Terwijl de slachtoffers van de aanslag op kabinet Schoof hun weg tussen de brokstukken proberen te vinden, blikken we nog even terug op de bom die Wilders in de parlementaire democratie dropte: het tienpuntenplan.
Een van onze lezers stelde voor:
Inhoudelijk de tien punten van hem gaan fileren zoals Klaas Dijkhoff vanavond [1] deed met punt 10 in Goedenavond NL. Keer op keer doen zodat het blijft hangen bij de kiezers.
Het was een van de reacties op ons artikel waarin we duidelijk maakten dat Wilders’ eerste twee punten over grenscontroles totaal overbodig zijn, omdat die al in het Hoofdlijnenakkoord en het Regeerprogramma staan én al tot praktische uitvoering hebben geleid.
Voorafgaand aan de woeste ruk waarmee Wilders de stekker eruit trok, liet hij nog nadrukkelijk weten:
(…) Als het merendeel van onze voorstellen uit het tienpunten plan asiel niet worden overgenomen door de coalitie (en dus toegevoegd aan het Hoofdlijnenakkoord) (…) dan stapt de PVV uit deze coalitie
Onder de eerste twee punten had hij de handtekeningen dus al lang binnen. Bedoelde hij dan de overige acht punten? Maar als die ook al in het Hoofdlijnenakkoord en Regeerprogramma staan, wat was dan toch de zin daar nog een keer handtekeningen van je coalitiepartners onder te vragen?
We hebben ChatGTP op onderzoek uitgestuurd met twee vragen (en de tien punten er bij gevoegd – [2]:
– Welke van deze 10 punten zijn terug te vinden in het hoofdlijnenakkoord? [3]
– Welke van deze 10 punten zijn terug te vinden in het regeerprogramma van kabinet schoof? ‘[4]
En jawel, een krappe meerderheid van die tien punten waren al beklonken in Hoofdlijnenakkoord [5] en Regeerprogramma [6].
Wilders had dus al een deel van de buit binnen. Sterker nog: met zijn actie saboteert Wilders zelfs zijn eigen gang naar ‘het strengste asielbeleid ooit’. Want hoe moet het nu verder hiermee?
7 maart 2025 – De ministerraad heeft op voorstel van minister Faber van Asiel en Migratie ingestemd met toezending aan de Tweede Kamer van haar pakket asielbeperkende maatregelen
Dat gaat dan om de Asielnoodmaatregelenwet en de Wet invoering tweestatusstelsel.
Verder waren er al wat zaken geregeld. Wilders had ze natuurlijk niet meer op een rijtje, maar was er nou helemaal niemand bij hem de buurt om hem daar even bij te helpen?
> 9 december 2024: Herinvoering grenscontroles. Aanvankelijk voor 6 maanden, later verlengd tot 9 december 2025.
> 18 september 2024: Faber maakt bekend dat Nederland van een opt-out regeling gebruik gaat maken als internationale Asiel – en Migratieverdragen worden gewijzigd.
> 5 september 2024: beëindiging van de Landelijke Vreemdelingen Voorziening per 1 januari 2025.
De meeste gemeenten hebben ter vervanging een eigen regeling opgetuigd. In twee gemeenten togen mensen die in de LVV-opvang zaten naar de rechter. In Rotterdam kregen 22 mensen gelijk, in Utrecht 100. Voor beide groepen mocht Faber de boel niet zomaar sluiten en voor een of andere vorm van opvang zorgen.
> 24 juli 2024: Wijziging van de Vreemdelingenwet 2000 – uitbreiding van de mogelijkheden om criminele vreemdelingen – ook minderjarigen – uit te zetten. Goedgekeurd door Tweede én Eerste Kamer.
Kortom: de afbraak van humane asielopvang was al in gang gezet. Wilders heeft zijn handen er nu van afgetrokken en neemt weer plaats aan de zijlijn om daar de chagrijnige ouwe man uit te hangen. Verantwoordelijkheid? Het zal hem worst zijn…
-o-o-o-
[1] Over die uitzending. In Goedenavond Nederland van dinsdag 10 juni uw aandacht voor de volgende fragmenten:
Op 6 min 08: Van der Plas zegt: “Dat hadden we ook in het hooflijnenakkoord staan. Wat in het hoofdlijnenakkoord staat komt overeen met wat Geert wilde”.
