Nieuwe politieke partijen – de afsplitsers

Op 29 oktober kunt u een keuze maken uit 27 partijen. Wordt het een van de 15 partijen die nu in de Tweede Kamer zitten? Of gaat u voor ‘iets compleet anders’ en stemt u op een van de 12 andere partijen?

Die 12 deelnemende partijen aan de Tweede Kamerverkiezing 2025 kunnen we indelen naar:
Herintreders, volhouders, afsplitsers en gloednieuwe partijen (debutanten). De herintreders (3) en volhouders (ook 3 ) hebben we in een vorig artikel al behandeld. Vandaag belichten we de afsplitsers.

De Linie

De Linie – opgericht door Gerard van Hooft, een van de hoofdrolspelers in de tumultueuze conflicten waarbij 50PLUS haar Tweede Kamerzetels verloor. Van Hooft zou in 2023 lijstrekker van de ouderenpartij worden, maar werd door het bestuur terzijde geschoven. Na een hoop gedonder werd Van Hooft bij een online stemming alsnog tot lijsttrekker gebombardeerd.

50PLUS verloor, kwam niet meer in de Tweede Kamer. Van Hooft slikte de bittere pil maar reageerde manmoedig: “We gaan de partij reorganiseren en we komen nog sterker tevoorschijn als dan we nu weg zijn gegaan”.

Nu heeft hij samen met Dick Schouw De Linie opgericht. Ze kennen elkaar van 50PLUS waar Schouw vorig jaar als bestuurslid afscheid van nam omdat hij het bestuurswerk niet langer kan combineren met zijn gewone werk.

Een nieuwe partij is nodig volgens Dick Schouw, want “De oude partijen zijn de oorzaak van alle crises die we hier hebben. Ze hebben de basis daarvoor gelegd. Zij hebben duidelijk niet de oplossing gebracht die dit land nodig heeft.”

Dat gaat met De Linie anders worden: “Daarom komen wij met een heel nieuw elan en oplossingen die men niet eerder gezien of bedacht heeft.”
Die niet eerder geziene of bedachte oplossingen zien we terug in de standpunten van De Linie, waar werkelijk niks nieuws onder de zon in staat. Dat standpunt herzien we natuurlijk als u er wel iets nieuws in ontdekt.

Dick Schouw treedt nu op als adviseur van de partij en staat niet op de kandidatenlijst van De Linie, die met 15 kandidaten meedoet in 10 kieskringen.

Vrede voor Dieren

Vrede voor Dieren – is een afsplitsing van de Partij voor de Dieren (PvdD). De PvdD heeft het standpunt ingenomen extra te investeren in de Europese defensie om zo snel mogelijk onafhankelijk te worden van de VS (verkiezingsprogramma PvdD, pag. 124). Voor een aantal leden is dat een onverteerbaar standpunt, dat ingaat tegen de pacifistische principes van de partij. Het leidde tot een afsplitsing en de oprichting van Vrede voor Dieren.

Pascale Plusquin, lijsttrekker voor Vrede voor Dieren, denkt niet dat het in de Tweede Kamer tot onderling geruzie tussen de twee nagenoeg gelijke partijen zal leiden: “We willen de strijd met de Partij voor de Dieren helemaal niet aan, ik heb ook helemaal geen ruzie met Ouwehand, het is bedoeld als aanvulling. We wilden een alternatief bieden, een nieuw politiek onderdak voor diegenen die echt principieel tegen het defensiestandpunt zijn.”

Het bestuur van de PvdD ziet dat iets anders: ‘De dieren en natuur en mensen in verdrukking in deze tijden hebben volgens het bestuur van de partij wel behoefte aan verbinding en mensen die voor hen opkomen en ” eendrachtig aan een groene toekomst werken”. Daar draagt “dit initiatief niet aan bij” (NOS, 4 augustus).

Vrede voor Dieren doet met 33 kandidaten in alle 20 kieskringen mee en hoopt hun 45 puntenplan na 29 oktober in de Tweede Kamer uit te kunnen dragen.

