COLUMN - Demotie van oudere werknemers zou mogelijk moeten zijn. In andere landen gebeurt het al.
Deze week stak de term ‘demotie’ weer de kop op. Capgemini wil dat oudere werknemers tot wel 10 procent van hun salaris inleveren. Hun loon zou hun marktwaarde ontgroeid zijn, en jong talent zou er te bekaaid vanaf komen. Capgemini is niet de enige, veel andere werkgevers spelen met het idee. In steeds meer CAO’s worden afspraken over de mogelijkheid van salarisverlaging gemaakt.
Vakbonden zijn boos, omdat de ‘oudere werknemer zou worden vernietigd’, en omdat de top van Capgemini zelf niet wil inleveren. Dat laatste lijkt me terecht, maar dat eerste niet. Het is toch eigenlijk bizar dat we in Nederland niet al lang korte metten hebben gemaakt met die rare automatische periodieke salarisverhoging, en dat lonen maar een kant uit lijken te kunnen: omhoog. Waarom kunnen de lonen niet meebewegen met de conjunctuur? En wat is er mis met op latere leeftijd een stapje terug – of beter: opzij – zetten?
Hoogleraar arbeidsverhoudingen Paul de Beer zei het mooi in het AD van dinsdag: als je de lonen ‘mee laat ademen’ met de conjunctuur, stabiliseer je de werkgelegenheid. ‘Als iedereen in een bedrijf bijvoorbeeld 10 procent van het loon inlevert, heeft dat hetzelfde effect als ontslag van één op tien.’ In feite is dit ook wat Capgemini zegt: de conjunctuur zit tegen, en vooral de marktwaarde van oudere werknemers is gedaald, dus kun je ook niet aan je salaris blijven vasthouden. Logisch toch?
Wat mij betreft zouden de lonen ook best mogen ‘meeademen’ met onze levenscyclus. Er is toch wel redelijk wat bewijs dat je productiviteit na je vijftigste afneemt. Dit is geen wet van Meden en Perzen: verbale vaardigheden blijven vaak op peil, en ervaring en kennis van het bedrijf maakt een hoop goed, en er zijn verschillen tussen beroepen. Maar toch zou het loonprofiel van de Nederlander best wat ‘eerlijker’ mogen. Uit een OESO-rapport uit 2006 blijkt dat Scandinavië het wat dat betreft beter doet.
Een Deen of een Zweed verdient aan het eind van zijn carrière net iets meer dan een starter. Nogal een verschil met Nederland. Elders in de wereld ziet het er ook beter uit, vooral in Japan en Korea.
Het succes van demotie hangt natuurlijk af van hoe je het invult. Er is weinig onderzoek gedaan na het effect van demotie op werknemers, en wat er is, ziet er niet direct positief uit. Maar de keuze tussen demotie en ontslag lijkt me voor de oudere werknemer toch niet moeilijk. En voor de jongere ook niet.
Reacties (35)
Wat een rare redenering, dat automatische periodieke verhogingen van je salaris raar zouden zijn. Automatische periodieke verhogingen worden uitgekeerd aan mensen, die een bedrijf trouw blijven, om te laten zien dat trouw gewaardeerd wordt.
Verder wel een mooi pleidooi voor inkomensnivellering. Alleen jammer, dat die term niet in het artikel genoemd wordt.
BTW: het effect van demotie is demotivatie.
Maar als je wel bij een bedrijf blijft werken, maar niet trouw bent/blijft aan de doelstelling, moet je die verhoging dan ook krijgen?
In principe klinkt dat aardig, maar gaat het loon dan even gemakkelijk weer omhoog als de economie aantrekt? En wie bepaalt dat dan?
Zoals je nu al ziet dat het management zichzelf altijd buiten schot houdt als de jaarcijfers tegenvallen, zul je ongetwijfeld ook altijd zien dat loonsverlaging strak de conjunctuur gaat volgen, maar loonsverhoging niet. (Behalve als je in de directie/raad van bestuur zit, natuurlijk.)
EDIT: managers hebben immers macht, gewone werknemers veel minder. En dat machtsverschil gaat gegarandeerd tot uitdrukking komen in de nieuwe loonverhoudingen.
@2: Daar heb je onder andere functioneringsgesprekken voor. Maar als je baas te besodemieterd is om zelfs dat bij te houden is zo’n automatisme wel lekker makkelijk voor hem.
