Overzicht

Gastauteur

2.321 Artikelen
3 Waanlinks
25 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: F Mira (cc)

‘Nederland steunt fossiele export met destructieve gevolgen’

, door

ACHTERGROND - Onlangs kwam de monitor exportkredietverzekeringen 2019 uit, met een begeleidende brief van staatssecretaris Vijlbrief. In deze brief noemde staatssecretaris Vijlbrief de bijdrage aan de duurzame ontwikkelingsdoelen en verwees hij maar liefst dertig keer naar de ‘vergroening’ en groene transacties van de doorgaans voornamelijk ‘grijze’ verzekeringen. Mooie en positieve ontwikkelingen, schrijft Jurrian Veldhuizen,  maar achter deze woorden schuilt een grote mate van onduidelijkheid en vooral veel contradictie.

Een exportkredietverzekering klinkt als een complex en technisch begrip, maar is eigenlijk vrij simpel. Het is een verzekering die het voor Nederlandse bedrijven makkelijker en vooral minder risicovol maakt om investeringen te doen in het buitenland. Stel je voor: je hebt een Nederlands energiebedrijf en je wil een energiecentrale bouwen in Nigeria, een land rijk aan grondstoffen. Het is dan mogelijk om een verzekering af te sluiten bij staatsverzekeraar Atradius DSB. Zo zijn je financiële risico’s gedekt en heb je meer kans op bankleningen. Dit betekent ook dat, mocht het project mislukken, de Nederlandse staatskas garant staat. Op deze manier stond Nederland in 2019 garant voor 4,4 miljard euro aan investeringen.

De keerzijde

Het probleem hierbij is dat een groot gedeelte van de investeringen die de Nederlandse staat verzekert zijn gericht op fossiele projecten. Zo concludeerde BothENDS vorig jaar dat Atradius fossiele projecten verzekert voor gemiddeld 1,5 miljard per jaar. Volgens de getallen in de monitor van 2019 is er niet veel veranderd in dit gemiddelde. En dat terwijl Nederland per 2020 een einde maakt aan financiële steun voor steenkolenprojecten en de exploratie en ontwikkeling van nieuwe voorraden olie en gas in het buitenland. Dit is dus niet van toepassing op de exportkredietverzekeringen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-09-2022

‘Ik schaam me voor de politie’

, door

INTERVIEW - Vandaag zijn er in Minsk en andere Wit-Russische steden nieuwe demonstraties tegen de regering Loekasjenko. De demonstranten hebben inmiddels alle vrees voor het harde optreden van de oproerpolitie laten varen. Het ministerie van Binnenlandse Zaken vreest dat de opstand uit de hand gaat lopen. Loekasjenko beweert dat hij met de oppositie overeenstemming heeft over een referendum over de grondwet. Ardy Beld vertaalde onderstaand interview van een correspondent van oppositiezender Belsat met met een politieagent die ook genoeg heeft van het regime.*

Wie zijn de mensen achter het politiegeweld tijdens de vreedzame demonstraties in Minsk en andere steden in Wit-Rusland? Langzamerhand nemen steeds meer agenten ontslag en komt er stukje bij beetje informatie aan het licht over de ordetroepen in dienst van de ‘laatste dictatuur van Europa’.

Een politieagent uit een niet nader genoemde provinciestad praatte op basis van anonimiteit met een correspondent van oppositiezender Belsat. Hij legde uit wat volgens hem de redenen zijn voor het geweld van de oproerpolitie OMON, de reacties van Joeri Karajev, minister van Binnenlandse Zaken en zijn ervaringen als politieman.

Wat zeg je van de geruchten dat agenten van de OMON voor het uiteenjagen van de demonstraties speciale preparaten toegediend krijgen?

Foto: Andrey Filippov 安德烈 (cc)

In Wit-Rusland gaan ook bekende mensen achter slot en grendel

, door

INTERVIEW - Denis Dzjoeba sprak met enkele bekende Wit-Russische sport- en mediamensen die vanwege hun standpunt tegen het regime van dictator Loekasjenko werden gearresteerd. De interviews zijn vertaald door Ardy Beld, vertaler Russisch.

Sinds de protesten tegen de gefalsificeerde presidentsverkiezingen op 9 augustus worden steeds meer bekende gezichten gearresteerd en in versnelde procedures veroordeeld tot uiteenlopende gevangenisstraffen.

