Uit de jeugdzorg | Momo

Zijn broertje ligt in het ziekenhuis, zijn moeder en stiefvader zijn opgepakt. En Momo komt bij ons wonen. Hij praat niet over de reden waarom hij bij ons is geplaatst. Dat hij naar de buren is gerend om te zeggen dat zijn stiefvader zijn broertje halfdood heeft geslagen, ontkent hij. Hij wil ook niet bij zijn broertje langs, want ‘hij ligt daar toch alleen maar en zegt toch niets.’ Moeder blijft voorlopig vast zitten. Ze heeft nog diezelfde dag een volledige bekentenis afgelegd voor betrokkenheid bij kindermishandeling. Ze wil in therapie om het nooit meer zo ver te laten komen. Dat Momo een jongen is met een heftige geschiedenis, weten we. Maar dat zijn plaatsing bij ons zo zou aflopen, had niemand kunnen voorspellen.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022
Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | IS onthoofdingsvideo’s

COLUMN - Zo nu en dan vraag ik mij af of ik niet eens naar een van IS’ onthoofdingsvideo’s moet kijken. Niet kijken voelt namelijk een beetje als wegkijken. Aan de andere kant zou ik dan juist doen wat IS wil: mijn aandacht schenken aan hun gruweldaden (wat ik door dit stukje te schrijven trouwens ook doe). Daarnaast voelt het aan de ene kant alsof ik de onthoofde slachtoffers van IS verraad door ervoor te kiezen niet naar hun laatste minuten te kijken. En aan de andere kant denk ik juist dat ik meer respect betuig door geen getuige te zijn van hun vernedering. En tot slot is er nog mijn persoonlijke gevoel: aan de ene kant een perverse nieuwsgierigheid, aan de andere kant de walging en de angst een netvliestrauma op te lopen.

Ik heb trouwens ook nog een vrouw die, elke keer als een of ander journaal of actualiteitenrubriek aandacht besteed aan zo’n filmpje, weg zapt. Kortom, ik heb tot nu toe louter door journaals ingekorte versies gezien en transcripties gelezen van de executies. Toen Al Qaida Irak, de voorloper van IS, zo’n jaar of tien geleden begonnen met het afsnijden van Westerse hoofden en dat op film te zetten, heb ik ook nooit gekeken. Volgens mij hield het de wereld ook wat minder in z’n greep. De angst die het inboezemde was kleiner. Het waren excessen. Vooral tragisch voor de betrokkenen. Je kon het tien jaar geleden nog afdoen als een stel religieuze psychopaten die profiteerden van de chaos die heerste in het Irak van na Saddam Hoessein. Met de nieuwe onthoofdingfilmpjes is wat anders aan de hand. Daar is over nagedacht.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Anders nog iets? | Alles goed?

COLUMN - Twee woordjes die dagelijks uit miljoenen kelen van mensen in Nederland komen. Helaas meestal geen vraag uit interesse. Zelfs niet eens een echte vraag. Wel een korte oneliner, vermomd als vriendelijk gebaar naar degene aan wie je het vraagt. En we doen het allemaal. Vaak onopgemerkt. We denken hiermee vriendelijk te zijn en aandacht te hebben voor de ander. Maar is dat ook zo?

Iedereen herkent waarschijnlijk de situatie: Je loopt op een willekeurige plek, op een willekeurig moment. Opeens kom je iemand tegen die je (her)kent. Op dat moment kun/moet je razendsnel iets bedenken om te zeggen. Enkele voorbeelden: “Hey, das lang geleden!” (afhankelijk van de blijheid die het met zich meebrengt om die persoon weer te zien, maak je een keuze hoe vriendelijk je hierbij kijkt) of “Wat een weer weer, he?!” (kan altijd, zowel in positieve als in negatieve zin) of “Jij ook hier?” (dat zie je toch, knakworst!) of, daar komt ‘ie: “Alles goed?” Meestal komen deze vraagzinnetjes naar buiten, als vervanging van het traditionelere “hallo” of “hoi.” Net even wat meer variatie in de Nederlandse begroetingswereld dus. Maar allen even ondoeltreffend en nietszeggend.