Dan loop je de niet automatische salarisverhogingen mis. En bonussen, winstdelingen, e.d., komen in gevaar. Hoe wordt dat trouwens beoordeeld, dat iemand niet (meer) aan de doelstellingen (welke doelstellingen?) van een bedrijf voldoet? Het verlagen van de salarissen van anderen dan zichzelf is op dit moment een doelstelling van de bestuurders van CAP, die zelf een fikse bonus gaan krijgen, als het ze lukt. Is dat een doelstelling, waar werknemers het mee eens moeten zijn / blijven, en anders moet hun salaris verlaagd worden? Catch 22…
Het gaat helemaal niet om trouw aan de doelstellingen van een bedrijf, maar om trouw aan het bedrijf, die wordt gedemonstreerd door er te blijven werken en iedere dag gewoon je werk te doen, of je het nu met de doelstellingen van een bedrijf eens bent of niet.
@2 was dat dus hè…
@3: eens. Over die managers en andere self-proclaimed toppers wil ik ook nog wel eens een boom opzetten. Het is sowieso heel moeilijk om precies aan te wijzen wat iemand ‘waard’ is, cq. welk deel van de toegevoegde waar hij/zij vertegenwoordigd…
Maar wat ik ervan begrijp willen die oudere werknemers een salaris dat is geënt op een marktwaarde van voor de crisis…
@6: ?
met ’trouw aan de doelstelling’ bedoel ik juist dat je je werk goed doet, niet dat of je het met de doelstelling eens bent…
@7:
De directie ook, dus waarom die oudere werknemers dan niet?
Wat mij betreft kan loonsverlaging best bespreekbaar zijn, mits het management minstens naar rato meedoet.
Zo niet, zijn ze niet serieus.
@8: als je je werk niet goed doet, wordt je ontslagen. Ik kan me overigens op dit moment best voorstellen, dat de werknemers van CAP iets minder geneigd zijn om hun werk goed te doen. De werkverhouding is niet alleen afhankelijk van de de werknemer. Een goede werkgever is ook heel wat waard, en een werkgever, die op deze manier met de rechten en contracten van zijn werknemers om gaat, is gewoon een uitbuiter, die puur en alleen aan de inhoud van zijn eigen portemonnee denkt. De Raad van Commissarissen zou de directie van CAP weg moeten sturen, vind ik. Dat zal verder niet gebeuren, natuurlijk, want de kans is redelijk groot,, dat een directeur van CAP in de RvC van een ander bedrijf zit, waar iemand van de RvC directeur is… Ouwe jongens krentenbrood…
@!0, je snapt er weinig van.
De senior consultants van Cap Gemini hadden voor de crisis externe tarieven van zo’n 1500 euro per dag. Die prijzen kunnen ze tegenwoordig niet meer krijgen voor die senior consultants, terwijl de intere kostprijs wel gelijk is gebleven. Gevolg is dat er nu structureel verlies wordt gedraaid op die senior consultants. Het voorstel wat er nu ligt is bedoeld op de intere kostprijs weer onder de externe verkooprprijs te krijgen.
De klant (in de meeste gevallen de overheid) bepaalt in dit geval vrij direct wat ze bij Cap Gemini kunnen betalen aan salaris.
@11: wat een nonsens, of beter gezegd, omkering van de feiten. Het is CAP Gemini zelf, die de contracten met haar werknemers af heeft gesloten, niet de klanten van CAP. Iemand met een klein beetje toekomstvisie had zo kunnen voorspellen, dat die tarieven veel te hoog waren en op een dag zouden gaan dalen. Wanbeleid van de directie dus. Ontslaan die hap.
De oudere Capgemini medewerkers hebben 3 opties :
1. Ervoor zorgen dat ze hun geld wel waard zijn.
2. Loonsverlaging accepteren
3. Op zoek gaan naar een andere baan.
@11
Maar van 1500e per dag kun je iemand bij meer dan 80% (zeker wel haalbaar) declarabiliteit toch ongeveer 2 ton betalen. Verdienen ze dat? Geen idee verder.
@12: Zo werkt de markt nu eenmaal, ook werknemers vroegen (en vragen) hoge salarissen omdat ze wisten dat de markt dit betaalde.
Ook in de minder exclusieve adviesfuncties werkt dit zo. Ik moet mijn adviseurs (normaal bedrag 70 euro per uur) voor een bedrag van onder de 50 euro aanbieden om nog kans te maken op een opdracht, dan kom je al heel dicht in de buurt van de kostprijs en bij enkelen al onder de kostprijs.
