Overzicht

Gastauteur

2.333 Artikelen
3 Waanlinks
25 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: NASA HQ PHOTO (cc)

Staat van de Unie

, door

OPINIE - Welke kant gaat onze toekomstige economie op? vraagt Hugo van Haastert zich af. Zal welvaart zich steeds verder concentreren en worden daardoor de sociale verhoudingen radicaal op scherp gezet?

Onlangs gaf president Obama zijn State of the Union-speech. Volgens hem gaat het goed met de Verenigde Staten. Er is minder werkloosheid dan voor de crisis, Amerika is minder afhankelijk van buitenlands olie en de soldaten zijn voor het merendeel teruggekeerd uit Irak en Afghanistan. En dankzij Obamacare zijn miljoenen extra mensen verzekerd tegen ziektekosten. Obama meldt trots: The State of the Union is Strong.

Vervolgens komt de president tot de kern van zijn betoog: de middenklasse van de VS moet meer profiteren van het economisch herstel. Want ook al is de crisis ten einde en zijn er veel nieuwe banen bijgekomen, toch is het Obama niet gelukt om te voorkomen dat de welvaart steeds meer bij de top terecht is gekomen. Een Democratische president die de rijken rijker heeft gemaakt en de grote middenklasse achterlaat met een steeds kleiner deel van de koek. Dat was vast niet de bedoeling.

Obama presenteert vervolgens een reeks aan sociaaldemocratische voorstellen om onderwijs goedkoper te maken en het belastingstelsel aan te passen zodat er meer nivellering tot stand komt. Maar Obama heeft sinds zijn verkiezing in 2008 nagelaten om hier actie op te ondernemen toen hij dat kon en nu is zijn agenda rijkelijk laat. De Republikeinen hebben het Huis en de Senaat stevig in handen en zullen Obama’s plannen systematisch tegenwerken.

Foto: thierry ehrmann (cc)

Syriza: terug naar de politiek

, door

OPINIE - De keuze van de Grieken voor Syriza moeten we vooral zien als een afwijzing van de technocratie en een keuze voor de politiek, vindt Lucian Loonstra.

Bij de Griekse parlementsverkiezingen van afgelopen zondag kwam Syriza als grootste partij uit de bus. In de aanloop naar deze verkiezingen werd door sommige prominente politici zelfs al over een zogenaamde Grexit en andere mogelijke gevolgen van deze verkiezingen gespeculeerd. Hans-Peter Friedrich stelde bijvoorbeeld dat de Grieken het recht hebben te kiezen wie zij willen, maar vervolgde door te zeggen: ‘Wij hebben het recht de Griekse schulden niet verder te financieren.’

Met de overwinning van Syriza hebben Griekse stemgerechtigden voor een alternatieve benadering van de Griekse problemen gekozen. Deze verkiezingen illustreren een radicale breuk met het technocratische beleid waartoe ze door de EU werden gedwongen. We hoeven deze breuk echter niet zien als een breuk met Europa, ook niet als het aan Syriza zelf ligt, maar kunnen deze interpreteren als een keuze voor het politieke.

Politiek & Management

Met de keuze voor Syriza hebben de Grieken gekozen voor een heronderhandeling van hervormingsbeleid waartoe de vorige regering zich, in ruil voor het ‘redden’ van Griekenland door de EU, gedwongen zag.

Syriza stelt daarmee dat er een alternatief is voor het hervormingsbeleid dat tot diverse problemen heeft geleid. Begin 2014 hadden een miljoen Grieken geen toegang tot de gezondheidszorg en aan het einde van dat jaar was een kwart van de Grieken nog steeds werkloos.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

Waart de geest van Doegin rond in Syriza?

, door

ACHTERGROND - Eergisteren kwam naar buiten dat er contacten zijn (geweest) tussen betrokkenen bij Syriza – onder wie de huidige minister van Buitenlandse Zaken Nikolaos Kotzias – en de übercreep Alexandr Doegin, de fascistische goeroe van het “Eurazianisme” (Rusland als de baas van het hele Europese continent), die geldt als invloedrijk in kringen rond Poetin.

