Raketlanceringen

Deze week werd weer een Ariane 5 gelanceerd, met succes. Dat leidde tot een korte zoektocht hoe het nu staat met de ruimtevaart. Een aantal jaar geleden was er duidelijk sprake van afname van belangstelling en investering. Nu lijkt er, mede door inbreng van commerciële partijen, sprake van een opleving. Ik heb ruim 5000 lanceringen (orbital zoals dat heet) gevonden en in kaart gebracht. Er lijkt inderdaad sprake van een opleving. Alleen het schalen gaat nog niet goed. Bekijk het hier voor beter overzicht.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De radicalisering van Tamerlan Tsarnaev

, door

Wij kennen hen als de ‘Boston Bombers’: Tamerlan en Dzhokhar Tsarnaev lieten in 2013 eigengemaakte bommen ontploffen tijdens de marathon van Boston. Drie mensen kwamen om, enkele honderden raakten gewond. De oudere broer kwam op de vlucht om, Dzhokhar werd onlangs ter dood veroordeeld. De Russisch-Amerikaanse journaliste Masha Gessen schreef een boek over de twee en hun familieachtergrond.

Gessen gaat daarin vooral in op de familieachtergronden en de ontwikkeling van Tamerlan, de oudste broer. Dat biedt een nogal afwijkend plaatje van hoe veel mensen denken dat radicalisering in z’n werk gaat.

Volgens Gessen raakte Tamerlan pas geradicaliseerd toen zijn academische en bokscarrière in het slop raakten en zijn moeder niet aan de bak kwam als schoonheidsspecialiste vanwege de financiële crisis in 2008.

De familie Tsarnaev had de halve wereld afgereisd om de toekomst van hun kinderen veilig te stellen: van Siberië naar Kirgizië, toen naar de Kaspische zee, daarna weer terug naar Kirgizië, vervolgens naar Tsjetsjenië, net op het moment toen de oorlog uitbrak, dus weer terug naar Kirgizië, om uiteindelijk in de VS neer te strijken.

Belangrijkste voor de ouders van Tamerlan en Dzhokhar (die ook nog twee dochters hebben) is dat hun kinderen een goede opleiding konden voltooien en succes zouden hebben.

Waan van de dag

Rechtsblog Jalta besmeurt nagedachtenis Marokkaanse WOII-strijders

, door

In twee artikelen zet Bart Schut de Marokkaanse strijders die meevochten aan de kant van de geallieerden weg als groepsverkrachters. In Freudenstadt zouden zij zich vergrepen hebben aan 600 vrouwen.

Schuts uiteindelijke bron blijkt echter een overtuigde nazi-gynaecologe, die de massaverkrachting uit haar duim heeft gezogen:

De dan 76-jarige arts zit op haar praatstoel en ontsteekt in een monoloog van extremiteiten. Ze vertelt dat slechts zelden een vrouw haar echt vertelde verkracht te zijn, ze vermoedde het slechts op basis van hun houding en ging dan over tot de voorgeschreven preventieve spoelingen. Ze pleegde inderdaad abortussen, maar dat deed ze tijdens de oorlog ook en bleef dat nog jaren doen.

Ze draagt een, door Schut onvermelde, oorzaak aan voor het feit dat er nooit slachtoffers zijn gaan spreken over wat hen is aangedaan. Niet alleen zou er sprake zijn van schaamte maar ook werd er gezwegen omdat volgens haar de vrouwen gewoon simpele wezens waren. De herinneringen aan de groepsverkrachting zouden ondergesneeuwd zijn geraakt in de rest van de rottigheid in hun levens, zoals huiselijk geweld, meent ze.

Foto: SP (cc)

Studenten en keuzevrijheid

, door

Als ik kijk naar mijn studententijd, dan besef ik me hoeveel keuzevrijheid ik had. Ik ben begonnen met studeren in 1999 en heb acht jaar over mijn studie gedaan. Dat was een keuze die ik kon maken.* Ik ben vroeg in mijn studie actief geworden bij verschillende studentenorganisaties, en merkte al snel dat ik daar minstens zo veel leerde als tijdens mijn studie. Ik koos daarom om een dozijn internationale studentenconferenties op mijn vakgebied te bezoeken en er een paar te organiseren, om actief te zijn in de studentenbeweging, om verschillende studentenorganisaties te besturen, om aan statuten te schrijven en om hoofdredacteur te zijn van een verenigingsblaadje.

Ook had ik veel keuze binnen mijn studie. Om, enkele verplichte werkgroepen uitgezonderd, wel of niet op college te verschijnen. Ik had de keuze om zelf mijn eigen scriptieonderwerp te kiezen, en dat helemaal vorm te geven naar mijn eigen wensen en interesses. Ik had bijna een volledig studiejaar aan vrijekeuzeruimte (39 van de 42 studiepunten die een jaar toen telde). Zolang ik beargumenteerde waarom een bepaald vak (van welke studie dan ook) voor mij nuttig en relevant was, kon ik volgen wat ik wilde.

