CNV voorzitter René Paas zegt morgen in een interview dat, wat het CNV betreft, de AOW leeftijd naar 67 jaar kan. Waar de collega;s van de FNV nog mordicus tegen zijn, maakt Paas de ruimte om te verkennen wat er zoal mogelijk is qua hervorming van het arbeidsstelsel. En dat is belangrijk, want er zijn prangende zaken die al te lang zijn blijven liggen, zoals de kosten van de vergrijzing die moeten worden opgevangen. En bij voorkeur niet alleen door de jongere generaties.
In de reacties bij het nieuwsbericht met de uitspraak van Paas -even tussen de typische Telegraaf reacties doorlezen- vind je regelmatig een aantal standaard vakbondsreflexen terug: “Ammennooitniet”. “Ik heb er xx jaar voor gewerkt, mag ik niet van een oude dag genieten”. “Wij hebben dit land opgebouwd na de oorlog”. etc etc.
Een van de primaire bestaansredenen van vakbonden is echter solidariteit. Tussen werkenden en niet werkenden, tussen hoog- en laagopgeleiden, maar ook tussen jong en oud. De vraag is alleen of de vakbonden in staat zijn om beide te vertegenwoordigen.
Jong en oud hebben andere belangen, de wereld van de werkende ‘jongere’ is radicaal anders dan die van de bijna gepensioneerde babyboomer: Werkenden brengen de AOW op, maar de hoeveelheid werkenden neemt af en de hoeveelheid gepensioneerden neemt explosief toe. Het aantal banen voor het pensioen verschilt enorm, evenals de loyaliteit aan een werkgever. Jonge werknemers zijn bijvoorbeeld vaak niet meer gebonden aan een bepaalde sector en worden gedwongen hun pensioen mee te nemen naar het volgende sector pensioenfonds. Keer op keer op keer, met alle nadelige gevolgen. Kennelijk geldt de keuzevrijheid die we als consument zo nodig hebben, niet voor financiële producten. De vakbonden zijn zich overigens wel bewust van deze, en andere, problemen en zien ook wel dat er veranderd zal moeten worden om de arbeidsmarkt draaiende te houden.
En daar wringt ‘m helaas de schoen, want ook al roept René Paas (of Agnes Jongerius for that matter) dat de vakbond voor is, ze hebben altijd nog rekening te houden met de verenigingsdemocratie, de afvaardigingen uit de vakbondskaders die uiteindelijk goedkeuring aan zulk beleid moeten geven. En laten deze nou bevolkt worden door mensen voor wie behoud van opgebouwde rechten het belangrijkste is. En in tegenstelling van wat sommige Telegraaflezers denken hebben deze leden vertegenwoordigingen wel degelijk echte macht binnen de vakbond. De strijd om flexibilisering van de arbeidsmarkt zal niet primair worden uitgevochten tussen kabinet, werkgevers en vakbonden, maar binnen de vakbonden en in de hoofden van afgevaardigden die zullen moeten gaan nadenken wat solidariteit nou precies inhoudt.
Reacties (38)
… en daarom zal die stijd pas afgelopen zijn in 2015 ofzo, als de laatste babyboomer met pensioen gaat.
Overigens heb ik eerlijk gezegd geen idee of je als 65+’er ook nog steeds lid kunt zijn van de vakbond. In dat geval voorzie ik dat d’r pas een einde komt aan deze discussie medio 2030, als de laatste babyboomer dement in het bejaardenhuis ligt.
Waarbij ik overigens hoop dat de beste uitzuigers in hun eigen poep mogen stikken. En dat ze daarom doodsangsten uitstaan om oud te worden.
En laten deze nou bevolkt worden door mensen voor wie behoud van opgebouwde rechten het belangrijkste is
Uit je ietwat denigrerende toontje begrijp ik dat je deze mensen niet kan waarderen.
En solidariteit: ok, dat ik daarvoor verworven rechten moet inleveren op basis van wat paniekvoetbal: nop.
verworven rechten
Gaaaap.
Bij mijn huidige werkgever lopen ook wat van dat soort types rond — mensen die alleen maar kunnen jammeren over ‘verworven rechten’. Want ‘ze hebben hun hele leven al betaald’. Ja, voor de ‘verworven rechten’ van anderen.
