Wakker in een vreemde wereld

Nondeju. Dat is een woord dat ik in het dagelijks leven nooit gebruik, maar het lijkt nu ontzettend toepasselijk. Ik zat lang in de ontkenningsfase, of tenminste in de het-zal-allemaal-zo’n-vaart-niet-lopen-fase, maar het is me nu wel duidelijk. Ik word wakker in een vreemde wereld. Een wereld waarin onderscheid wordt gemaakt tussen goed volk en, nou ja, geen goed volk. Of zo. De criteria zijn nog niet helder. Klaas Dijkhoff staat inmiddels bekend om zijn gebakken-luchtballonnetjes. Eerst over het korten van uitkeringsgerechtigden en het uitzetten van vluchtelingen (gechargeerd), nu over het dubbel straffen van mensen die in bepaalde wijken een misdrijf begaan. Het is natuurlijk een bliksemafleider, wegens gedoe rond de dividendbelasting die in de Algemene Beschouwingen een heet hangijzer zijn. Daarom gooit hij er een belachelijk voorstel in waar iedereen van op zijn achterste benen gaat staan. Hij weet dat het een onmogelijk plan is, het is in strijd met de grondwet en de mensenrechten, het is ook onuitvoerbaar.

Foto: Alper Çuğun (cc)

Fiscus ontwijkt openbare verantwoording

COLUMN - Belastingdienst toont weinig respect voor openbaarheid die een democratie vereist.

De Belastingdienst blijft stukken achterhouden in rechtszaken van ouders van wie de kinderopvangtoeslag ten onrechte is stopgezet, schrijft Trouw vandaag. In 2014 heeft de dienst de toeslagen stopgezet van honderden ouders vanwege verdenking van fraude door gastouders.
Daarnaast moesten betrokken ouders soms tienduizenden euro’s aan ontvangen toeslag terugbetalen. Ze moesten zelf aantonen dat zij recht hadden op toeslag, maar de Belastingdienst vertelde ze niet welke gegevens ze over moesten leggen. Later bleek dat meer dan de helft van de betrokken ouders toch recht had op toeslagen.

De belastingdienst heeft de gedupeerde ouders, zo bleek vorige week, bewust tegengewerkt bij het behandelen van hun bezwaren.In een notitie uit 2016 schrijft de Belastingdienst als interne instructie over de afhandeling van bezwaren: ‘Waarschijnlijk kun je bijna niets toekennen’. Ook wordt er aangestuurd op het ongegrond of niet-ontvankelijk verklaren van bezwaren. In een interne evaluatie schrijft de Belastingdienst dat er ‘vooral op individueel niveau (is) gezocht naar gronden om de toeslag af te wijzen’. Deze evaluatie is de Kamer onthouden. Staatssecretaris Snel ontkende in juni dat er stukken over bestonden.

Deze week weigerde de Belastingdienst tijdens een rechtszitting die was aangespannen door een van de ouders opnieuw een intern verslag te delen met de rechtbank, ondanks een expliciet verzoek van de advocaat van de ouder. Na weigering bracht de advocaat het stuk, dat zij uit andere bron had,  alsnog in voor de rechter. Uit dat document, dat in handen is van Trouw, blijkt dat de Belastingdienst in september 2014 al wist dat het stopzetten van de toeslag onjuist was.

Quote du Jour | geen gevangenis voor Texaanse verkrachtdokter

“Here we have this Latina woman with her fake boobs that came onto that little nerdy middle-aged guy, and he lost his mind.”

Oh. Tja. Als je het zo stelt, mevrouw de advocaat, dan kon die dokter er misschien inderdaad niet zo veel aan doen, dat hij een verdoofde vrouw verkrachtte terwijl ze in een ziekenhuisbed lag. Zeker als het slachtoffer ook nog eens een Instagram-account had waar ze sexy foto’s van haarzelf op plaatste. De jury was het daar blijkbaar wel mee eens, gezien het vonnis: wel schuldig, geen gevangenisstraf.

Foto: SP Groningen (cc)

Lili en Howick mogen toch blijven

NIEUWS - Het was bijna niet meer te verwachten, maar Lili en Howick mogen toch blijven. Nadat ze eerder waren ondergedoken en op de dag van uitzetting weggelopen (of weer ergens anders ondergebracht, dat weten we natuurlijk niet), strijkt staatssecretaris Harbers nu toch met de hand over het hart. Ahum.

