Jasper Klapwijk, auteur op Sargasso

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Midterm 2014 | Verkiezingen te koop

27 oktober 2014 , 19:00 , door Jasper Klapwijk

ACHTERGROND - Zijn de verkiezingen te koop? Het lijkt er wel op als je de bedragen ziet die aan de campagne voor de Midterm Elections uitgegeven worden. Een slordige vier miljard dollar wordt er dit jaar stukgeslagen volgens het Center for Responsive Politics.

Het zijn de duurste Congresverkiezingen ooit. Vooral in battleground states ontaardt de campagne in deze laatste weken voor de verkiezingen in een ware advertentieoorlog. Met name zwevende kiezers krijgen een bombardement van poltieke spotjes op radio en televisie om hun oren, honderden robottelefoontjes van call centers en hordes canvassers aan de deur.

Regels

Het grootste deel van de uitgaven in de campagne doen de kandidaten niet zelf. De mogelijkheden voor directe donaties aan kandidaten zijn juist beperkt om te voorkomen dat bedrijven of rijke particulieren te veel invloed kunnen kopen. Donaties moeten via een Political Action Committee lopen, die maar een beperkt mogen bedrag aannemen per donateur en alle giften openbaar moeten maken, zodat duidelijk is door wie ze gesteund worden. Sinds 2010 kunnen bedrijven en vakbonden via Super PAC’s echter ongelimiteerd bijdragen aan campagnes, al moeten ook deze donaties geregistreerd en gepubliceerd worden.

Super PAC

Partijgebonden Super PAC’s investeren in kandidaten die in nek-aan-nekraces verwikkeld zijn. Maar dat doen ze alleen als die kandidaten de partijlijn volgen. Er zijn ook onafhankelijke fondsen die kandidaten steunen die hen gunstig gezind zijn; vaak in ruil voor invloed op het programma. Dat werkt eenvoudig. De campagnestaf vertelt in de media wat ze willen en fondsen maken duidelijk wat ze van kandidaten verwachten. Is er een match, dan krijgt een kandidaat steun: doorgaans een spotje met de door beide partijen gewenste boodschap, inclusief zendtijd; de kandidaat onderschrijft de boodschap.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Midterm 2014 | Ebola in de campagne

24 oktober 2014 , 14:30 , door Jasper Klapwijk

NIEUWS - De angst voor ebola grijpt in de Verenigde Staten om zich heen; ook de campagne voor de Midterm Elections is inmiddels in de ban van het virus. Republikeinen riepen luidkeels om een reisverbod van en naar West-Afrika en beschuldigden Obama om het hardst van gebrek aan daadkracht. Het Witte Huis sloeg direct terug met een uitgebreide verantwoording, de aanstelling van een Ebola-tsaar en de mededeling dat een reisverbod naar West-Afrika niet helpt. De Republikeinen eisen scherpere maatregelen, en een aantal Democratische Senaatskandidaten sluit zich aan bij de kritiek op Obama.

Iowa

In Iowa, een battleground state bij uitstek, speelt de Republikeinse Senaatskandidaat Joni Ernst graag in op de angst voor ebola en de overtuiging onder kiezers dat Republikeinen veiligheid serieuzer nemen dan Democraten. Bij een recent Senaatsdebat verweet zij haar Democratische tegenstander Bruce Braley gebrek aan daadkracht door te stellen dat hij deel uitmaakt van de inner circle in Washington die niets doet. Maar Braley sloeg terug met de mededeling dat hij de regering bij een hoorzitting juist kritische vragen heeft gesteld en hen onder druk zet om NewLink Genetics, een bedrijf in Iowa dat een ebolavaccin ontwikkelt, te steunen.