Alleen is het een beetje jammer dat die ‘verworven rechten’ zo prijzig zijn, dat er ondertussen aan de onderkant van het hele sociale zekerheidsstelsel stevig gehakt is om eea enigszins betaalbaar te houden. De ‘verworven rechten’ meneer wil, eist, krijst dat-ie alleen ontslagen *mag* worden met een goudgerande ‘regeling’. Een 30-jarige net-afgestudeerde student die van jaarcontract naar jaarcontract hopt krijgt een paar maanden WW.
Want ‘da’s solidair’.
Net zoals je ook solidair moet zijn met mensen die een eindloonregeling hebben bedongen. En waarbij pensioenpremies verplicht verhoogd worden omdat de dekkingsgraad van pensioenfondsen anders te laag zou zijn, terwijl de indexatie voor je eigen pensioenopbouw een jaar of wat stilstaat.
Ja, laten we vooral gaan voor het behoud van ‘verworven rechten’. Muhahahahaha.
Het hele pleidooi om de pensioenleeftijd naar 67 jaar te doen, is gebaseerd op de aanname dat we steeds ouder worden. Maar dat de gemiddelde levensverwachtng stijgt, is niet te wijten aan een langere levensduur, maar op minder kindersterfte: http://www.trouw.nl/nieuws/nederland/article1223274.ece.
Nog even afgezien van het feit dat de ‘no-future’- generatie na de studie moeite had een baan te vinden, en dus minder opbouwde. Over solidariteit tussen generaties gesproken. ik vind er dus nog wel wat kanttekeningen bij te zetten.
Ik wil wel eens cijfers zien over hoeveel mensen nog kunnen werken op die leeftijd, hoeveel zijn er opgebrand en versleten?
@1: Ja, dat kan. Tegen gereduceerd tarief, want de kans op een arbeidsconflict is niet zo groot meer :)
@2: Denigrerend? Niet zo bedoeld. Als ik het denigrerend had bedoeld dan had ik wel iets gemompeld over het ‘krampachtig niet afstand willen doen’ of zo, maar er zijn veel vakbonds (kader)leden die absoluut wel erkennen dat er dingen moeten veranderen.
Overigens wel mee eens dat veranderingen niet op basis van paniekvoetbal moet. Maar de tijd lijkt mij wel rijp voor een discussie.
Zijn er ook cijfers over hoeveel het daadwerkelijk oplevert?
CPB heeft daar wat cijfers over (hoewel die ook redelijk zacht zijn). IIRC scheelt het 0.5% op een begrotingstekort van 4 tot 8%.
Overigens is dat wel ‘er van uit gaande dat de overlevingskansen anno nu vergelijkbaar zijn met die van over 30 jaar.’ Wat IMHO wel een redelijk dubieuze aanname is.
Daarnaast denk ik dat ’t veel meer zoden aan de dijk zou zetten als die *&_(*!@ medicalisatie aan het einde van je leven een halt wordt toegeroepen. Als iemand op z’n 80e longkanker krijgt: jammer, maar ga dan geen zware operaties doen; zorg ervoor dat ’t resterende leven zo draaglijk mogelijk is.
@gronk,
Gaan ze ervan uit dat iedereen die 65-67 is kan werken? Ik bedoel is het gewoon een simpel sommetje of houden ze rekening met andere factoren? Iemand die versleten is moet toch een uitkering of zo krijgen.
Lager overlevingskansen is juist goed als mensen langer moeten doorwerken toch? Hoe minder mensen en hoe langer werken hoe beter.
Wat ik overigens nog steeds niet begrijp is dat er volgens mij veel geld vrijkomt als die ouderen hun pensioen gaan uitgeven en er komt ook geld vrij uit erfenissen. De babyboomers zijn vreselijk rijk.
Ik begin het nu alvast rustig aan te doen, tegen de tijd dat ik met pensioen kan moet men zichzelf naar het kerkhof dragen.
De babyboomers zijn vreselijk rijk
Die rijkdom zit in stenen (overwaarde van hun huis), of in aandelen/beleggingen. Wat die aandelen betreft: als iedereen z’n aandelen gaat verkopen (of laat verkopen door pensioenfondsen) zie ik nog wel wat probleempjes. Zeker op een beurs die in tien jaar tijd niet van z’n plek is gekomen. Daar zit je dan met je rendement.
Als de babyboomers de overwaarde van hun huis al hebben uitgegeven, dan is er helemaal geen ‘rijkdom’. Sterker nog, in een markt met dalende huizenprijzen heb je een redelijke kans dat de erfenis een tekort is, als het huis uiteindelijk verkocht wordt.