Overheden zijn bijna trouwens nog erger dan niet-overheden als opdrachtgever, deze proberen echt het onderste uit de kan te halen.
Vakbonden zijn onterecht boos als zij zeggen dat de ‘oudere werknemer zou worden vernietigd’
In het licht van het vollédige pakket aan maatregelen (ww- verkorten, ontslag versoepelen enz) is dat wél terecht natuurlijk. Een oudere werknemer wordt aan letterlijk alle kanten buitenspel gezet dient als turkey shoot op de kermis (van hen die nu hun baan kwijtraken vindt slechts 2% binnen 6 maanden ander werk)…
Wat mij erg tegenstaat aan dit onderwerp is dat er haast meer verontwaardiging lijkt te zijn over consultants bij CapGemini, dan over de postbezorgers, schoonmakers en thuiszorgers die ook allemaal salarisverlaging opgedrongen krijgen. Alleen anders dan CapGemini zijn die niet al jaren zwaar overbetaald…
De tegenstelling is als volgt. De één wilt het loon van oude en overbetaalde werknemer korten zodat jongeren een kans krijgen op een baan of een mogelijkheid hun baan te houden. Dit in combinatie met het afbouwen van rechten, die veelal de babyboomer/oudjes beschermen, terwijl ze het al zo goed hebben. Wat meer eerlijke concurrentie zou de nieuwe generatie ook niet slecht uitkomen dus.
De ander (vakbond) komt op voor de dure babyboomer en vindt het solidair wanneer jongeren met een hoge uitkering thuis zitten.
Sommigen verraden in deze discussie dus zowel hun leeftijd als idealen.
@18:
Die oudere werknemers zijn veelal in dienst genomen in een tijd dat er een schreeuwend tekort was aan werknemers met IT kennis.
De tijden zijn veranderd en hun marktwaarde is inderdaad verlaagd. Als Cap Gemini concurrerend wil blijven dan moeten ze dus iets doen aan de duur ingekochte kennis uit het verleden.
Het is de realiteit maar dat zijn we niet meer gewend in onze tuttel- en pamper maatschappij.
zie verder reactie 13 van Bolke
Dat heb ik nou zo vaak op Sargasso dat ik een deja vu heb, ligt dat nou aan mij? Repeat, repeat, repeat, stelletje suffe herkauwers.
Automatische periodieke salarisverhogingen bestaat volgens mij helemaal niet in de wereld van Cap en haar concurrenten.
“En wat is er mis met op latere leeftijd een stapje terug – of beter: opzij – zetten?”
Niets, daar hadden we de VUT, seniorenverlofuren en loopbaanregelingen voor, die afgeschaft zijn of sterk uitgekleed.
Okee, dat was met behoud van salaris, dus ook duur, maar was tevens een aantrekkelijke reden om als jongere te solliciteren. Je had immers kans op een mooi vooruitzicht voor je oudere dag.
Bovendien, waar moet de grens getrokken worden? Na de 30-jarige leeftijd is iedereen duur en wordt duurder. Alleen al omdat met de ouderdom de welbekende gebreken komen.
En nou afgelopen! Ik bedoel wat heb je aan die goedkopere jongeren? Zitten vrijdag al coke te snuiven om zich gereed te maken voor het weekend en komen maandag total loss op hun werk. Zijn ze 30 schiet het ziekteverzuim omhoog wegens de midlife crisis en dan heb ik het nog niet eens over produktieverlies wegens ouderschapsverloven omdat ze als konijnen…..
Het probleem hier is dat het allemaal op het bordje van de werknemer wordt geschoven terwijl het alleen maar gaat om de winst van het bedrijf en de shareholders value.
Gooi die twee grootheden nu eens in de vergelijking.
Weet je wel hoe de winst van een project en vervolgens van het bedrijf wordt bepaalt?
Kwaliteit en productie zijn ondergeschoven kindjes en hebben niets of heel weinig met salaris te maken.
Wat een duf gekloot hier.
Eens met @Anna
Als je salaris niet een beetje meestijgt elke keer, ben je na vijf jaar persoonlijk failliet. Belastingen en andere graaierijen stijgen namelijk wel en altijd meer dan je salarisverhoging.