North-Carolina

Het ebola-virus lijkt de campagne in North-Carolina een verrassende wending te geven. De zittende senator Kay Hagan leek daar een makkelijke overwinning te gaan halen op Thom Tillis. Maar de Republikeinen willen deze race winnen: ze pompten miljoenen in de campagne voor de Senaat, en grepen de paniek over ebola aan als nieuw onderwerp. Nadat Tillis een reisverbod eiste, het veiligheidsbeleid van Obama aanviel en op de nauwe banden tussen Hagan en Obama hamerde, begon hij zijn achterstand in te lopen. Nadat Hagan eerst had verklaard dat beperkingen op reizen geen zin hadden, nam ze ineens de oproep van Tillis over: ook zij wilde ‘onmiddelijk’ een reisverbod. Wat natuurlijk direct als een paniekreactie werd gezien.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Midterm 2014 | Democraten: duivels dilemma

23 oktober 2014 , 17:00 , door Jasper Klapwijk

ANALYSE - De Democraten worstelen in de campagne voor de Midterm Elections met een duivels dilemma. Hun einddoel, behoud van de meerderheid in de Senaat, lijkt verder weg dan ooit. Twee weken voor de Midterm Elections staan alle seinen op oranje. De polls op Real Clear Politics geven de Republikeinen een voorsprong van 46-45 bij negen onbesliste races. De glazen bol van Politico geeft de Republikeinen een voorsprong van 49-45 bij vier onbesliste races. Het Election Lab van de Washington Post voorspelt een Republikeinse overwinning met 53 Senaatszetels tegen 47 voor de Democraten. Werk aan de winkel dus.

Maatregelen
De DSCC, het nationale zenuwcentrum van de Democratische senaatscampagne, kijkt waar iets te winnen valt: battleground states waarin de Democratische kandidaat goede kansen heeft om de Republikeinse tegenstander te verslaan. Dat waren 22 van de 33 staten, maar inmiddels zijn de kansen gekeerd. De Democraten investeren in Louisiana, in Georgia en in South Dakota omdat de peiling daar verbeteren. Ze trokken de stekker uit hun campagne in Kentucky. Senaatskandidaat Alison Lundergan Grimes zat daar de Republikeinse fractieleider Mitch McConnell op de hielen, maar kreeg geen voorsprong in de peilingen.

Problemen
Het grootste probleem voor de Democraten in deze campagne is de opkomst. Midterm Elections trekken weinig kiezers: de laatste jaren schommelt de opkomst rond de veertig procent, tegen zestig procent bij Presidentsverkiezingen. Dat is een nadeel voor de Democraten: hun kiezers gaan minder makkelijk naar de stembus dan Republikeinen. De Democraten richten zich daarom op het verhogen van de opkomst. Dat kan op twee manieren: door voter registration, zorgen dat kiesgerechtigden zich registreren als kiezer, en door kiezers naar de stembus te trekken: getting out the vote.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Midterm 2014 | De slag om de senaat

20 oktober 2014 , 17:00 , door Jasper Klapwijk

ACHTERGROND, MEDEDELING - Over ongeveer twee weken zullen meer dan tachtig miljoen Amerikanen naar de stembus gaan voor de Midterm Elections. Halverwege de tweede termijn van president Obama kiezen ze 435 afgevaardigden voor het Huis van Afgevaardigden. In 36 van de 50 staten worden nieuwe gouverneurs verkozen. Maar het meest van belang is de slag om de senaat.

Op 4 november 2014 worden er in de VS 33 nieuwe senatoren verkozen: een derde van de honderd zetels wordt om de twee jaar gewisseld. Op dit moment hebben de Democraten de meerderheid met 53 zetels; twee onafhankelijke senatoren stemmen met hen mee. De Republikeinen hebben nu 45 zetels en moeten om de senaat te veroveren dus zes zetels winnen.

Omdat de Republikeinen al een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden hebben, kunnen ze met de senaatsmeerderheid een vuist maken tegen Obama. Ze hopen de Democraten in het defensief te dringen in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2016, en de benoeming van een Democraat in het Hooggerechtshof te voorkomen.