Basketbalspeelster past niet in gevangenisbed

Op 30 september werd de basketbalspeelster Alena Levtsjanka gearresteerd door de politie. Ze belde haar advocaat Michail Kiriljoek en zei dat ze op het vliegveld was aangehouden. Ze zou voor een geplande behandeling en rehabilitatie vertrekken. De reden voor haar opsluiting was ‘deelname aan massale protesten en verzet tegen een ambtenaar in functie’. De sportster werd van het vliegveld naar een politiebureau gebracht en vandaar uit naar het detentiecentrum aan de Okrestina. Na het bekend worden van haar arrestatie, verzamelden zich direct een honderdtal fans voor de beruchte gevangenis.

Levtsjanka werd op grond van schending van de ‘wet op organisatie en houden van massale evenementen’ veroordeeld tot 15 dagen arrest. Ze speelt in de nationale basketbalploeg sinds 2001. Ze nam actief deel aan de zondagse demonstraties en uitte zich meermaals openlijk tegen het politiegeweld. Op 15 september werd haar arrest nog eens verlengd met 3 dagen. Advocaat Kiriljoek: ‘Voor haar lengte van 1 meter 96 bestaat niet eens een passende brits. Maar Jelena houdt zich flink, ze verteld dat er overal in de cellen wordt gezongen. Dat geeft haar kracht. Ze is trots op het Wit-Russische volk.’

Foto: Rasande Tyskar (cc)

Institutioneel racisme in Nederland

, door

LONGREAD - Institutioneel racisme wordt wel gedefinieerd als een vorm van racisme die zichtbaar wordt in de praktijken van politieke en sociale instituties. Het is een vorm van onzichtbaar racisme die zich manifesteert naast openlijk of alledaags racisme. In deze empirische verkenning probeert Jan de Jonge institutioneel racisme zichtbaar te maken aan de hand van cijfers op het gebied van onderwijs, arbeidsmarkt en inkomen.

In Nederland zijn recentelijk een aantal onderzoeken gepubliceerd (o.a. door het Sociaal Cultureel Planbureau en het Centraal Plan Bureau) die uitkomsten naar personen met en zonder migratie-achtergrond geven. Zo kunnen verschillen tussen Turkse, Marokkaanse, Surinaamse en Antilliaanse Nederlanders en Nederlanders zonder migratieachtergrond met elkaar vergeleken worden. Ik heb gekeken naar het onderwijs, de arbeidsmarkt en naar de relatieve inkomensverschillen.

Het is duidelijk dat daarmee geen beeld wordt gegeven over de omvang van institutioneel racisme in Nederland. Ik kijk niet naar de rechtspraak, het politie-optreden, het handelen van de belastingdienst of de praktijken in de horeca, de woningsector en dergelijke. In die zin pretendeer ik niet een alomvattend onderzoek te hebben gedaan naar het vóórkomen van institutioneel racisme in Nederland. Ik beschouw de uitkomsten van het onderwijs, de arbeidsmarkt en de inkomens-verschillen als relevante indicatoren, maar niet als doorslaggevend.

Foto: Flagmap of Wallonia (bron)

Het raadsel van Wallonië: Waarom radicaal rechts niet van de grond komt in Franstalig België

, door

ANALYSE - Na bijna vijfhonderd dagen onderhandelen heeft België eindelijk een nieuwe federale regering. Dankzij een recente aflevering van ‘Zondag met Lubach’ weten de meeste Nederlanders dat onze zuiderburen een bijzonder complex politiek systeem hebben. Maar voor comparatief politicologisch onderzoek is België een ideale casus. Ondanks vergelijkbare omstandigheden (een identiek kiesstelsel, gelijktijdige verkiezingen etc.) vindt men in één land twee compleet verschillende partijsystemen.

Van oudsher zijn radicaal rechts-populistische partijen succesvoller in Vlaanderen dan in Wallonië. Al in het begin van de jaren 1990 wist het Vlaams Belang (VB, toenmalig Vlaams Blok) een groot aantal kiezers te overtuigen en boekt sindsdien regelmatig verkiezingswinsten. Wallonië kent daarentegen (nog) geen succesvolle radicaal rechts-populistische beweging. Hoe komt dat?

In een recent verschenen wetenschappelijk artikel onderzoek ik deze vraag. Vanuit een puur theoretisch perspectief is het electoraal succes van rechts-populistische partijen een kwestie van vraag en aanbod. Enerzijds moet er een voedingsbodem zijn, oftewel: er moeten voldoende kiezers zijn die zich aangetrokken voelen door radicaal rechts-populistische partijen. Anderzijds moet er ook een geloofwaardige rechts-populistische partij zijn die deze vraag in stemmen kan vertalen.

