Jos van Dijk

1.183 Artikelen
604 Waanlinks
3.602 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Was tot 2012 docent in het HBO.
Schrijft over Europa en over het vrije verkeer van informatie.
Publiceerde in 2007 "Dit kan niet en dit mag niet; een kroniek van belemmering van de uitingsvrijheid in Nederland." Voortgezet op de website: http://freeflowofinformation.blogspot.com/
Publiceerde in 2016 "Ondanks hun dappere rol in het verzet. Het isolement van Nederlandse communisten in de Koude Oorlog" voortgezet op de website http://nederlandsecommunisten.nl/#site-header
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe zou u de uitgaven van de EU willen verdelen?

© Sargasso logo Kort

ONDERZOEK - Vandaag zitten de regeringsleiders van 27 EU-lidstaten bijeen om te praten over de klimaatplannen van Eurocommissaris Timmermans. Verwacht wordt dat de inzet van het EU-budget voor de komende jaren betrokken wordt bij de onderhandelingen om aarzelende lidstaten over de streep te trekken. Die onderhandelingen zijn doorgaans weinig transparante oefeningen touwtrekken en armpje drukken zonder dat er ook maar één Europese burger aan te pas komt.

Politico zag een onderzoek van You Gov dat in Duitsland heeft gepeild hoe burgers het budget het liefst zouden verdelen. De uitkomsten zijn hier afgezet tegen de uitgaven van de EU in 2019. Er zijn nogal wat verschillen. Kan zo’n onderzoek niet Europabreed gehouden worden om onze regeringsleiders bij hun budgetoverleg een spiekbriefje mee te geven?

 

Foto: Joan (cc)

Falend licht

RECENSIE - Niet de liberale democratie maar het illiberalisme lijkt dertig jaar na het einde van de Koude Oorlog aan de winnende hand. Wat ging er mis?

Toen in 1989 de Muur viel en het communistische Oostblok definitief uiteen viel was overal de verwachting dat het kapitalisme en de liberale democratie zich nu wereldwijd zouden verspreiden. Het westen, de democratie, het liberalisme en de kapitalistische economie hadden bewezen superieur te zijn. Dit systeem zou nu over de hele wereld worden uitgerold. De Amerikaanse socioloog Fukuyama schreef daarover zijn bekende boek: ‘Het einde van de geschiedenis en de laatste mens’.

Fukuyama heeft zijn stellingen later moeten relativeren. Het idee dat met de val van het communisme westerse waarden en praktijken universele geldigheid verwierven is in de loop van de tijd door velen bekritiseerd op grond van politieke en economische ontwikkelingen in de nieuwe eeuw. Ivan Krastev en Stephem Holmes leveren in Falend Licht; Hoe het Westen de Koude Oorlog won maar de vrede verloor een originele en plausibele analyse van deze ontwikkelingen. Ze citeren in hun inleiding uit de biografie van Barack Obama die bij zijn afscheid van het Witte Huis in een reflectief moment twijfels opgeworpen zou hebben over de juiste interpretatie van de periode na de Koude Oorlog. ‘Wat, als we het bij het verkeerde eind hebben?’ vroeg hij zich af. Krastev en Holmes laten in hun boek over de illiberale tendensen van Oost-Europese regeringen, over Poetin’s antwoord op de pogingen van het westen de voormalige Sovjetstaat en zijn satellieten in te palmen, over de populariteit van Trump en -kort ook nog- over het Chinese staatskapitalisme, zien dat Obama’s twijfels terecht waren. En dat na dertig jaar het kapitalisme misschien nog wel leeft, maar dat de liberale democratie in ernstig vaarwater is gekomen.

Foto: 4rank (cc)

Britten tussen VS en EU

ELDERS - In de campagne voor de Britse parlementsverkiezingen volgende week gaat het vooral over binnenlandse issues zoals de ‘slaapkamerbelasting’ en de stijging van het aantal daklozen. Ondertussen wordt achter de schermen verder gewerkt aan voorbereidingen voor de periode na de Brexit.

Labourleider Corbyn onthulde vorige week dat de regering-Johnson de National Health Service (NHS) in de aanbieding heeft gedaan bij onderhandelingen over de toekomstige handelsrelaties tussen het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Corbyn citeerde uit gelekte documenten die volgens hem aantonen dat de NHS, anders dan Boris Johnson in een verkiezingsdebat beweerde, door de Conservatieven volledig vrijgegeven zal worden aan de markt waardoor de farmaceutische bedrijven vrij spel krijgen. Van regeringswege werd zijn beschuldiging weggezet als een samenzweringstheorie die niet past bij de leider van een grote partij.

De gelekte documenten laten zien hoe het VK straks klem komt te zitten tussen de eisen van de VS en de nieuwe, nog uit te onderhandelen relaties met de EU. De onderhandelaars van de VS toonden zich erg nieuwsgierig naar de opstelling van het VK na de Brexit. Is er nog een kans dat de Amerikaanse ‘chloorkip’ terug mag komen op het Britse menu? Hoeveel gaan de Britten toegeven aan Europese standaarden voor voedselveiligheid? De Amerikanen maakten ook duidelijk dat er wat hen betreft in handelsakkoorden geen plaats is voor afspraken over over CO2 reductie. Kortom, hoe meer het Verenigd Koninkrijk zich houdt aan de EU-regels, hoe minder ruimte er zal zijn voor een handelsovereenkomst met de VS.

