OPINIE - Gisteren bracht De Nederlandsche Bank (DNB) een persbericht uit. Hierin zegt ze namens het Financieel Stabiliteitscommité (AFM, DNB, MinFin) samen met het Centraal Planbureau (CPB) te gaan onderzoeken of de maximale hypotheek kan worden teruggebracht naar 80% van de verkoopwaarde van een huis. Zonder dat er enige noodzaak tot een persbericht was kiest men er kennelijk voor om ons van dit deel van hetgeen besproken is op de hoogte te brengen.
Ik kan me niet voorstellen dat dit alles is wat is besproken, ook het hoge aantal betalingsproblemen door scheidingen in combinatie met een lening op twee inkomens moet haast de revue zijn gepasseerd. Desondanks lijkt dit me een keurige manier om te peilen wat voor reacties deze plannen in de maatschappij oproepen en om de geesten rijp te maken voor een ingrijpen op de hypotheekmarkt.
DNB erkent dat de noodzaak om een flink bedrag te sparen zal leiden tot een toegenomen behoefte om (eerst) te huren. Dit is reden voor DNB om verder onderzoek te laten doen naar de haalbaarheid en reden voor onder andere NVM en dhr. Boelhouwer om maar alvast te wijzen op de onhaalbaarheid van dit plan. Nu ben ik normaal gesproken wel van de beren op de weg, maar dit probleem zie ik totaal niet.
Weliswaar betekent dit dat als iedereen die tot voor kort een ‘starterswoning’ zou hebben gekocht de komende tien jaar gaat huren, iedereen die de komende tien jaar een ‘starterswoning’ wil verkopen een dik probleem heeft. Nu kun je de schuld geven aan het verscherpen van de leennormen, maar persoonlijk denk ik dat het al mis ging bij het versoepelen en het slechts een kwestie van tijd was tot ze weer zouden worden aangescherpt. Als je vindt dat iedereen lekker zelf moet kunnen bepalen hoeveel hij leent en/of aflost kan ik je daar ook in volgen, maar dan wel graag zonder staatsgaranties en subsidies.
De mensen die afgelopen jaren dus zijn aangemoedigd om vanwege de lage rente NU TOE TE SLAAN, zouden zomaar klem kunnen komen te zitten in een huis dat niet voldoet aan hun woonwensen zodra er gezinsuitbreiding komt. Het typerende aan de meeste ‘starterswoningen’ is namelijk dat ze te klein zijn wanneer je er een gezin wilt stichten of eigenlijk per definitie nooit gekocht werden om er te blijven.
Voor mij ligt de oplossing dan ook voor de hand. Vorm de starterswoningen om tot vrije sector huurwoningen. Laat het op te richten Nederlands Investerings Instituut dat moet gaan investeren ‘in Nederland‘ niet haar geld in hypotheken steken, maar in het flexibiliseren van de woningmarkt. Natuurlijk ligt er een groot moral hazard op de loer als straks onverkoopbare ‘starterswoningen’ worden opgekocht om via een investeringsmaatschappij te gaan verhuren. Maar we hebben een hele generatie geen alternatieven geboden dan te kopen en zullen toch ook verantwoordelijkheid moeten nemen om hen verder te helpen.
Dit artikel verscheen eerder op Woningmarktcijfers.
Reacties (20)
Oh, geweldig. Ik heb inderdaad onlangs een starterswoning gekocht. Fijn, na eerst 3 jaar moeilijk moeten doen omdat het maximale leenbedrag sneller werd teruggeschroefd dan de huizenprijzen daalden en mijn salaris steeg, mag ik dan nu per definitie met een mooie restschuld komen te zitten! Of de komende tien jaar inderdaad m’n woning niet meer uit. Klinkt alsof dat heel goed voor de markt is.
En hoe verwachten ze precies dat een starter 20,000-30,000 euro spaart voordat ‘ie de woningmarkt opgaat? Aangezien de meeste woningkopers in de vrije sector moeten huren, waar de maandlasten gelijk of hoger zijn aan een koopwoning. Dus dat is 700 euro per maand huur om mee te beginnen. Spaar dan nog maar eens 20% van je hypotheek bij elkaar!
