Overzicht

Michel

227 Artikelen
78 Waanlinks
3.417 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Ik schrijf over conservatisme, economie en de relatie tussen die twee. Regelmatig komen eurocrisis en de problemen met macro-economie aan bod.

De vraag die me steeds meer bezig is gaan houden is: waarom is het politieke klimaat de afgelopen dertig jaar veranderd van optimistisch/progressief naar pessimistisch/conservatief.
Foto: Pete Simon (cc)

Rutte, DNB en NRC geloven in de vertrouwensfee

, door

Bestuurders roepen radeloos om meer vertrouwen terwijl het publiek steeds hopelozer wordt door de onheilstijdingen. Men gaat door met bezuinigen terwijl er wel een goede oplossing is.

OPINIE - Nu het steeds duidelijker wordt dat ondanks keihard snoeien en lastenverzwaring de crisis niet over gaat, begint het op te vallen dat politici en journalisten steeds wanhopiger smeken om vertrouwen. Bezuinigen en lastenverzwaring zijn de enige maatregelen waarover wordt gepraat, ook al is de enige onderbouwing een onjuiste vergelijking met huishoudboekjes die op orde gehouden moeten worden.

Het is een rare eenzijdige discussie, waarin de Keynsianen nauwelijks aan het woord komen. Daarom wordt de echte oplossing – stoppen met bezuinigen en de economie stimuleren – wordt maar zelden genoemd. Pas de laatste tijd komt hier een beetje verandering in dankzij mensen als Ewald Engelen en Bas Jacobs, zoals hier:

[kliktv nr=1] De politiek weet het niet

Dagelijks zien we bestuurders met strakke gezichten beweren dat nieuwe bezuinigingen nodig zijn omdat we als klein landje afhankelijk zijn van de export. ‘Wij kunnen er ook niets aan doen,’ lijken ze te zeggen. Om ons moed in te praten vertellen ze ons dat het volgend jaar weer beter gaat. We moeten vertrouwen hebben in de toekomst en geld uitgeven, want dat is goed voor de economie.

Foto: Kim Hill (cc)

Democratie in Amerika, maar in Irak?

, door

OPINIE - Het is vandaag precies tien jaar geleden dat de VS de oorlog tegen Irak begonnen. Waarmee ze lieten zien hoe hun democratie werkelijk  werkt.

De Irakoorlog is om meerdere redenen schokkend geweest, niet alleen vanwege de wreedheid en het lijden van de Irakezen maar ook door wat het ons leert over de VS en democratie in het algemeen. De manier waarop de VS deze oorlog zijn begonnen, en hoe zij werd gevoerd heeft duidelijk laten zien hoe slecht de democratie in Amerika en het “vrije westen” werkt.

Vandaag, 20 maart, is het precies tien jaar geleden dat de oorlog begon. De oorlog werd destijds van links tot rechts gesteund, ook door vooraanstaande Democraten als de Clintons. Alle grote kranten, ook de New York Times en de Washington Post, en alle grote tv-zenders waren voorstander van de oorlog.

‘Maar,’ zult u dan zeggen, ‘in Amerika is vrijheid, daar mag iedereen zijn mening hebben en verkondigen, ook zij die tegen de oorlog waren konden dat zeggen. In het Irak van Saddam Hoessein werd je gevangengenomen, gemarteld en gedumpt. Wij in het westen doen dat niet. Wij zijn vrij. Amerika is tenminste een democratie, en iedereen is vrij om kritiek te leveren.’

Foto: Wan Petchroon (cc)

Economie is geen weerbericht

, door

ANALYSE - Het is opvallend hoe hardnekkig het idee is dat bezuinigen helpt als de economie in recessie is. Door misleidend taalgebruik wordt op een verkeerde manier gedacht over economie.

Het is voor iedereen duidelijk dat we de crisis alleen kunnen weerstaan met daadkrachtig bestuur. Onder daadkracht verstaat men dan bezuinigen en lasten verzwaren. Niet alleen politici vinden dat vanzelfsprekend, ook het publiek ondergaat het gewillig. Politici die suggereren dat zij zich opofferen omdat ze moeilijke maatregelen nemen, hebben boter op hun hoofd. De burger verwacht niet anders dan bezuinigingen en lastenverzwaring. De “opofferingsgezindheid”  van politici helpt juist om herkozen te worden.

Jammer alleen dat het misplaatste opofferingsgezindheid is:  bezuinigen werkt averechts en de recessie wordt er erger door. Maar dat lijkt niets uit te maken. Hoe komt het dat zo hardnekkig wordt vastgehouden aan beleid waarvan bewezen is dat het niet werkt – in tegendeel zelfs –  en bovendien heel vervelend is voor de burger?

