belangrijk om te kijken naar de voorverkiezingen, de z.g. primaries. Die bepalen wat voor kandidaten er zijn, en zittende kandidaten moeten zien te voorkomen dat zij moeten vechten in een primary. Dit is een van de mechanismen waarmee de Republikeinse partij door rechts is veroverd. Als jij politiek actief was in de VS zou je je daarmee bezighouden.
Er is meer aan de hand dan alleen de verhouding tussen partijen in de VS. Ook in Europa is met de opkomst van extremere rechtse partijen, een duidelijke kentering waarneembaar onder de kiezers.
Na een jarenlange golf van globalisering en economische voorspoed, loopt het Westen tegen zijn eigen grenzen aan. De te snelle ontwikkelingen worden niet bijgebeend door veel kiezers en veel zaken worden in toenemende mate als onwenselijk gezien. Het is alsof een groot deel van de kiezers ineens wakker wordt. De werkelijkheid blijkt niet de pracht en praal die hun jarenlang is voorgehouden. Het effect is een kiezer die ‘wild’ om zich heen slaat.
Aan dat beeld hebben alle besturende partijen zich schuldig gemaakt. De rust en veiligheid van vroeger wordt terugverlangd, ook al heeft die nooit daadwerkelijk bestaan. Maar het gaat hier om beeldvorming en niet om feitelijke statistiek. Die laatste toont namelijk aan dat het vroeger onveiliger was.
Beeldvorming. Gevoel van umheimlichkeit. Veel burgers zien een wereld die niet meer van hun is. Waarin zij zich niet thuisvoelen.
Extreme bewegingen zoals PVV, Tea Party, Le Pen, Vlaams belang, drijven op deze onrustgevoelens.
Is hier niet sprake van een culturele dip? Zoals ook landen conjucturele ups en downs kennen, is hier mogelijk sprake van een gelijke beweging. Niet zelden liggen beide golven in elkaars verlengde.
De gewenste verheffing van ‘het volk’ vindt niet plaats. Een aanzienlijk deel van de bevolking heeft geen boodschap aan prachtige idealen, maar settelt voor behoud van werk en een omgeving die de hunne is.
Elk mens streeft op zijn eigen manier naar een zekere rust en stabiliteit. Daarvan is in de huidige wereld geen sprake meer van. Als je dan ook het doorgeslagen kapitalisme beschouwt, waarbij de burger het nakijken heeft, wordt enigszins duidelijk dat het westers kapitalisme aan de vooravond staat als het communisme. De muur valt om. Niet met een harde klap of door bulldozers, maar door gestage uitholling van binnenuit. Er is maar weinig nodig om de nu resterende broze schil te breken.
Dat valt ook wel weer mee. De belangrijkste hervorming van de gezondheidszorg sinds de Tweede Wereldoorlog is doorgevoerd. Dat de werkloosheid zo hoog is komt omdat goede maatregelen om de economie te stimuleren door de Republikeinen geblokkeerd werden.
@5 Ik ben het met je eens dat er veel overeenkomsten zijn met Tea Party, PVV, Le Pen, Vlaams Blok, etc. Ik denk ook dat er een duidelijke relatie is met de economie en dat er ook een cultureel aspect aan zit. Echter:
Dit komt me iets te veel uit de lucht vallen. De boom/bust golven die we de laatste jaren hebben zijn echt iets van de laatste jaren, dat wil zeggen vanaf de jaren 80. Het is begonnen met de stagflatie (veroorzaakt door afbraak Bretton Woods en vooral door de schok die de olieprijs verhoging heeft veroorzaakt). Men heeft toen geprobeerd de inflatie te bestrijden door keiharde monetaire politiek te voeren maar dat veroorzaakte grote werkloosheid – dit was een heftige crisis. Daarna hebben we de ene na de andere crisis gehad: Savings & Loans, Azie, Rusland, Dotcom en natuurlijk de laatste, de kredietcrisis. Vóór de jaren 70 waren er niet van dit soort crises en was de gemiddelde economische groei groter (Volgens Robert Skidelsky). Dat is (mede) oorzaak van de culturele crisis die we nu hebben. Dankzij de Chicago-school van economen, die uit gaan van “rationeel handelende individuen” in een “vrije markt”- dit is bijzonder instabiel gebleken. Vandaar de boom/bust cycli. Ik ben het dus niet met je eens dat er een jarenlange enorme groei dankzij globalisering is geweest, in tegendeel ik denk dat het juist achteruit is gegaan. Geen wonder dat mensen terug verlangen naar de jaren 50 toen er stabiliteit was.
@6 soms zeg ik veel in een bijzin. Ik zal het iets meer uitschrijven:
Het plan dat Obama na heel veel vooral interne problemen met onwillige conservatieve Democraten (Blue Dogs, en Senatoren) heeft kunnen invoeren is een plan dat geloof ik in de jaren 90 al is ontwikkeld door Daschle (Democraat) en Dole (Republikein). Het is waar dat het bijzonder is dat er überhaupt iets is ingevoerd maar er was dan ook de unieke situatie dat men 60 stemmen had in de Senaat. De Democraten hebben veel moeten inleveren aan verzekeraars en de farmaceutische industrie.
Het is waar dat men de stimulus veel groter had moeten zijn maar dat werd tegengehouden door Republikeinen. Maar door een te klein bedrag vrij te maken zonder duidelijk te maken dat men eigenlijk meer had willen besteden heeft men het zichzelf moeilijk gemaakt Bovendien is een groot deel naar belastingverlaging gegaan, dat is minder effectief.
In 2009 was men nog vol vertrouwen dat alles in de zomer van 2010 goed zou komen. Niet dus. En nu kunnen de Republikeinen dit goed gebruiken voor hun propaganda.
Je zou toch zeggen dat als de Republikeinen meer en meer opschuiven naar rechts, er ruimte ontstaat in het midden. Ruimte voor de Democraten dus. Daar moeten ze zich meer op richten: dat ze geen socialisten zijn, maar het “redelijk alternatief”.
@9 Dat is ook precies wat er gebeurd: de Democraten proberen zich, precies zoals jij het formuleert als het “redelijk alternatief” te positioneren. Obama is de vleesgeworden redelijkheid.
Probleem met deze strategie is dat wat als “het midden” wordt ervaren vaak geen goed beleid is – kijk naar de economie (krachteloos beleid) en de manier waarop Wallstreet is aangepakt.
Om dit hypothetische “midden” ervan te overtuigen dat de Democraten het goed met ze voor hebben laat het partij-establishment regelmatig zien dat ze afstand neemt van de linker vleugel (zie mijn eerdere post: Robert Gibbs en ‘the professional left’). Het gevolg is dat de andere kant van de partij – op de linkervleugel dus – juist terrein verliest. De partij schuift te veel naar rechts waardoor het stemmen verliest aan op links (vooral doordat mensen niet gaan stemmen). “It’s the enthusiasm, stupid.” zoals Ezra Klein schrijft.
Tenslotte nog: door “aan te tonen” dat ze geen socialisten zijn gaan ze helemaal mee in de framing van de Republikeinen, die Obama en de Democraten er voortdurend van beschuldigen dat ze voor “big government” zijn, de gezondheidszorg “socialiseren” en zich gedragen als socialisten. Ontkennen maakt geen geloofwaardige indruk, zeker niet bij de kiezers in het midden.