@24: We hebben het over reële salarisstijgingen natuurlijk. “Belastingen en andere graaierijen” moet je nog even nader specificeren
@25: Belastingen specificeren? Kijk maar naar je inkomstenbelasting b.v.
Graaierijen genoeg: energiebelasting, accijnzen, parkeerbelasting, etc.
Hoe dan ook, als je iemands salaris wilt verlagen, moet je dat eerst bij jezelf doen. Pas als dat comfortabel aanvoelt zou je daar een ander mee kunnen lastigvallen.
Wie denkt dat hiermee jongeren zijn geholpen, is naief. Het is gewoon uitkleden van arbeidsvoorwaarden en iedereen is slechter af. Ouderen voelen het alleen ietsje eerder.
En inderdaad: er stond een paar dagen geleden al een vergelijkbaar stuk, met eenzelfde strekking. Wordt dat niet afgestemd binnen de redactie? Als dit stuk nu een andere invalshoek had, soit.
Maar wat doe je nu als je bedrijf je demotie of ontslag als opties voor legt?
Ik had ook een beetje deja vu gevoel, maar belangrijk lijkt me het gedoe met individueel en collectief. Ik ben mijn maandelijkse belediging nog volkomen waard, maar ik snap dat het bedrijf iets moet doen aan loonkosten.
Wat doe je dan? Ik wil wel instemmen, maar kunnen we dan wel even een baan garantie regelen voor mijn collega’s, liefst tot hun pensioen? De bonden piepten dat CAP eerst een ontslagronde had gedaan en nu hiermee kwam: dat is de verkeerde volgorde lijkt me. Maar misschien moet er eens een vakbondsman reageren.
@28: Dat kan misschien met de nieuwe ontslagregels, maar voorheen was ontslag op economische gronden gebonden aan een afspiegelingsbeginsel.
@bvdbos, #15: “Zo werkt de markt nu eenmaal”.
DE markt werkt niet zo, of beter gezegd, de meeste markten werken niet zo. De markt, die jij beschrijft, is een markt, die juist niet goed functioneert. Een markt waar visieloze bestuurders de vraag om belachelijk hoge salarissen honoreren, omdat hen dat zelf persoonlijk voordeel oplevert. Het feit, dat ik een hoog loon vraag, betekent niet automatisch dat ik een hoog loon hoor te krijgen.
Verder is je aanname, dat die hoge lonen betaald werden, omdat de sollicitanten daar om vroegen, op drijfzand gebaseerd. Een heel groot deel van die hoge lonen worden betaald, omdat bedrijven als CAP mensen die veel te hoge beloningen aan boden, om ze weg te kunnen kapen bij de concurrent. En je legt de schuld dus bij de verkeerde kant. Is het de schuld van Cristiano Ronaldo, dat ie miljoenen per jaar krijgt, of zijn het de clubs, die zulke belachelijke salarissen betalen? Laat ik het zo zeggen: als er geen clubs zijn, die dit soort idiote salarissen betalen, zou Ronaldo nog steeds voetballen, maar dan wel voor een normaal salaris. En wanneer Real Madrid na een paar jaar ineens vindt, dat ie te veel krijgt, moeten ze nog steeds gewoon zijn contractueel bepaalde salaris uitbetalen. Wanneer dat salaris te hoog is, is dat de fout van de bestuurders van de club, niet van Ronaldo.
@30:
of ze ontslaan hem natuurlijk. Want je mag best van iemand af, toch?
@31: als dat binnen het contract kan en ze zich aan het geldende ontslagrecht houden, ja.
Demotie hoeft niet meer te zijn dan een eerlijke waardering van de toegevoegde waarde die een werknemer (nog) heeft. Een andere oplossing kan zijn om de werknemer de laan uit te sturen. Vervolgens komt hij met zijn salaris nooit meer ergens aan de bak. Demotie is een totaal logische ontwikkeling en moet uit de taboesfeer gehaald worden.
Guido Heezen van Effectory geeft hier zijn mening over demotie en de Capgemini kwestie: http://www.effectory.nl/perscentrum/nieuws/demotie-het-is-tijd-voor-een-eerlijk-verhaal.aspx
Dit is er mis mee
http://www.mejudice.nl/artikelen/detail/demotie-nee-hoor-gewoon-minder-geld-voor-hetzelfde-werk
Altijd fijn als anderen het beter kunnen verwoorden als ikzelf:
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/3376562/2013/01/14/Je-lost-de-crisis-niet-op-met-loonsverlaging.dhtml