Vrij Verbond

Vrij Verbond – noemt zich “de enige rechts-progressieve politieke partij in Nederland”. is een afsplitsing van de LP (Libertaire Partij). Waar de LP met de kettingzaag de Tweede Kamer in wil, denkt het Vrij Verbond met drie zetels “Lief Rechts” in de Kamer te introduceren, dankzij “genoeg leden afkomstig uit diverse partijen zoals BVNL, D66, VVD en BBB”(lokale omroep Sleutelstad, 5 september 2025).

De partij propageert “de fundamentele keuzes van deze tijd” aan te pakken. En wat zijn die keuzes dan? “Niet tussen links of rechts. Niet tussen meer klimaat of minder migratie. Maar tussen een steeds grotere overheid of grotere mensen”.

‘Niet tussen meer klimaat of minder migratie’ vertaald zich in het partijprogramma als “een einde aan natuur- en klimaatregels die woningbouw blokkeren zonder realistisch doel of meetbaar effect” (pag. 17 partijprogramma) en “Migratiebeleid onder volledige Nederlandse regie, met eigen toelatingseisen en beëindiging van internationale beperkingen”(pag. 72 partijprogramma, ‘Waar we direct werk van maken’)

Wie graag (veel) minder belasting wil betalen en minder overheidsbemoeienis wil moet bij de het Vrij Verbond zijn en krijgt er dan “minder collectieve uitgaven aan zorg en onderwijs” voor terug (pag. 72 partijprogramma)

Het Vrij Verbond doet met 12 kandidaten mee in 13 kieskringen.

Afsplitser leidt regionale partij

Tot slot een al langer bestaande lokale partij die als zodanig geen afsplitsing is, maar met een afsplitser als lijsttrekker de landelijke politiek in wil: de FNP (Fryske Nasjonale Partij).

Aant Jelle Soepboer was nog Kamerlid voor het NSC, gaf aan niet terug te willen op de kandidatenlijst voor het NSC en niet veel later kondigde de FNP aan met “top kandidaat” Soepboer aan de ratrace naar de Tweede Kamer mee te gaan doen (NOS, 11 juli 2025). Daar waren ze bij het NSC niet zo heel blij mee en het duurde niet lang of Soepboer besloot zijn Kamerzetel op te geven en vertrok.

Soepboer is thuis, juichte de FNP. En dat klopt want hij zat voor de FNP in 2018 in de gemeenteraad van Noardeast-Fryslân, waar hij van 2022 tot 2023 wethouder was.

Ook Lokaal Brabant en OOS Limburg waren van plan aan de komende verkiezingen mee te doen. Deze twee partijen zagen er van af omdat ze in  de korte voorbereidingstijd geen kans zagen aan alle voorwaarden (met name ondersteuningsverklaringen in meerdere kieskringen) te kunnen voldoen.

Overigens zijn een groot deel van de lokale partijen indirect vertegenwoordigd in de Eerste Kamer door de OPNL (Onafhankelijke Politiek Nederland – voorheen OSF, Onafhankelijke Senaatsfractie). Hierbij zijn 12 regionale koepels aangesloten, die op hun beurt weer meerdere plaatselijke partijen vertegenwoordigen.

Blijkbaar vind men het niet nodig, of is het tot nu toe niet gelukt, om als OPNL aan Tweede Kamerverkiezingen mee te doen. Mocht Soepboer en zijn FNP (lid van OPNL) een of meerdere zetels halen dan krijgen de federale idealen een stem in de Tweede Kamer.

De FNP wil meer bevoegdheid en middelen naar de provincies en meer autonomie voor de regio’s om de eigen leefruimte zoveel mogelijk zelf vorm te geven (zie hier punt 7 Kernwaarden van de FNP).
De FNP wil dat ‘Den Haag’ “durft los te laten” en dat regio’s meer zeggenschap krijgen over hun eigen beleidsterreinen, met name op het gebied van ruimtelijke ordening, wonen, infrastructuur, natuurbeheer, onderwijs en regionale economie (partijprogramma, pag. 19).

De FNP doet met 49 kandidaten mee in 16 kieskringen.

In een volgend artikel kijken we naar twee debutanten, ofwel de echt nieuwe politieke partijen.