Klinkt als een geweldig plan.
@0
“Voor mij ligt de oplossing dan ook voor de hand. Vorm de starterswoningen om tot vrije sector huurwoningen.”
Ja, dat is inderdaad een oplossing, maar dan nog vraag ik me af of jonge mensen wel 20% van de koopprijs van een huis bij elkaar kunnen sparen. Spaargeld boven de 5500 euro gaat er snel doorheen als je even in de bijstand zit (wat jongeren makkelijk overkomt want die kunnen meestal niet uitkijken naar 2 jaar WW) en ook als ze nooit werkloos zijn geweest is een bedrag van pak em beet 40.000 euro (of 20.000 per persoon voor een koppel) niet zomaar bij elkaar te sparen met een startersbaan, of is het de bedoeling dat de gemiddelde “starter” straks gewoon 40 jaar oud is?
Gewoon 100% kunnen lenen maar zonder HRA en NHG en ook zonder de vereiste van een arbeidscontract voor het leven is de toekomst. Dan is trouwens het probleem nog niet helemaal opgelost: er moeten meer woningen bij in de steden, wat Dijsselbloem ook al voorstelde (eerst aandeelhouders en rijke rekeninghouders laten opdraaien voor het redden van banken, toen zijn opmerkingen dat Nederland zich uit de nesten kan werken door letterlijk meer uren te werken en nu zijn inzicht dat er te weinig huizen in de steden zijn, man het lijkt er zowaar op dat we hier misschien een competente bestuurder hebben).
Schaf de HRA met onmiddellijke ingang af. De reële rente is nu met HRA 0% (43,2% rente-aftrek belasting) en zonder HRA 1,7%.
De huizenprijzen zullen dalen ( Contante waarde HRA-subsidie is ca 22% – 25% van de koopprijs – incl spaarfaciliteit).
@2
Hij kan de pleuris krijgen als hij vindt dat we te weinig uren maken. Meer uren van de werkenden is nóg minder banen voor hen die op de bank zitten. Daarnaast moet het helemaal niet nodig zijn om nog meer vrije tijd op te offeren voor nog meer rommel die je niet wil.
@3 Ik kan me niet voorstellen dat mensen dan niet grandioos in de problemen gaan komen. Hoewel de HRA inderdaad moet worden afgeschaft en wel zo snel mogelijk, wens ik dat niemand toe.
@4
“Hij kan de pleuris krijgen als hij vindt dat we te weinig uren maken. Meer uren van de werkenden is nóg minder banen voor hen die op de bank zitten.”
Als je gelooft dat minder bezuinigen leidt tot meer banen moet je ook geloven dat de huidige werkenden meer laten werken (zonder dat het loon volledig evenredig meestijgt, dat is de crux) zorgt voor meer banen omdat degenen die meer werken meer te besteden hebben.
“Daarnaast moet het helemaal niet nodig zijn om nog meer vrije tijd op te offeren voor nog meer rommel die je niet wil.”
“Rommel” zoals bejaardenzorg waarbij iedereen op de achterste poten gaat staan als er ook maar 1 procent op bezuinigd wordt, of “rommel” zoals het kunnen afbetalen van een studieschuld? Ongelooflijk hoe mensen de ene dag nog kunnen klagen dat er zoveel arme mensen zijn in Nederland en de volgende dag vrolijk verklaren dat extra inkomen alleen maar zou gaan naar “rommel die je niet wil”…
@5 Het geld moet wel op de goede plaats terecht komen en dat is bij de armen. Mensen die nu nog steeds een goede baan hebben, zullen een extra euro eerder sparen dan uitgeven. Dit in tegenstelling tot mensen die hun baan hebben verloren en geen cent te makken hebben. Liever meer banen voor minder uren dan minder banen voor meer uren. Dat staat los van het verhaal dat er minder bezuinigd moet worden (wat inderdaad waar is), want dat spreekt van het vergroten van de totale arbeidsvraag door nu te lenen en af te betalen als er wel geld is (in plaats van te willen afbetalen als er juist geen geld is… Wie verzint die onzin?).
