Richard Kroes

115 Artikelen
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: Andreas Riemenschneider (cc)

Geachte mevrouw Umar

Wij wonen in een land waar een Marokkaan niet kan flauwvallen zonder dat mensen meteen aan een aanslag denken. Zelfs als de politie rustig uitlegt dat het ging om een diabetespatiënt met een hypo, worden er maanden later nog WOB-verzoeken ingediend door mensen die – zoals de Duitsers zo mooi zeggen – das nicht wahrhaben wollen. Die diabetespatiënt met een hypo was namelijk wel een Marokkáán, en dat zegt alles.

Wij wonen in een land waar moslims een veel kleinere kans hebben op het vinden van een stageplek, een baan en een huis. Zelfs als ze géén strafblad hebben, worden ze nog gepasseerd door “etnische Nederlanders” mét een strafblad. Het zijn namelijk moslims, en dat zegt alles.

Wij wonen in een land waar politici worden gekozen die mensen aanduiden met termen als hyena’s en testosteronbommen. Daar worden ze zelfs niet voor vervolgd, want ja, het zijn moslims en dat zegt toch alles?

Wij wonen in een land waar een voormalige verzetskrant de vrijheid heeft om een medewerker van de sociale dienst met een armoedeverleden, een migratieachtergrond, een enorme ervaring in de hulpverlening, een ex-man, een zoon, een fors schrijftalent, een hoeveelheid empathie above and beyond the call of duty, een schare fans en een hoofddoek in te huren als columnist. En in datzelfde land krijgt die krant daarop het verwijt te zijn “gecapituleerd voor de islam”, want die hoofddoek, die zegt natuurlijk alles. Die hoofddoek zegt zóveel dat zelfs haar met haar naam – of nom de plume – aanduiden ineens vermeden wordt, als ging het om corona, of kanker.

Foto: Regionaal Archief Nijmegen (cc)

Mussert

ACHTERGROND - Je klikt een link aan en dan verschijnt….

In de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw zijn er kranten verschenen die zijn uitgegeven door nationaalsocialistische organisaties. De Koninklijke Bibliotheek onthoudt zich principieel van een inhoudelijk oordeel, maar wijst de gebruiker erop dat dit artikel uit een van deze kranten afkomstig is en discriminerende, beledigende of tot haat aanzettende uitlatingen kan bevatten. Verdere openbaarmaking en verspreiding van dergelijke uitlatingen, anders dan ten behoeve van zakelijke berichtgeving, kan een strafbaar feit opleveren.
De Nederlandse Staat behoudt zich het auteursrecht op deze kranten voor.
[vinkje] Ik verklaar van bovenstaande mededeling kennis te hebben genomen.

Zo, daar zit je dan achter je laptop… Is er net een aardige twitteraar geweest die je een link heeft toegestuurd van het stuk van Anton Mussert – in Volk en Vaderland van zaterdag 7 december 1935 – waarin deze de katholieke schrijver Anton van Duinkerken “den zich katholiek noemenden Anton van Duinkerken” toevoegt – die daarop de Ballade van den Katholiek schrijft – omdat je in je blogpost daarover opmerkte dat je dat stuk nog wel eens wilt lezen (en daar natuurlijk over wilt bloggen), maar het niet kon vinden, en dan krijg je dit soort bedreigingen op je scherm.

Goed. Het hele stuk kunt u dus hier lezen. Wat dan voor mij het voordeel heeft dat ik het met citaten kan doen (volgens mij mag dat van het auteursrecht) en ruimte heb om hier en daar mijn observaties te verwoorden. Ieder nadeel heb z’n voordeel.

Foto: The Gates of Hell by Auguste Rodin Wally Gobetz (cc)

Zekerheden

COLUMN - Even een heuglijk bericht: het hiernamaals bestaat, dat wil ik u toch even mededelen. Afgelopen 11 augustus ben ik namelijk overleden. Dat is helaas met alle gevaccineerden in 5G-gebieden gebeurd. De wappies hadden toch gelijk.