De vraagzijde

Uit bestaand onderzoek blijkt dat er wel degelijk een voedingsbodem bestaat voor radicaal rechts in Wallonië. De Franstalige regio van België presteert op economisch vlak ondermaats, en de werkeloosheid is er hoger dan in het noordelijke gedeelte. Bovendien doet migratie er de gemoederen net zo hoog oplopen als in Vlaanderen. Uit kiezersonderzoek blijkt telkens weer dat er nauwelijks verschillen zijn tussen Vlamingen en Walen. De mythe van een rechts Vlaanderen en een links Wallonië kan dan ook definitief worden begraven. Kortom: het potentiële electoraat voor een radicaal-rechtse partij is minstens even groot in Vlaanderen dan in Wallonië. Dat deze partijfamilie minder succes kent in Wallonië dan in Vlaanderen kan met andere woorden niet simpelweg worden toegeschreven aan de houding van de kiezers.

Foto: Travel 2 Palestine (cc)

Nederland draagt bij aan Israëlische bezetting

, door

ONDERZOEK - Al 53 jaar gaan de Palestijnse gebieden gebukt onder Israëlische bezetting en kolonisering. Hoewel door de VN, EU en Nederland systematisch als illegaal veroordeeld, blijven sancties uit. Erger, door militaire samenwerking met Israël draagt Nederland bij aan het koloniale project, blijkt uit een nieuw rapport van de organisatie Stop Wapenhandel. Benjamin Baars zet de hoofdpunten op een rij.

Zoals de Israëlische onderzoeker Shir Hever heeft aangetoond, is de bezetting niet enkel een ideologisch gedreven project, maar ook een economisch project waarvan met name de Israëlische elite profiteert. Een belangrijke bedrijfstak die erbij gedijt is de Israëlische wapenindustrie. Israël heeft een omvangrijke defensie-industrie en staat in de top tien van grootste wapenexporteurs. Zeker voor een relatief klein land (ruim acht miljoen inwoners) is de bijdrage aan de globale wapenhandel aanzienlijk. De Israëlische industrie maakt technologisch hoogwaardige wapens.

Combat proven

Voor kopers is het interessant dat het Israëlisch militair materieel is uitgetest in gevechtssituaties, en wel in bezet Palestijns gebied en dan met name de Gazastrook. De meeste wapens zijn ‘combat proven’. In Der Spiegel verklaarde Avner Benzaken, hoofd van de afdeling technologie en logistiek van het Israëlische leger: “Als ik een product ontwikkel en ik wil het testen in het veld, hoef ik maar vijf of tien kilometer van mijn werkplek om het product aan het werk te zien. Ik krijg direct feedback, dit maakt het ontwikkelingsproces veel sneller en efficiënter.”

Foto: Victor (cc)

Er hangt onweer in de lucht; De onhoudbare juridische en maatschappelijke uitzonderingspositie van de burgerluchtvaart

, door

ANALYSE - Sinds enige tijd begeef ik mij als advocaat op het gebied van de luchtvaart. Gaandeweg viel ik van de ene verbazing in de andere naarmate ik mij meer in de materie ging verdiepen. Niet in de laatste plaats geholpen door enkele deskundige cliënten ben ik steeds meer te weten gekomen over de (juridische) achtergronden van de (inter)nationale luchtvaart.

In het bijzonder valt de uitzonderingspositie van de luchtvaart op tal van terreinen op. Hierbij valt te denken aan lagere of ontbrekende geluids- en milieunormen (o.a. stikstof, (ultra) fijn stof en CO2) en het ontbreken van belastingdruk. Ja, u leest het goed. In tegenstelling tot andere omgevings- en milieubelastende sectoren wordt er geen belasting geheven op het gebruik van kerosine of de verkoop van vliegtickets en worden andere maatstaven gehanteerd bij de vergunningverlening. En dat terwijl vliegen één van de meest vervuilende en omgevingsbelastende vormen van transport is.

Ik zal hieronder een aantal voorbeelden de revue laten passeren, zonder dat ik daarmee beoog volledig of uitputtend te werk te gaan.

Stikstof

Voor het verkeer over land (weg en spoor) gelden tal van regels betreffende geluid en milieu. Maar niet voor de luchtvaart. Zo constateerde de Commissie Remkes dat de stikstofuitstoot van de (burger)luchtvaart boven de 3000 voet (ca. 900 meter) niet wordt meegerekend, terwijl deze emissie groter is dan onder de 3.000 voet. Ook is onlangs gebleken dat tal van luchthavens in Nederland niet over de vereiste vergunningen beschikken op grond van de Wet natuurbescherming voor de stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden. Verschillende milieuorganisaties hebben hierover vorig jaar handhavingsverzoeken ingediend. Deze zijn in eerste instantie door de minister afgewezen. De bezwaarschriften zijn afgelopen week behandeld op de hoorzitting van de RVO. De stelling van de advocaat van Eindhoven Airport was hierin tekenend. De belangen van de luchtvaart voor economie en welvaart zouden dusdanig zijn dat “handhaving disproportioneel zou zijn”. Daarmee zette deze advocaat Eindhoven Airport boven de wet.