@gronk,
Menig babyboomer heeft zijn huis al afbetaald, of anders spaargeld op zijn rekening. Maar je hebt wel een punt wat betreft de dalende huizenprijs.
Ook zorgelijk, die huizenmarkt gaat helemaal instorten als die generatie hun huizen gaan verkopen om in een tehuis te gaan wonen of omdat ze komen te overlijden.
Oh, en @MP: de vakbonden daarentegen gaan er van uit dat iedereen blijkbaar stratemaker of brandweerman is en op z’n 55e zich met versleten gewrichten naar z’n werk toe sleept.
Het is niet zo zwart-wit. D’r zijn genoeg mensen die het prima zouden kunnen uithouden tot hun 70e (en dat ook graag zouden willen, als het zou kunnen). Desnoods op een wat flexibere manier (minder uren, andere uren). Ja, dat zijn vaak hogeropgeleiden, in ‘betere’ banen. Maar moeten die over een kam worden geschoren met mensen die hun tijd uitzitten, wachtend op een ‘regeling’?
Even over dat huizen aanbod; met een veranderende samenstelling van de bevolking verandert ook de vraag op de huizenmarkt. Al die doorzonwoningen zijn straks geen stuiver meer waard.
@gronk,
Dat ben ik wel met je eens hoor, ik denk dat mensen gewoon meer ruimte moeten krijgen langer te werken. Maar je kunt er niet zomaar vanuit gaan dat mensen na hun 65ste nog allemaal mee kunnen draaien.
Overigens zag ik toen ik in de UK woonde heel vaak ‘bejaarden’ achter de kassa zitten bij Sainsbry’s, wat de jongeren deden weet ik niet
@MP:Menig babyboomer heeft zijn huis al afbetaald.
Mijn ouders niet hoor. Ook in 1980 kon je al een volledig aflossingsvrije hypotheek krijgen. Gekocht eind jaren 80; het lijkt me redelijk onwaarschijnlijk dat de huizenprijzen in nederland meer dan 50% zakken, dus d’r is een redelijk ruime marge, maar het is wel een typisch geval van ‘reken jezelf niet rijk’.
@MaxM: klopt. Wil je speculeren op de vastgoedmarkt: koop een gelijkvloers appartement. Bungalows of zo iets. Liefst in de buurt van een ziekenhuis, bejaardenhuis of zorgcentrum. Die dingen worden goud waard.
Afgewongen solidariteit is geen solidariteit. Als ze niet snel komen met individueel pensioensparen in NL, vrees ik dat een hele generatie hun heil wel ergens anders zullen zoeken.
@Hayek
Afgewongen solidariteit is geen solidariteit.
Hoe zit het dan met al die verplichte verzekeringen? Wat je ook van verzekeringen kunt denken – ik denk er zelf niet zo positief over – solidariteit is toch een basis van verzekeren. In geval van verplichte verzekeringen is dat dus gedwongen solidariteit.
Heel NL zit er vol mee.
Ga je nu emigreren?
@Hayek:
Als ze niet snel komen met individueel pensioensparen in NL,
Zoals in de V.S. waar een negentig jarige (!) weer aan het werk moet omdat een ene Madoff zijn individuele pensioenspaarpot van $700,000 heeft verspild?
bron: http://www.deredactie.be/cm/de.redactie/mediatheek/1.474861?mode=popupplayer
Sorry “Hayek”, ik heb af en toe het gevoel dat je intellectueel niet eens een schim bent van de echte Hayek. En die was ook al niet altijd even slim.
Er waren goede redenen waarom de pensioenvoorziening in alle geindustrialiseerde landen op een gegeven moment gecollectiviseerd is, waaronder het bovenstaande voorbeeld.
De manier waarop de ‘401(k)’s’ zijn vormgegeven in de VS zijn ook niet ideaal. Wat ik er zo van opgevangen heb is zijn de contrstucties daarvoor net zo schimmig als ’n beleggingshypotheek: ontzettend vaag qua kosten, lastig om te wijzigen (d’r zijn fondsen waar je maar eens per jaar je portfolio mag wijzigen, waarbij je soms ook nog restricties hebt op het soort wijzigingen), etc., etc.
Lijkt mij geen aanrader.
#20
Beweer je nu dat er in Europa geen criminelen zijn die hetzelfde kunstje proberen te flikken? Vertel dat maar aan de slachtoffers van René van den Berg.