Toch is er op zich niets mis mee natuurlijk. Beter dit, dan iemand compleet negeren of net doen alsóf je iemand compleet negeert. Maar de frequentie van het quasi-interesse-hebbend vragen of alles goed is, verdient ook geen schoonheidsprijs. We leven tenslotte in een nare wereld, die bol staat van de recessies, armoede, ziektes en onverdraagzaamheid. Een wereld waar bij niemand ALLES goed kan zijn. Onmogelijk.

Foto: Lauren Macdonald (cc)

Twintigers lijden aan angst voor de vrijheid

ACHTERGROND - De ‘Millennials’ oftewel de ‘Generatie Y’, groeiden op in de jaren negentig, in een tijd van snelle technologische verandering, welvaart en vrijheid. In de media worden ze afgeschilderd als narcistisch en lui, maar zelf zeggen ze te lijden aan de druk om te presteren, het ‘goed’ te doen. Je hebt immers zoveel keuzes, dus als je dan nog niet slaagt, is er echt wat mis met je. Maar wat is ‘goed’ en hoe maak je de juiste keuzes in de huidige maatschappij?

Vier jonge filmmakers maakten een film over de Generatie Y genaamd Kinderen van het Succes, waarin drie twintigers aan het woord komen. Ze proberen de ‘volwassen wereld’ waarin ze leven te duiden met behulp van duizenden jaren filosofie en hun eigen verstand. Een van hen is Naomi Jacobs, student filosofie. Zij was te gast tijdens de filmvertoning op 8 september en ging daarna in gesprek met prof. dr. Joep Dohmen (hoogleraar Wijsgerige en Praktijkgerichte Ethiek aan de Universiteit voor Humanistiek) in een volledig uitverkochte zaal in filmtheater ’t Hoogt.

Angst en vrijheid

Naomi Jacobs spreekt in de film over een grondstemming die ze ervaart en omschrijft als ‘angst voor je eigen vrijheid’: het onbepaalde grote niets. Dit is een angst die volgens haar veel twintigers ervaren, een angst om de goede keuzes te maken terwijl de verwachtingen zo hoog zijn. Je kunt in deze tijd toch alles doen wat je wil? Angst en vrijheid zijn volgens haar twee zijdes van dezelfde munt. Vrije momenten zijn de momenten waar een ‘schilletje angst’ omheen zit, waarbij je over een drempel moet, waar iets onzekers omheen zit. Zelf haalt Naomi veel inspiratie uit de negentiendeeeuwse Deense filosoof Søren Kierkegaard. Door zijn gedachtegoed te bestuderen en er zelf over na te denken, concludeert ze dat je je angsten moet leren kennen en leven in het moment. Aan de ene kant moet er ruimte zijn voor dingen die je overkomen, terwijl je aan de andere kant het lef moet hebben om zelf keuzes te maken.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Rotzooi

COLUMN - “Ja, maar ik snap niet dat ik de rotzooi van een ander op moet ruimen!” De oudste was pissed. Dat snap ik best, maar ik was het zat. Mijn dagelijkse wandeling door de bossen begint steeds meer te lijken op een tocht over de vuilnisbelt, dus ik had een geweldige zondagmiddagbesteding bedacht. Dacht ik.

Hij slenterde sloffend achter me aan. “Ik vind het smerig mam. Weet ik veel waar dat plastic vandaan komt. Misschien heeft er wel een hond over gepist!” Hij keek mij met een prepuberaal smoelwerk aan. Ik vrees wat me over een jaar of vijf te wachten staat. De jongste rende van hot naar her. Het ene bierblik na de andere wijnfles verdween in zijn plastic zak. “Ik mag hier zeker niet van drinken hè?” riep hij. “Wat denk je zelf?” snauwde zijn broer terug. Stukken papier werden onder zand vandaan getrokken, plastic werd uit struiken geplukt. Vergeten rotzooi van een speurtocht uit de bomen getrokken. Die kleine ging als een speer.

“Soms moet je gewoon iets doen voor de natuur, of je het nou leuk vindt of niet”, gaf ik als antwoord. Dat vond hij niet voldoende.

