L’Héautontimorouménos is een gedicht van Baudelaire, dat weer terugverwijst naar een toneelstuk van de Romeinse toneelschrijver Publius Terentius Afer: ‘Heauton Timorumenos‘ (De Zelfpijniger).
Persoonlijk krijg ik de kriebels van de zang van Diamanda Galás, maar wellicht is dat juist de bedoeling?
NIEUWS - Extinction Rebellion (XR) stopt tot aan het kerstreces met de blokkades van de Utrechtse Baan. Dat betekent dat de toegang tot Den Haag rond lunchtijd weer ongestoord mogelijk is voor automobilisten. Al hadden de blokkades volgens de ANWB weinig verstoring voor automobilisten tot gevolg. XR heeft het besluit genomen omdat de Tweede Kamer een motie van GroenLinks en D66 heeft aangenomen waarin het demissionaire kabinet wordt gevraagd om scenario’s op te stellen voor de afbouw van de “fossiele subsidies”. De scenario’s zouden voor Kerst door het demissionaire kabinet moeten worden uitgewerkt.
Daarmee is niet alleen het doel van Extinction Rebellion maar ook het doel van de ondertekenaars van de zogenaamde Brandbrief over het stoppen met fossiele subsidies dichterbij gekomen. De motie roept het Kabinet op om scenario’s te onderzoeken voor het afbouwen van de verschillende fossiele subsidies (op de termijn van twee, vijf en zeven jaar). Waarbij per regeling wordt aangegeven op welke manier eventuele negatieve effecten kunnen worden tegengegaan. Ook wordt gevraagd om eventuele nationale maatregelen te schetsten voor fossiele subsidies die in Europees verband vastliggen. De motie neemt ook de sociale gevolgen voor b.v. lagere inkomens mee én de positieve effecten voor circulaire en andere duurzame bedrijven. Deze bedrijven hebben nu namelijk last van concurrenten die profiteren van fossiele subsidie.
DATA - Er komen verkiezingen aan en dus is het scoren geblazen. Zoals met de komende accijnsverhoging op brandstof. Ineens is iedereen tegen, en vooral de VVD. Want “er raakt de hardwerkende Nederlander” of zoiets. Tweee maanden geleden werd bekend dat het OV in 2024 heel veel duurder zou worden. Daar hoorde je nauwelijks draagvlak voor tegenhouden van die verhoging.
Daarom even wat data om dit in de context van de klassenstrijd te plaatsen. Kort samengevat: bij tegenhouden accijnsverhoging profiteren de rijkste mensen in Nederland en het verhogen kosten OV raakt de armste mensen het hardst.
Twee grafieken. Eerst autobezit naar huishoudens verdeeld naar inkomensklasse. Links de armste groepen, rechts de rijken (hoe passend). Bij de onderste 10% van de huishoudens heeft 70 procent geen auto. Bij de bovenste 50 procent is dat 15%.
En dan het dagelijks gebruik van openbaar vervoer naar inkomensklasse. De armste mensen gebruiken het OV twee keer zo vaak als de rijkste.
Iedere partij die nu vooral alleen over die accijns aan het roepen is, maar niets doet aan het OV, is dus vooral bezig de rijken te sponsoren. Oh ja, en het klimaat verder om zeep te helpen.
De Europese Commissie heeft een half jaar geleden nieuwe voorstellen ingediend voor de bestrijding van luchtverontreiniging door auto’s. Maar nu dreigt uitstel van de nieuwe standaarden . De wetgeving kan honderdduizenden doden per jaar kan voorkomen, volgens de European Public Health Alliance. Maar het is niet zeker dat voorgestelde regels er door komen. De auto-industrie beweert, via de stem van de grote autolanden, dat de normen niet nodig zijn, aangezien de EU er al mee heeft ingestemd om de verkoop van nieuwe auto’s met verbrandingsmotor tegen 2035 te beëindigen. Als de fabrikanten voor die tijd nog aanpassingen moeten doen om de uitstoot van giftige dampen te verminderen zou ze dat te veel kosten. Volgens de Commissie zijn de nieuwe regels ondanks de overstap op electrisch rijden nodig omdat ook in 2050 naar verwachting ‘meer dan 20% van de auto’s en bestelwagens en meer dan de helft van de zwaardere voertuigen in onze straten vervuilende stoffen blijven uitstoten via de uitlaat.’