Het is moeilijk te doorgronden of Doegin invloed van betekenis heeft uitgeoefend; je moet eigenlijk Grieks kunnen om in staat te zijn daar een onafhankelijk onderzoek naar te doen. Ik vind de signalen die er zijn zorgelijk, ook al zitten vooral anti-Russische – zo je wilt ‘min of meer propagandisten’ – op deze zaak, zoals Anton Shekhovtsov (zie ook hier) en Christo Grozev.

Maar ook een journalist als Thomas Mayer neemt een en ander serieus. Net als serieuze publicaties als Die Welt, Frankfurter Allgemeine Zeitung en Neue Zürcher Zeitung.

Vast staat, dat Kotzias, de nieuwe Griekse minister van Buitenlandse Zaken, Doegin te gast had op een seminar aan de Universiteit van Piraeus in april 2013. Natuurlijk wil dat niet zeggen dat Kotzias Doegins denkbeelden deelt (alhoewel de Atheense publicist Takis Michas beweert dat Kotzias een bewonderaar is van Doegin); maar het verslag op Doegins site geeft niet het beeld van een verschil in visie.

Foto: Lorenzo Gaudenzi (cc)

Hybride kiesstelsels: steeds schevere verkiezingsuitslagen

, door

ACHTERGROND - De Griekse partij Syriza heeft haar grote zetelaantal vooral te danken aan een hybride kiesstelel, waarbij de grootste partij automatisch een bonus van vijftig zetels in het parlement ontvangt. Maar Griekenland is niet het enige Europese land met zo’n hybride kiesstelsel, legt Tom van der Meer uit.

De Griekse verkiezingen hebben dit weekend net geen absolute meerderheid opgeleverd voor Syriza: de partij kreeg 149 van de 300 zetels in het Griekse parlement. Maar daar had de partij slechts 36% van de geldig uitgebrachte stemmen voor nodig.

Het Griekse kiesstelsel is namelijk een merkwaardige hybride: 250 zetels worden proportioneel toebedeeld, althans, met een kiesdrempel van 3%. De laatste 50 zetels worden echter automatisch geheel gegund aan de grootste partij.

Dit systeem beoogt het beste van twee werelden te zijn. Enerzijds worden minderheden gerepresenteerd, net als in proportionele kiesstelsels als Nederland. Anderzijds creëert het stabielere meerderheden in het parlement waardoor regeringen daadkrachtiger kunnen zijn, net als in meerderheidsstelsels als het Verenigd Koninkrijk.

De mate waarin de verdeling van parlementszetels representatief is voor de verdeling van de stemmen kan op verschillende manieren worden berekend. Een van de meest gebruikte maten is de Gallagher-index, waarbij een score van 0 perfecte proportionaliteit betekent (wat in de praktijk onhaalbaar is, al is het maar vanwege afronden) en hogere scores een toenemende mate van disproportionaliteit weergeven.

Foto: hesjay (cc)

Denk even na voor je vermoorde cartoonisten natrapt

, door

OPINIE - De antropoloog Martijn de Koning, medeauteur van het rapport Eilanden in een zee van ongeloof: het verzet van activistische da’wa-netwerken in België, Nederland en Duitsland, had na de terroristische aanslag op Charlie Hebdo het verzoenende stuk kunnen schrijven dat zijn betoog “Denk even na voor je islamofobe cartoons verspreidt” in de Volkskrant van 17 januari niet is geworden. Hij bestendigt de wij-zij-tegenstelling tussen niet-moslims en moslims in plaats van die te helpen overbruggen.

De Koning had kunnen laten zien dat een aantal ultrarechtse Westerse opinieleiders en autoritaire staatshoofden hebben geprobeerd het spontane protest “Je suis Charlie” te kapen. Hij had erop kunnen wijzen dat een deel van hen een jammerlijk gebrek aan zelfkritiek paart aan het gevaarlijk ophitsen van het publiek tegen “de” islam. Hij had er begrip voor kunnen kweken dat nogal wat moslims dit hypocriete element van de publieke verontwaardiging na de moordpartij uitvergroten, omdat veel islamitische landen met Westerse bedoelingen slechte ervaringen hebben. Hij had erop kunnen wijzen dat toch moslims in verschillende landen meededen met “Je suis Charlie”.

