V for Vendetta. De kracht van de dystopie.

Wanneer de realiteit van het dagelijkse leven tegenvalt, biedt de wereld van fictie een uitweg. De dystopie, tegenhanger van utopie, is een bron voor verhalen waarin problemen uit de echte wereld een karikaturale vorm krijgen. Een zekere vereenvoudiging of overdrijving wordt in de dystopie niet uit de weg gegaan, maar draagt juist bij aan een heldere ethiek in een complexe wereld.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Een andere kijk op energie

Op weg naar duurzaamheidIn onze rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken naar aanleiding van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera. Deze week: een energieproducerende afvalberg, witte daken in een metropool, een groene stad in de woestijn en een energieboer uit Wales.

Energie uit afval

De Braziliaanse stad São Paolo is met 20 miljoen inwoners de achtste stad ter wereld. Dat betekent ook dat de afvalberg dagelijks met 26 000 ton groeit. Bij de afbraak van het organische afval komen grote hoeveelheden methaan vrij, een biogas met twintig keer zoveel invloed op de opwarming van de aarde als koolstofdioxide.

Normaal wordt dat methaangas afgefakkeld, wat in Europa inmiddels verboden is, maar je kunt het ook omzetten in elektriciteit. Dat is precies wat ze bij Bandeirantes doen. De berg met 38 miljoen ton afval is nu een groene zone, maar ondergronds vind je een heel pijpleidingenstelsel dat het vrijkomende methaan opvangt zodat het kan worden omgezet in biogas, waarmee je elektriciteit opwekken. De centrale voorziet 400 000 mensen van elektriciteit. Sinds de start in 2004 voorkwam men er de uitstoot van 7,4 miljoen ton broeikasgassen mee. Moet Nederland zich trouwens ook niet eens aansluiten bij het Global Methane Initiative?

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-10-2022

India’s Got Talent

India, misschien wel het meest onbegrijpelijke land ter wereld? Met 70 keer meer inwoners dan Nederland beschikt het logischerwijs over 70 keer meer talent. De talentenjachten zijn er derhalve van een ongrijpbaar hoog niveau. India’s Got Talent presenteert een alles versplinterende show van een peloton bikkels uit de Punjab [sikh]. Nog nooit had een talentenjacht zo’n hoge talentdichtheid per seconde. Nog nooit gingen mensen zo ver voor een stapel roepies. Zelfs de buren in China zijn zwaar onder de indruk. Kijk het wervelende filmpje helemaal uit en u weet het zeker: BRIC landen stenen grote tijd.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘Brinicle’ Ice Finger Of Death Filmed In Antarctic

A bizarre underwater ‘icicle of death’ has been filmed for the first time by cameramen Hugh Miller and Doug Anderson for the BBC One series Frozen Planet. With timelapse cameras, specialists recorded salt water being excluded from the sea ice and sinking.

The temperature of this sinking brine caused the water to freeze in an icy sheath around it. Where the so-called ‘brinicle’ met the sea bed, a web of ice formed that froze everything it touched, including sea urchins and starfish.

More information about the icicle of death at the BBC site.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Diervriendelijk sterven

“Hoe zou ik geslacht willen worden, als ik een koe was?”, kopte NRC Handelsblad dit weekend. Temple Grandin, hoogleraar dierkunde aan de Colorado State University, verdiept zich al 40 jaar in deze vraag. Ze onderzoekt hoe het dierenwelzijn in slachterijen verbeterd kan worden en probeert haar adviezen ook actief aan de man te brengen bij slachthuizen en beleidsmakers. Een bloedig onderwerp, waar velen misschien niet al te veel aan willen denken. Maar zolang we vlees eten, is en blijft dit onderdeel van onze relatie met dieren. Een relatie waarin de mens zich op zijn minst inconsequent opstelt. Sommige dieren aaien en koesteren we, andere eten we op na een kort en anoniem bestaan in een megastal.
Tijdens De Nacht van Descartes – Een dier om op te vreten kwamen diverse wetenschappers aan het woord over deze relatie. Heeft de mens de morele plicht om dieren een goed leven te bieden? Hoe weten we eigenlijk of een dier een prettig leven heeft? En als we dierenwelzijn serieus nemen, heeft de vleeseter dan nog toekomst? Luister hier naar de visies van biologen, filosofen, dierenartsen en historici.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Korehira Watanabe, de Japanse zwaardsmid

De New Yorkse filmmaker Takeshi Fukunaga maakte een portret van één van de laatste smeden van traditionele Japanse zwaarden, Korehira Watanabe. Watanabe is veertig jaar bezig met het creëren van een enkel type zwaard, de Koto. Een zwaard dat dateert uit de Heian en Kamakura periode, tussen 974-1333 n.chr.