Dan moeten ze in de huurmarkt geen miljarden verspillen
http://www.nu.nl/politiek/3793738/miljarden-verspild-bij-woningcorporaties.html
En door wie wordt het neo-liberale wanbeleid weer betaalt…
Ik heb het hele fenomeen “starterswoning’ nooit begrepen.
Wat een flauwekul om veel te veel geld voor een veel te kleine woning te betalen en dan nog te denken dat je die wel weer (met winst!) door kunt verkopen.
Koop geen “starterswoning”, zo’n woning omzetten in een huurwoning (al of niet vrije sector) is waarschijnlijk de beste oplossing.
@5: Als een politicus zegt dat men meer moet werken om zo de economie aan te wakkeren dan zal hij dat alleen maar bedoelen in de vorm van gratis overwerk of meer arbeid te leveren voor een lagere prijs. Plus, overwerk loont niet snel met de huidige loonschalen. Een persoon in de middenstand vliegt te snel in de hogere belastingsschijf of een moeder verliest al snel bepaalde toeslagen waardoor ze uiteindelijk slechter uitkomen.
@9
Je hebt gelijk met die schalen en vooral die toeslagen, er moet in Nederland veel hervormd worden om mensen aan te zetten meer uren te werken, of beter gezegd, meer mensen meer uren te laten werken (er zijn zat mensen, vooral vrouwen die helemaal geen jonge kinderen, of zelfs thuiswonende kinderen, hebben en toch maar 16 uur per week of nog minder werken en dat heeft te maken met dingen zoals de aanrechtsubsidie die niet thuishoren in een 21e eeuwse democratie).
@10: Zoals ik het nu interpreteer is jouw 21e eeuwse democratie in feite een wereld waar het gezin geforceerd aan het werk moet? Waar alle mogelijkheden tot een traditioneel gezin kapot gemaakt moet worden want ouderwets?
@10
Mijn streven is toch echt om met zo min mogelijk uren werken te kunnen leven. (Ik werk om te leven. ik leef niet om te werken!).
Helaas verdien ik niet genoeg om het met 2 dagen in de week werken af te kunnen maar het lijkt me heerlijk.
@11
Iedere keuze betekent forceren: het huidige beleid forceert twweverdieners en alleenstaanden om “traditionele gezinnen” te subsidieren. Wie het traditionele gezin (wat dan blijkbaar ook bij koppels zonder thuiswonende kinderen thuiszitten voor een van de twee moet betekenen) zo waardevol vindt moet ook op de economische blaren van zo’n keuze durven zitten.
Maar waar sta jij nu eigenlijk dan? Wil je nou wel of niet dat er meer gewerkt wordt in Nederland?
@12
Ik denk daar ook zo over maar ik ga dan ook niet klagen wanneer de Nederlandse overheid minder te besteden heeft dan die van Zweden of mijn inkomen wat lager is. Jan met de Pet probeert wel van twee walletjes te eten, dat vind ik kinderachtig.
@13: Ik vind dat de uitgaven inkomsten ratio beter kan. Alle verzwaringen komen nu op de schouders van burgers te staan, ook al zijn de corporaten en overheden schuldig. Daarbij zie ik ook een trend waarbij men een jongere generatie dwingt meer schulden op zich te nemen, meer belasting te betalen en nu dus ook meer te werken met zijn 2. Ik pas daarvoor.
@1: Helemaal mee eens. Naast een hoge vrije-sector-huur bleef er niets meer te sparen over. En nu de overheid de huurbelasting voor mensen met een inkomen boven 33K heeft ingevoerd, zullen nog meer mensen niet veel meer kunnen sparen. Een echo van het proces, dat in Engeland plaatsvindt, om de middenklasse te verarmen.
@15
De mensen die bij overheden werken of werken of aandelen hebben bij bedrijven zijn geen burgers?
De aanrechtsubsidie is een herverdeling van inkomens tussen huishoudens, daar hebben bedrijven niets mee te maken.
Met z’n tween werken is geen dwang, dat is vrijheid om een eigen leven te hebben naast vader of moeder zijn, daar is hard voor gevochten in het verleden en heel normaal in andere landen. Zo traditioneel is de eenverdiener trouwens niet, het fenomeen bestond buiten de elite nauwelijks voor de industriele revolutie, in de oertijd waren tweeverdiener gezinnen al de norm.