Ontploffing

De sociale media en commentaren op opiniesites ontploften vandaag zo ongeveer, nadat er een zoektocht naar de kinderen was aangekondigd. Het woord klopjacht viel en #ikwerknietmee werd trending. Gisteravond was er bij Pauw ook grote verontwaardiging over de situatie.

Rond 15.30u zaterdagmiddag meldde Ron Fresen van het NOS op Twitter eerst dat er “koortsachtig overlegd werd” en even later dat ze mogen blijven. Onder die tweet vind je overigens ook weer een heleboel azijnzeikers die het de bijl aan de rechtsstaat vinden, maar dat zijn zoals we weten meestal luitjes die daar weinig van snappen.

De wet

De discretionaire bevoegdheid is juist in het leven geroepen omdat procedures en de wet nou eenmaal niet altijd voldoen. Die zijn vrij rigide. Zo kon de rechter in de laatste procedure de advocaat van de moeder niet anders dan in het ongelijk stellen – het argument was dat zij psychisch niet in orde is en dus niet in staat de kinderen te verzorgen – omdat ze geen officiële diagnose kon overleggen. Terwijl we allemaal wel kunnen bedenken dat zij daar inderdaad niet toe in staat is, gezien de omstandigheden waarin ze leeft. Ze heeft geen werk, geen fatsoenlijk onderkomen en heeft haar kinderen al een jaar niet gezien. Dat er geen arts is om een diagnose te stellen doet daar niets aan af.

Foto: Thomas Hawk (cc)

Seks, macht en gender

COLUMN - Nadat bericht werd dat actrice Asia Argento, een van de eersten die filmproducer Harvey Weinstein vorig jaar van seksueel misbruik betichtte, zichzelf ook schuldig had gemaakt aan seksueel wangedrag – ze zou een minderjarige acteur hebben aangerand – was besmuikt gegrinnik te horen. Duh, die vrouwtjes doen het zelf ook! Kijk ze nou in hun hemd staan, met hun #metoo.

Afgelopen weekend publiceerde de Volkskrant een lang en oprecht artikel waarin een aantal mannen aan het woord kwamen die eerder, als minderjarige, in de netten waren verstrikt van een oudere vrouw. Het is de klassieke trope uit de film The Graduate – de moeder van een leeftijdsgenootje als valse verleidster. Indertijd waren de jongens gevleid: een oudere, rijpe vrouw die hen, guppies nog, de moeite waard achtte, wow! Pas later beseften ze dat ze geen idee hadden wat ze eigenlijk overkwam of wat ze deden, laat staan van wat ze zelf wilden. Ze waren hoofdzakelijk overbluft geweest. Hadden hun stem niet kunnen vinden.

We zijn nu eindelijk beland waar we wezen moesten: seksueel wangedrag, grensoverschrijdend gedrag, loopt niet per se langs sekselijnen. We denken te makkelijk dat daders uitsluitend mannen zijn, vrouwen exclusief slachtoffers.

Maar seksueel geweld gaat niet over sekse; het gaat zelfs niet over seks. Het gaat over machtsmisbruik ten eigen bate, gerief, of glorie. Talloos zijn de verhalen over soldaten die door hun meerderen of door een groep collega’s werden verkracht om hen te vernederen; over priesters die koorknapen, misdienaartjes en schooljongens misbruiken; over vaders, stiefvaders en ooms die zonen en neefjes misbruiken, simpelweg omdat ze voorhanden waren en je je driften op hen kunt afreageren.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Stock Catalog (cc)

Een beetje Europa in Californië

COLUMN - California heeft een nieuwe privacywet die Europees aandoet.

Begin deze zomer werd AB 375, de California Consumer Privacy Act of 2018 aangenomen in Sacramento, de hoofdstad van de staat. Met deze nieuwe wet zijn internetbedrijven verplicht alle consumenten in Californië (waar 40 miljoen mensen wonen) te vertellen welke data ze over jou verzamelen, en met wat soort derde partijen ze dat delen (dat zijn vooral advertentieverkopers). Onder de nieuwe wet mag je een bedrijf ook verbieden jouw data door te verkopen, al jouw data vernietigen en een bedrijf mag jou niet anders behandelen dan andere klanten als je daarvoor kiest.