“Ik vind het goor. Laat die mensen hun eigen rotzooi weggooien! Zij hoeven toch ook mijn kamer niet op te ruimen? Zij gooien het hier neer, zij maken rommel in het bos en dan moet ik die vieze troep ook nog eens aanraken!”

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Uit de jeugdzorg | Naomi

COLUMN - ‘Trappen, Naomi!’ riep ik nadat ik je een duwtje gaf. ‘Ja, goed zo, trappen, trappen!’ En dat deed je, als zesjarig meisje, met je rode staartjes en je guitige sproetjes. Ik weet het nog goed, het was een zonnige zaterdag nu zes jaar geleden. Een aantal kinderen was thuis of bij een weekendgezin. Degenen die op de groep bleven, speelden buiten. En jij leerde fietsen.

De afgelopen jaren heb je sowieso veel geleerd. En meegemaakt ook. Je vond je plekje in onze groep. Je had veel vriendjes, zat bij de plaatselijke scouting, haalde je zwemdiploma. Je maakte mee dat groepsgenootjes verhuisden. Dat pedagogisch medewerkers vertrokken. Dat je een mooie rol kreeg in de eindmusical van groep acht. En natuurlijk ook de lange weg die je moeder heeft afgelegd.

Je zag het van dichtbij. Ik zie je nog zitten wachten, op dat bankje. Úren zat je daar. Maar ze kwam niet. Het ging niet goed met haar. Maar jij bleef trouw wachten. De week erna weer. En de week daarna weer. Inmiddels begrijp je wat een depressie is. En je moeder begrijpt zichzelf ook steeds beter. Ze weet inmiddels wanneer ze hulp in moet schakelen. Dat haar medicijnen van levensbelang zijn, en dat ze die niet meer ongeopend in de prullenbak moet gooien.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Peter Jan Rens

COLUMN - Filemon werd verwelkomd door de pitbull van Peter Jan Rens. Hij stond hem blaffend op te wachten op de veranda. Peter Jan Rens kwam er vrolijk lachend achteraan. “Hij doet niks”, zei hij. Hij leek me enigszins manisch. Peter Jan Rens, bedoel ik. Hij woonde met zijn twintig jaar jongere vriendin en hun dochtertje in een bungalowpark. Hij liep rond in een blauw Meneer Kaktus-pak.

Behalve aan zijn vriendin werd Filemon ook voorgesteld aan de vaste cameraman van Peter Jan Rens. Die legde zijn leven vast. Alles wat hij deed, werd opgenomen. Peter Jan Rens vergeleek zichzelf met een bloemetje. Zoals een bloemetje gaat opbloeien als het aandacht krijgt, zo bloeit Peter Jan Rens op als de camera’s draaien. Dan pas komt hij tot leven en is hij gelukkig. 

Er was net een boek van hem verschenen. Ollie. Filemon ging mee naar de presentatie in De Nieuwe Boekhandel te Amsterdam. Het boek ging over een spastische jongen die een onmogelijke relatie aanging met zijn logopediste. Peter Jan Rens leek het ongelooflijk te vinden waartoe zijn fictieve hoofdpersoon allemaal in staat was. Zijn vriendin had het boek nog niet gelezen.

De volgende dag ging Filemon mee naar de studio. Samen met een DJ maakte Peter Jan Rens een remake van zijn hit De Prik van de Kaktus. “Want ik kak, kak, kak… op alles”, zong hij. Er zat een hoop frustratie in. Zijn timing was er niet op vooruit gegaan. Daarna had hij een schnabbel in Lelystad, waar hij voor een man of vier zich stond uit te sloven.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Woef

COLUMN - Je komt nog eens ergens als je door een hond wordt gebeten. Bij de huisartsenpost in het ziekenhuis bijvoorbeeld. De hond kon er trouwens niets aan doen hoor. Hij is normaal hartstikke lief. Hij doet nooit wat. Maar deze keer wel. Zonder waarschuwing plantte hij zijn bek om mijn hand. Blijkbaar voelde hij zich bedreigd. Ik was al lang blij dat hij mijn hand te pakken had en niet die van de jongste sloper. Wij aaiden de hond namelijk samen. De jongste sprong achteruit en ik begon van schrik te janken. Met mij kun je de oorlog winnen…