Uit het laatste luchtkwaliteitsrapport van het Europees Milieuagentschap EEA blijkt dat 97 procent van de stedelijke bevolking van de EU wordt blootgesteld aan hogere niveaus van fijnstofverontreiniging dan is toegestaan volgens de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie. Het rapport stelt dat 238.000 voortijdige sterfgevallen te wijten zijn aan die vervuiling. Dat is weliswaar minder dan aan het begin van deze eeuw, maar nog wel reden genoeg voor extra maatregelen. Luchtverontreiniging is volgens het EEA nog steeds een groot gezondheidsrisico in Europa en een belangrijke oorzaak van voortijdige sterfte en ziekte. Dat komt ook door de zeer diverse effecten van luchtverontreiniging op het functioneren van het menselijk lichaam. Het rapport stelt dat kinderen en adolescenten bijzonder kwetsbaar zijn omdat hun lichaam, organen en immuunsysteem nog in ontwikkeling zijn. Luchtverontreiniging schaadt de gezondheid tijdens de kindertijd en verhoogt het risico op ziekten later in het leven. Fijnstof is de belangrijkste oorzaak van gezondheidsproblemen en voortijdige sterfte. Duits onderzoek heeft aangetoond dat mensen die dicht bij drukke wegen wonen 50 procent meer kans hebben op een ernstige opeenhoping van aderverkalking in hun hartvaten – coronaire atherosclerose genaamd – dan mensen die verder weg wonen. Korte perioden van blootstelling aan luchtverontreiniging kunnen ook hartaanvallen veroorzaken.
Europa bereikte in oktober vorig jaar een buitengewoon belangrijke mijlpaal in de bestrijding van de klimaatverandering: vanaf 2035 mag er (bijna) geen auto met verbrandingsmotor meer worden verkocht. Het einde van de auto met verbrandingsmotor komt nu dus echt in zicht. Of is de Duitse auto-industrie nog in staat een spaak in het wiel te steken? De autofabrikanten kunnen hun traditionele lobbyisten uit CDU en CSU op dit moment moeilijk inzetten. Want de christendemocraten zitten niet in de regering. Maar er kwam hulp: de Duitse coalitiepartij FDP bleek bereid het Europese verbod op de verkoop van CO2-uitstotende auto’s en busjes per 2035 nog even tegen te houden. Onmiddellijk staken fans van de verbrandingsmotor in andere regeringen ook hun vinger op. Behalve de Tsjechen en de Italianen kwamen ook de Polen en Bulgaren met steun voor het Duitse voorbehoud.
E-fuels
De Duitse transportminister Volker Wissing (FDP) wil zijn instemming met het EU-plan voor verbrandingsmotoren verbinden aan een akkoord over „CO2-neutrale brandstoffen” – ook wel ‘e-fuels’ genoemd. Over de effectiviteit van deze ‘e-fuels’ heerst nog veel onzekerheid. En zowel e-fuels als waterstof zijn op dit moment nog geen echt alternatief. Ze zijn veel te duur en complex om op grote schaal te maken, schrijft Autovisie. Desondanks heeft Porsche er al flink in geïnvesteerd. Het voordeel is dat er voor e-fuels minder geïnvesteerd hoeft te worden in vervoer, opslag, tankstations e.d. E-fuels lijken echter niet een acceptabel alternatief voor de elektrische auto. De move van de FDP zal er wel toe leiden dat de nodige besluitvorming wordt opgeschort en dat levert de industrie tijd op om nog even op oude voet door te gaan. De regering heeft bij gebrek aan eenstemmigheid de bal nu weer teruggespeeld naar Brussel. Daar lijkt men volgens Politico wel bereid de liberalen een geitenpaadje te bieden. Met enige aanpassingen in de nu wat vage tekst van de wet zou er explicieter ruimte geschapen kunnen worden voor het gebruik van e-fuels. Of andere landen daar dan mee akkoord gaan zal nog moeten blijken.
Woningen aan de Wylerfeldstrasse in het Zwitserse Bern worden alleen verhuurd aan mensen zonder auto. Niet zozeer om het autobezit te ontmoedigen, maar om economische redenen. Verhuurders die op eigen terrein geen ruimte aan alle auto’s van de bewoners kunnen bieden moeten betalen voor het gebruik van parkeerplaatsen in de openbare ruimte. Dat kan flink in de papieren lopen. Aangezien een ondergrondse garage ook onvoldoende zou opbrengen heeft de eigenaar van dit complex met nieuwe woningen er voor gekozen alleen huurders zonder auto te accepteren. Met als gevolg ophef onder automobiele woningzoekenden: ‘de socialisten in de Gemeenteraad willen de arbeiders de stad uitjagen.’ Maar de Gemeente blijkt hier slechts zijdelings betrokken. Bouwondernemer benadert de omstreden ‘discriminatie’ liever positief: ‘Waar kun je anders nog autovrij wonen?’
Autoloze of auto-arme wooncomplexen zijn niet helemaal nieuw in Zwitserland. In 2010 werd het eerste gebouwd in Bümpliz, een buitenwijk van Bern. Sindsdien heeft de Gemeente meer vergunningen verstrekt voor de bouw van auto-arme complexen onder de voorwaarde dat de bouwer een mobiliteitsplan opstelde. De Gemeente Bern bezit volgens Dagmar Boss, afdelingshoofd Vastgoed, circa 2350 woningen. Die beschikken in totaal over zo’n 450 parkeerplaatsen. Dat is dus slechts 0,2 parkeerplaats voor één woning. Boss ziet geen probleem in het geval van de Wylerfeldstrasse. ‘Scholen, winkels en recreatievoorzieningen bevinden zich op loopafstand.’ Er is openbaar vervoer en er zijn huurauto’s en huurfietsen in de buurt. Maar tegenstanders vinden dat gezinnen met kleine kinderen de dupe worden van dit beleid.
Hoe vrij zijn we in een wereld die wordt geregeerd door data en algoritmes? Is onze autonomie uit handen geven onvermijdelijk? Of kunnen we zelf, als individu, nog iets doen om onze autonomie te behouden?
“Hoe heb je afgelopen nacht geslapen?” Het is een vraag die je tegenwoordig kan beantwoorden door naar je smartwatch te kijken. In gesprek met essayisten Bas Heijne en Miriam Rasch legt filosoof Joel Anderson uit dat zijn smartwatch meer weet over zijn nachtrust dan hijzelf. Op het apparaat draaien apps die het zuurstofgehalte in zijn bloed meten en zijn slaapcyclus monitoren. Met die data is de vraag exacter te beantwoorden. Waarom zou je zulke vondsten niet gebruiken om je leven beter te maken? De mens heeft altijd hulpmiddelen nodig gehad om te overleven, en dat is nu niet anders, betoogt Anderson.
Waar Anderson optimistischer tegenover technologie staat, neigt Heijne meer naar tech-pessimisme. In 2006 was de Time person of the year: You, omdat de digitalisering de macht zou leggen bij het individu. Heijne constateert nu dat die belofte niet is uitgekomen. Het is eerder omgekeerd, het individu wordt beheerst door grote bedrijven die geld verdienen met de datastromen die we produceren. Deze twee standpunten laten zien hoe ingewikkeld het is om individuele autonomie in de digitale wereld te begrijpen. Kiezen we er zelf voor omdat het ons leven makkelijker maakt, of zijn we marionetten van Facebook, Amazon, Google en dat soort bedrijven? Wat kunnen we doen om onze autonomie online te verstevigen?
‘….in de eerste vier maanden van het jaar liggen de resultaten op hetzelfde niveau als in 2019. We hebben voor de komende maanden wel een tegemoetkoming in de loonkosten aangevraagd maar ik verwacht niet dat we er gebruik van zullen maken.’
‘Landen met een algehele lockdown doen het heel erg slecht. In Nederland, Denemarken en Zweden, met soepeler regelgeving en een ‘intelligente lockdown’ valt de schade relatief mee. In Nederland zijn dealerbedrijven, met dank aan het kabinet, nauwelijks dicht geweest.
Police in Hungary on Wednesday at 6am detained an opposition politician, János Csóka-Szűcs, in Gyula, a small town in Békés County, the media outlet Magyar Narancs reported. Csóka-Szűcs is the local leader of an opposition movement called the Kossuth Circle and a supporting member of the Momentum party. Police raided his home and seized his mobile phone and computer, and he was detained and interrogated at the local police station.
ANALYSE - De wereldwijde auto-industrie heeft te maken met een terugval van de vraag naar auto’s. LMC automotive heeft zijn rapport met wereldwijde verkoopcijfers vorige week gepubliceerd, hieruit blijkt een daling van het totaal aantal verkochte auto’s van 94,4 miljoen in 2018 naar 90,3 miljoen in 2019. Dat is een daling van 4%. LMC heeft de data niet uitgesplitst naar brandstofvoertuigen en elektrische auto’s. Cleantechnica houdt deze gegevens wel bij en op basis van gegevens van de 3 grootste markten (China, Europa en de VS) en schattingen voor de overige markten komen ze uit op een stijging van de verkoop van elektrische auto’s met 9,5% (volledig elektrische en hybrides). Het aantal verkochte brandstofauto’s is volgens deze zelfde schatting wereldwijd gedaald met 4,7%.
De Chinese markt blijft de lastigste markt voor verkopers van brandstofauto’s (benzine, diesel en lpg). De verkoop van brandstofauto’s daalde in China met bijna 8,4% ten opzichte van 2018. De verkoop van elektrische auto’s liep met 4% terug, doordat de Chinese overheid haar stimuleringsbeleid bijstelde. Ondanks de daling van de verkoop van elektrische auto’s steeg hun marktaandeel van 4,5% naar 4,7%.
In de VS daalde de verkoop van brandstofauto’s met 1,1%, de verkoop van elektrische auto’s daalde nog harder met 8,9%. Volgens Cleantechnica ontbreekt het in de VS aan een aantrekkelijk en betaalbaar aanbod van elektrische auto’s. Zo waren de Hyundai Kona EV, de Kia e-Nero en de MG ZS EV in 2019 nog niet verkrijgbaar in de VS. Het beeld wordt verder vertekend doordat Tesla eind 2018 zoveel mogelijk Model 3’s afleverde in de VS om eigenaren van de belastingvoordelen te laten profiteren.
COLUMN - Het komt slechts zijdelings aan de orde in het artikel dat de Australische taalkundige Ingrid Piller schreef voor het Journal of Sociolinguistics: het failliet van de gedachte dat je met taal je autoriteit kunt opbouwen. Het is een oud idee, dat ten grondslag ligt aan de klassieke retorica én aan veel latere analyses. Maar het stort volledig in elkaar wanneer we het succes bezien van de Amerikaanse president Donald J. Trump.
Er zijn wel mensen die proberen allerlei standaard retorische technieken toe te passen op zijn taalgebruik om daar dan zijn overtuigingskracht op zijn publiek mee te verklaren, maar mij heeft dat nooit overtuigd.
Vlak na zijn verkiezing schreef ik dat al over de framing-theorie: die zegt dat mensen de waarheid in een bepaald licht plaatsen wanneer ze iets zeggen.
Je kunt bijvoorbeeld zeggen dat VVD-politicus Klaas Dijkhoff door gebruik te maken van de wachtgeldregeling een grote graai doet uit de staatsruif of dat hij gebruik maakt van uitgesteld salaris. Dat zijn allebei feitelijk correcte beschrijvingen, maar ze hebben verschillende implicaties.
Maar bij Trump gaat dat allemaal niet op, want in zijn communicatie lijkt de eeuwige zoektocht naar de waarheid verlaten. Als hij Dijkhoff was zou hij bijvoorbeeld eerst zeggen dat hij inderdaad dat geld ontving, en het de volgende dag ontkennen, vervolgens roepen dat Lodewijk Asscher schandalig veel wachtgeld ontvangt, en dan weer dat Asscher een loser is omdat hij het wachtgeld niet durft aan te nemen. En dit alles zonder zelfs maar de suggestie te wekken dat je zelf weet dat dit alles niet tegelijkertijd waar kan zijn.
De Europese auto-industrie zit in behoorlijk zwaar weer. Na de aankondiging van de fusie tussen PSA (moederbedrijf Peugeot en Citroën) en Fiat-Chrysler, het nieuws dat Daimler (moederbedrijf Mercedes) meer dan een miljard wil bezuinigingen, en problemen bij toeleveranciers in Nederland volgde deze week het nieuws dat ook Tata Steel ingrijpt vanwege de tegenvallende resultaten in de Europese automotive sector. China is inmiddels bezig met het scheiden van het kaf van het koren in zijn automotive sector, wat niets afdoet aan de opkomende concurrentie van Chinese fabrikanten als Polestar en BYD, en vanuit de VS bouwt Tesla stevig door aan uitbreiding van de productiecapaciteit.
De draai naar elektrische auto’s is door veel Europese autofabrikanten (te) laat ingezet. Volkswagen heeft wederom een ambitieus programma aangekondigd voor het introduceren van elektrische modellen. Dit keer zijn ook daadwerkelijk bezig met het realiseren van de doelstellingen. De eerste fabriek is omgebouwd en ook hebben ze een datum gegeven wanneer ze stoppen met de ontwikkeling van nieuwe brandstofmotoren. De plannen lijken daarmee af te wijken van de vorige, dit keer zet Volkswagen vol in op elektrische auto’s,het kan daarmee ook schade berokkenen aan concurrenten en de doorbraak van elektrisch rijden in de EU en VS versnellen.