@17: LOL, de oertijd!!
Godver Derp, de wil om jouw gelijk te halen gaat hier toch echt even te ver. Daarbij werkte men hoogstwaarschijnlijk 5 a 6 uur op een dag in de tijd dat agricultuur opkwam. Die lange werkdagen zijn pas sinds de industriele revolutie opgekomen en er is ook keihard gevochten om mensen één 9 tot 5 baan te bezorgen waarvan men kan leven. Dus je argumenten gaan mank. De nood om te moeten werken om je leven bij elkaar te houden is geen vrijheid, dat is dwang. En die dwang werkt het best wanneer het lijkt alsof het eerlijk is en het precies was zoals jij wilde.
Ondertussen hebben corporaten al het geld om hun spelregels door te lobbyen, wordt de pers geweerd bij belangrijke conferenties van de G7/8 en Bilderberg en moet ik maar aannemen dat we in een eerlijke, democratische wereld leven. Tuurlijk.
“Daarbij werkte men hoogstwaarschijnlijk 5 a 6 uur op een dag in de tijd dat agricultuur opkwam.”
Voor de landbouw werkte men weinig, maar was men ook veel onderweg en nog belangrijker: iedereen werkte. Na de uitvinding van de landbouw werkte mensen veel, heel veel en bestond er niet zoiets als een weekend, noch een school die de kinderen een gedeelte van de dag uit je handen nam.
Sorry hoor, maar als mensen gaan beweren dat het “traditionele gezin” zo natuurlijk is en goed voor de kinderen dat het massaal gesubsidieerd moet worden door alleenstaanden (inclusief alleenstaande ouders en dan gaan die niet-werkenden natuurlijk wel zeuren wanneer de regering moet bezuinigen) dan moet dat gestaafd worden met bewijs en dat bewijs is er niet, alleen semi-religieuze doctrine die geworteld is in onderdrukking van de vrouw (en tegelijk ook van de man die de werklast wil delen met zijn vrouw, of vind je het normaal dat de een 40 uur werkt en de ander 16 uur of helemaal niet: als het werk meer wordt verdeeld kan de traditionele broodwinner iets meer tijd doorbrengen met de kinderen, of is dat soms schadelijk voor de kinderen volgens het traditionele model?)
@19: Weer schiet je langs je doel heen. Eerst bouw je zelf een argument op dat de eenverdiener niet traditioneel is, vergeet voor het gemak de opkomst van industrie en school even en vervolgens is de eenverdiener weer wel traditioneel, nu doorspekt van religieus doctrine. Waar je die quatsch vandaan haalt is mij totaal vreemd, daar waar religie niet eens aan de orde is gekomen.
Fulltime voor het gezin is zorgen is investeren en direct gekoppeld aan contributie aan de maatschappij. Zeker in een omgeving waar iedereen meetbaar moet presteren is het fijn als je als kind ergens veilig en persoonlijk bij iemand kan zitten die de tijd voor je neemt zonder dat ze naar de klok kijken of 25 anderen tegelijkertijd moeten helpen. En laten we de buitenschoolse activiteiten niet vergeten, waar ze ook naar gebracht moeten worden. Dat het volgens jou niet meetbaar is vind ik lachwekkend, daar waar je zelf ook niet de moeite neemt om met cijfers aan te komen waaruit blijkt dat jouw geopperde situatie zoveel beter zou zijn.
Ook in je eind argument zitten grove gaten. Europa/Dijsselbloem wil graag dat we allen 40 uur gaan werken, die zit niet te wachten op 36 uur of part timers. Daar gaan jullie allebei voorbij het feit dat er niet zoveel vraag is naar arbeid omdat het anders te duur wordt. Dat zou je kunnen oplossen met het verlagen van de lonen, precies wat ze vanuit Brussel al jaren proberen; minder rechten, minder loon, meer lasten om zo maar te concurreren. Alles om van Europa weer een corporate sweatshop te maken. Mensen intimideren met out-sourcing, ze tot pariah te verklaren wanneer ze niet aan die regels mee willen doen en alles maar om te zetten in zgn markt-denken en men daar afhankelijk van te maken.