Het lijkt hier overigens wel heel erg op het ondermaanse, dat vond ik wel een beetje tegenvallen. God heb ik nog niet gezien maar zo gauw ik Hem spreek ga ik Hem wel vragen of het nou echt zo veel moeite was om de aflossing van de hypotheek en Mark Rutte uit het ontwerp van het Eeuwige Leven weg te laten.

Corona hebben we hier ook. Social distancing is waarschijnlijk de reden dat ik de Almachtige nog niet ter verantwoording heb kunnen roepen. O, en wappies, echt alles hier is hetzelfde. Ik moet dan ook bekennen dat ik bijzonder weinig, zeg maar: eigenlijk helemaal niets van mijn heengaan gemerkt heb.

Maar we weten hier allemaal dat we dood zijn. Zoals we ook weten dat Soros er achter zat, dat de massa-immigratie een complot is om ons allemaal om te volken, dat alle moslims tequilla plegen, dat Covid gewoon een griepje is en trouwens makkelijk verholpen kan worden met een paardenmiddel, dat het woningtekort door vluchtelingen wordt veroorzaakt, dat je bij een pizzeria kleine jongetjes kunt bestellen, met blood libel erbij, dat Nazi’s links waren en dat mensen met een dubbel paspoort landverraders en belastingfraudeurs zijn. O, en de aarde blijkt toch plat.

Foto: Appie Verschoor (cc)

Stanley Milgram

Ik meen dat het een aflevering van Zomergasten was waarin één van de gasten twee filmfragmenten liet zien van de beroemde en beruchte psychologische experimenten van Stanley Milgram. Voor wie dat niet direct iets zegt: proefpersonen kregen de opdracht om bij een ‘leerexperiment’ stroomstootjes uit te delen aan een andere proefpersoon wanneer deze vragen verkeerd beantwoordde. Ze konden die proefpersoon niet zien, alleen horen. Uitkomst: een verontrustend aantal mensen bleek bereid die stroomstootjes uit te delen, ook als het voltage langzaam opliep naar dodelijke waarden, als ze de proefpersoon – in werkelijkheid een acteur die niets overkwam – alleen nog maar hoorden krijsen of zelfs helemaal niets meer hoorden.

De twee filmfragmenten waren goed uitgekozen: één van de deelnemers die meewerkte, en waarmee het experiment beroemd is geworden, en één deelnemer die weigerde er verder in mee te gaan (die waren er ook). Het verschil tussen beide mannen is me altijd bijgebleven. De man die uiteindelijk steeds bleef meewerken verzette zich namelijk wel degelijk. Zo gauw de ‘proefpersoon’ tekenen van persoonlijk leed begon te vertonen, formuleerde de man bezwaren tegen de leiders van het experiment en die bezwaren werden ook steeds heviger. Toch gaf hij iedere keer weer toe als die leiders hem antwoordden dat het voor het experiment vereist was dat hij door ging.

Foto: sergio santos (cc)

Twitter

Sinds een paar weken zit ik op Twitter, gewoon, om het eens uit te proberen, ondanks alle twijfels die ik erover had. Ik besloot, zo rond de verkiezingen eens alle lijsttrekkers te volgen, plus mijn goede vriend Jona, twee wiskundigen: Hannah Fry en Ionica Smeets, twee Iran-gerelateerden: Hassan Rouhani en Thomas Erdbrink, taalkundige Marc van Oostendorp en twee mensen die niet in dat rijtje passen: omdat het nu eenmaal trending topic was Lale Gül, en Emine Ugur (met zo’n omgekeerd dakje boven de ‘g’), een moslima die enorm grappige twitterdraadjes schrijft. Kwade tongen beweren dat zij leiding geeft aan de Secret Working Group die de islamisering van Nederland moet bewerkstelligen, maar zoals iedereen weet, bestaat er natuurlijk helemaal geen Secret Working Group.

