ACHTERGROND - De ogen van de wereld zijn gericht op Georgia; en dat is niets voor niets. Vandaag staat er veel op het spel voor Joe Biden en de Democratische partij. Zolang de Republikeinen de scepter blijven zwaaien in de Senaat, kunnen de Democraten haast elk wetsvoorstel op hun buik schrijven. Georgia kan het verschil maken.
Vandaar dat de ether wordt gevuld met honderden miljoenen aan advertenties; prominente politici worden ingevlogen vanuit alle hoeken van het land en duizenden vrijwilligers verspreiden zich over de straten van de zuidelijke staat. Alles voor de overwinning.
Beloftes
De Democraten beloven een hele hoop: een hoger minimumloon, meer financiële COVID-ondersteuning, en de legalisering van marihuana. De Republikeinse kandidaten, aan de andere kant, stellen dat zij de enigen zijn die tussen de Democraten en hun “socialistische agenda” staan.
In de verhitte campagne maken beide kampen zich schuldig aan een vertekening van de politieke realiteit. Dat de Democraten alsnog een meerderheid in de Senaat kunnen behalen, betekent niet dat ze zomaar hun wetgeving kunnen doorvoeren.
Door archaïsche procedureregels heb je als partij in de Senaat doorgaans 60 stemmen nodig om een wetsvoorstel aan te nemen. Oftewel, ook na een overwinning in Georgia zijn de Democraten afhankelijk van Republikeinse steun.
Zeker nu blijkt dat binnen de Democratische Senaatsfractie weinig enthousiasme is voor de afschaffing van de filibuster, lijkt de kans op grondige hervorming nihil.
De Democraten hebben immers ook veel baat gehad bij dit instrument. Zo kreeg President Trump in de eerste twee jaar van zijn termijn, ondanks Republikeinse meerderheden in het Huis en de Senaat, op wetgevend vlak weinig gedaan.
Verwachtingen
Op wetgevend vlak hoeven we dus niet al te veel te verwachten. Allicht dat hier en daar een compromis kan worden gesloten met de GOP, maar de echt ingrijpende voorstellen komen waarschijnlijk niet van de grond. Bovendien is het belangrijkste geitenpaadje tegen de filibuster[1] aan veel voorwaarden onderworpen.
Democratische overwinning of niet, Biden zal het vooral moeten hebben van de uitvoerende macht en haar bevoegdheden. Toen de Republikeinen in 2014 de Senaat wonnen, ging President Obama steeds meer regeren per decreet.
Andersom zorgden de Republikeinen in de Senaat ervoor dat Obama’s macht tot het minimum werd ingeperkt. Zo hield de GOP in 2016, geheel tegen alle gebruiken in, een nominatie voor het hooggerechtshof tegen; alles om de macht te behouden.
Obstakels
Voor de Democraten is er dus niet zozeer ontzettend veel te winnen in Georgia, maar riskeert de partij wel een hoop te verliezen. Zonder een meerderheid in de Senaat komen Biden’s benoemingen en plannen überhaupt niet aan de orde zonder de instemming van de ultraconservatieve Republikeinse Senaatsleider Mitch McConnell.
De uitkomst van de verkiezingen in Georgia is niet het verschil tussen een lawine van Democratische wetgeving en het ontbreken daarvan. Geen minimumloon, geen COVID-ondersteuning, geen legalisering van wiet.
De echte boodschap is saaier, maar niet minder belangrijk. Voor de Democraten staat het functioneren van Biden’s presidentschap op het spel, voor de Republikeinen een uitgelegen kans om het Biden de aankomende jaren flink zuur te maken.
Reacties (8)
“Zolang de Republikeinen de scepter blijven zwaaien in de Senaat, kunnen de Democraten haast elk wetsvoorstel op hun buik schrijven.”
Misschien toegevoegd: Dat geldt niet alleen voor wetten, de Senaat is ook nodig als het gaat over (her)toetreding tot, ratificatie en wijzigingen van internationale verdragen. Denk bv. aan de verdragen van Parijs en met Iran waar de VS uit gestapt is. Met de huidige stand van zaken kan Biden dus ook alles wat Trump internationaal kapot gemaakt heeft praktisch niet repareren.
[ Door archaïsche procedureregels heb je als partij in de Senaat doorgaans 60 stemmen nodig om een wetsvoorstel aan te nemen. Oftewel, ook na een overwinning in Georgia zijn de Democraten afhankelijk van Republikeinse steun. ]
Waarom lees ik dan nooit dat de Republikeinen afhankelijk zijn van de Democraten om die 60 stemmen te krijgen?
Die 60 stemmen zijn nodig om het filibusteren (een debat eindeloos ophouden om stemming te voorkomen) te beëindigen. In de praktijk wordt daarom bij belangrijke stemmingen gekoerst op 60 stemmen om die hobbel te vermijden, begrijp ik van Wikipedia
Hangt nogal af van waarover gestemd wordt. Bij verdragen, begrotingen en benoemingen (en bij bepaalde wetten die procedureel snelle behandeling vereisen) kan een simpele meerderheid filibusters afbreken/omzeilen. Vandaar dat in de VS in begrotingswetten vaak ook andere wetgeving wordt verpakt die er eigenlijk niet in thuishoort (al geldt daar dat sowieso bijna altijd ontzettend wordt gekoehandeld, ook met geld voor bepaalde staten/steden, tot er een ruime meerderheid voor een begroting is).
Ten eerste komt dat doordat je blijkbaar selectief leest? Hier een voorbeeld waarin de filibuster door Democraten ter sprake komt:
https://www.nrc.nl/nieuws/2017/02/27/trump-wil-defensie-uitgaven-fors-opvoeren-7032561-a1547969
Maar goed, het klopt denk ik wel dat er een asymetrie is tussen Republikeinen en Democraten op dit vlak. Het punt is namelijk dat de Democraten heel veel dingen willen bereiken, waar veel nieuwe wetgeving voor nodig is, terwijl de Republikeinen veel minder ambities hebben en vooral dingen willen tegenhouden en afbreken. Voor de Democraten is de filibuster dus vaker een obstakel.
En, heel belangrijk, de filibuster is niet absoluut, er zijn inmiddels allerlei situaties waarin de filibuster niet mogelijk is. Bijvoorbeeld bij benoemingen van kabinetsleden en rechters, en bij een wetgevingsproces genaamd reconciliation, bedoeld voor situaties dat Senaat en Huis het oneens zijn, en dan alleen voor wetgeving met gevolgen voor de begroting. De afgelopen jaren hebben de Republikeinen vooral hier gebruik van gemaakt, waardoor ze dus geen stemmen van Democraten nodig hadden, en daar dus niet over geschreven werd.
Zoals je ziet, er is een logische verklaring voor de scheefheid die jij ervaart in de pers.
Het is gelukt: zowel Warnock als Ossof hebben gewonnen in Georgia. Daarmee wordt de slagkracht van Biden enorm vergroot, omdat hij de agenda van de senaat kan bepalen. Ik durfde er niet op te hopen, er was immers zo vaak een teleurstelling. Maar de signalen waren er wel: in de peilingen stonden ze nipt voor, de Democraten deden het erg goed met de vroege stemmen en de Republikeinen waren vooral ruzie aan het maken met elkaar.
De belangrijkste reden is natuurlijk Trump. Door zijn verlies niet toe te geven en het verkiezingsproces in discrediet te brengen werden Republikeinen ontmoedigd en Democraten juist geactiveerd. Als hij gewoon zijn verlies had toegegeven, voor een nette overdracht had gezorgd en actief campagne had gevoerd voor de Republikeinen, was de opkomst van de Democraten waarschijnlijk ingezakt en waren mensen eerder geneigd om de Republikeinen de Senaat te gunnen.
Trump gaat zijn greep op de partij verliezen, hij is nu een nog grotere loser.
De grote nieuwszenders vinden het nog te vroeg om een winnaar aan te wijzen in de race van Ossof vs Perdue.
Ondertussen hier een staatje dat, uitgaande van een overwinning van Ossof, nog eens laat zien hoe scheef de machtsverhoudingen zijn in de Senaat. De 50 Republikeinse senatoren vertegenwoordigen staten met bijna 127 miljoen inwoners. Voor de 50 Democraten zijn dat er ruim 167 miljoen.
Neem daar nog eens bij dat er sinds 2000 maar een keer een presidentsverkiezing is geweest waarin de Republikeinse kandidaat meer stemmen haalde dat de Democraat.
Het komt er vooral op neer dat het platteland in de VS veel meer macht heeft dan de steden. Met de toenemende verstedelijking zouden de verhoudingen in de toekomst alleen nog maar schever kunnen worden. En niets wijst erop dat de Republikeinen daar iets aan willen doen. Of dat ze zich ook maar iets aan willen trekken van het feit dat ze een minderheid vertegenwoordigen.
Dat klopt, maar er is weinig twijfel dat Ossoff uiteindelijk als winnaar uit de bus gaat komen.
Enkele wat minder prominente maar gerespecteerde media hebben Ossoff al wel als winnaar uitgeroepen:
Dave Wasserman van Cook political report: https://twitter.com/Redistrict/status/1346681326934650880
Decision Desk (o.a. Vox) https://twitter.com/DecisionDeskHQ/status/1346716886340411392
Desondanks zal het nog wel even duren voor de uitslag definitief is, zie de presidentsverkiezingen.