Op 6 min 16 noemt Van der Plas de grenscontroles, waar Dijkhoff dan op reageert.
26 min 40 tot 29 min 40:
N.a.v. opmerking dat je ook in Nederland het type politicus ziet die leeft van selectieve verontwaardiging zegt Dijkhoff dat selectieve verontwaardiging geen beleid mag worden. Als voorbeeld legt hij uit dat Wilders met zijn tiende punt (Politie moet sneller kunnen ingrijpen bij demonstraties en ordeverstoringen) vooral mikt op demonstraties die hem niet bevallen.
[2] De tien punten van Wilders:
1. Grenzen dicht voor asielzoekers
2. Meer grensbewaking, met hulp van het leger
3. Tijdelijke stop op gezinshereniging
4. Statushouders worden uit asielzoekerscentra gezet om ruimte te maken. Zij moeten bij familie, landgenoten of anderen gaan slapen
5. Syriërs met een tijdelijke verblijfsvergunning moeten uiterlijk binnen een half jaar terug naar hun eigen land, desnoods gedwongen
6. Geen enkele azc meer erbij, maar een aantal sluiten
7. Twee wetten moeten nog voor de zomer naar de Raad van State: de intrekking van de spreidingswet en het wetsvoorstel dat voorrang voor statushouders bij sociale huur gaat verbieden
8. Vreemdelingen die zijn veroordeeld voor ernstige misdrijven, verliezen hun verblijfsstatus en moeten het land uit
9. Van mensen met een dubbele nationaliteit, die worden veroordeeld voor een gewelds- en zedendelict, wordt hun Nederlandse nationaliteit afgenomen. Ook worden ze het land uitgezet
10. Politie moet sneller (kunnen) ingrijpen bij demonstraties en ordeverstoringen
[3] Chatgtp welke van deze 10 punten zijn terug te vinden in het hoofdlijnenakkoord?
Hieronder vind je per punt of het in het Hoofdlijnenakkoord (mei 2024) staat, met een korte uitleg:
- Grenzen dicht voor asielzoekers
✅ Ja, gedeeltelijk – het akkoord spreekt van het “strengste asielpakket ooit” inclusief een tijdelijke Asielcrisiswet en extra grensbewaking. Maar een volledige sluiting van de grenzen is juridisch lastig en zit niet letterlijk in de tekst
- Meer grensbewaking, met hulp van het leger
✅ Ja – extra grensbewaking is expliciet genoemd in het akkoord
Ondersteuning door het leger gaat verder dan de lijn in het akkoord; dat is voorstel Wilders, niet opgenomen in het akkoord zelf.
- Tijdelijke stop op gezinshereniging
✅ Ja – automatische gezinshereniging wordt afgeschaft en nareis wordt “fors beperkt”
- Statushouders uit AZC’s zetten, laten slapen bij familie e.d.
❌ Nee – dit voorstel komt van Wilders’ plan, maar staat niet in het officiële akkoord.