Mijn bevindingen:

Lijsttrekkers van grote partijen twitteren eigenlijk niet. Ik ben al die tijd 1 tweet van Mark Rutte tegengekomen, en ongeveer evenveel van Wopke Hoekstra. Sigrid Kaag tweet ietsje meer, maar meer dan vijf zijn het er zeker niet. Kleinere partijen tweeten meer en ik vraag me nu af of er een omgekeerd evenredige relatie bestaat met het aantal zetels. Lilian Marijnissen tweet reuze zakelijk, maar nooit iets wat me echt tot nadenken stemde. Sylvana Simons en Gert Jan Segers wel.

Foto: Lonnon Foster (cc)

7000 euro

COLUMN - Ik ken een mevrouw die via de Wajong in de bijstand terecht gekomen is. Dat is – zoals ze bij ons thuis zeggen – bepaald geen vetpot. Haar ouders wonen in het oosten des lands en als haar vader aanbiedt om haar treinkaartje te betalen zodat ze eens wat vaker langs kan komen, weigert ze dat. Of ze accepteert het en geeft dat braaf aan bij het DWI (voorheen de Sociale Dienst), mét uitdraai van OV-chipkaart.nl. Het DWI doet daar steevast niet moeilijk over, maar dat vermag niet te verminderen hoe consciëntieus ze het aanpakt.

Soms voelen we de behoefte haar een beetje bij te voederen, sociaal zowel als metabolisch. Ook dat weigert ze meestal, want als ze bij anderen kan eten, dan is dat steun in natura en ja, het DWI. Die doen daar niet moeilijk over, want in ons dorp is daar een maximaal bedrag voor vastgesteld en daar komt ze niet aan. Lang niet. Toch houdt ze eraan vast dat ook etentjes steun zijn.

Giften – ook al is het voor haar verjaardag – is precies hetzelfde verhaal en ook hierover – zij heeft dat gecheckt bij het DWI – doet men niet moeilijk. Toch blijft ze zich erop beroepen dat ze netjes met andermans belastinggeld om moet gaan.

Foto: Herr Toph (cc)

How to Lose a Country

In de boekhandel zag ik een boek met deze titel en dat leek een goede aanvulling op het onlangs door mij besproken How Democracies Die. Het is geschreven door de Turkse journalist Ece Temelkuran, die – gezien haar herkomst – zeker één geval van zeer dichtbij zal hebben meegemaakt. De inhoudsopgave wist me tot aankoop over te halen.

Waar How Democracies Die ingaat op het gehele proces dat leidt tot het verval van een democratie, diept Temelkuran één facet dieper uit, namelijk dat van het verval van de ‘omgangsvormen’ in een democratie. Daarbij kijkt ze niet alleen naar dat verschijnsel onder politici, maar ook en vooral onder het kiesgerechtigde gepeupel.

Ik kies dat woord met opzet, want waar How Democracies Die een wat afstandelijke, academische analyse is, is How to Lose a Country een veel persoonlijker en emotioneler boek. Ondanks dat lijdt het werk beslist niet aan een tekort aan heldere analyse en het biedt dan ook een uitstekende verdieping bij het onderdeel over de teloorgang van de politieke mores uit How Democracies Die. Alleen haar hoofdstuk over het overnemen van justitiële en politieke instituten is een doublure met het andere boek.

Op mij maakte Temelkurans schrijfstijl grote indruk. Ze schrijft niet alleen heel persoonlijk, maar gebruikt ook veel uitdrukkingen en metaforen. Ik weet niet of dat aan haar afkomst te wijten is, maar het is een bijzonder prettige bijdrage aan het genre. Verspreid over het boek komt een opvallend groot aantal gruwelijk rake observaties voor:

Foto: Kelly Garbato (cc)

Het vervallen huis van de islam

ANALYSE - Onlangs besloot ik te beginnen aan het boek van socioloog Ruud Koopmans Het vervallen huis van de islam, ondanks de flaptekst. Een cursist zou er eens vragen over kunnen stellen en dan sta ik niet graag met mijn mond vol tanden.