Foto: copyright ok. Gecheckt 24-10-2022

Racistische complotten verspreiden met de NOS

, door

Sinds gisteren is Twitterend Nederland in de ban van de officier van justitie (OvJ) in de zaak rond Akwasi. Volgens een extreemrechts twitteraccount, bekend om het verspreiden van haat en bedreigingen, was deze OvJ niet onafhankelijk, daarover zo meteen meer. De aantijgingen, maar ook hoe de media hierover rapporteerden, waren behoorlijk van de pot gerukt.

Deze hele discussie zou niet van de grond zijn gekomen als Nederland niet zo raciaal gesegregeerd zou zijn als het is, en als o.a. de NOS haar werk beter had gedaan.

Ik vond het belangrijk om de blinde vlekken in de verontwaardiging aan te stippen. Dat zijn geen prettige discussies om je in te mengen, want de hatelijke reacties vliegen je rond de oren. Mede vanwege het hoge aandeel misplaatste racistische reacties is het volgens mij wel belangrijk dat ook witte Nederlanders zich uitspreken over de racistische aard van de ophef. Dit is een probleem van ons allemaal.

Racistisch rechts heeft hier ongetwijfeld geen monopolie op, maar dit zijn ook helaas geen discussies die ooit tot een einde komen. De boze mensen zijn namelijk de opper-officieren van “Brandolini’s law” (a.k.a. the bullshit assymetry principle: “The amount of energy needed to refute bullshit is an order of magnitude bigger than to produce it.”). Je maakt een punt over A, maar dan heb je het helemaal mis, want B, C en D, met allemaal linkjes naar obscure websites of tendentieuze telegraafberichten die over iets anders gaan.

Foto: Carolien Coenen (cc)

Digitaal, maar niet altijd

, door

COLUMN - Videobellen met de huisarts, is dat een goed idee? Henriëtte van der Horst stelt vraagtekens bij een nieuwe trend.

Waar een crisis al niet goed voor is. Ineens hebben we ontdekt dat we consulten ook heel goed digitaal kunnen houden. In Utrecht wordt een gezondheidscentrum per 1 september de eerste ‘digital first’ huisartsenpraktijk in Nederland. Waarom de dokter live zien als het ook digitaal kan? Ook onderwijs – zelfs practica – wordt op grote schaal digitaal gegeven, vergaderingen en sollicitatiegesprekken vinden via Zoom of een andere digitale applicatie plaats en met je oude moeder die haar appartement niet uit kan, kun je toch ook beeldbellen.

Toegegeven, we hebben geleerd veel meer gebruik te maken van digitale mogelijkheden dan we deden. En ja, daar zitten echt voordelen aan. Minder reistijd voor allerlei overleggen die vaak ook efficiënter zijn, dus tijdwinst en beter voor het milieu. Minpunt is wel dat we ook minder bewegen als we daar niet goed op letten, dus voor onszelf misschien weer net iets minder gezond. Waarom zou je als patiënt altijd maar weer in de wachtkamer moeten plaatsnemen om dan uiteindelijk in minder dan 10 minuten van een gehaaste arts te horen dat de dosis van je medicijnen misschien toch wel iets omhoog moet, of juist omlaag. Misschien is het ook wel fijn als je als student dat college kunt afspelen op een tijd die jou goed uitkomt.

Foto: Johan Wieland (cc)

Verboden bijengif in Westland nog steeds tussen de kassen

, door

NIEUWS - Persbericht: Bijengif imidacloprid vergiftigt het slootwater tussen de kassen

Sinds april 2018 is het gebruik van het bestrijdingsmiddel imidacloprid verboden in open teelten. Toch werd imidacloprid in 2019 nog in alle meetpunten van het hoogheemraadschap Delfland aangetroffen boven de toegestane norm. De Algemene Waterschapspartij wil dat de vervuiler betaalt en pleit voor een toeslag op de waterschapsbelasting voor de glastuinbouw.

Imidacloprid, dat verkocht wordt onder de naam Admire, is uiterst effectief. Elk insect dat zijn snuit in een blad prikt, gaat er onherroepelijk aan. Imidacloprid breekt maar heel langzaam af. Zo langzaam, dat de tomatenplanten aan het einde van het groeiseizoen niet op de composthoop mogen maar bij het chemisch afval moeten.