Er bestaan geen geschriften of andere bronnen om traditionele zwaarden te maken, de kennis wordt overgedragen van meester naar gezel. Watanabe heeft de geheimen van het vak geleerd van meestersmid Akihira Miyairi. In een stoffig, vergeten hoekje van Youtube vond uw redacteur een video (9m46) die waarschijnlijk van deze Miyairi is. Helaas is de voiceover in het Japans, maar de video geeft desondanks een goede inzage in de wijze waarop de legendarische Japanse zwaarden worden gesmeed.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezing Studium Generale: het gevaar van straling

In samenwerking met Studium Generale Utrecht besteedt Sargasso aandacht aan wetenschappelijke lezingen uit het verleden die niet aan actualiteit hebben ingeboet. Vandaag een lezing over elektromagnetische straling, is uw pokkie levensgevaarlijk?

“Hoe schadelijk is mobiele telefonie? Overal vechten wetenschappers elkaar de tent uit over de gevaren van elektromagnetische straling, zo blijkt uit een artikel van Vrij Nederland van 12 november jl. Dit voorjaar deelde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de straling van mobieltjes in de categorie ‘mogelijk kankerverwekkend’ in. Zaadbalkanker komt tegenwoordig meer dan twee keer voor dan normaal – en waar dragen mannen hun mobieltjes? Anderen, zoals de Nederlandse Gezondheidsraad, lijken minder overtuigd. De kracht van de straling zou erg worden overdreven, en is nooit sterk genoeg om daadwerkelijk moleculen te kunnen beschadigen. De kracht is te vergelijken met ‘een veertje dat tegen een muur waait’, in de woorden van de Utrechtse professor Jan Lagendijk. Studium Generale besteedde eerder al aandacht aan de vraag hoe schadelijk mobiele telefonie nu echt is. Is het een broodjeaapverhaal, of moeten we ons daadwerkelijk zorgen maken, en drastisch minder mobiel gaan bellen?” – SG Utrecht

Kijk de lezing van prof. dr. ir. Hans Kromhout, die zich bezig hield met ‘Elektromagnetische velden en gezondheid’ hier terug.

Foto: copyright ok. Gecheckt 25-10-2022

Etnografische spiegel

Etnografische documentaires, wie kent ze niet? Een ontdekkingsreiziger trekt de jungle in naar vreemdsoortige en onontdekte volken, en brengt daar hun afwijkende gewoonten in kaart om zo iets van de aard van de exotische stam en hun wereldbeeld bloot te leggen.

Het levert vaak visueel oogstrelende televisie op, dat niet alleen voor een goed uur of langer verstrooiing zorgt, maar enerzijds het ego streelt dat het zo geïnteresseerd is in andere culturen en ruimdenkend genoeg om deze in hun waarde te laten, terwijl men anderzijds een beetje chauvinistisch kan gniffelen om die domme inlanders met hun primitieve bijgeloof en rare zeden. Het resultaat is niet zelden goedbedoeld, maar lichtelijk neerbuigend.

Wat zou er gebeuren als een Afrikaanse filmploeg naar Europa zou trekken die ons door dezelfde lens zou bekijken als Westerse filmmakers de inboorlingen van Zuid-Amerika, Afrika en Polynesië? Dit was de premisse van de Oostenrijkse filmmaker Walter Wippenberg, en deze ensceneerde een Afrikaanse etnograaf met zijn team dat de vreemdsoortige gebruiken ‘analyseerde’ van de Alpenstammen in Oostenrijk.

Het resultaat was ‘Das Fest des Huhnes – Kayonga Kagame zeigt uns die Welt: Das unberührte und rätselhafte Oberösterreich’ (1992). In Engelse overdub.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De natuur doet het werk

Op weg naar duurzaamheidIn onze rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken naar aanleiding van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera. Deze week: hoe een Schots eiland zelfvoorzienend werd, groene daken in New York, een Australiër die de woestijn tot leven wil brengen en een moeras dat rioolwater zuivert.

Een zelfvoorzienend eiland

Aan de noordwestkust van Schotland ligt een eiland met de naam Eigg. Het ligt ongeveer 11 kilometer van het vasteland, te ver om aangesloten te worden op het Schotse elektriciteitsnetwerk. In 2008 besloten de inwoners dat ze minder afhankelijk wilden worden van steenkool en olie. Ze bouwden een eigen energienetwerk en wekken nu duurzame energie op uit wind, zon en water.

Bijzonder is vooral dat de eilandbewoners – driekwart van de bevolking doet actief mee – een manier gevonden hebben om de elektriciteit die uit deze drie bronnen wordt opgewekt, te combineren in één systeem, dat hen 24 uur per dag van stroom voorziet. Bovendien reduceert het systeem de CO2-uitstoot drastisch. Wie elektriciteit wil gebruiken, koop eenvoudig een energietegoed, net zoals wij pre-paidkaarten hebben voor onze mobiele telefoons. De website van het eiland Eigg geeft een overzicht van nog talloze andere maatregelen die men nam om de ecologische voetafdruk te verkleinen.

Vorige Volgende