Het boek is geen kleine prestatie. Hoofdthese is de stelling dat de enorme achterstand in de islamitische wereld religieuze wortels heeft. De opkomst van het fundamentalisme in de afgelopen vijftig jaar zou die achterstand hebben aangejaagd. Dat is een punt dat door meer lieden wordt gedebiteerd, maar Koopmans is de eerste – ere wie ere toekomt – die dat tracht te adstrueren aan de hand van echte cijfers en wetenschappelijk onderzoek. Dat doet hij uitgebreid en daarbij verantwoordt hij de herkomst van zijn cijfers ook bijzonder goed. Daarnaast geeft hij ook vanuit zijn bevindingen kritiek op andere, alternatieve verklaringen naast de religieuze.

Ik moet zeggen: vooral bij het lezen van zijn eerste paar hoofdstukken had ik het idee dat hier eindelijk eens een beter onderbouwd stuk voorlag. Dat het niet lekker gaat in de islamitische wereld weten we wel, alleen: de oorzaken, daar lijkt nog wel een forse discussie over mogelijk. Ook met Koopmans, want een mogelijk omgekeerde causaliteit (achterstand veroorzaakt verspreiding van fundamentalisme) behandelt hij – helaas – in zijn boek niet. Dat neemt echter niet weg dat hij een boel nieuwe, frisse gegevens in de discussie aandraagt.

Foto: Leo Reynolds (cc)

Tellen

COLUMN - Tellen is een vak, u begint er niet voor niets al mee op de kleuterschool, ruim voordat u aan lezen en schrijven begint. En u gaat ermee door tot aan het einde van uw schoolcarrière. Desalniettemin helpt dat bij de meeste mensen niet.

Als ik een voorbeeld uit eigen ervaring mag debiteren: du moment dat ik iets rekenkundigs uitleg op een manier die zowel kort en bondig is als ondubbelzinnig, haken mijn collega’s vrijwel zonder uitzondering en onmiddellijk af. De kwestie hoeft niet ingewikkelder te zijn dan een reeks getallen die opgeteld en afgetrokken moeten worden.

Wie iets rekenkundigs wil uitleggen op een manier die zowel kort en bondig is als ondubbelzinnig, moet zich namelijk bedienen van een formulering die wiskundig is, of daar sterk op lijkt. Ik ben iemand die denkt – er zelfs van overtuigd is – dat het daar eenvoudiger en begrijpelijker van wordt, maar de meerderheid der mensheid denkt daar genuanceerder over. Ik vermoed dat hier ergens de definitie gezocht moet worden van het fenomeen ‘nerd’, maar dat terzijde.

Terzake:

die Welt am Sonntag publiceerde afgelopen 28 april 18 Jahre Terror (hier te vinden, pagina 12-14): een lijst van alle bekende islamitische aanslagen vanaf 9/11 tot en met 21 april j.l., waarbij meer dan 12 doden vielen, Drie krantenpagina’s lang, 3.071 aanslagen, 95.934 doden. Het totaal is nog indrukwekkender: 31.221 aanslagen met 146.811 slachtoffers.

Foto: Roel van Deursen - Spijkenisse / Nissewaard - Nederland (cc)

Heb dat voor nodig?

COLUMN - Wie het nut van literatuur, archeologie of voetbal niet inziet, heeft gewoon volkomen gelijk, maar daarmee nog niet voldoende argumenten om het maatschappelijk belang ervan terzijde te schuiven.

Het enige statistisch zekere feit dat ik voor u heb, is dat het altijd mannen zijn. Voor het overige heb ik de indruk – maar meer dan een impressie is dat dus niet – dat het vooral mannen uit het midden- en kleinbedrijf zijn: veehouders, tuinders, aannemers, kleine projectontwikkelaars, dat soort bedrijven. Collega’s van me delen overigens die impressie.

En dat is gek, want het zijn natuurlijk niet alleen MKB’ers die onevenredig zwaar getroffen kunnen worden door de in de wet vastgelegde plicht om bij bouwwerkzaamheden archeologisch onderzoek te laten doen. Ook particulieren treft dat lot, maar gek genoeg klagen die niet.

Dat wil zeggen: ze klagen wel, maar over dat het zoveel kost en soms over dat de gemeente ze heeft beetgenomen. En dat klopt: archeologisch onderzoek is voor de meeste particulieren een hele zware financiële dobber, vooral als het na het vooronderzoek uitloopt op een opgraving.