- Syriërs met tijdelijke vergunning binnen een half jaar terug naar eigen land
❌ Nee – het akkoord spreekt over incidentele uitzettingen en verplicht terugkeer bij afgewezen asiel, maar niet over een harde terugkeerverplichting binnen zes maanden voor Syriërs
- Geen nieuw AZC en aantal sluiten
✅ Ja (gedeeltelijk) – er worden geen nieuwe AZC’s bij gepland en het aantal opvangplaatsen moet verminderen door beleid
- Intrekken Spreidingswet en afraden voorrang statushouders bij sociale huur vóór de zomer
✅ Ja – intrekking van de spreidingswet en afschaffing van voorrang voor statushouders bij sociale huur worden genoemd. De ‘vóór de zomer’-termijn komt echter uit Wilders’ eigen plan
Vreemdelingen veroordeeld voor ernstige misdrijven verliezen verblijfsstatus en moeten weg
- Vreemdelingen die zijn veroordeeld voor ernstige misdrijven, verliezen hun verblijfsstatus en moeten het land uit
✅ Ja – het akkoord zegt: Afgewezen asielzoekers worden gedwongen uitgezet, en criminelen kunnen worden uitgezet
- Dubbele nationaliteit afnemen bij gewelds- of zedendelict en uitzetten
❌ Nee – dit gaat verder dan het akkoord. Het plan meldt alleen eventueel ‘denaturaliseren en uitzetten’ voor mensen met dubbele nationaliteit na zware misdrijven, maar dat is onderdeel van Wilders’ aanvullende punten, niet van het akkoord zelf
- Politie moet sneller ingrijpen bij demonstraties en ordeverstoringen
❌ Nee – het akkoord richt zich op criminaliteit en terreurbestrijding, maar bevat geen concreet voornemen over demonstraties of versnelde politie-optreden.
-o-o-o-
[4] ChatGTP: welke van deze 10 punten zijn terug te vinden in het regeerprogramma van kabinet schoof?
Hier is overzicht welke van de door jou genoemde 10 punten wel of niet terugkomen in het regeerprogramma van kabinet‑Schoof (13 sept 2024) en de uitgewerkte wetsplannen tot begin 2025:
✅ Aanwezig in het regeerprogramma / wetsplannen
1. Grenzen dicht voor asielzoekers
Niet letterlijk “dicht”, maar er komt een asielcrisiswet met beslisstop op asielaanvragen, intensiever grens- en mobiel toezicht, extra grensproducten binnen Schengen
- Meer grensbewaking, met hulp van het leger
Ja: versterking van grenstoezicht met mobiele surveillance door Koninklijke Marechaussee en intensiever toezicht
- Tijdelijke stop op gezinshereniging
Ja: tweestatus-stelsel waarbij gezinshereniging met strikt step-up model (na 2 jaar, stabiel inkomen en woonruimte) sterk beperkt wordt
- Geen enkele azc meer erbij, maar een aantal sluiten
Ja: intrekking van de spreidingswet, versobering van opvang, afstoten van dure noodopvang, beperken gemeentelijke voorzieningen, en minder opname door gemeenten
- Twee wetten vóór de zomer naar Raad van State (intrekking spreidingswet & verbod voorrang statushouders)
Ja: intrekking spoedig, en een wetsvoorstel dat voorrang voor statushouders in sociale huur verbiedt, beide in najaar bij RvS ingediend
- Vreemdelingen veroordeeld voor ernstige misdrijven verliezen verblijf en moeten weg
Ja: prioriteit voor overlastgevers, strengere terugkeer (ook gedwongen), strafbaar stellen van medewerking weigering, extra vreemdelingenbewaring
- Politie moet sneller ingrijpen bij demonstraties en ordeverstoringen
Ja: in hoofdstuk ‘Veiligheid’ belooft men grotere rol voor politie & OM, met intensivering van opsporing en strafverzwarende aanpak – inclusief politie- en crisisoefeningen
⚠️ Gedeeltelijk terug of niet expliciet genoemd:
- Statushouders uit azc halen en elders laten slapen
Niet zo expliciet: er komt versobering en intrekking opvangplicht, en gemeenten worden beperkt in opvangcapaciteit. Maar er staat niet letterlijk dat statushouders “uitcentra moeten” en tijdelijk elders ondergebracht
- Syriërs met tijdelijke vergunning binnen een half jaar terug, desnoods gedwongen
Gedeeltelijk: er wordt gewerkt met tijdelijke vergunningen (periode verlengd/can verlengd), en bij veilige situaties terugkeer mogelijk. Voor Syriërs specifiek werd behandeling tijdelijk “in ijs gezet”
. Maar niet expliciet binnen een half jaar gegarandeerd terug en “desnoods gedwongen”.