Imidacloprid veroorzaakt blijvende beschadiging van het zenuwstelsel van insecten. Bijen en hommels, die met imidacloprid in aanraking zijn geweest, kunnen de weg naar de korf niet meer terug vinden en gaan onherroepelijk dood. “Imidacloprid is het DDT van onze tijd”, zegt Anne Van Hagen van de Algemene Waterschapspartij. “En een drama voor de biodiversiteit.”

Boven de norm

Van Hagen verwacht dat imidacloprid in de toekomst wordt aangewezen als een Zeer Zorgwekkende Stof (ZZS). Hoe eerder de sector gaat zoeken naar vervangende middelen met minder milieuschade, hoe kleiner de kans dat zij straks voor het blok wordt gezet.

Foto: Prachatai (cc)

Corona en radicaal-rechts populisme: einde van een tijdperk?

, door

ANALYSE - Het lijkt het erop dat verschillende radicaal-rechtse partijen in Europa in diverse peilingen flink zijn gezakt door de coronacrisis. In een eerder op Stuk Rood Vlees verschenen artikel zocht Matthijs Rooduijn het nader uit.

Betekent de coronacrisis het begin van het einde van het radicaal-rechtse populisme in Europa? Deze zomer hebben flink wat mensen zich over deze vraag gebogen. Maar helaas zijn de meeste analyses die ik de afgelopen maanden de revue heb zien passeren vooral gebaseerd op slechts enkele cases. Dat is problematisch, want een analyse van alleen Forum voor de Democratie (FVD) of de Alternative für Deutschland (AfD) leert ons niet zoveel over de algemene toestand van radicaal rechts in Europa.

Om een beter overzicht te krijgen heb ik van alle landen in Europa de peilingen van de afgelopen zes maanden onder de loep genomen aan de hand van de Poll of Polls van de krant Politico.

Deze Poll of Polls combineert per land verschillende opiniepeilingen. Hierdoor kan een betrouwbaardere schatting gemaakt worden van de electorale steun voor partijen. Deze gegevens heb ik gecombineerd met de PopuList, een overzicht van welke partijen in Europa als populistisch en radicaal rechts kunnen worden geclassificeerd.

Zijn Europese radicaal-rechtse partijen massaal in een neerwaartse electorale spiraal terechtgekomen? In de figuur hieronder heb ik van de 31 radicaal-rechtse partijen waar ik voldoende gegevens over heb kunnen vinden weergegeven hoe ze er in de peilingen voorstonden op 3 momenten: vlak voor de crisis uitbrak (1 maart), vlak na de heftigste fase van de crisis (1 juni), en nu (of althans, op het moment van de meest recente peiling). Dit geeft een mooi overzicht van de ontwikkelingen in het afgelopen half jaar (klik voor groter beeld).

Foto: Afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay

Complotdenkers wegzetten als complotdenker is essentieel voor een gezonde democratie

, door

ANALYSE - Vorige week verscheen in het Parool een opiniestuk van Raisa Blommenstijn “Niet iedereen die het coronabeleid bekritiseert, is een gek”. Ze stelt dat iedereen die kritiek heeft op het coronabeleid wordt weggezet als complotdenker, en vindt dat schadelijk voor een gezonde democratie. Samengevat: (1) Het corona crisis overheidsbeleid kent critici; (2) critici worden niet serieus genomen maar als complotdenkers de facto monddood gemaakt en (3) dat is een aanval op de vrijheid van meningsuiting en de democratie, en de 1e stap richting dictatuur. In deze gastbijdrage een kritische beschouwing van Roland Bouman.

Dat er kritiek is op het coronabeleid lijkt me een feit. Er is altijd kritiek op de overheid en hun beleid, en dus ook op het coronabeleid. Blommestijn geeft een aantal voorbeelden van deze critici:

  • “Artsen” die pleiten voor een profylaxe van hydroxychloroquine en zink. Ze noemt specifiek orthomoleculair huisarts Rob Elens. Hij beweert zelfs COVID-19 patienten te hebben genezen met deze cocktail.
  • BN-ers. Specifiek noemt Blommestijn fotomodel Doutzen Kroes, die “vraagtekens zet bij het coronabeleid”, en daarom als “aanhanger van een complottheorie” beschuldigd zou worden.
  • Demonstranten, dat wil zeggen: “gewone burgers”, die niet op een of andere manier bekendheid genieten maar zich wel manifesteren. Als voorbeeld noemt ze de organisatie “Viruswaanzin” (zich tegenwoordig noemende “Viruswaarheid”).
Vorige Volgende