Jeroen Laemers

ELDERS - Politiek radicalisme viert tegenwoordig hoogtij in de VS. Maar in hoeverre was dat vroeger anders?

‘Het politieke klimaat in de VS wordt steeds radicaler,’ is de laatste tijd een veelgehoorde observatie. Aan de ene kant is dit een alleszins juiste waarneming: extreme elementen in de Republikeinse Partij zijn erin geslaagd hun agenda op te dringen aan de partij als geheel. Met als voorlopig hoogtepunt dat een paar weken geleden een nieuwe wereldwijde financiële crisis allesbehalve ondenkbaar leek.

Aan de andere kant, zo schrijft Rick Perlstein, kenner van rechts Amerika en auteur van aanrader Nixonland: hoewel de invloed van radicaal-rechts de afgelopen jaren onmiskenbaar is toegenomen, speelt Tea Party-achtig reactionisme al decennialang een belangrijke rol in de Amerikaanse politiek.

Joseph McCarthy, Barry Goldwater, Ronald Reagan, Jesse Helms en Newt Gingrich waren allen onderdeel van een radicale traditie, zo beweert Perlstein, waarvan figuren als Paul Ryan en Ted Cruz enkel de laatste vertegenwoordigers zijn. Het succes van dit soort politici is gebaseerd op de ongeveer dertig procent van het electoraat dat als reactionair valt te kenmerken. Dertig procent is natuurlijk geen meerderheid, maar dat hoeft ook niet:

The reactionary percentage of the electorate in these United States has been relatively constant since McCarthy’s day; I’d estimate it as hovering around 30 percent. A minority, but one never all that enamored of the niceties of democracy—they see themselves as fighting for the survival of civilization, after all. So, generation after generation, they’ve ruthlessly exploited the many points of structural vulnerability in the not-very-democratic American political system to get their way. […]

To take one infamous example, Pennsylvania has thirteen Republican and only five Democratic members of Congress, even though 52 percent of the state’s voters chose Barack Obama in 2012. […]

It has also meant that Republican seats have become so safe that the remorseless far-right ideological entrepreneurs have been able to run further- and further-right candidates in primaries against establishment Republicans. It’s a win-win strategy: even if their candidates lose, they manage to drive incumbents far to the right to save their seats; and if they win, Tea Party representatives can rest secure in the knowledge that their re-election is safe no matter how recklessly they “govern.”