De totstandkoming van de wet is bijzonder. Het Californisch parlement besloot over te gaan tot een verstrekkende privacywet omdat een rijk individu uit Oakland, Alastair Mactaggart, de afgelopen twee jaar aan een initiatiefwet had gewerkt die genoeg steun had gekregen om in november op het stembiljet te komen (in Californië en veel andere staten kun je met genoeg geld en tijd wetten indienen waarover de bevolking tijdens de verkiezingen kan stemmen). In de peilingen deed Mactaggarts wet het goed, tot groot sjagrijn van bedrijven als Facebook, Google en Amazon, die een leger aan lobbyisten inzet in zowel Washington DC en Sacramento (en andere staatshoofdsteden) om dit soort wetgeving te voorkomen (Facebook gaf goedkeuring aan de wet na het Cambridge Analytica-schandaal). Maar de Californische wetgevers, die flink wat geld in de zakken hebben van Big Tech, zagen wel aankomen dat Mactaggarts initiatiefwet wel eens werkelijkheid zou kunnen worden, en werkten met hem een compromis uit. Dat werd AB 375, en het verschilt in feite alleen van Mactaggarts oorspronkelijke wet in dat het consumenten niet het recht geeft een bedrijf aan te klagen als het niet voldoet aan de privacywetgeving, en in dat techbedrijven niet elke derde partij aan wie ze data verkopen specifiek hoeft te benoemen.

Foto: Susan Sermoneta (cc)

Anti-extremismebeleid gebeurt vanuit de onderbuik

ONDERZOEK - door Annemarie van de Weert en Quirine Eijkman.

De Hogeschool Utrecht doet een reeks onderzoeken naar het effect van de lokale aanpak van extremisme. Het draait daarbij vooral om de vraag hoe lokale eerstelijns professionals omgaan met de opdracht om jongeren die neigen naar gewelddadig extremisme – radicalisme – op tijd te identificeren. Oftewel, kunnen professionals de bereidheid om over te gaan tot geweldpleging en terrorisme op juiste wijze signaleren, duiden en beoordelen? Het antwoord: het kan en moet een stuk beter.

Vroegsignaleren op lokaal niveau

Voor ons meest recente onderzoek hebben we gekeken naar het wegings- en duidingsproces op het lokale niveau. Het idee is dat eerstelijnsprofessionals zoals  jongerenwerkers, gemeenteambtenaren en wijkagenten door vroegsignalering potentieel risicovolle individuen eruit kunnen pikken. Om te voorkomen dat jongeren afglijden en er ideeën of gedrag op na gaan houden die niet stroken met de hier geldende democratische normen en waarden.

Het gaat niet om signalen die aantoonbaar bewijs leveren van strafbaar handelen, zoals de voorbereiding van een aanslag of uitreizen naar Syrië of Irak. In het rapport hebben we gekeken naar de beoordeling van onder meer afwijkend gedrag. Welke norm wordt daarbij gehanteerd en wanneer vormt iemands gedachtegoed een bedreiging voor de democratie en de veiligheid van andere burgers?

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Esther Vargas (cc)

Uw volgende bank: Facebook

COLUMN - Grote techbedrijven zoals Amazon, Facebook en Google proberen steeds nieuwe markten te verzwelgen. Waar Amazon begon met boeken en films, en daar later wasmachines en schoenen aan toevoegde en tussendoor allerlei techbedrijfjes opkocht (een weg die ook het Nederlandse Bol.com volgt), hebben ze de laatste jaren nogal ‘afwijkende’ bedrijven opgekocht. Denk aan de overname vorig jaar van Whole Foods Market, een Amerikaans-Britse supermarktketen voor biologische producten. De laatste aanwinst, nog geen anderhalve maand geleden: PillPack, een online apotheek die tevens beschikt over grote hoeveelheiden patiëntengegevens.

Google heeft een tijdlang geprobeerd haar eigen versie van patiëntendossiers op te zetten (Google Health), en tracht daarnaast al een tijdje zijn voet tussen de deur te krijgen op het vlak van de kleine betalingen, via Google Wallet. Tot nu toe hebben ze PayPal niet kunnen wegvagen, maar de markt van onderlinge betalingen – van privépersoon naar privépersoon – is een zeer verleidelijke. En het wordt er steeds drukker.