Mijnbouwers plukken miljarden van Pakistan

Pakistan moet twee mijnbouwbedrijven 5,9 miljard dollar betalen.

Dat is het resultaat van een arbitragezaak bij de Wereldbank; die bank is opgericht om ontwikkelingslanden te helpen. Het gaat om een schadevergoeding voor investeringen in een project dat Pakistan nooit heeft goedgekeurd en dat nooit is uitgevoerd.

“Het is ruim tweemaal zoveel als Pakistan uitgeeft aan gezondheidszorg voor 200 miljoen mensen, in een land waar 7 procent van de kinderen voor hun vijftiende verjaardag sterft”, schrijft Sachs, professor aan de Columbia University.

Foto: Fotomovimiento (cc)

Europese christendemocraten kijken naar het oosten

ELDERS - De christendemocratische Europese Volkspartij (EPP) kwam deze week bijeen in Kroatië, het land dat de Europese buitengrenzen met harde hand bewaakt.

Het teleurstellende besluit van de EU-regeringsleiders om nog geen toetredingsonderhandelingen te starten met Noord-Macedonië en Albanië betekent andermaal een rem op het overbruggen van de politieke kloof tussen oost en west in Europa. Op hun congres in de Kroatische hoofdstad Zagreb deden de Europese christendemocraten, althans voor het oog, een poging om iets goed te maken. Zagreb was bijna twintig jaar geleden, kort na het einde van de Joegoslavische burgeroorlog, de stad waarin de toenmalige EU-leiders de West-Balkanlanden beloofden dat ‘het slechts een kwestie van tijd was voordat de hele regio tot de EU zou behoren.’

Een herhaling van deze belofte zat er niet in, maar volgens Politico zijn de Europese conservatieven wel bereid meer naar het oosten te kijken. Dat komt ook omdat er nu meer Oost-Europese parlementsleden zijn in de EPP-fractie dan afgevaardigden uit Spanje en Frankrijk. Voor het eerst krijgt de EPP een voorzitter uit een van de Oost-Europese lidstaten, namelijk de voormalige voorzitter van de Europese Raad, de Pool Donald Tusk, een ‘bruggenbouwer tussen oost en west’.

Tusk kan nu gelukkig nog een tijdje verder in Brussel want in Warschau is voorlopig geen plaats meer voor hem. ‘Hij is het gezicht van een modern Polen. Een echte christen-democraat, hij staat voor een democratisch Europa dat verenigd is van noord naar zuid en van oost naar west’, zei Manfred Weber, fractievoorzitter van de EPP. Of het geschorste EPP-lid Fidesz uit Hongarije daar nog in past blijft de vraag. Begin volgend jaar zal de EPP een besluit nemen over de hervatting van het lidmaatschap van Orbán’s partij. De nieuwe voorzitter Tusk heeft al wel een helder standpunt over het Hongaarse illiberalisme: ‘Ik denk dat we heel standvastig moeten zijn om tegen dit soort ideeën te vechten.’

Nederlandse Datacenters raken in wurggreep van Amerikanen

Nederland dreigt de controle te verliezen over gegevens die consumenten en bedrijven opslaan in datacenters op Nederlandse bodem, schrijft het FD (€)

Door een reeks overnames kan Amerika zich actief bemoeien met het merendeel van de Nederlandse datacenters. De Verenigde Staten kunnen Nederlandse gegevens opeisen op basis van de zogeheten Cloud Act, die in 2018 is ingevoerd. In theorie zijn ze ook in staat om stroom en koeling te staken van datacenters in Nederland. In de buurt van internetknooppunt Amsterdam zijn nog slechts twee Nederlandse uitbaters over: Dataplace en Atom86. Beide bedrijven zijn relatief klein. De overheid ziet datacenters, in tegenstelling tot de telecomsector en internetknooppunt AMS-IX, niet als kritische infrastructuur. Toetsing of buitenlandse overnames de onafhankelijkheid van Nederland kunnen schaden ontbreekt daarom.

Foto: Dimitris Kalogeropoylos (cc)

Hoge aantallen drugsdoden in Noord-Europa

ELDERS - Estland telt relatief het hoogste aantal drugsdoden in Europa. 

Op basis van cijfers in het meest recente rapport van het EMCDDA (European Monitoring Centre for Drugs and Drugs Addiction) laat de Britse krant The Economist zien dat gemeten naar het aantal inwoners Estland het hoogste aantal drugsdoden heeft in Europa. Het land telde in 2017 op 1 miljoen inwoners van 15-64 jaar 130 doden. Op enige afstand volgen daaronder alle Noord-Europese landen die in het onderzoek zijn meegenomen, met uitzondering van Letland. Zweden telde 92 drugsdoden op een miljoen inwoners, Noorwegen 75, Denemarken en Finland elk 55. Het gemiddelde in de EU  (plus Noorwegen en Turkije) is 23. Nederland zit daar met 22 nog net onder. Onderaan de lijst staat Portugal met 4 doden per miljoen.