Mja, als rank & file vraag ik mij altijd immer af waarom ik de stemming over zulke standpunten mis, nog los van welke issue het betreft.
@21: Hmm?
@22: Nee. Ik zeg dat met een collectieve pensioenvoorziening heb nog iets om op terug te vallen. Vind mij maar een verhaal van een meneer Jansen (of Dijkgraaf, of van Dijk) die op z’n 90ste moest gaan werken omdat APB zijn geld had kwijt gemaakt. Als je nu gaat beginnen over het suspenderen van de indexatie volgend jaar krijg je een klap. Werkelijk. Als Nederland’s collectieve pensioensystemen (dwz AOW en de Fondsen) situaties gaan produceren zodat hoogbejaarden noodgedwongen zijn voor de lokale supermarkt begroetingskaartjes uitdelen a la 5 euro per uur, kom dan maar terug met je ‘individueel pensioensparen of de dood’ geklets.
Sorry voor het taalgebruik, maar het is overduidelijk dat er in een individueel pensioensparensysteem (drie keer woordwaarde) onnoemelijk veel manieren zijn om als persoon genaaid te worden. Als je dat niet wil inzien of met een jij-bak van ‘maar hier gaan er ook dingen mis hoor!’ komt ben je een ideologisch verblinde sukkel.
@JSK: http://en.wikipedia.org/wiki/401(k)
Dat is zo’n beetje wat hayek wil. Constructie die in de jaren 80 is opgetuigd, en d’r zijn nu zat amerikanen die d’r niet zo gelukkig mee zijn (een van de issues is dat je voor de beroerde keuze kunt komen te staan dat je je pensioenfonds moet opeten omdat je werkloos bent geworden. Jay.)
De enigen die d’r wat mee opschieten zijn ‘financieel adviseurs’. Hypotheekadviseurs*makelaars en dan nog een paar graadjes erger.
#24
Wacht maar totdat blijkt dat ABP dezelfde risicomodellen hanteert als een gemiddelde Wall Street bank. Beleggen in de V.S. hoeft helemaal niet duur te zijn, zeker als je geen risico wilt lopen. Maar veel mensen denken dat voor niks de zon opgaat. Die 90-jarige man had natuurlijk nooit al zijn eggs in one basket moeten doen. De vraag of je mensen een bestaansminimum moet geven (als dat al het probleem is voor die 90-jarige man) is een andere dan de vraag hoe mensen kunnen sparen voor hun oude dag.
Ah, de dooddoener van de eigen verantwoordelijkheid steekt weer eens de kop op. *kotst*
@26: Dat doe ik ook: wachten. Maar goed, je redenering is hetzelfde als die van de Amerikaanse conservatieven die in de jaren ’50 al riepen dat het Zweedse model (hoge gelijkheid en hoge welvaart) ‘binnenkort’ onder zijn gewicht zou bezwijken. Ik ben nog aan het wachten.
De vraag of je mensen een bestaansminimum moet geven (als dat al het probleem is voor die 90-jarige man) is een andere dan de vraag hoe mensen kunnen sparen voor hun oude dag.
Nou nee. Pensioenen zijn het vangnet voor wanneer je te oud bent om te werken. Het gaat om een bestaansminimum (‘mininum’ als in een cultureel bepaald ‘minimum’, niet een letterlijk ‘je sterft niet van de honger’-minimum) voor ouderen.
Ik ben nog aan het wachten
De zweden hebben allang gewonnen. Alleen hoor je de conservatieven daar niet over. Iets met ideologische zuiverheid, vermoed ik.
#27
Als de overheid stelt dat ouders verantwoordelijkheid kunnen dragen voor de opvoeding van hun kinderen, dan waarom niet voor hun pensioenen?
#28
Laat dat bestaansminimum dan maar op gemeentelijk niveau geregeld worden, net als de bijstand. Dan kunnen mensen tenminste zien dat hun geld terecht komt bij een omaatje verderop in hun straat, en niet een of andere raamambtenaar bij de SVB.
Eerlijk gezegd zie ik het verschil niet zo tussen mensen die met een beroep op ‘eigen verantwoordelijkheid’ solidariteit willen afbouwen als het hun uitkomt, en mensen die op basis van ‘verworven rechten’ dingen proberen te claimen die voor de generatie na hun onbetaalbaar zijn. Boekhoudkundig verschillend, moreel even verachtelijk.
het voorstel om door te werken tot 67 moet uitgesmeerd gaan worden over 24 jaar. Dus elk jaar een maand langer werken. Dat betekent dat de jongere generatie (31minners) de eerste zijn die langer moeten doorwerken en dus ook twee jaar langer betalen.