En lang niet alle gemeentes wijzen hun burgers tijdig op archeologie. Ik maak regelmatig klanten mee die pas vlak voor de deadline van hun vergunningaanvraag nog een seintje van de gemeente krijgen: O ja, doet u ook nog even archeologisch onderzoek? De gevolgen voor dit foutje van de gemeente dragen zij zelf, want iedereen wordt geacht de wet te kennen, ook als de ambtenaar van dienst die niet kent.

Foto: Roel Wijnants (cc)

De wet van Pieter Dirk Uys

COLUMN - Heeft u het ook gelezen? Dat paginagrote interview in het NRC met de voorman van Civitas Christiana, Hugo Bos? Een katholieke activistenclub die zich teweerstelt tegen abortus, homohuwelijk en meer in het algemeen streeft naar:

terugkeer naar de waarden die sinds de Verlichting omver zijn gehaald en onze samenleving in betekenisloze, seculiere chaos hebben gestort

Geen gebrek aan ambitie, zou ik zeggen. Vooroorlogs is misschien nog wel haalbaar, maar vóór de Verlichting? Dan moet je toch echt in een ander land gaan wonen en ik zou werkelijk zo gauw niet weten welk. De Verlichting is overal, zelfs waar hij niet is.

Civitas Christiana heeft drie hoofdcampagnes:

  • Stichting Recht zonder Onderscheid, die zich verzet tegen abortus;
  • Gezin in Gevaar, tegen de LGBT-plus propaganda en gender-ideologie en
  • Cultuur onder Vuur, dat behoud van de Nederlandse cultuur en christelijke tradities waaronder Zwarte Piet nastreeft.

Bij dat laatste denkt u wellicht aan een fout van de journalist, maar dit is geen vergissing.

Even verderop staat het er echt:

Ook niet-gelovigen willen behoud van onze christelijke tradities, zoals Zwarte Piet.

Ik heb mij een volle dag afgepijnigd hoezo en waarom Zwarte Piet een christelijke traditie zou kunnen zijn. Maar in de bijbel kom ik niet verder dan een zéér hoge Ethiopische ambtenaar, de koningen van Kush, de Koningin van Sheba, en het mooiste meisje van de hele wereld, maar geen Zwarte Piet.

Foto: Het Concilie van Chalkedon ((c) Livius.org)

Hulspas’ christenen en moslims

RECENSIE - Uit de diepten van de hel, het nieuwe boek van Sargasso-medewerker Marcel Hulspas, gaat weer over de islam. Nou ja: Hulspas pakt het net als in zijn eerste boek heel breed aan. De hoofdmoot bestaat uit een uitgebreide geschiedenis van de theologische debatten in het Byzantijnse Rijk over ingewikkelde kwesties als de vraag hoe dat nou precies zat met die Drieēenheid en hoe dat nou precies zat met de natuur van Christus: had-ie er nou één of twee? De goddelijke en/of de menselijke? En diezelfde vraag over persoon, natuur, energie en wil: één of twee van elk?

U denkt wellicht: waar gáát dit in vredesnaam over? Uw vraag is volkomen terecht. Hulspas legt het allemaal heel duidelijk uit, dus dat ga ik hier niet doen. Groot voordeel van zijn behandeling van de stof: het wordt heel duidelijk dat al die ’theologische’ vraagstukken, tot op de dag van vandaag van belang voor de christenheid, niet alleen op basis van de schrift, theologische geleerdheid en vrome gedachtegangen aan een antwoord zijn gekomen, maar dat ook véél te grote ego’s van keizers en bisschoppen daar een niet geringe bijdrage aan hebben geleverd.

De doodgewone, ordinaire geschiedenis van macht, intriges en kuiperij komt in deze theologische geschiedenis uitgebreid aan bod en ook deze keer schuwt Hulspas de voetnoot niet voor de sappige details die hij in zijn hoofdlijn geen plek kon geven.

Volgende