Samen sterk voor de vrijheid

Maar helaas: van “Je suis Charlie” maakt De Koning een witte, althans in de zon van zijn intellect gebleekte stroman: zelfingenomen, racistische Westerlingen die bij wijze van machtsvertoon de islam of moslims “een lesje willen leren”.

Mij lijkt dat je als menswetenschapper meer geïnteresseerd moet zijn in wat de sympathisanten – niet-moslims en moslims – van “Je suis Charlie” gemeen hebben, dan je blind te staren op extremen. Het gedeelde gevoelen was zonneklaar: solidariteit betuigen met bruut vermoorde tekenaars die binnen de grenzen van de democratische rechtsstaat een vorm van vrije expressie beoefenden; en afgrijzen tonen van religieuze extremisten en hun versteher die begrip (of erger) kunnen opbrengen voor de poging die vrije expressie te fnuiken door vormgevers ervan af te slachten.

Foto: Brabant Bekijken (cc)

Welbevinden op school is geen leuk extraatje

, door

OPINIE - Sander Dekker is een nationaal gesprek gestart onder de noemer #onderwijs2032. Iedereen mag meedenken wat er anders, beter moet. ‘Wat moeten kinderen leren op school zodat ze klaar zijn voor hun toekomst?’ Hoe stimuleren scholen de flexibiliteit, creativiteit en het vermogen tot samenwerking van leerlingen, zodat leerlingen klaar zijn voor een steeds sneller veranderende wereld?

De eerste reacties variëren van nieuwe manieren om de economie te laten draaien met ICT, leren programmeren, creativiteit stimuleren, de maker movement, en meer aandacht voor hoogbegaafden, muziek en sport. Wat echter vergeten wordt is aandacht voor de ontwikkeling van de persoonlijkheid van kinderen.

Zelfs in landen waar mensen over het algemeen gelukkig en welvarend zijn, blijven de zelfmoordcijfers stijgen. Psychische problemen kosten de maatschappij in Nederland volgens een onderzoek van de OESO jaarlijks twintig miljard euro. Geen wonder dat de Wereldbank sociaal-emotionele vaardigheden noemt als belangrijk kapitaal voor de arbeidsmarkt.

Een sterke persoonlijkheid bepaalt in hoge mate of een kind op latere leeftijd maatschappelijk succes zal boeken. Kenmerken als doelmatigheid, zelfverzekerdheid, creativiteit en grote sociale vaardigheden zijn minstens zo belangrijk als een hoog IQ.

Uiteindelijk heeft een mens nodig dat hij zo goed mogelijk met zichzelf en de mensen om hem heen op kan schieten. Nieuw is deze gedachte niet. Artikel 1.2.1 uit de Wet educatie en beroepsonderwijs stelt: ‘Educatie is gericht op de bevordering van de persoonlijke ontplooiing ten dienste van het maatschappelijke functioneren van volwassenen…’ Wettelijk is het dus al verplicht dat scholen zich ook richten op op het vergroten van levensvaardigheden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Moslim soap

, door

OPINIE - Moslimnieuws is hot in de media. Momenteel is het eenvoudig te scoren met uitdagende koppen, vindt HanzChristian. Dat daarachter steeds vaker non-nieuws (entertainment als misinformatie?) zit, bewijst de Volkskrant: ‘Aldi haalt ‘moskeezeep’ uit de schappen’.

De ‘feiten’:

Het Duitse supermarktconcern Aldi Süd(?) heeft een vloeibare zeep uit de schappen gehaald na klachten uit de moslimwereld(?). Op het etiket van de zeep was namelijk een moskee(?) afgebeeld en veel(?) moslims stoorden zich daaraan.

Dat zou wat zijn. Een megagrote supermarktketen die een terughaaloperatie moet uitvoeren na massieve consumentenprotesten. Dat zou in de media niet onopgemerkt kunnen blijven. We zien meteen dat ene beeld van een woedende menigte voor ons dat al jaren stockfoto is bij nieuws over protesterende moslims: fanatiek ogende jonge mannen; grimassen met baarden en traditionele kledij.

Dan de ‘duiding’. De Volkskrant gebruikt echter een afbeelding van Aldi, niet van moslims of de bewuste zeep, noch van de moskee.

Volgens de Duitse media(?) gaat het om de zeep ‘Ombia – 1001 nacht’. Aldi kreeg vorige week de eerste klacht binnen(?) Een klant vroeg (verzocht/eiste?) de moskee(?), een religieus symbool(?), niet meer te gebruiken voor het etiket. Daarna kwam een discussie(?) op internet op gang waarna Aldi de zeepflacon uit al haar winkelschappen haalde.

Foto: NiederlandeNet (cc)

Verkiezingen & namen!

, door

DATA - Er spelen vanzelfsprekend meer overwegingen mee wanneer een naam voor een kind wordt verzonnen. Maar de lijsttrekkers van de politieke partijen hebben een naam en het is waarschijnlijk onvermijdelijk dat er wel eens iemand denkt: “Hé, dat kind heet Diederik. Zou het naar Samsom zijn genoemd?”

De namenlijst van 2014 werd deze week gepubliceerd door de Sociale Verzekeringsbank. Vermoedelijk via de kinderbijslag hebben ze een volledig overzicht van alle gegeven namen. Joeri Stubenitsky, onvolprezen nieuwslezer en nieuwtjesjager twitterde afgelopen dinsdag de lijst met jongensnamen.

Voor een nerd als ik volstrekt onweerstaanbaar, zo’n lijstje. Naar de site, alle lijsten downloaden, omzetten naar Excel (ze staan in pdf) en sorteren en zoeken maar. De langste jongensnaam is snel gevonden (met de Lengte-functie van Excel de lengtes van de strings bepalen en dan sorteren). Je vraagt je wel af, hoe groot de hekel aan je eigen kind is als je die de naam “Ghëarmiangelijanno” geeft (18 karakters, er is er nog een met 18: “D’Angelo-Valentino” maar daar tellen de apostrof en het koppelteken ook mee.

Ook leuk, zoeken naar namen met opeenvolgende letters uit het alfabet. Jammer genoeg niemand met vier letters (Hijk zou toch kunnen, of Stuven; er bestaan wel gekkere namen). De jongensnamen met drie achtereenvolgende letters: Defano, Ghian, Marthijn, Peijke, Anopa, Carsten, Karst, Karsten, Korstiaan, Thorsten, Torsten, Justus, Kristupas en Augustus. De meisjesnamen: Sedef, Defeney, Defenity, Défineja, Defne, Sedef, Ghiarley, Hijab, Thijsje, Mijke, Pijke, Meijke, Rijkje, Marijke, Rijktje, Fijke, Kirsten en Kirstin. En ook de tweeletterige namen zijn het bekijken waard, jongens: Aj, AJ, Al, Ax, Bo, Bó, Co, Da, Di, En, Ha, Hu, Ib, Ip, Ji, Ko, Le, Li, Mo, Ot, Oz, Pé, Pu, Si, TJ, Ty, Wu, Xi, Ye, Yi, Yk, Yu en Zi. De meisjes: Ai, Bo, Do, El, Em, Fé, Ha, He, Jo, Ka, Ke, Le, Li, Lo, Lu, Na, Ni, Ot, Ro, Si, Su, To, Tu, Vu, Vy, Ya, Yi, Yu en Zi. Raar rijtje. Je hebt een jongen die “Aj” heet en ook een jongen die “AJ” heet. Afijn.

Foto: Gerard Stolk (cc)

Onze jongens

, door

OPINIE - Een nieuwe affaire in onze krijgsmacht lijkt in de maak: volgens Brandpunt Reporter heeft het ministerie van Defensie marinepersoneel jarenlang, willens en wetens, laten werken in een met asbest verontreinigde onderzeeër. Het ministerie ontkent dit. Het zou echter niet de eerste keer zijn dat onnodig gespeeld wordt met de gezondheid en de levens van defensiepersoneel. In dit artikel van János Betkó volgt een overzicht van verschillende affaires, en worden vragen gesteld bij het werkgeverschap van Defensie.

Gifverf, ondeugdelijke landmijnen en munitie met verarmd uranium

Vorig jaar werd bekend dat Defensie haar militairen meer dan tien jaar heeft laten werken met kankerverwekkende chroomverf. Het bestanddeel chroom-6 is zwaar giftig. Het blijkt dat Defensie in 1987 al wist dat de veiligheidsmaatregelen om het personeel te beschermen tekort schoten. Niettemin is tot 1998(!) hier niets aan gedaan, waardoor onnodig militairen ziek zijn geworden en zijn gestorven.

Minstens zo bekend, zijn de onnodige doden die vielen door het gebruik van ondeugdelijke landmijnen. Een van ’s lands bekendste klokkenluiders, Fred Spijkers, maakte bekend dat Defensie deze mijnen gebruikte. Toen een militair in 1984 daardoor overleed, en Defensie claimde dat deze militair was omgekomen door eigen nalatigheid, luidde Fred de klok. Hij onthulde dat al zes dienstplichtigen daarvoor waren overleden door het gebruik van dit soort mijnen. Defensie greep echter niet in, ondanks dat al sinds 1970 bekend was dat deze mijnen onveilig waren.

Foto: actv (cc)

Burgerlijke ongehoorzaamheid terug bij de rechter

, door

ACHTERGROND - Met de recente uitspraak van de Rechtbank Noord-Nederland waarbij ‘principiële’ wietkwekers geen straf werd opgelegd, is de discussie over het Nederlands wietbeleid weer verhevigd. Juridisch gezien, werpt het echter ook nieuw licht op burgerlijke ongehoorzaamheid. Waar een beroep daarop in de rechtspraktijk in het verleden consequent is afgewezen, biedt de huidige zaak misschien weer een opening, meent Axel Boomgaars.

Burgerlijke ongehoorzaamheid

Dat er een spanning bestaat tussen het recht en rechtvaardigheid is voor veel juristen geen verrassing. Burgerlijke ongehoorzaamheid is een concept dat zich binnen die spanning begeeft, met nogal uiteenlopende interpretaties. De overeenkomst tussen al die definities is het bewust niet opvolgen van wettelijke verplichtingen om morele redenen, wat straffeloosheid zou moeten rechtvaardigen. Er is een heuse Facebookpagina over gemaakt die wat verwarring zaait, maar er zijn sowieso allerlei vormen te verzinnen van verzet tegen recht dat als onrechtvaardig wordt ervaren.

In Nederland heeft rechtssocioloog Kees Schuyt het juridische debat over burgerlijke ongehoorzaamheid sterk beïnvloed met zijn dissertatie uit 1972: Recht, Orde en Burgerlijke Ongehoorzaamheid. Het meest bekende deel daaruit is een opsomming van tien kenmerken van burgerlijke ongehoorzaamheid, die hij in het midden plaatste van een lijn tussen legale protestvormen (totaal conformisme aan het systeem) en revolutionair verzet (totale omverwerping van het systeem). ‘Het protest is […] niet gericht tegen alle wetten van de staat of tegen het rechtssysteem als geheel, maar tegen één specifieke wet of één specifiek stelsel van wetten.’ Mocht de verdachte van een strafbaar feit aan deze tien kenmerken voldoen, levert dit volgens Schuyt een morele rechtvaardiging van diens gedrag op.