Het hoogste absolute aantal drugsdoden in alle leeftijden is te vinden in het Verenigd Koninkrijk: 3256. Schotland zou in verhouding de meeste drugsdoden tellen, volgens schattingen evenveel als het land dat wereldwijd de lijst aanvoert, de Verenigde Staten.  In de VS worden per miljoen inwoners 210 drugsdoden geteld. In 2018 waren dat er 70.000, 200 doden per dag, schrijft VRT Nieuws.

Fentanyl

Synthetische opioiden, zoals fentanyl, zijn de belangrijkste oorzaak van dood door overdosis. Fentanyl is een pijnbestrijdingsmiddel dat 50 tot 100 keer sterker is als heroïne. Het is goedkoop en wordt ook wel gemengd met cocaïne of heroïne, zonder dat de gebruiker dat weet. Anders dan in de VS waar het middel met dodelijke gevolgen op grote schaal wordt voorgeschreven door artsen zijn de slachtoffers in Estland vooral het gevolg van illegaal verkregen drugs. Het voorschrijfgedrag van fentanyl is volgens The Economist in Estland het laagst in Europa. In Spanje, waar veel minder drugsdoden vallen, worden opioiden veel vaker voorgeschreven dan in de Noord-Europese landen.

Foto: Alex Proimos (cc)

Identiteitspolitiek onder het mes

RECENSIE - Elma Drayer heeft een allergie voor slachtofferschap, schreef een recensent in de NRC. Kan me daar iets bij voorstellen. Tot voor kort was ze nogal eens te horen bij Tijs van den Brink’s radioprogramma ‘Dit is de dag’, dat bij mij vaak aanstaat als ik aan het koken ben. Elma hield zich daar bepaald niet in als mensen zich in haar ogen ten onrechte benadeeld of slecht behandeld voelden. Ze vond veel klachten overdreven, zeker als ze van links kwamen. Ik vond haar niet altijd even sympathiek, vooral door de manier waarop ze mensen die oprecht tegen onrecht opkwamen afzeikte. Maar ze had soms wel gelijk vanwege de onhandigheid waarmee iemand gevoelige kwesties in de openbaarheid aan de orde stelde.

In ‘Witte Schuld’ gaat Drayer helemaal los over de kwalijke kanten van de identiteitspolitiek, een uit de Verenigde Staten overgewaaide trend, zoals die tot uitdrukking komt in de standpunten van veel fanatieke antiracisten. Het boek bevat een aaneenschakeling van incidenten en uitspraken over zwart en wit die laten zien hoe het openbare debat in de afgelopen jaren te lijden heeft gehad onder moralistische, politiek correcte ingrepen die de vrijheid van meningsuiting ernstig hebben aangetast. Met als gevolg een ongezonde polarisatie in de openbare meningsvorming. In herinnering aan haar radio-optredens begon ik met enige scepsis aan haar boek. Maar ik moet zeggen dat ze bij een aantal aspecten van het actuele racismedebat de spijker op de kop slaat. Er is wel degelijk sprake van ontsporingen die een gezond cultureel en wetenschappelijk klimaat in de weg zitten.

Foto: La Moncloa - Gobierno de España (cc)

Spanje verbiedt ook een digitaal onafhankelijk Catalonië

ELDERS - Zondag zijn er in Spanje opnieuw verkiezingen. Aftredend premier Pedro Sanchez heeft eens te meer duidelijk gemaakt dat hij geen pardon kent voor de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging.

Zonder goedkeuring van het parlement heeft de demissionaire Spaanse regering een aantal wetswijzigingen doorgevoerd die de totstandkoming van een digitale Catalaanse republiek onmogelijk moet maken. ‘Er komt geen onafhankelijkheid, offline noch online. De rechtsstaat zal online evenzeer worden gehandhaafd als in de echte wereld,’ zei Sánchez. De wetswijziging is een reactie op de plannen van Junts per Catalunya, de partij van de gevluchte voormalige Catalaanse premier Puigdemont, om vooruitlopend op de onafhankelijkheid van de regio alvast een digitale republiek op te richten. De maatregel van de regering impliceert de mogelijkheid digitale communicatie, zonder tussenkomst van een rechter te verwijderen, als dat noodzakelijk wordt geacht ‘voor de openbare veiligheid, bescherming van de burgerbevolking, in noodsituaties, ter verdediging van mensenlevens of interferentie met andere netwerken’. Sanchez’ statement richting de Catalaanse separatisten laat geen twijfel bestaan hoe een dergelijke formule in Madrid wordt uitgelegd.

De socialistische premier hoopt waarschijnlijk op deze manier nog wat extra nationalistische stemmen van zijn concurrenten af te kunnen snoepen. Want zijn partij blijft waarschijnlijk wel de grootste, maar het is allerminst zeker dat hij er na deze verkiezingen wel in zal slagen een regering te vormen.

Vorige Volgende