Omdat we de economie te vaak in metaforen beschrijven.


Economie als meteorologie

Economie is saai en moeilijk, en om het uit te leggen gebruiken journalisten graag vergelijkingen. Een populaire vergelijking is die met het weer. Men spreekt vaak over het “economisch klimaat” en sinds 2008 is vooral “zwaar weer” in zwang.  De decemberraming van 2008 van het CPB is getiteld ‘Nederlandse economie in zwaar weer.’ De titel van de Miljoenennota van 2010 is ‘De economie in zwaar weer.’ In 2013 verkeren verschillende bedrijfssectoren in zwaar weer. Maar liefst vijf jaar zwaar weer dus. Ook het klimaat moet er aan geloven: in 2010 zijn ondernemers weer even positief over het economisch klimaat, maar in 2013 eist het klimaat toch weer haar tol.

Foto: Gage Skidmore (cc)

Hoe objectief zijn ratingbureaus?

, door

ANALYSE - De rapporten van ratingbureaus zijn bijna dagelijks in het nieuws. Afgelopen weekend was het weer zover: Moody’s verlaagt de status van Groot-Brittannië van Aaa naar Aa1.

Regeringsleiders en CEO’s zijn doodsbenauwd voor een afwaarderingen door ratingbureaus, want de gevolgen doen pijn. Beleggers willen niet meer investeren, de rente stijgt en wisselkoersen dalen. Uit ergernis over de zoveelste negatieve beoordeling heeft Europese Commissie in 2010 wetgeving voorgesteld om deze bureaus beter te reguleren. De vraag is: hoe objectief zijn ratingbureaus eigenlijk en moeten we ze nog wel serieus nemen?

Het schertsargument
Volgens Daniel Hannan, een Brits lid van het Europees Parlement, zijn ratingbureaus net zo objectief als weerstations. Dankzij hun rapporten weet je hoe een bedrijf, een land of de economie als geheel er bij staat. Het is volgens hem belachelijk dat je denkt door de ratingbureaus te reguleren de economie verbeterd zou kunnen worden.

Letterlijk zei hij:

It is hard to improve on what my colleague Martin [onverstaanbaar] said on this issue, that seeking to address the debt crisis by regulating the credit rating agencies is like seeking to improve the weather by regulating the weather forecasters. You don’t improve the underlying problem by tackling the way it’s reported.

Foto: copyright ok. Gecheckt 02-03-2022

Yanis Varoufakis: The global Minotaur

, door

Yanis Varoufakis laat in The Global Minotaur zien dat de financiële crisis het resultaat is van een proces dat al in de jaren zeventig is begonnen.

Er zijn veel theorieën over oorzaak van de crisis, maar ik vraag me af of ze de kern van de zaak raken. Ja, het is waar dat bankiers er een potje van maken. En ja, het is ook waar dat het marktdenken te ver door slaat: deregulatie en privatisering maken het systeem instabiel. Onder het motto greed is good laten we ons bestelen door de onzichtbare hand van de vrije markt terwijl zogenaamde toezichthouders passief toekijken. De rekening van dit feest wordt ons nu gepresenteerd. Maar is dit echt de verklaring van de grote crisis van nu? Hebzucht, domheid en bedrog zijn van alle tijden, zo bijzonder is onze tijd nou ook weer niet. Of wel?

Volgens Yanis Varoufakis, auteur van The Global Minotaur: America, the True Origins of the Financial Crisis and the Future of the World Economy, kun je de afgelopen zeventig jaar economisch in twee perioden indelen. In de eerste dertig jaar na de Tweede Wereldoorlog werd de wereldeconomie ingericht volgens een zorgvuldig ontworpen plan dat was opgesteld tijdens de Bretton Woods conferentie. Varoufakis noemt dit het Globale Plan. Deze jaren worden gekenmerkt door stabiliteit en welvaartsgroei die eerlijk wordt verdeeld. Er zijn geen grote crises en er is weinig inkomensongelijkheid. De tweede periode, de tijd van de Globale Minotaurus, begint in de jaren zeventig en wordt gekenmerkt door lagere economische groei, grote ongelijkheid en instabiliteit. De economie wordt overheerst door de Global Minotaurus: het financieel systeem met Wall Street als epicentrum. Gedurende deze periode treden steeds grotere economische crises op, waarvan die van 2008 de heftigste is.

Foto: copyright ok. Gecheckt 22-04-2022

Neuro en Zeuro zijn overbodig

, door

Opsplitsen van de eurozone is een erg dure oplossing. Maar wat kan je wel doen aan het verschil in productiviteit tussen Noord- en Zuid-Europa? 

