Afleiding gezocht

COLUMN - Wanneer kan je als kind het best een extra koekje pakken of je broertje slaan? Als je ouders even niet kijken natuurlijk. Deze vuistregel blijkt niet alleen kinderen, maar ook politici goede diensten te bewijzen. Een nieuwe studie laat zien dat Israëlische aanvallen op de Palestijnen soms zo zijn gepland zijn dat ze samenvallen met andere (Amerikaanse) nieuwsevenementen om minder internationale aandacht te trekken.

De studie, door onderzoekers van Sciences Po en de Paris School of Economics, onderzoekt wederzijdse aanvallen tussen Israël en de Palestijnen in de periode 2000-2011. Ze relateren de timing van die aanvallen met een index van “nieuwsdruk” in de Amerikaans media. Dit is de hoeveelheid tijd die de grootste televisiestations besteden aan de belangrijkste nieuwsitems die niet met het Palestijns-Israëlische conflict te maken hebben.

De auteurs laten zien dat als de nieuwsdruk op een bepaalde dag groter is, de kans op een Israëlische aanval op de dag ervoor toeneemt. De strategie heeft een meetbaar effect. Onder hogere nieuwsdruk is er minder aandacht voor het conflict, en dat leidt tot een lager gebruik van Google zoektermen gerelateerd aan het conflict.

Het gaat maar om een deel van de Israëlische offensieven, want zowel de aanval als de nieuwsdruk moeten zich lenen voor deze strategie. Zo bestaat het verband alleen voor aanvallen waarvoor negatieve publiciteit het waarschijnlijkst is, zoals acties in dichtbevolkte gebieden, met zware wapens, of met een hoge waarschijnlijkheid op burgerslachtoffers. Daarnaast treedt het effect alleen op bij voorspelbare nieuwsdruk zoals sport- of politieke evenementen, die, in tegenstelling tot bijvoorbeeld natuurrampen, onderdeel kunnen zijn van een geplande tactiek.

Tijdens de tweede intifada vinden de onderzoekers evenmin een resultaat, waarschijnlijk omdat de wederzijdse represailles elkaar zo snel opvolgden dat er geen tijd was om op een grote internationale sportwedstrijd te wachten. Voor Palestijnse aanvallen gaat het verband niet op, wellicht omdat de Palestijnen, in zoverre het om terroristische aanslagen gaat, juist een motief hebben om in de aandacht te komen.

Volgens de onderzoekers wordt de timing van de aanvallen subtiel gekozen. Door gebruik te maken van de nieuwsdruk van de volgende dag, ontlopen de aanvallers niet de media-aandacht op de dag zelf. Uit een inhoudsanalyse blijkt echter dat de nieuwsberichten op de dag erna schadelijker zijn voor de publieke opinie. Deze berichten bevatten vaak langere verslagen van begrafenissen en emotionele interviews met nabestaanden die meer op het gemoed werken.

Met een strategie die je grote broer al kende toen hij vijf jaar was, ontloopt Israël dus een deel van de (buitenlandse) kritiek op haar acties. Helaas is er geen reden om te denken dat Israël een patent heeft op deze strategie. Mocht Nederland dus weer eens een halve finale op een eindtoernooi halen, houd dan uw kinderen en uw politici extra in de gaten.