De race om de senaat is spannend: op dit moment zijn er nog tien zetels betwist. De Republikeinen lijken licht in het voordeel. Ze hebben een voorsprong onder de twee miljoen kiezers die al gestemd hebben en de prognoses geven hun een betere kans dan de Democraten. Maar dat kan nog veranderen. De komende twee weken zijn beslissend.

Recensie | De vrije val van Vestia

9 oktober 2014 , 11:00 , door Jasper Klapwijk

RECENSIE - Hans Verbraeken was er als eerste bij: hij meldde eind januari 2012 in het Financieele Dagblad dat Vestia dreigde te bezwijken onder de last van een enorme derivatenportefeuille. Hij beet zich in het dossier vast en liet niet meer los. Na tientallen artikelen en berichten over de affaire ligt er nu een reconstructie van zijn hand in de boekwinkels: De vrije val van Vestia. Ondanks de technische details — zie de lange verklarende woordenlijst aan het einde van het boek — is het een onverbiddelijke pageturner geworden, vergelijkbaar met andere reconstructies van bedrijfsongevallen als De prooi, De vastgoedfraude en De ondergang van SNS.

Verbraeken valt na een korte inleiding met de deur in huis: de inval van justitie bij de hoofdrolspeler in het miljardendrama, Erik Staal. Hij neemt ons mee naar het begin van zijn carrière bij de gemeente Den Haag en geeft een korte biografie. Hij schetst het beeld van een Macher, een vreemde, ondernemende eend in de bijt van de gemeentepolitiek. Staal wist lastige klussen snel en efficiënt op te lossen. Hij kreeg de vrije hand om het Gemeentelijk Woningbedrijf door reorganisaties en een reeks fusies om te vormen tot Vestia: de grootste corporatie en vooral een van de grootste projectontwikkelaars van Nederland. Voor rekening en risico van de huurder, en tegen een vorstelijk salaris, dat wel.

Staals ‘tomeloze geldingsdrang’ leidde tot steeds grotere en wildere projecten en ideeën, zo blijkt uit het vervolg. Die projecten moesten gefinancierd worden. Daarvoor zorgde de financiële rechterhand van Erik Staal: Marcel de Vries. Verbraeken beschrijft in detail hoe hij de rentelasten op de leningen van Vestia wist te drukken met financiële producten, vervolgens lage rentes voor toekomstige leningen regelde door opties op opties te stapelen, en geld verdiende door zelf opties te schrijven. Hij speculeerde een derivatenportefeuille van 23 miljard bij elkaar, vele malen groter dan de leningenportefeuille en dan Vestia zelf, met medeweten, goedkeuring en aanmoediging van Staal.

Foto: Partij van de Arbeid (cc)

PvdExit

28 mei 2014 , 11:00 , door Jasper Klapwijk

ANALYSE - De uitslag van de verkiezingen voor het Europarlement moet er bij de PvdA flink ingehakt hebben. De sociaaldemocraten verloren ten opzichte van 2009, en dat was al een rampjaar. Samsom probeerde er in de pers nog wat van te maken: hij was ‘enigszins tevreden’ met het behoud van de drie zetels in het Europarlement. Dat was dan ook het enige positieve puntje. Voor het eerst zakten de sociaaldemocraten bij deze verkiezingen onder de 10%. De partij werd in grootte de zesde van Nederland. En, misschien nog wel erger: voor het eerst werd de grote electorale concurrent SP bij verkiezingen groter dan de PvdA.

Knopen tellen

De Kamerverkiezingen van 2012, waarbij Samsom na een flitsende campagne met het ‘eerlijke verhaal’ 38 zetels wist te veroveren, lijken verder weg dan ooit. De situatie doet denken aan 2009, een annus horribilis voor de PvdA. De partij ging bij de Europese verkiezingen door de helft: van zeven naar drie zetels in het Europees parlement. Wouter Bos, toen partijleider van de PvdA, besloot na dit zeldzame pak slaag uit het kabinet Balkenende IV te stappen om verdere schade aan de partij te voorkomen. Samsom doet er nu ook verstandig aan zijn knopen te tellen.

Statenverkiezingen