Het zijn sombere tijden. De gelijkenis met de gebeurtenissen in de jaren 30 is opvallend. Net als toen duurt de crisis onnodig lang door het falen van de politiek. Toen was de goudstandaard het probleem, nu is het de euro die ons hindert. Pas nadat de goudstandaard werd afgeschaft klom de economie weer uit het dal. Maar daar houdt de overeenkomst op. Anders dan de goudstandaard kan je niet even de euro afschaffen want de euro is geen standaard maar onze munt. Hoe graag we ook van de euro af willen, de kosten voor afschaffen zijn veel te hoog. We zitten tussen een rock en een hard place zeggen de Engelsen dan.

Cultuur is niet het probleem


Volgens links èn rechts, is het grote probleem van de euro dat incompatibele delen van Europa met elkaar zijn verbonden. De gangbare uitleg van de crisis is dat gedisciplineerde hardwerkende noorderlingen in een muntunie zijn opgescheept met luie zuiderlingen. Dat moest wel fout gaan. Omdat je een cultuur niet op korte termijn kunt veranderen pleit men daarom voor opsplitsing van de euro in een neuro en zeuro. Het alternatief is dat Brussel met dictatoriale hand begrotingsdiscipline oplegt aan de zuidelijke landen, zoals nu feitelijk gebeurd.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Eurotop of euroflop | Wat als het fout gaat?

, door

Deze eurotop staat bovenal in het teken van scherven rapen: die van de Europese economie en van het vertrouwen van de kiezers. De komende dagen kijkt Sargasso kritisch naar de inzet en opbrengsten van de top. Vandaag deel 3: de gevolgen van mislukken.

Stel: Angela en de heren komen er niet uit, er ontstaat trammelant en de eurozone scheurt. Is dat nu een ramp of een zegen?

Sommige economen, politici en stukjesschrijver pleiten voor een ordentelijke boedelscheiding tussen het rijke noorden en arme zuiden. Het opsplitsen van de muntunie in een neuro en zeuro biedt voordelen. Zo kunnen de exporterende zuiderlingen hun munt devalueren. Dat betekent dat de producten goedkoper worden, hun export stijgt en de economie weer aantrekt.

Als typisch progressief weblog wordt Sargasso uiteraard verteerd door interne machtsstrijd. Kortom: wij worden het niet eens. Daarom richten we ons op jou: de reaguurder. Wij schetsen hier twee mogelijke scenario’s. Scenario A: opsplitsing is Europa’s enige kans op verlossing en scenario B, Opsplitsing is helemaal geen oplossing, maar rommelt Europa regelrecht in een jarenlange depressie.

2/7/12: Zie update met scenario C!

Scenario A: Ja, het is een goede oplossing

De zeuro zal direct na het creëren ervan devalueren. Dit heeft tot gevolg dat de landen die er gebruik van maken meer concurrentiekracht krijgen. Na een initiële dip zal de economie weer gaan groeien. Argentinië heeft bewezen dat dit mogelijk is.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Eurotop of Euroflop | Misplaatst oranjegevoel

, door

Deze eurotop staat bovenal in het teken van scherven rapen: die van de Europese economie en van het vertrouwen van de kiezers. De komende dagen kijkt Sargasso kritisch naar de inzet en opbrengsten van de top. Vandaag deel 2: de smalle Hollandse blik.

Af en toe word ik gek van de besluiteloosheid van de Europese politiek. Terwijl de crisis met de dag erger wordt blijft men de problemen maar voor zich uit schuiven. Maar geheel tegen de verwachting in is vrijdagnacht dan toch nog wat besloten in Brussel al het ging moeizaam. Onder druk van Spanje, Italië en Frankrijk is besloten een bankenunie te vormen. Alle Europese banken komen te vallen onder direct toezicht van de ECB en herkapitalisering van de banken zal een Europese zaak worden.

Het probleem

Twee weken geleden kwam Spanje in de problemen. Het land krijgt dan een noodlening van 100 miljard euro om haar financiële sector te redden. Maar het helpt niets: een dag later stijgt de rente voor Spaanse obligaties weer. Terwijl ik dit schrijf staat de rente op 5.42% terwijl Nederland bijna gratis geld kan krijgen: wij hoeven maar 0.31% rente te betalen. Dat is nog minder dan de inflatie. Landen die door te hoge rente in problemen komen kunnen hulp aanvragen. Maar als voorwaarde om hulp te krijgen moeten zij van Duitsland, Finland en Nederland eerst aan “strenge voorwaarden” voldoen – andere woorden voor streng bezuinigen.

Vorige Volgende