De nieuwste mededinger op dat vlak: Facebook. Vanwege veranderingen op zowel de Europese als de Noord-Amerikaanse regelgeving over data-uitwisseling en open data, mogen derde partijen banken tegenwoordig vragen hun allerlei gegevens over hun klanten ter beschikking te stellen. Zowel Facebook als Amazon zijn daarin zeer geïnteresseerd.

Foto: Bankenverband - Bundesverband deutscher Banken (cc)

Oplichting loont, helaas

COLUMN - Het was een heterdaadje geweest, schreef hij. Hij had mijn computer gehackt en had zowel opnames gemaakt van de vunzige sites die ik bekeek, als van de dingen die ik deed terwijl ik daarnaar keek. Voorts had hij al mijn contacten van mijn computer geplukt. Als ik niet binnen twee dagen 3600 dollar zou overmaken op zijn bitcoin-account, dan stuurde hij al die mensen de video in kwestie op. Ging ik op zijn eisen in: zand erover, niets aan de hand, prettig zaken te hebben gedaan.

Nu schrik ik niet snel, en bezoek ik zelden sekssites. Masturberen achter de computer doe ik ook nooit, want mijn bureau staat pal naast het raam. Bovendien is mijn webcam afgeplakt.

Waar ik wel van schrok, was de titel van de chantagemail: die bevatte een oud wachtwoord van me, voor LinkedIn. Verhip. Dus die klojo wist wel iets van me.

Ik dacht even na. De feiten klopten niet, de chanteur mailde geen bewijs voor zijn claims – zelfs geen screenshot van mijn desktop, of van mij – en het wachtwoord was oud. Wacht: was LinkedIn niet een paar jaar geleden gehackt, en daarna had ik dat wachtwoord toch veranderd? Bovendien: hoe ver komt iemand met mijn wachtwoord daar, aangezien ik overal een ander wachtwoord gebruik?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Roel Wijnants (cc)

De overjarige geheimen van de BVD

VERSLAG - In de jaren vijftig van de vorige eeuw waren alle inspanningen van de geheime dienst gericht op de bestrijding van het communisme. Onderzoek daarnaar wordt nog steeds belemmerd door de ‘geheimhoudingsreflex’ van de AIVD.

Ondanks dat transparantie vrijwel elke politicus tegenwoordig in de mond bestorven ligt heeft de overheid nog steeds vele geheimen. Gevoelige dossiers blijken keer op keer extra gevoelig omdat er informatie is achtergehouden die pas na volhardend speurwerk van journalisten boven tafel komt. De geheimhouding raakt niet zelden de integriteit en reputatie van huidige diensten, diensthoofden en zittende politici. Verklaarbaar, al deugt het in de meeste gevallen niet en is het strijdig met die veelgeroemde openheid die de overheid tegenwoordig nastreeft. Als die geheimhouding echter ook gehanteerd wordt voor het overheidsbeleid van meer dan zestig jaar geleden lijkt alle redelijkheid zoek. Zoals bij de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de militaire inlichtingendienst MIVD, waar, zoals Prof. Dr. Hans Blom, emeritus hoogleraar geschiedenis, het formuleerde ‘per saldo de geheimhoudingsreflex overheerst’.

Zullen we ooit kunnen achterhalen wat de geheime dienst in het verleden ter bescherming van onze democratie allemaal heeft uitgespookt? Van de naoorlogse archieven is nog slechts een fractie overgedragen aan het Nationaal Archief, dat de taak heeft alle overheidsarchieven openbaar toegankelijk te maken. De Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten geeft burgers onder zeer strikte condities toegang tot de archieven die nog bij de AIVD en de MIVD liggen. Ze kunnen, als ze vermoeden dat de dienst gegevens over hen bewaart, een persoonlijk dossier opvragen. Historici kunnen inzage vragen in ‘bestuurlijke aangelegenheden’ van de AIVD en voorgangers. In beide gevallen zijn de resultaten van dergelijke inzageverzoeken teleurstellend. Veel gegevens worden eenvoudig geweigerd en kopieën van archiefstukken die wel worden verstrekt bevatten veel weggelakte delen.

Vorige Volgende