Al deze keuzevrijheid is grotendeels verdwenen voor de meeste studenten van nu, tot mijn spijt. Veel opleidingen kennen een strenge aanwezigheidsplicht, en veel studies hebben een bindend studieadvies. Er is een harde knip tussen de bachelor en de master, dus een leuk mastervak ‘er bij’ volgen tijdens de bachelor is verboden. Studenten moeten vaak binnen een bepaalde tijd hun vakken halen anders vervallen de studiepunten, dus vakken erbij doen is sowieso iets dat wordt ontmoedigd. De vrije ruimte is daarnaast danig ingeperkt, vergeleken met toen ik studeerde. Wat er nog is, is vaak gegoten in een systeem van minors, waarbij studenten een hapklaar pakket van 30EC kunnen kiezen. Scriptieonderwerpen zijn bij veel studies niet meer vrij, maar dienen de onderzoekslijn van de opleiding te volgen of gekozen te worden van een lijst met onderwerpen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Totale verwarring over wetenschap en kunst

, door

RECENSIE - het-verborgen-veldAmbitie kan nooit kwaad. Dus wanneer Cees Andriesse op de cover van zijn boekje ‘Het verborgen veld’ belooft dat hij ‘Een nieuwe geschiedenis van de natuurkunde’ gaat bieden, dan klinkt dat heel uitdagend. Maar dan moet je wel weten wat je gaat schrijven.

Contra Kuhn

Direct in het begin gaat het al mis. Andriesse’s poging in de inleiding om de aard van dat ‘nieuwe’ een beetje filosofisch te omschrijven, loopt hopeloos vast. Eerst rekent hij af met de wetenschapsfilosofie van Thomas Kuhn, die grote nadruk legde op revolutionaire breuken in de geschiedenis van de wetenschap. Andriesse wijst erop dat dat een minderheidstandpunt is:

Ontdekkingen hebben een logica. Ze worden niet zomaar gedaan. Het kan in het midden blijven welke wetenschapsfilosofen dat sinds jaar en dag betogen. Het zijn er vele. ‘Wetenschappelijke kennis is zelfs los te zien van groepen mensen,’ schrijft één van hen. ‘Ze kan als een systeem van theorieën worden opgevat waar we aan werken zoals metselaars een kathedraal opbouwen.

Kuhn is inmiddels allang achterhaald, maar die ‘vele’ waar Andriesse het over heeft, lopen ondertussen ook behoorlijk achter. Die bouw-metafoor is al net zo ouderwets en onjuist. Ze is wellicht verleidelijk voor een oppervlakkige geschiedschrijving van de wiskunde of de theoretische natuurkunde (maar ook daar: niet geldig); ze is volledig onbruikbaar voor een wetenschap als, zeg, psychologie of sociologie.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Quote du Jour

Quote du jour | Draagvlak

, door

Uit de pilot van de VO-raad bleek dat veel docenten het plan ondersteunen en de manier hoe het nu gaat als een probleem zien.

Voldoende draagvlak voor de plannen volgens een woordvoerder van het ministerie van OCW. Ondanks dat een meerderheid van de Tweede Kamer tegen de invoering was van het omdraaien van de correctievolgorde bij het eindexamen was, voerde staatssecretaris Sander Dekker deze maatregel toch door. Er waren immers veel docenten die voor omkering. Hoeveel? 17 van de 39 deelnemers aan een pilot van de VO-raad om precies te zijn. Afgezien van dat het niet eens een meerderheid is, kun je bij dergelijke kleine aantallen onmogelijk spreken van een solide draagvlak. Niet gek dat inmiddels al ruim 3500 docenten een petitie tegen deze maatregel hebben getekend.

Foto: DLR German Aerospace Center (cc)

De toekomst is nu

, door

COLUMN - Wat gebeurt er wanneer computers slimmer worden, en een zelfstandige vorm van intelligentie ontwikkelen? Hoeveel vrijheid houden wij mensen dan over? Willen ze ons dan overheersen of ons juist dienen? Heeft kunstmatige intelligentie (KI) het beste met ons voor, of zullen ze ons beschouwen als grondstof voor hun eigen plannen?

Tussen die twee uitersten beweegt het debat over KI zich ongeveer. Enerzijds de waarschuwers die stellen dat we met zulke slimme computers vrijwel krachten losmaken die we niet kunnen beheersen, die mogelijk onze ondergang inluiden. Anderzijds de optimisten die verwachten dat computers met intelligentie ook een besef van ethiek en moraal zullen ontwikkelen, en dat ze mogelijk zelfs fijner besnaard zullen raken dan onszelf ooit is gelukt. In dat geval zou KI juist onze redding betekenen.

Het is een heerlijk debat – vooral omdat het zo hopeloos futiel is. Alsof het ontwerp en het coderen van technologie een soort waardenvrije kern heeft, die even makkelijk linksom als rechtsom kan uitpakken. De crux met technologie is dat die nooit neutraal is: het gaat altijd om de vraag hoe die technologie is gestructureerd en ingebed, met welk doel hij wordt ingezet, en hoeveel waarde we aan de aldus vergaarde informatie toekennen.

Quote du Jour

Quote du Jour | Trigger warning

, door

Given that the difficult and potentially triggering material we teach must not be abandoned because it’s timeless, provocative, germane, or simply canonical by accident of history—and given that a trigger warning can actually open up a discussion of material with which students have an initially low comfort level—we simply can’t dismiss student calls for trigger warnings. We have to take them seriously, not because literature (or life) needs a censor or students need to be coddled, but because being more acutely aware of how students are responding to challenging material is just better and more responsible pedagogy

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende