Het kabinet richt de Miljoenennota vooral op het terugdringen van de staatsschuld, maar mist ambitie op het realiseren van een robuuste economie, stellen de Tilburgse economen Marten van den Bossche en Marcel Canoy. Vijf essentiële zaken die in de Miljoenennota voorop zouden moeten staan.
Nederland exporteert
Zo’n 75% van de Nederlandse export blijft binnen de Europese grenzen, vooral onze buren zijn onze belangrijkste handelspartners. Ook de uitvoer naar Spanje, Italië, Griekenland en Portugal is ruimschoots groter dan die naar Brazilië, India en China. De gezondheid van de Nederlandse economie valt of staat bij de exportprestaties binnen de EU. Hoe verhoudt dit zich tot het Nederlandse EU-beleid? Niet best. Nederland bruuskeert, polemiseert en zondert zich af. Daarmee handelt Nederland politiek niet in het eigenbelang van een structureel sterk exporterende economie. Implosie van de euro betekent een handelsdebacle en goedkoop electoraal gewin is duurkoop voor de economie. De Miljoenennota kan daar verandering in brengen door te kiezen voor het borgen van de exportprestatie van onze economie. Een zakelijke politiek garandeert een gezonde en langdurige relatie met onze belangrijkste handelspartners. Oorlogstaal over Griekse belastingontduikers wordt vervangen door pragmatisme en handelsgeest.
En de miljoenennota?
Opmerkelijk is dat een heel hoofdstuk aan Europa is gewijd met een toonzetting die een groot verschil maakt met de oneliners over Grieken en andere ‘knoflooklanden’. Het kabinet toont hiermee mogelijk de wens een andere koers te varen.
Nederland zorgt
De overschrijding van het zorgbudget is al jarenlang het financiële zorgenkindje van Nederland. Deze Miljoenennota kan dat aanpakken. Allereerst door aan te kondigen dat de boterzachte convenanten in de curatieve en langdurige zorg worden vervangen door zakelijke afspraken met harde deadlines en sancties bij overschrijdingen. Het persoonsgebonden budget wordt toch niet afgeschaft, maar de tot nu toe ongecontroleerde uitvoering ervan wordt aangepakt zodat systematische fraude vermindert. Verder wordt het eigen risico aanzienlijk verhoogd tot 500 euro in 2015 met behoud van compensatiemechanismen. De trend van medicalisering en ongebreidelde groei van de geestelijke gezondheidszorg wordt geremd. Dit gebeurt door het geleidelijk afschaffen van afhankelijkheid van op Amerikaanse leest geschoeide diagnostiek, die tot overconsumptie leidt. De huisarts wordt ontlast door stimulering van zelfmedicatie. Falende ziekenhuizen worden overgenomen door succesvolle buitenlandse ketens. De rode loper wordt uitgerold voor private initiatieven in de langdurige zorg en de administratieve lasten gaan – na jarenlang erover praten – nu echt dalen.
En de miljoenennota?
Het eigen risico stijgt (licht), het basispakket wordt versmald en de GGZ gekort. Het zijn vooral maatregelen die op korte termijn geld opleveren, maar de fundamentele problemen in het systeem nog niet adresseren.
Nederland financiert creatief
Door krimp, crisis en begrotingsperikelen gedwongen, gaat Nederland creatieve financieringsconstructies toepassen. Zo wordt naar Engels voorbeeld een groene investeringsbank opgericht. Door publiek geld in een bank te stoppen en vervolgens duurzaam en zakelijk te besteden, snijdt het mes aan alle kanten. Het wakkert innovatie aan, het verhindert versnippering, zet de rem op dure ‘hobby’s’ van (lokale) bestuurders en trekt privaat kapitaal aan dat benut kan worden om duurzaamheiddoelen te realiseren. De combinatie van stijgende kosten voor herstructurering en financiële krapte creëert ook op lokaal-regionaal niveau de behoefte aan creatieve financiering. Verliesgevende activiteiten worden op natuurlijke wijze uitgeruild tegen winstgevende, en lange-termijn baten sneuvelen niet vanwege korte-termijn kosten. Wij pleiten daarom voor een nationaal investeringsfonds voor gebiedsontwikkeling waarin banken, institutionele beleggers, bouwers en overheden participeren. Het bedruipt zichzelf, keert dividend uit en wordt onafhankelijk beheerd, uiteraard met inspraak van de diverse financiers.
En de miljoenennota?
Die zwijgt in alle talen over dit onderwerp.
Nederland beweegt
Naast het gebruikelijke pakket van aanleg van nieuwe wegen, nieuw openbaar vervoer en vergroening van het wagenpark, gaat het kabinet nu eindelijk aan de slag met het beprijzen van het gebruik van infrastructuur. En dan niet alleen met de beruchte spitsheffing, maar ook met slimme manieren om leaserijders de spits uit te jagen. Beprijzen wordt al jarenlang gekenschetst als “politieke zelfmoord”. Een curieuze vorm van zelfmoord als men zich realiseert wat al die mobilisten gaan stemmen als blijkt dat een goed systeem van beprijzing tot een vlottere doorstroming van het Nederlandse wegennet zal leiden, waarvoor uitbundige bewijslast in het buitenland voorhanden is.
En de miljoenennota?
Die verklaart beprijzen nog steeds tot taboe en zet in op investeringen in infrastructuur.
Nederland woont
De woningmarkt zit al jaren in het slop en alle voorspellingen wijzen erop dat ook 2012 en 2013 moeilijk gaan worden. Politiek Nederland besluit daarom de stoute schoenen aan te trekken door de adviezen op te volgen van de Sociaal Economische Raad uit 2010. Inconsistente en geldrondpompende instituties worden geleidelijk afgebouwd: een gefaseerde afschaffing van de overdrachtsbelasting, versobering van de hypotheekrenteaftrek en versnelde liberalisering van de huurmarkt. Ook de bestaande voorraad woningen wordt beter benut. Dit voorkomt leegstand en verloedering en maakt dat woonconsumenten weer zuiver kunnen kiezen tussen huur of koop.