Zijn hoektand had een spoor in mijn middelvinger getrokken. Ik belde met de huisartsenpost. Wanneer ik voor het laatst een tetanusprik had gehad? Geen idee. Mijn vaccinatieprogramma was 35 geleden al gestopt, volgens mij. Komt u dan maar even langs, was het antwoord. Afhankelijk van de wond krijgt u ook nog antibiotica mee. Ik keek naar de wond. Dat zou wel loslopen. Deze uit de hand gelopen schaafwond behoefde echt geen antibiotica. Een prik zou voldoende zijn.

In de wachtkamer zat een dame zich vreselijk aan te stellen. Ze kon niet goed meer lopen, tenminste, dat leek zo. Ze strompelde eerder aan de arm van haar man op 12-centimeterhakken de wachtkamer in. Ze weende prachtige tranen, op een manier die de dikke laag make-up op haar wangen intact liet. Haar hoofd hing op zijn schouder. Hij liet haar even achter om gegevens in te gaan vullen en koffie te halen. Terwijl hij voor haar op pad was, liep zij verrassend soepel richting rolstoel. Ze huilde ook niet meer. Ze plofte in de stoel, bekeek zichzelf in het spiegeltje dat uit haar handtas kwam en zwaaide heen en weer met haar zwaar geblondeerde haren. Haar parfum vulde de wachtruimte. Een te scherp en te zoet luchtje. Het irriteerde mijn neus. Ze jammerde direct weer toen haar man kwam aangelopen. Zonder die schoenen zou het volgens mij al best wel weer gaan met dit poppetje, maar ik keek medelijdend naar de man. Hij trapte erin. In alles. De lobbes.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Uit de jeugdzorg | Zielig? Kom nou!

COLUMN - Kinderen uit jeugdzorginstellingen worden vaak als zielig gezien. Ik kan daar niets mee. ‘Niet wat je overkomt bepaalt je leven, maar hoe je daarmee omgaat,’ hoorde ik een wijs iemand eens zeggen. Ik gelóóf daarin. Dat wil ik de kinderen uit mijn groep ook meegeven. Je verleden kan je niet veranderen, maar het vervolgtraject heb je, deels, wél zelf in handen. Natuurlijk word je niet zo maar uit huis geplaatst. De reden ervan, maar ook de uithuisplaatsing zelf, heeft ongelooflijk veel impact. Niet zelden is een uithuisplaatsing traumatisch. Noodzakelijk, maar o zo ingrijpend.

Maar de leraar die de vijftienjarige Edson uit mijn groep voor een werkstuk een her-her-herkansing geeft ‘omdat hij bij jullie woont en dus geen computer ter beschikking heeft om dat werkstuk op te maken’ schiet zijn doel voorbij, vind ik. En ook de moeder van het klasgenootje die steeds stroopwafels geeft aan de tienjarige Ivan omdat ze het zo zielig vindt dat dat jochie van ons alleen maar fruit mee naar school krijgt, lijkt mij de plank mis te slaan. Hoe kan je iemand leren trots op zichzelf te zijn als hij van alle kanten neergezet wordt als slachtoffer?

Gelukkig zijn we niet alle dagen bezig met dit soort dingen en hebben we ook tijd voor leuke dingen. Zoals dat uitje naar de film Verschrikkelijke ikke. Het is inmiddels alweer een tijd geleden, maar het zal me nog lang heugen.

Verschrikkelijke ikke is een komische tekenfilm over drie zusjes die terechtkomen in een weeshuis. Ik zag de film met vier pupillen en we genoten: de kinderen zaten lekker onderuit gezakt in hun stoel. Een bak popcorn voor hun neus en lekker lurken aan een beker cola. Jona van tien zat naast me en had een glimlach van oor tot oor. Ik genoot omdat de kinderen het zo naar hun zin hadden. Achter ons zat een moeder met haar dochter. De film was aangekomen bij het stuk waarop de schurk aankwam bij het weeshuis. Er werd op het gebouw ingezoomd. En op de tekst ‘weeshuis’.

Vorige Volgende