De vakbond (ik ben lid en ben 31) zegt dat mensen moeten kunnen kiezen of ze na hun 65e door werken. Ze zeggen niet dat iedereen een fysiek zwaar beroep heeft. Ze zeggen gewoon dat je moet kunnen kiezen. CNVJongeren heeft het voorstel gedaan om langer door te werken. De jongerenvoorzitter zijn termijn eindigt dan ook in mei. Ik denk dat hij hiermee een open solllicitatie heeft geplaatst. De meeste jongeren die ik ken willen niet verplicht doorwerken, maar wel kunnen kiezen. En die hebben echt niet allemaal fysiek zware beroepen.
bovendien vindt ik dat de rijke ouderen mee moeten betalen aan het tekort. dat is pas echt solidariteit. Inleveren op het moment dat de ander iets tekort komt. Maw een ander niet met een probleem laten zitten.
Ik reken daarnaast ook niet op een erfenis van mijn ouders. Zij hebben een eigen huis en wat spaarcenten, maar ik zeg nu al tegen ze: eet het lekker zelf op. Ga leuke dingen doen.
@dyzc: ik neem aan dat je bedoelt ’43-minners’.
Het is jammer dat het artikeltje 2 problemen met elkaar koppelt die beiden een andere aanpak vragen.
Het doorwerken na 65 jaar, dat klinkt al iets leuker als de AOW leeftijd opschuiven, is zeker bespreekbaar binnen alle organen van de FNV. Mits (voorlopig) vrijwillig, want verplicht zal tot vervelende situaties leiden in bepaalde beroepsgroepen. Het moet voor beide partijen aantrekkelijk zijn, en dan bedoel ik werkgever en werknemer, en de schatkist mag dan ook nog profiteren.
Maar waarom hecht de regering nu zo aan dat verhogen van de AOW-leeftijd? Wel, dat heeft eigenlijk een boekhoudkundige reden. Op het moment dat het besluit genomen is en van kracht wordt, ook met 1 maand per jaar opschuiven, mag de regering de te verwachten opbrengsten naar voren halen en kan zij daarmee een aanzienlijk gat in de begroting voor de volgende jaren dichten. Het zijn dan immers gegarandeerde inkomsten. Zo wordt het nederlandse volk voor de zoveelste keer voor het lapje gehouden!
Wat betreft het jobhoppen van de huidige generatie en dus de onvrijwillige overstap van pensioenfonds naar pensioenfonds, en het creeren van pensioengaten daardoor, moet de discussie op gang komen dat we af moeten van die 800 pensioenfondsen in nederland, die samen €600 miljard beheren. (tot voor kort, het bedrag zal nu aanzienlijk minder zijn, cijfer is uit 2007). ik pleit ook binnen de FNV om een drastische vermindering van pensioenfondsen, dus een verregaande samengaan en fusie van een groot aantal. Het maakt de kosten veel beheersbaarder, komt tegoed aan de rendementen, overstappen wordt veel overzichtelijker, enfin, u kunt zelf nog wel wat voordelen bedenken. Dit is een moeizaam en langdurig proces, maar wel waard om er een begin mee te maken.
P. Meeuwisse, Bondsraadlid FNV, 52 jaar.
Dank voor je reactie patrick, doet me goed te horen dat deze zaken wel degelijk besproken worden.
Maar de clou van het langer doorwerken is toch ook altijd geweest om geld binnen te krijgen, of zie ik dat verkeerd?
@gronk, inderdaad, klopt ja. 41/43 minners.
Ik pleit ook binnen de FNV om een drastische vermindering van pensioenfondsen, dus een verregaande samengaan en fusie van een groot aantal. Het maakt de kosten veel beheersbaarder, komt tegoed aan de rendementen, overstappen wordt veel overzichtelijker, enfin, u kunt zelf nog wel wat voordelen bedenken.
In plaats van ‘banken die te groot zijn om om te vallen’, ‘pensioenfondsen die te groot zijn om om te vallen’.
Dat gedeelte lijkt me dan weer niet zo’n slim plan. Ga maar na: een werkgever met een boekwaarde van 2x het BBP van nederland, waar 2 miljoen mensen werken — die kun je niet failliet laten gaan. En dat zal dus ook niet gebeuren. De rekening gaat naar de overige 14 miljoen nederlanders.