En de miljoenennota?
Behoudens de daling van de overdrachtbelasting wordt deze sector grotendeels met rust gelaten door het kabinet. Een gemiste kans.
Een aantal van deze ambities (bijvoorbeeld op het gebied van de woningmarkt) zweven ook al tijden boven de markt, maar bleken telkens te controversieel. Deze tijden nopen evenwel tot moedige keuzes. Het kabinet blijkt in de Miljoenennota zich vooral te fixeren op bestrijding van ‘het monster van de staatsschuld’ maar mist ambitie op het realiseren van een robuuste economie.
Reacties (17)
Discussieer hier over de begrotingen voor 2012:
Lees ook eens De puinhopen van tien jaar Pim..?
Hier kun je stemmen wat je van de miljoenennota vindt:
http://www.stand.nl/politiek/met-deze-miljoenennota-het-kabinet-op-de-goede-weg
Op Ontwikkelingshulp kan jaarlijks €4 miljard worden bespaard. Gemiste kans.
Als gezonde, rijke Nederlander met een veel te hoge hypotheek hoef ik wederom weinig tot niets in te leveren. Gelukkig betalen de zieken, gehandicapten, huurders, werklozen en hongerige Afrikaantjes allemaal hun deel om mij ongeschonden door de crisis te loodsen.
Waar staat je huis? ;-)
Kinderbijslag verlagen en maatregelen m.b.t. kinderopvang (voor lagere inkomens nauwelijks nog op te brengen). En de Vergrijzing dan? We zullen toch echt moeten doorfokken (3e kind), anders in de toekomst een gebrek aan arbeiders (Griekse gastarbeiders kan ook natuurlijk..)
Laat die Grieken maar komen.
En misschien zien we er dan ook geen bonnetjes meer van terug…
*maatregelen t.a.v. kindgebonden budget (3e kind) vergeten*
In reactie op:
“Een zakelijke politiek garandeert een gezonde en langdurige relatie met onze belangrijkste handelspartners. Oorlogstaal over Griekse belastingontduikers wordt vervangen door pragmatisme en handelsgeest.”
Op bladzijde 18 van de miljoenennota staat:
“Ook de Euro heeft een bijdrage geleverd aan deze toename van het handelsvolume.” met een verwijzing naar het volgende rapport:
http://aei.pitt.edu/10320/1/bp_0209_efige-1.pdf
En wat staat er in dat rapport op bladzijde 31?
“Fact 5: The comparison between destinations inside and outside the EU15 reveals that the impact of the euro on trade flows within the EU15 has been pos
itive (…) Whether this impact is due to the common currency per se or to its interaction with other concomitant EU policies remains an open issue.”
Er is dus helemaal geen bewezen effect van de Euro op de export. Mocht er wel een positief effect van de Euro op het exportvolume zijn, dan is dat slechts 2 a 3%, zo blijkt uit dat rapport.
Ons exportoverschot naar Griekenland was in 2010: 2,1 miljard Euro. Maximaal 63 miljoen Euro (=3% van 2,1 miljard) aan exportoverschot raakt Nederland dus kwijt als Griekenland de Drachme invoert. 4 Euro per Nederlander. Dit, terwijl de ‘leningen’ en uitstaande garantie aan Griekenland, EFSF en ECB vele miljarden zijn.
Leg eens uit, wat is er onzakelijk aan Nederlandse kritiek op miljardensteun aan Griekenland? Die miljardensteun is enkel idealistisch gedroomwens, zonder enige economische of financiële precisie…
Welkom, tipo.
Weer zo’n masochist die geen groter genoegen kent dan door iedereen te worden uitgekotst?
@DSV
Jij hier, op een gesubsidieerde blog?
Ja, als belastingbetaler moest ik toch even kijken waaraan mijn geld besteed werd.
Eén ding kan ik je vast verklappen: ze hebben er geen gezond verstand voor aangeschaft.
In reactie op:
“als blijkt dat een goed systeem van beprijzing tot een vlottere doorstroming van het Nederlandse wegennet zal leiden, waarvoor uitbundige bewijslast in het buitenland voorhanden is.”
KM-heffing, zoals in de Wet Kilometerprijs eerder is beschreven, heeft eenmalige initiële kosten van 5,4 miljard Euro en structurele overheadkosten van meer dan 300 miljoen/jaar. Het zou zomaar een veelvoud daarvan kunnen zijn, aangezien het om een technisch complexe overheidsopdracht gaat. Dit, terwijl het slechts een klein percentage (10 a 15%) van de fileproblematiek oplost. De kosten van files voor de Nederlandse maatschappij zijn 1,1 miljard/jaar.
De kosten van kilometerheffing wegen dus niet op tegen de baten. In een tijd waarin de publieke schulden moeten worden teruggebracht is kilometerheffing dus geen optie.
Ik begrijp de strekking van dit artikel niet helemaal. Er worden een aantal zaken aangedragen die zijn opgeschreven als feit, maar eigenlijk een mening zijn, en vervolgens wordt gekeken of er over die “feiten” ook iets in de miljoenennota staat. Zo niet, dan zou dat een gemiste kans zijn. Vreemde opzet.
Oh ja…kilometerheffing in de vorm van een extra belasting is inderdaad politieke zelfmoord, dat komt er (terecht) niet door. Betalen naar gebruik is prima en eerlijk, maar niet als het er alleen maar bij komt.