De kenmerken dienen als zelfbeperking om de algemene banden met het systeem te erkennen, maar een specifieke situatie niet te accepteren. Deze zijn: (1) de handeling is illegaal; (2) de handeling is gewetensvol; (3) er is betekenissamenhang tussen bekritiseerd object en gekozen handelswijze; (4) de handeling is weloverwogen; (5) de handeling geschiedt openlijk; (6) men werkt vrijwillig mee aan arrestatie en vervolging; (7) men aanvaardt het risico van een straf; (8) men heeft tevoren legale middelen geprobeerd; (9) geweldloosheid; (10) rechten van anderen worden zoveel mogelijk in acht genomen. Sommige van die criteria zijn erg breed, voor een totaal begrip ervan is het de moeite waard het boek te lezen.

Foto: rUssEll shAw hIggs (cc)

Wederkerigheid

, door

OPINIE - Om het basisinkomen breed geaccepteerd te krijgen, zullen we er een element van wederkerigheid in moeten aanbrengen, denkt Jermain Carter.

Vorige week de eerste aflevering van Buitenhof in het nieuwe jaar. Genoeg andere dingen aan mijn hoofd, maar het lukte toch om het debat over de bijstand tussen Maarten Struijvenberg, wethouder in Rotterdam namens Leefbaar Rotterdam en Mattias Gijsbertsen, wethouder in Groningen voor GroenLinks enigszins te volgen.

Het was zeker geen sprankelend debat, maar het gaf verrassend genoeg aanleiding tot hoop op een serieuzer dialoog over de randvoorwaarden van onze sociale zekerheid. Wie weet, brengt 2015 een kantelpunt.

Gedurende 2014 heeft het basisinkomen op veel plaatsen, waaronder Sargasso, aandacht gekregen. Laat ik meteen kleur bekennen: ik denk dat het basisinkomen een concept is waar we, in welke vorm dan ook, niet aan kunnen ontkomen. Zeker niet in een verdere toekomst waar vergaande automatisering en robotisering ons meer welvaart zullen brengen, maar tegelijkertijd – door de bijbehorende afnemende werkgelegenheid – ook de verdiencapaciteit van veel huishoudens zullen doen verslechteren.

Om niet in een totale tweedeling van de maatschappij te vervallen, zullen nieuwe vormen van ‘herverdeling’ moeten worden geïntroduceerd. Daarbij zijn belangrijkere vragen te beantwoorden dan of een fundamentele systeemwijziging enkele tientallen miljoenen meer of minder kost. De wezenlijke vragen, zoals die over de rechtvaardigheid van het systeem, moeten ook worden behandeld.

Foto: Sébastien Bertrand (cc)

Euroscepsis op de politieke flanken en het ontstaan van het ‘hoefijzer’

, door

ANALYSE - Euroscepsis op de politieke flanken komt voort uit verschillende motieven, zowel weerstand tegen het ‘neoliberale Europa’ als angst voor verlies van nationale identiteit spelen een rol, meent politicoloog Armèn Hakhverdian.

We zijn inmiddels niet anders gewend dan weerstand tegen Europese integratie aan te treffen op de politieke flanken. Denk bijvoorbeeld terug aan het referendum over de Europese Grondwet van 1 juni 2005, waar zowel de SP als de LPF en de toenmalige Groep Wilders namens het nee-kamp campagne voerden tegen het grondwettelijk verdrag.

Kiezersonderzoek laat zien dat ook onder aanhangers van deze partijen de kans op een nee-stem het grootst was (en zelfs de sterkste verklaring vormt voor een nee-stem boven bijvoorbeeld andere politieke houdingen en ontevredenheid met de toenmalige regering). Pro-EU-houdingen vinden we daarentegen met name in het politieke midden.

In 2002 presenteerden Liesbet Hooghe, Gary Marks en Carole Wilson dit zogenaamde hoefijzer dan ook als ‘uncontested fact’. De onderstaande figuur laat inderdaad weinig aan de verbeelding over (de meting van partijposities is gedaan door landenexperts partijen te laten plaatsen op allerlei politieke issues):

Hooghe et al
 
Bron: Hooghe, Marks en Wilson (2002)

Simon Otjes en Harmen van der Veer presenteerden eerder een soortgelijk patroon op basis van het stemgedrag van Europarlementariërs.

Vorige Volgende