Robert Buzink

“De regels voor de financiering van politieke campagnes zijn in Nederland veel soepeler dan in de Verenigde Staten. Als we Amerikaanse toestanden willen voorkomen moeten we nu regels maken. Anders is het te laat.” Mediaspecialist van de PvdA Martijn van Dam schetst tijdens het mediadebat Gekozen door de Media in het Haagse Nieuwspoort een beeld van de toekomst van Nederlandse verkiezingscampagnes als miljoenenondernemingen gefinancierd door een onoverzichtelijke hoeveelheid en verscheidenheid aan gulle gevers.

Van Dam vertelt een anekdote over een collega uit Amerika die hem vraagt wat zijn budget is. Wanneer Van Dam een bedrag noemt is de collega geschokt: “But you can’t even buy commercials from that”. Inderdaad, dat kunnen we niet”, zegt Van Dam. “Maar dat willen we wel. Zonder commercials zijn we afhankelijk van de journalistiek voor het overbrengen van onze boodschap.”

Nederlandse politieke partijen hebben dus meer geld nodig voor hun campagnes omdat ze alleen daarmee onafhankelijk van de journalistiek hun boodschap naar buiten kunnen brengen, bijvoorbeeld via commercials. Dat geld moet ergens vandaan komen. Het ligt voor de hand dat dit geld steeds vaker van bedrijven, organisaties en individuen gaat komen die daarmee de politiek willen beïnvloeden. Net zoals in Amerika.

Of erger. Want de regels zijn dus veel soepeler in Nederland dan in Amerika. Van Dam is fel tegenstander van financiering van campagnes door bedrijven en organisaties. Debatgenoot Frits Wester ziet er geen gevaar in, zolang maar bekend is wie wat geeft. Kiezers kunnen dan zelf oordelen of ze een partij nog vertrouwen of niet. Transparantie is belangrijk vindt ook Van Dam, maar het is niet genoeg. Er moeten andere manieren gevonden worden om de campagne te financieren.