- Dubbele nationaliteit afnemen bij zware gewelds-/zedendelicten
Gedeeltelijk: naturalisatietermijn aangescherpt, nationaliteit kan worden ingenomen bij terroristisch misdrijf; onderzoek naar mogelijkheden uitbreiding naar andere zware misdrijven
. Maar niet formeel voor alle gewelds-/zedendelicten.
❌ Niet of onduidelijk aanwezig
− Specifieke taal als “leger inzetten” bij grensbewaking werd niet letterlijk genoemd, enkel Marechaussee.
− Exact halfjaar-termijn en onmiddellijke gedwongen terugkeer voor Syriërs ontbreekt.
− Nationaliteit afnemen bij zware geweldsdelicten zoals bedreigd, maar niet alle gewelds-/zedendelicten.
-o-o-o-
[5] Het Hoofdlijnenakkoord.
[6] Het Regeerprogramma.
Reacties (5)
Ik vraag me af of de inhoud van Geerts plan wel zo relevant was voor zijn vertrek. Dat de meeste punten al waren opgenomen in het hoofdlijnenakkoord en het regeeerprogram is aardig om te weten. Maar Geert heeft lak aan akkoorden en programma’s. Hij opereert uitsluitend volgens het principe dat zijn wil wet is. Faber heeft het van geen vreemde: ‘Ik ben beleid’. Haar baas sneert en scheldt en is de woordvoerder van rouwdouwend Nederland dat niets wil begrijpen van democratie of rechtsstaat. ‘Wij hebben de meerderheid, dus jullie moeten doen wat ik zeg’. En snel een beetje. Zoniet, dan gaan we werken aan uitbreiding van onze macht. Naar het voorbeeld van onze vrienden.
Dat hij nu botste met zijn rechtse kompanen, die in de grond hetzelfde voorstaan, heeft daarnaast ook nog eens te maken met het feit dat hij de aandacht kwijt is vanwege andere prioriteiten in politiek Nederland, zoals de NAVO en de oorlog in Oekraïne, onderwerpen waar hij veel moeilijker op kan cashen dan asiel. Dat de middenpartijen op het punt van vrede en veiligheid naar elkaar toegroeien is hem een doorn in het oog. Vandaar -voor de zoveelste keer- een bom die behalve veel aandacht in de media verwarring moet zaaien bij de amateurs die dachten dat hij als regeringspartner serieus genomen kon worden.
Ik hoop dat we na de ommezwaai van Yesilgöz het dieptepunt gehad hebben. Maar waakzaamheid blijf geboden.
Inderdaad.
Voor de verkiezingscampagnes hoef je niet op zijn 10 punten te hameren.
Partijen kunnen zich beter richten op problemen met:
– woonruimte
– zorg
– onderwijs
ChatGPT kan dingen uit zijn duim zuigen.
Het is geen betrouwbare bron.
Voor een middelbare scholier maakt dat waarschijnlijk niet uit als hij een werkstuk maakt, maar Sargasso zou geen bewering van ChatGPT overnemen moeten.
Inderdaad, je moet ChatGTP niet op hun kattebelletjes geloven. Maarrr…..
Ik heb onderaan ook links gegeven naar het Hoofdlijnenakkoord en het Regeerakkoord. Je kunt nu, net als ik, twee dagen besteden aan het langslopen (en checken en dubbelchecken) van alle punten. Mijn conclusie: ChatGTP is hier verrassend betrouwbaar gebleken. Was dat niet het geval geweest, had ik er een heel ander artikeltje van gemaakt (over de betrouwbaarheid van ChatGTP en niet over de betrouwbaarheid van Wilders, waar overigens al genoeg over is gepubliceerd).
Dit is wat mij betreft een mooi voorbeeld van dat je nooit compromissen kan sluiten met populisten, want zodra dat compromis er is schuiven ze gewoon weer wat naar rechts op, waarna je een nieuw – nog rechtser – compromis moet sluiten. Zodat iedereen onder het mom van ‘redelijkheid’ eigenlijk gewoon meehelpt met het afbreken van de rechtstaat